Στην αμυντική πρωτοβουλία της Γερμανίας με ΗΠΑ και Ισραήλ European Sky Shield Initiative (ESSI) προσχώρησε στις 15 Φεβρουαρίου η Ελλάδα, με υπογραφή του υπουργού Άμυνας, Νίκου Δένδια. Η προσχώρηση έγινε παράλληλα με την Τουρκία και σηματοδοτεί την αύξηση της επιρροής της Γερμανίας στην Ευρώπη, απέναντι στη Γαλλία, παράλληλα με νέες προμήθειες οπλικών συστημάτων με βάση τις συμβατικές υποχρεώσεις.
Πιο συγκεκριμένα, οι χώρες που συμμετέχουν στο ESSI θα αγοράσουν από κοινού έτοιμα συστήματα αεράμυνας και βραχυπρόθεσμα, μεσαία και πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. Αυτό περιλαμβάνει εξοπλισμό που χρησιμοποιεί ή θα χρησιμοποιήσει ο γερμανικός στρατός:
-
-το γερμανικό σύστημα μικρού βεληνεκούς IRIS-T SLM
-
-το αμερικανικό σύστημα αεράμυνας μεσαίου βεληνεκούς Patriot
-
-το αμυντικό σύστημα βαλλιστικών πυραύλων Ισραήλ-ΗΠΑ Arrow-3
Προφανώς αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ετοιμαζόμαστε για νέο πακέτο εξοπλιστικών.
Ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς πρότεινε την πρωτοβουλία ESSI τον Αύγουστο του 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Πέρα από τα οικονομικά κέρδη, η Γερμανία επιδιώκει να επιβληθεί ως ηγέτης τόσο στο ΝΑΤΟ, όσο και στην ευρωπαϊκή άμυνα, μια στρατηγική κίνηση που στοχεύει στην ενίσχυση της γεωπολιτικής της επιρροής. Η πρωτοβουλία κέρδισε υποστήριξη από πολλά ευρωπαϊκά κράτη από τον Ιούλιο του 2023. Ωστόσο, αξιοσημείωτα μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Πολωνίας και της Ισπανίας απέφυγαν να ενταχθούν.
Η Γαλλία δεν συμμετείχε στη γερμανική πρωτοβουλία, διότι αυτό θα ήταν αντίθετο με τα εμπορικά της συμφέροντα: Κατασκευάζει το σύστημα μεσαίας εμβέλειας SAMP/T σε συνεργασία με την Ιταλία. Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, επέκρινε την πρωτοβουλία ESSI για τη μεγάλη εξάρτησή του από μη ευρωπαϊκά συστήματα, συγκεκριμένα το σύστημα Patriot των ΗΠΑ και το Arrow-3 του Ισραήλ, για αναχαίτιση μεσαίας και μεγάλης εμβέλειας.
Στις 12 Φεβρουαρίου είχε ανακοινωθεί και το όνομα του έλληνα διοικητή που θα αναλάβει επικεφαλής της επιχείρησης ASPIDES από το ευρωπαϊκό στρατηγείο στη Λάρισα. Πρόκειται για τον αρχιπλοίαρχο Βασίλειο Γρυπάρη, ο οποίος σύντομα αναμένεται να προαχθεί σε υποναύαρχο, αναβαθμίζοντας έτσι και τον ρόλο του στρατηγείου.
Η επιχείρηση έχει προϋπολογισμό 8 εκατ. ευρώ και αναμένεται να διαρκέσει ένα χρόνο. Το θέατρο επιχειρήσεων περιλαμβάνει τα Στενά του Baab al-Mandab και τα Στενά του Ορμούζ, καθώς και τα διεθνή ύδατα στην Ερυθρά Θάλασσα, τον Κόλπο του Άντεν, την Αραβική Θάλασσα, τον Κόλπο του Ομάν και τον Περσικό Κόλπο.
Η ευρωπαϊκή επιχείρηση ASPIDES θα συνεργαστεί στενά με την ευρωπαϊκή ναυτική επιχείρηση EUNAVFOR Atalanta με πεδίο επιχειρήσεων τον Δυτικό Ινδικό Ωκεανό και στην Ερυθρά Θάλασσα.
Τέλος, αυτή η ναυτική δύναμη θα πρέπει να «συντονιστεί στενά» με την ευρωπαϊκή ναυτική επιχείρηση EUNAVFOR Atalanta, αποστολή της οποίας είναι να «συμβάλει στη θαλάσσια ασφάλεια στον Δυτικό Ινδικό Ωκεανό και στην Ερυθρά Θάλασσα». Θα συνεργαστεί επίσης με την αμερικανική επιχείρηση Prosperity Guardian, στην οποία είχε ανακοινωθεί ότι θα συμμετέχει η ελληνική φρεγάτα, πλην όμως φαίνεται ότι προς το παρόν θα αναλάβει ρόλο στην ευρωπαϊκή δύναμη.
Στην EUNAVFOR Aspides, έχει ήδη διατεθεί η γερμανική φρεγάτα Hessen, η ελληνική φρεγάτα ΥΔΡΑ, και η Ιταλική φρεγάτα αεράμυνας [FDA] Caio Duilio. Το Βέλγιο ανακοίνωσε τη συμμετοχή του με τη φρεγάτα Louise-Marie.
Αξιοσημείωτη πάντως είναι και η αλλαγή τακτικής των Χούθι, οι οποίοι το τελευταίο διάστημα επιτίθενται σε πλοία που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Άντεν. Επιπλέον, οι Χούθι προσαρμόζουν τις μεθόδους που χρησιμοποιούν, ανάλογα με τον αντίπαλο. Αν, μέχρι τώρα, προτιμούσαν πυραύλους κατά πλοίων και πυρομαχικά εξ αποστάσεως (MTO ή «drones kamikaze»), φαίνεται ότι καταφεύγουν όλο και περισσότερο σε drones επιφανείας φορτωμένα με εκρηκτικά, τα οποία είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν από τα ραντάρ.
Το ενδιαφέρον πάντως στρέφεται στη Γαλλία, η οποία βρίσκεται ήδη στην περιοχή με δυο γαλλικές FREMM με ενισχυμένες ικανότητες αεράμυνας, αλλά δεν έχει ανακοινώσει ποια και πότε θα ενταχθεί στην επιχείρηση ASPIDES.
Σύμφωνα με την επίσημη εφημερίδα της ΕΕ, η επιχείρηση ASPIDES «θα συνοδεύει σκάφη εντός του θεάτρου επιχειρήσεων, θα διασφαλίζει επίγνωση της κατάστασης στη θάλασσα εντός του θεάτρου επιχειρήσεων, θα προστατεύει σκάφη από επιθέσεις στη θάλασσα, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου, περιλαμβανομένων των αρχών της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας, σε υποπεριοχή του θεάτρου επιχειρήσεων».
Το ερώτημα πάντως για το ποιοι είναι οι κανόνες εμπλοκής παραμένει, καθώς αναμένεται να καθοριστούν από τον έλληνα διοικητή της επιχείρησης και να εγκριθούν, ανάλογα με το τι περιλαμβάνουν από την πολιτική ηγεσία ή το ΚΥΣΕΑ.
Εν τω μεταξύ, την Κυριακή 18 Φλεβάρη 2024 και ώρα 12.00 στα παλούκια Σαλαμίνας διοργανώνεται με πρωτοβουλία οργανώσεων προκείμενων στο ΚΚΕ συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την αποστολή της ελληνικής φρεγάτας στην Ερυθρά Θάλασσα.