«Πρέπει να δούμε την ενοποίηση της Ιρλανδίας ως μια ευκαιρία και χωρίς φόβο», τόνισε η νέα πρωθυπουργός της Βόρειας Ιρλανδίας του αριστερού Σιν Φέιν Μισέλ Ο’Νιλ λίγο μετά την ιστορική ανάληψη των καθηκόντων της, έχοντας δίπλα της την πρόεδρο του κόμματος Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ. Τα δύο ηγετικά στελέχη της αριστεράς φιλοδοξούν να δουν τη διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος για την ενοποίηση του νησιού μέσα στη δεκαετία μας.
«Η εκλογή μου λέει πολλά για την επιθυμία για αλλαγή στη Βόρεια Ιρλανδία», συμπλήρωσε η 47χρονη Μισέλ Ο’ Νιλ, κόρη του πρώην κρατουμένου του IRA Μπρένταν Ντόρις και με δύο νεκρά ξαδέλφια στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του. «Οι γονείς και οι παππούδες μου δεν πίστεψαν ποτέ ότι θα μπορούσε να έρθει μια στιγμή όπως αυτή. Δεν μπορώ να ζητήσω από τους ανθρώπους να ξεχάσουν το παρελθόν, αλλά μπορώ να τους ζητήσω να προχωρήσουν μαζί στο μέλλον», τόνισε η Ο’Νιλ, ενώ στη Βόρεια Ιρλανδία σήμερα μόνο το 30% είναι υπέρ της ενοποίησης, το 50% είναι αντίθετο και το 20% αναποφάσιστο.
«Βρισκόμαστε σε μια στιγμή τεράστιας ιστορικής σημασίας», συνέχισε η Ο’Νιλ υπογραμμίζοντας ότι «φιλοδοξώ να γίνω πρωθυπουργός όλου του λαού της Βόρειας Ιρλανδίας και να ασχολούμαι με τα επείγοντα ζητήματα της ημέρας. Ανήκω όμως στη νέα γενιά της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, όπου είχε ήδη προβλεφθεί η δυνατότητα δημοψηφίσματος», που όμως εξαρτάται από τη συγκατάθεση της κυβέρνησης του Λονδίνου.
Η Ο’Νιλ δεν παράλειψε να καταγγείλει τον αρμόδιο υπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου για τη Βόρεια Ιρλανδία Κρις Χίτον-Χάρις ότι «χώνει το κεφάλι τους στην άμμο έχοντας τη νοοτροπία της στρουθοκαμήλου» σε ότι αφορά την ενοποίηση της Ιρλανδίας, για την οποία η Ο’Νιλ και η πρόεδρος του Σιν Φέιν προβλέπουν ένα δημοψήφισμα μέσα στην επόμενη δεκαετία.
«Όλες οι βεβαιότητες του παρελθόντος έχουν πέσει», συμπλήρωσε η O’Neill, παρόλο που έλαβε ένα παρόμοιο μήνυμα από τον πρωθυπουργό Σουνάκ δύο ημέρες μετά τον διορισμό της: «Ξεχάστε το δημοψήφισμα και ασχοληθείτε με τα καθημερινά θέματα», τόνισε ο Σούνακ. Η Ο’Νιλ όμως απάντησε ότι οι γυναίκες είναι ειδικά «πολυεργαλεία» και μπορούν να αντιμετωπίσουν το παρόν και το μέλλον ταυτόχρονα. «Στο τέλος της ημέρας όλοι είμαστε άνθρωποι», σχολίασε η Ο’Νιλ τον θερμό εναγκαλισμό του Βρετανού πρωθυπουργού στην πρώτη δημόσια εμφάνισή τους μετά την ανάληψη των καθηκόντων της. Η Ο’Νιλ εκθείασε την πρώην βασίλισσα Ελισάβετ που στην πρώτη επίσκεψη Βρετανού μονάρχη στη Βόρεια Ιρλανδία το 2011 χαιρέτησε με χειραψία τον ηγέτη του Σιν Φέιν Μάρτιν ΜακΓκίνις προσπαθώντας να θεραπεύσει μερικές από τις πληγές του παρελθόντος.
