Καθώς βρισκόμαστε μπροστά στην επικείμενη ψήφιση ενός προδήλως αντισυνταγματικού νομοσχεδίου, με τον παραπλανητικό τίτλο «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου - Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων», όπου η ακραία εμπορευματοποίηση και οι ταξικοί φραγμοί παίρνουν τη βούλα του νόμου, ένα ρωμαλέο και επίμονο κίνημα βρίσκεται στην κορύφωσή του. Με τις φοιτήτριες και τους φοιτητές να ανοίγουν τον δρόμο, και ολόκληρη την πανεπιστημιακή κοινότητα στη συνέχεια, για 8η συνεχή βδομάδα να αντιστέκονται σθεναρά και στα «ίσα» απέναντι στη δήθεν «πανίσχυρη» (;) κυβέρνηση.
Ανερχόμενο κοινωνικό κίνημα
Η κοινωνική αντιπολίτευση, η κοινωνική Αριστερά, μετά από μια δεκαετία είναι και πάλι παρούσα, στον δρόμο, στην αρθρογραφία, στις πολύμορφες εκδηλώσεις και πρώτα από όλα στον χώρο του δημόσιου πανεπιστημίου για την υπεράσπιση του ύψιστου κοινωνικού αγαθού της παιδείας και της εκπαίδευσης! Πρόκειται για το κίνημα που ενδυναμώνει και ενώνεται με τις άλλες κοινωνικές δυνάμεις, της αγροτιάς, των υγειονομικών, των εργαζόμενων κυρίως του δημόσιου τομέα, που παίρνουν τη σκυτάλη και το μαζικοποιούν το οποίο δεν θα καμφθεί από τους συνήθεις θιασώτες των συστημικών ΜΜΕ και τους υποστηρικτές της καταστολής με όλα τα «μέσα».
Αυτό το ανερχόμενο κοινωνικό κίνημα γίνεται τόσο απειλητικό για τα νεοφιλελεύθερα συμφέροντα, που λίγο μένει ώστε ο κ. Μητσοτάκης να βγει στο μπαλκόνι του Μαξίμου για να χειροκροτήσει τα δίκαια αιτήματα των αγροτών, όπως έκανε υποκριτικά και με τους υγειονομικούς κατά την περίοδο της πανδημίας.
Σε αυτή τη μεγάλη εικόνα, που φωτίστηκε ακόμη παραπάνω από τη μεγαλειώδη κινητοποίηση της 28ης Φλεβάρη, ένα χρόνο μετά το τραγικό έγκλημα των Τεμπών, έχει μια ιδιαίτερη αξία να αναγνωρίσουμε τη στάση και την κοινωνική προσφορά των πανεπιστημιακών καθηγητών και καθηγητριών που ως δημόσιοι λειτουργοί συγκροτούν το σώμα των μελών του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) και υπηρετούν, μαζί με άλλους /ες διδάσκοντες/ουσες το δημόσιο πανεπιστήμιο.
Εδώ και 60 χρόνια –μετά τη «μεταρρύθμιση Παπανούτσου» που έδωσε πρόσβαση των λαϊκών τάξεων στο δημόσιο πανεπιστήμιο– γίνεται μια συστηματική προσπάθεια, με πολλά επεισόδια απαξίωσης, υποβάθμισης και κατασυκοφάντησης του δημόσιου πανεπιστημίου. Ο κύριος στόχος τους ήταν πάντα οι νέοι άνθρωποι «οι τεντιμπόηδες, οι άπλυτοι, οι πρωταγωνιστές της ανομίας, οι αλήτες» και προσφάτως οι «ληστές φοιτητές» κατά Κυριάκο Μητσοτάκη (η ύβρις αυτή θα τον ακολουθεί πάντα και παντού) και μαζί και οι συνοδοιπόροι τους, οι πανεπιστημιακοί, που βάζουν πλάτη, που παρασύρουν τα παιδιά, που, που…
Δημόσιοι λειτουργοί vs μπίζνεσμεν
Στο πεδίο των πανεπιστημιακών εξελίσσονται, αυτή την ιστορική περίοδο και τα προφανή, αλλά και τα πρωτοφανή.
Τα προφανή αφορούν στον λόγο και τη δράση των οργανικών διανοουμένων του συστήματος, που βρίσκονται στον ακαδημαϊκό χώρο, οι οποίοι στην πολύ ακραία τους μορφή ιστορικά ήταν όσοι και όσες συγκροτούσαν το ακροατήριο του δικτάτορα Παπαδόπουλου –φαντάζομαι είναι ζωντανή η εικόνα στο μυαλό όλων μας.
Και επιπλέον των «αδιάφορων», των κυνηγών προγραμμάτων με αθέμιτα μέσα, των ιπτάμενων του διημέρου και του Σαββατοκύριακου (για πληρωμένα μεταπτυχιακά), των εκστασιασμένων από τα επιτεύγματα του νεοφιλελεύθερου rally, με οδηγούς τους δυο Κυριάκους (Μητσοτάκης, Πιερρακάκης), των αδιάλλακτων οπαδών της «μπίζνας» και της «κονόμας».
