Φωτογραφίες: Μάριος Λώλος
Θα ήταν υπερβολικό αν ισχυριζόμασταν ότι στις πανεπιστημιακές σχολές της χώρας επικρατεί ο ίδιος αναβρασμός που είχε κάνει την εμφάνισή του το 2006 εναντίον της προσπάθειας της κυβέρνησης Καραμανλή να καταργήσει το άρθρο 16 του Συντάγματος; Η απάντηση είναι όχι, δεν θα ήταν υπερβολικό. Γιατί τις τελευταίες ημέρες τα πανεπιστήμια έχουν πάρει φωτιά από τις αντιδράσεις των φοιτητών εναντίον της κυβέρνησης Μητσοτάκη να πετάξει στα σκουπίδια το Σύνταγμα της χώρας και να νομοθετήσει για την ίδρυση μη κρατικών (ιδιωτικών, για να καταλαβαινόμαστε) πανεπιστημίων στην ελληνική επικράτεια.
Το 75% περίπου των σχολών στην Ελλάδα βρίσκονται υπό κατάληψη ακριβώς γι' αυτό το λόγο. Στις συνελεύσεις δε των τμημάτων ο κόσμος είναι πια πολύς, ο περισσότερος τα πολλά τελευταία χρόνια κάτι που δίνει ισχυρή νομιμοποίηση στις όποιες αποφάσεις των φοιτητών. Η ΔΑΠ αναγκάστηκε να επιστρέψει στις συνελεύσεις μετά από τουλάχιστον 10 χρόνια για να σώσει ό,τι μπορεί να σωθεί και να παπαγαλίσει μπροστά στα φοιτητικά σώματα το κυβερνητικό αφήγημα. Η πρώτη, υποτίθεται, φοιτητική δύναμη της χώρας (έτσι όπως προκύπτει κυρίως από τα δικά της αποτελέσματα) δεν κατάφερε να επικρατήσει σχεδόν σε καμία ψηφοφορία! Δεν το λες και επιτυχία...
Μαζικές συνελεύσεις
Το κυριότερο: Τα αριστερά φοιτητικά σχήματα έφτασαν σε μία πολύ ενδιαφέρουσα ενότητα, εξέδωσαν μάλιστα κοινό δελτίο τύπου για τις δράσεις τους θάβοντας το τσεκούρι των ενδοαριστερών αντιθέσεων. Τουλάχιστον μέχρι και την Πέμπτη, ημέρα του μεγάλου πανεκπαιδευτικού συλλαλητηρίου στην Αθήνα η παράταξη του ΚΚΕ έδειξε τη διάθεση να ακολουθήσει την κοινή γραμμή, ωστόσο αργότερα οι εκπρόσωποί του δεν εμφανίστηκαν στο συντονιστικό των καταλήψεων.
Φοιτητικές πηγές έλεγαν πάντως στην «Εποχή» ότι η συμμετοχή των φοιτητών στις συνελεύσεις είναι πολύ μεγάλη και ιδιαίτερα ελπιδοφόρα για τη συνέχεια. Ίσως διότι και οι ίδιοι οι φοιτητές συνειδητοποίησαν ότι το μέλλον των σπουδών τους αλλά και η επαγγελματική τους προοπτική φαλκιδεύονται από τα κυβερνητικά σχέδια. Υπάρχει, την ίδια ώρα βέβαια, και το καθαρά ιδεολογικό μέρος που αποτυπώνεται στη συνθηματολογία. Δωρεάν, δημόσια παιδεία για όλους, όλες όλα, ένα διαχρονικό αίτημα της Αριστεράς και των δημοκρατικών ανθρώπων.
H ΠΑΣΠ από τη δική της πλευρά δεν έχει αποσαφηνίσει τη στάση της. Διαφωνεί με το νομοσχέδιο και εν γένει με την καθιέρωση μη κρατικών πανεπιστημίων αλλά πιστεύει, την ίδια ώρα, ότι οι σχολές πρέπει να μείνουν ανοιχτές χωρίς να διευκρινίζει με ποιον τρόπο οι φοιτητές θα αγωνιστούν και θα πιέσουν. Μοιάζει να ψάχνει μία μεσοβέζικη λύση η οποία στην πραγματικότητα δεν μπορεί να υπάρξει.
