Ευρώπη: Έκρυθμες καταστάσεις, ηχηρές αντιστάσεις

Κυριακές Δημοκρατίας. Για εκατοντάδες χιλιάδες Γερμανούς, αυτό το νόημα αποκτούν οι Κυριακές. Όχι πως οι καθημερινές υστερούν. Την Τρίτη, 35 χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους της Φρανκφούρτης, ενώ σε Αμβούργο, Ανόβερο, Κάσελ, ο κόσμος υπερκέρασε τις βλέψεις των διοργανωτών της καμπάνιας «Υπερασπιστείτε τη Δημοκρατία». Για την Κυριακή των Βερολινέζων, ιερείς μέχρι ποδοσφαιριστές , καθένας με δημόσιο λόγο και επίγνωση της πραγματικότητας, καλεί σε συστράτευση. Το έχουν ήδη κάνει πάνω από 1 εκατομμύριο Γερμανοί. Και το συνεχίζουν, με πολύ σοβαρή αφορμή.

«Όλοι μαζί, ενάντια στον φασισμό»

Η ναζιστική ακροδεξιά «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) δείχνει τα δόντια της, με εφαλτήριο το δημοσκοπικό 23%, υποσχόμενη μαζικές απελάσεις μεταναστών, προσφύγων και «ανεπιθύμητων Γερμανών», προωθώντας το σενάριο περί συνωμοσίας των μη λευκών για την αντικατάσταση του πληθυσμού της Ευρώπης.

Περισσότεροι από 100 χιλιάδες κύκλωσαν το πρώην Ράιχσταγκ που φιλοξενεί τώρα κοινοβουλευτικά κτίρια, με το σύνθημα « Όλοι μαζί, ενάντια στο φασισμό», ενώ πάνω από 1 εκατομμύριο υπέγραψαν αίτημα αποκλεισμού του ηγέτη του AfD Θουριγγίας από τα πολιτικά του δικαιώματα. Το δυναμικά αναπτυσσόμενο αντιφασιστικό κίνημα συνδέει την προάσπιση της Δημοκρατίας με την αυτοδιάθεση και την κατεπείγουσα ανάγκη για ειρήνη και δικαιοσύνη, απαντώντας στη ρητορική του ΑfD που στοχοποιεί με την ίδια ευκολία και αναλόγως της περίστασης, αριστερούς, ΛΟΑΤΚΙ, μουσουλμάνους και εβραίους.

«Μαζί για την ανθρωπιά»

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και κυρίως ο πόλεμος στη Γάζα, επανέφερε την αναγκαιότητα ενός ισχυρού κινήματος ειρήνης, κάτι που δεκάδες περιφερειακοί πόλεμοι και γενοκτονίες στη μαύρη Αφρική δεν είχαν καταφέρει. Τα πολεμικά μέτωπα αγγίζουν τη Δύση και οι πόλεις πολιορκούνται από κόσμο που ζητάει ειρήνευση και τέλος στο αδιανόητο δράμα των Παλαιστινίων, όπως είχε νωρίτερα γίνει -έστω και λιγότερο μαζικά- για τις δολοφονίες και την ομηρία Ισραηλινών από τη Χαμάς. Ευρώπη, ΗΠΑ, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, παντού, ξεχύνονται ανθρώπινα ποτάμια. Η νεκρανάσταση των ειρηνιστών σταθεροποιείται και φέρνει αποτελέσματα. Οι αλλεπάλληλες μαζικότατες κινητοποιήσεις των Βρετανών που εξήγγειλαν νέα αλυσίδα διαδηλώσεων γι’ αυτή την Κυριακή, με κεντρικό σύνθημα «Μαζί για την ανθρωπιά», έχουν χαρακτηριστικά πολυπολιτισμικότητας και πολυφωνίας. Τη διοργάνωση της πορείας από την πλατεία Τραφάλγκαρ στην πλατεία Κοινοβουλίου ανέλαβαν από κοινού Βρετανοί Κουάκεροι και μέλη βουδιστικής κοινότητας, ενώ αντίστοιχου προφίλ είναι οι υπεύθυνοι των κινητοποιήσεων στο Μπέρμιγχαμ και την Οξφόρδη. «Υπέρ κάθε ή καμίας πίστης», επιδιώκουν οριστικό τέλος στην ισλαμοφοβία και τον αντισημιτισμό.