Παρόλο που η Ο’Νιλ παρευρέθηκε στην κηδεία της Ελισάβετ και στην ενθρόνιση του Καρόλου υπογράμμισε ότι οι εκλεγμένοι βουλευτές του Σιν Φέιν δεν θα συμμετάσχουν στο βρετανικό κοινοβούλιο. «Όχι, έχουμε μια πολύ περήφανη πολιτική αποχής και αυτή παραμένει», τόνισε η Ο’Νιλ.
Για τα δύο ηγετικά και χαρισματικά στελέχη του Σιν Φέιν το δημοψήφισμα στη Σκωτία έδειξε ότι χρειάζεται μια καλή προετοιμασία για το δημοψήφισμα που θα συμμετέχουν όλες και όλοι.
«Το ενδεχόμενο μιας λαϊκής διαβούλευσης προβλέπεται στη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής και έχουν ήδη περάσει 26 χρόνια», τόνισε η 54χρονη πρόεδρος του Σιν Φέιν Μαίρη Λου Ντόναλντ, εκτιμώντας ότι «πολλά πράγματα έχουν συμβεί σε αυτό το διάστημα και λίγοι περίμεναν ότι θα μπορούσαμε να έχουμε μια Ρεπουμπλικανή πρωθυπουργό. Αλλά εδώ είμαστε, και η ατμόσφαιρα αλλαγής είναι τεράστια».
«Έχουμε μια δύσκολη δουλειά μπροστά μας, αλλά η ιδέα μας είναι να ανοίξουμε μια εθνική συζήτηση, όπως κάναμε με το Brexit», συνέχισε η ΜακΝτόναλντ, υπενθυμίζοντας ότι «εκείνη την εποχή δημιουργήσαμε φόρουμ στα οποία συμμετείχαν αγρότες και πολίτες από όλο το πολιτικό φάσμα. Η μεγάλη μας δοκιμασία θα είναι αν μπορούμε να επικοινωνήσουμε ένα μήνυμα ελπίδας και να πείσουμε τον λαό της Ιρλανδίας για τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές ευκαιρίες της ενοποίησης».
Η αυτοδιάθεση των Παλαιστινίων
Η κόρη του πρώην κρατούμενου του ΙRΑ δεν έχει την παραμικρή αμφιβολία ότι η Χαμάς πρέπει να αποτελέσει εταίρο και τμήμα της λύσης για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή και τη δημιουργία του Παλαιστινιακού Κράτους. Σε διαδοχικές συνεντεύξεις της η Ο’Νιλ έφερε το παράδειγμα της Βόρειας Ιρλανδίας για την αξία του διαλόγου για την επίτευξη της ειρήνης. Η Ο’Νιλ υπογράμμισε ότι μαζί με την Μακντόναλντ ζήτησαν από τον Βρετανό πρωθυπουργό Σούνακ να στηρίξει την άμεση κατάπαυση του πυρός προειδοποιώντας ότι «η σφαγή του αθώου παλαιστινιακού λαού, το νεκροταφείο των παιδιών [της Γάζας], ας μην γίνει το νεκροταφείο του διεθνούς δικαίου».
Η ΜακΝτόναλντ από την πλευρά της ζήτησε από την κυβέρνηση της Βόρειας Ιρλανδίας να στηρίξει την πρόταση της Νότιας Αφρικής για να καταδικαστεί το Ισραήλ για γενοκτονία από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.
«Ήμασταν πολύ άμεσες σε αυτό το θέμα στη συνάντησή μας με τον πρωθυπουργό Ρίσι Σούνακ και στις επικοινωνίες μας με Αμερικανούς πολιτικούς», τόνισε η ΜακΝτόναλντ, επικρίνοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση για την πολιτική της προς το Ισραήλ.
«Εδώ και γενιές οι Παλαιστίνιοι υφίστανται την καταπίεση και το απαρτχάιντ, και τώρα παλεύουν για την επιβίωσή τους κάτω από βομβαρδισμούς στη Γάζα. Η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί πλέον να αγνοεί την καθημερινή παραβίαση των πιο βασικών δικαιωμάτων. Οι Παλαιστίνιοι αξίζουν ελευθερία και αυτοδιάθεση. Τα παιδιά της Γάζας, της Ραμάλα και του Τελ Αβίβ αξίζουν ένα μέλλον απαλλαγμένο από μίσος και βία, μια ζωή ειρήνης και ισότητας», συμπλήρωσε η πρόεδρος του Σιν Φέιν.