Το σίγουρο είναι ότι οι όποιες νέες κινητοποιήσεις των φοιτητών θα αποφασιστούν στις γενικες τους συνελεύσεις που θα διεξαχθούν την προσεχή Δευτέρα και Τρίτη. Μέχρι τότε οι καταλήψεις θα συνεχιστούν με στόχο να πιεστεί η κυβερνητική πλευρά όσο το δυνατόν περισσότερο και τουλάχιστον να εξηγήσει αναλυτικά τι ακριβώς ετοιμάζει και με ποια χρονική προοπτική (και αυτό γιατί μέχρι στιγμής ξέρουμε ελάχιστα πράγματα και αυτά από διαρροές στο δεξιό Τύπο).
Πώς πιέζουν κυβέρνηση και ΜΜΕ
Προσώρας (μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, βράδυ Πέμπτης) η κυβέρνηση υιοθετεί ήπια στάση χωρίς ακρότητες. Η αντιμετώπιση της αστυνομίας στο πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο της Πέμπτης δεν ξεπέρασε το όριο, αποφάσεις για δυναμική διάλυση των καταλήψεων στις σχολές δεν υπάρχουν. Παρόλα αυτά η πίεση υπάρχει και είναι σημαντική. Ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης εξέδωσε ειδική εγκύκλιο με την οποία δίνει το δικαίωμα σε όποια σχολή το επιθυμεί να διεξάγει τις εξετάσεις με ηλεκτρονικό τρόπο. Με την έμμεση απειλή του χαμένου εξαμήνου επιχειρεί να κάμψει την φοιτητική αντίσταση αν και τα όρια της εν λόγω μεθόδου είναι συγκεκριμένα.
Θα έλεγε κανείς ότι τη "βρώμικη" δουλειά την κάνουν τα πάντα πρόθυμα κατεστημένα ΜΜΕ και ιδιαίτερα ο δεξιός Τύπος, έντυπος και ηλεκτρονικός. Την εβδομάδα που μάς πέρασε τα Μέσα που στηρίζουν την κυβέρνηση γέμισαν, ως δια μαγείας, με επιστολές "αγανακτισμένων" φοιτητών που διαμαρτύρονταν ότι καταστρατηγείται το δικαίωμά τους στη γνώση. Στις ίδιες επιστολές, οι οποίες είναι πάντα ανώνυμες, γινόταν λόγος για μειοψηφίες που παίρνουν τις αποφάσεις αλλά και για τραμπουκισμούς μέσα από τις σχολές οι οποίες εκπορεύονται (πάντα) από τις αριστερές φοιτητικές παρατάξεις προς "φιλήσυχους" φοιτητές.
Τα ΜΜΕ όμως, που για μία ακόμη φορά συντάσσονται με το κυβερνητικό αφήγημα, δεν σταμάτησαν εκεί. Πρόβαλλαν ιδιαίτερα την είδηση ότι "εξοργισμένοι" γονείς μήνυσαν πρυτάνεις πανεπιστημίων οι οποίοι "δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους" πετώντας έτσι το μπαλάκι και στις πρυτανικές αρχές. Το δίλημμα είναι το εξής: "Αν δεν καλέσετε την αστυνομία να διαλύσει τις καταλήψεις, είστε με τους καταληψίες".