«Υπέρ κάθε ή καμίας πίστης»

Η πολυσχιδής προέλευση ενδυναμώνει τα κινήματα . Η κοινή γραμμή στήριξης Συντηρητικών-Εργατικών στην πρόταση σχεδίου ειρήνευσης και δύο ανεξάρτητων κρατών του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής διπλωματίας Χοσέπ Μπορέλ, ως μόνης αξιόπιστης και βιώσιμης λύσης, πιθανότατα να μην υπήρχε αν η κοινωνική πίεση – και το πολιτικό κόστος- δεν ήταν τόσο ασφυκτική.

Μάχη για τη Δημοκρατία, άρση των στερεοτύπων. Η τραγωδία στη Γάζα, έκανε ορατό τον πολύχρονο μοναχικό αγώνα Ισραηλινών αριστερών, δημοκρατών, αντιρρησιών συνείδησης, αλληλέγγυων των Παλαιστινίων, όσων μέχρι τώρα κατάπινε η ταύτιση Ισραηλινών - κυβερνήσεων Νετανιάχου. Η παγκόσμια κοινότητα ανακάλυψε το κίνημα των Γυναικών με τα μαύρα, παρόν ήδη μετά την πρώτη Ιντιφάντα, τις δημόσιες σιωπηλές αγρυπνίες για ειρήνευση στη Μέση Ανατολή, την άμεση σύνδεση και επιρροή τους στις Ιταλίδες φεμινίστριες -που εισήγαγαν και το στοιχείο της έμφυλης βίας-στις γυναικείες δράσεις στην Κολομβία, την Ινδία, τη Γερμανία, την Αργεντινή, τη Ν. Αφρική. Φεμινιστικό και ειρηνιστικό κίνημα εμπλουτίζονται συνδεόμενα στη σχέση φύλου και μιλιταρισμού.

Η προφανής αλληλεπίδραση των αντιστάσεων γίνεται ανακουφιστικά ευρέως κατανοητή. Το Παγκύπριο Συμβούλιο Ειρήνης στο Κυριακάτικο κάλεσμα του κατά των βρετανικών βάσεων στο νησί, δηλώνει την αμέριστη στήριξη του στους Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς ειρηνιστές, την ώρα που στη Χάιφα εκατοντάδες Άραβες και Εβραίοι διαδήλωναν κατά των 100 ημερών του πολέμου, υπέρ μια δίκαιης πολιτικής λύσης. Το ίδιο έκαναν, για πολλοστή φορά, χιλιάδες στο Τελ Αβίβ, έξω από την πρωθυπουργική κατοικία. Το αίτημα για ειρήνη ανακτά όλα τα πολιτικά του χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβάνει δημοκρατία, συνύπαρξη, κοινωνική δικαιοσύνη, παραίτηση του Νετανιάχου, επανερχόμενο στην προπολεμική του δυναμική . Η επιβληθείσα πολεμική ομοψυχία εξανεμίζεται.

Οι κοινωνικές αντιστάσεις ενδυναμώνονται, στο βαθμό που συνδέουν επιμέρους με ευρύτερα αιτήματα, εκμεταλλευόμενες χειραφετητικά τη συσπειρωτική δυναμική τους. Στους πολύμηνους συνδικαλιστικούς αγώνες τους, οι Αμερικανοί σεναριογράφοι και ηθοποιοί υπερκέρασαν το συντεχνιασμό τους. Η πολιτική αυτοπεποίθηση τους -αποτέλεσμα της ευρύτερης κοινωνικής αποδοχής- τους έκανε βασικό παράγοντα του αντιπολεμικού κινήματος. Αντιθέτως, το πανευρωπαϊκό κύμα των αγροτικών κινητοποιήσεων εύκολα συναντά την ακροδεξιά, επιμένοντας στο σεχταρισμό. Το γερμανικό ΑfD επωφελείται των οργισμένων αγροτών για να προωθήσει δημοψήφισμα εξόδου από την ΕΕ,το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο ανακατεύεται στους μαζικούς οδικούς αποκλεισμούς με τρακτέρ, όπου συνυπάρχουν οργή για την κρατική αδιαφορία και φιλοφασιστικά τρικάκια. Στη Ρουμανία, την Ολλανδία, την Ισπανία οι αγρότες αποκρούουν την πιθανότητα οικολογικότερης ευρωπαϊκής στρατηγικής, διευκολύνοντας την Alt Right.

Τελικά, με τους πολλούς ή με τους λίγους; Εξαρτάται με ποιους πολλούς είμαστε.