Σε εκδήλωση του Σιν Φέιν σε ξενοδοχείο, που μίλησαν πολλοί ομιλητές από την Παλαιστίνη και την Ιρλανδία, συμπεριλαμβανομένου του Παλαιστίνιου Πρεσβευτή στην Ιρλανδία και του Μουσταφά Μπαργκούτι που συμμετείχε στη συνάντηση ζωντανά από τη Δυτική Όχθη, δημιουργήθηκαν κάποιες εντάσεις με Παλαιστίνιους ακτιβιστές.
Υποχρεωτική συγκυβέρνηση
Ο ιστορικός σεισμός που είχε πλήξει τη Βόρεια Ιρλανδία με τη νίκη του Σιν Φέιν στις εκλογές του 2022 και είχε οδηγήσει τους προτεστάντες του Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος DUP να μπλοκάρουν για δύο χρόνια τον σχηματισμό κυβέρνησης με επικεφαλής την εκπρόσωπο του Σιν Φέιν οδηγεί σε νέα ήθη και έθιμα, αφού η Ο’Νιλ συμμετείχε χθες στην τελετή αποφοίτησης της Σχολής της Αστυνομίας της Βόρειας Ιρλανδίας για πρώτη φορά στην 23χρονη ιστορία του αστυνομικού σώματος της Βόρειας Ιρλανδίας. «Είναι βέβαια καθυστερημένη. Είκοσι τρία χρόνια πάντως είναι καλύτερα από ποτέ», σχολίασε ο ηγέτης του DUP Γκρέγκορι Κάμπελ.
Ο'Νιλ ξεκίνησε μια εποικοδομητική συνεργασία με την αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Έμα Λιτλ-Πέντζλι των ενωτικών του DUP, δεδομένου ότι τα δύο κόμματα πρέπει να συγκυβερνούν με βάση τις συμφωνίες για τη Βόρεια Ιρλανδία.
Στόχος της Ο’Νιλ, που υπήρξε ανύπαντρη μητέρα στα 16 της, είναι η ανοικοδόμηση του Κοινωνικού Κράτους, που κατέρρευσε στην πράξη μετά από το διετές κυβερνητικό σαμποτάζ των ενωτικών του DUP και τις αρνητικές συνέπειες από το Brexit και την κρίση από την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Ο’Νιλ ως υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και αργότερα Υγείας βρίσκεται σε μόνιμη ρήξη με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των ενωτικών του DUP, που δέχθηκαν να παραχωρήσουν την πρωθυπουργία στο Σιν Φέιν μετά από πιέσεις του Σούνακ για να ξεμπλοκαριστεί η τοπική κυβέρνηση.
Ο ιστορικός ηγέτης του Σιν Φέιν Τζέρι Άνταμς εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στην Ο’Νιλ εκτιμώντας ότι αποτελεί εκπρόσωπο της νέας γενιάς των πολιτικών που μπορούν να εκμεταλλευτούν την απόρριψη του Brexit από τον πληθυσμό της Βόρειας Ιρλανδίας το 2016 και να οδηγήσουν στην ενοποίηση του νησιού.
Η Ο’Νιλ ορκίστηκε στο Κοινοβούλιο του Στόρμοντ να είναι η «πρωθυπουργός για όλους». «Σε όλους εσάς που είστε Βρετανοί και Ενωτικοί, η εθνική σας ταυτότητα, οι πολιτισμοί σας, οι παραδόσεις σας είναι σημαντικές για μένα. Ας περπατήσουμε μαζί σε αυτόν τον δρόμο, ας συναντηθούμε στα μισά του δρόμου. Σας τείνω το χέρι», δήλωσε η Ο’Νιλ απευθυνόμενη στους ενωτικούς της βουλής του Μπέλφαστ.
Δημοσκόπηση των Irish Times/Ipsos B&A έδειξε την Πέμπτη ότι το Σιν Φέιν προηγείται με 28%, κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες από το DUP, παρά την υποχώρησή του στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας τριετίας.