Δεν είναι λίγοι πάντως εκείνοι που πιστεύουν ότι η συνέχιση των καταλήψεων βολεύει την κυβερνητική οπτική σύμφωνα με την οποία τέτοιου είδους κινητοποιήσεις μπορούν να λάβουν χώρα μόνο σε δημόσια πανεπιστήμια και σε καμία περίπτωση σε ιδιωτικά. Έτσι η κυβέρνηση κλείνει το μάτι στους πάσης φύσεως νοικοκυραίους υποσχόμενη τριτοβάθμια εκπαίδευση χωρίς καταλήψεις και έκτροπα. Είναι σχεδόν σαν να τους ακούς: "Τα παιδιά σας θα έχουν μία όσο το δυνατόν πιο ομαλή φοίτηση κατά την οποία εσείς θα μπορείτε να εκτελέσετε άνετα, ως γονέας, τον προγραμματισμό σας, μακριά από τις απρόβλεπτες καταστάσεις στα δημόσια πανεπιστήμια". Κανείς όμως δεν συμπληρώνει ότι αυτό θα στοιχίσει πολύ ακριβά στην τσέπη.
Πότε θα έρθει το νομοσχέδιο
Η δημοσιοποίηση του σχεδίου νόμου του υπουργείου Παιδείας για τα ιδιωτικά ΑΕΙ τοποθετείται πλέον στις αρχές του Φεβρουαρίου, αφού η κυβέρνηση ξεπεράσει το σκόπελο του νομοσχεδίου για το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και τις αναταράξεις που αυτό έχει προκαλέσει στις τάξεις της κοινοβουλευτικής της ομάδας. Το πρότζεκτ των ιδιωτικών ΑΕΙ μάλιστα αναμένεται να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρηση ανασύνταξης της ΚΟ του κυβερνώντος κόμματος, αφού είναι σχεδόν δεδομένο ότι άπαντες οι βουλευτές της ΝΔ είναι υπέρ της καθιέρωσης μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα.
Το υπουργείο προς το παρόν δεν ανοίγει τα χαρτιά του και δεν ξεκαθαρίζει την εικόνα για μία σειρά από σημαντικά ζητήματα που άπτονται του σχεδίου νόμου. Το σημαντικότερο έχει να κάνει με το Σύνταγμα. Πως θα υπερπηδήσει η κυβέρνηση το εμπόδιο του άρθρου 16 και πώς μπορεί να το κάνει αυτό χωρίς να προκαλέσει νομικές αντιδράσεις (πράγμα αδύνατον); Πώς ακριβώς θα γίνεται η εισαγωγή των φοιτητών στα ιδιωτικά ΑΕΙ, με ποια ακριβώς κριτήρια και τι σχέση θα έχουν αυτά με τα συγκεκριμένα που ισχύουν στα δημόσια; Ποιο ποσό της κρατικής επιχορήγησης για τα δημόσια ΑΕΙ θα απορροφήσουν τα ιδιωτικά;
Η κυβέρνηση έχει χαρτιά να παίξει. Το σχέδιό της φαίνεται να είναι πλειοψηφικό στην ελληνική κοινωνία, το ΠΑΣΟΚ δεν μοιάζει πρόθυμο να διατυπώσει σοβαρές και επί της ουσίας ενστάσεις, η ακροδεξιά είναι πάντα έτοιμη να στηρίξει τέτοιους είδους νομοθετήματα με τον πυρήνα των οποίων ουδόλως διαφωνεί. Ποιες εστίες αντίστασης απομένουν σε κοινοβουλευτικό επίπεδο; Η Αριστερά, σαφώς. Με τις δυνάμεις της όμως κατακερματισμένες κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι οι όποιες κοινοβουλευτικές της αντιστάσεις θα έχουν πραγματικό αντίκρισμα. Το βάρος της αντίστασης, άρα, θα πέσει πάνω στους ώμους των φοιτητών και των φοιτητριών και η αποτελεσματικότητά της θα εξαρτηθεί από τις δικές τους αντοχές στις ανοίκειες επιθέσεις που θα δεχθούν (και ήδη δέχονται).
.jpg)
Εκδήλωση της Συσπείρωσης Πανεπιστημιακών
Την Πέμπτη 1 Φεβρουαρίου, στις 5.30 μ.μ, στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20) η Συσπείρωση Πανεπιστημιακών οργανώνει εκδήλωση με θέμα "Δημόσιο πανεπιστήμιο, το μόνο ελεύθερο".