Τα προφανή επίσης συγκροτούνται από την ακάματη συστηματική δουλειά χιλιάδων μελών ΔΕΠ, που στέκονται με αξιοπρέπεια στον ρόλο του δημόσιου λειτουργού, διατηρούν και μεταδίδουν την κριτική σκέψη στις φοιτήτριες και τους φοιτητές τους, αναπαράγουν το ακαδημαϊκό ήθος σε όλες τους τις λειτουργίες και τελικά δίνουν πραγματικά την ψυχή τους. Έτσι, άλλωστε, βρίσκεται το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο στις τόσο υψηλές θέσεις σε όλες τις κατατάξεις, κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες που αφορούν από τις υποδομές και τις θεσμικές λειτουργίες, μέχρι το μισθολόγιο που λέγεται και «ειδικό», αλλά και αυτό δεν φτάνει ούτε στη μέση του μήνα λόγω της ακρίβειας Μητσοτάκη.
Τα προφανή αφορούν τέλος την υψηλή θέση και αξία που έχει το δημόσιο ελληνικό πανεπιστήμιο στα νοικοκυριά της χώρας μας που ξοδεύει πολύ κόπο και δυστυχώς ακόμη περισσότερα χρήματα στην προετοιμασία και στη διάρκεια των σπουδών των παιδιών στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο.
Εξηγούμαι για να μην παρεξηγούμαι:
Η προηγούμενη φράση για την τεράστια οικονομική απώλεια των νοικοκυριών συμπυκνώνεται ουσιαστικά στις δημόσιες δαπάνες για τη δημόσια εκπαίδευση, που είναι στον πάτο της Ευρώπης και στην επένδυση της ελληνικής πολιτείας για κάθε φοιτητή, πιο απλά τα χρήματα για φοιτητική μέριμνα (με την ευρύτερη έννοια), που επίσης είναι στον πάτο της Ευρώπης.
Αυτά και άλλα θα έπρεπε να είναι και τα κεντρικά επίδικα στη δημόσια συζήτηση και αντιπαράθεση στη μεταμνημονιακή εποχή …που καλπάζει (;) η ανάπτυξη, αν η κυβέρνηση της ΝΔ δεν ήταν δογματικά προσηλωμένη στη κατεύθυνση να φτιάξει επιτέλους τα ιδιωτικά πανεπιστήμια ως «παραρτήματα», δεσμευμένη στις ιδεοληψίες και στα συμφέροντα.
Ευχάριστες εκπλήξεις
Πάμε τώρα στα πρωτοφανή.
Αυτά αφορούν, κατά τη γνώμη μου, σε όσα συμβαίνουν στον συνδικαλισμό των πανεπιστημιακών και στη βάση και στην κορυφή (ΠΟΣΔΕΠ), αλλά και στις συνελεύσεις των τμημάτων, ακόμη και σε συγκλήτους.
Ποιος άραγε το περίμενε ότι από τον νόμο Κεραμέως και μετά σε αυτές τις συνθήκες νεοδημοκρατικής υπεροπλίας και στους συσχετισμούς στα συνδικαλιστικά όργανα, θα είχαμε αποφάσεις συνδικαλιστικών οργάνων ομόφωνες σε προοδευτική κατεύθυνση.
Ποιος το περίμενε ότι στο τελευταίο 16ο συνέδριο της ΠΟΣΔΕΠ, ένα σαφές stop στα ιδιωτικά πανεπιστήμια και στην αντισυνταγματική εκτροπή που επιχειρεί η κυβέρνηση θα αποτυπωνόταν σε μια ομόφωνη απόφαση. Ποιος επίσης θα περίμενε, πάλι ομόφωνα, να καταδικαζόταν η αχαρακτήριστη παρέμβαση Ζώρα (δηλαδή Πιερρακάκη) για την επιβολή των διαδικτυακών εξετάσεων, καταπατώντας κάθε αυτοδιοίκητο και παρεμβαίνοντας αντιδημοκρατικά σε δημόσιους λειτουργούς (δηλαδή τα μέλη ΔΕΠ) που διδάσκουν και ερευνούν σε συνθήκες ακαδημαϊκής ελευθερίας.
Και όλα ομόφωνα. Αν αυτό δεν είναι μέτωπο, τι είναι;
Και ποιος θα περίμενε επίσης την πρωτοβουλία για τις υπογραφές υπεράσπισης του Συντάγματος να την στήριζαν με τις υπογραφές τους πάνω από 1.500 πανεπιστημιακοί σε ελάχιστο χρόνο (ο μεγαλύτερος αριθμός υπογραφών από τη μεταπολίτευση και μετά).
Θα ήθελα να σημειώσω ξεχωριστά ότι μέσα στα προφανώς πρωτοφανή ήταν και η δράση της Συσπείρωσης Πανεπιστημιακών. Στην τεκμηρίωση και στην αρθρογραφία στην οποία συνέβαλαν δεκάδες συνάδελφοι, στις δημόσιες παρεμβάσεις, στον δρόμο και με το πανό της (παλιάς) Συσπείρωσης, όταν δίναμε τη μάχη ενάντια στην αναθεώρηση του άρθρου 16, όταν ζούσε ο Σταύρος Κωνσταντακόπουλος –ο φυσικός ηγέτης της Συσπείρωσης– που η απουσία του μας βαραίνει. Η Συσπείρωση έχει στο DNA της την έννοια του μετώπου, γι’ αυτό μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά και στη δημιουργία του.
Η αισιοδοξία που μας γεμίζει αυτή η μάχη –τώρα που βρισκόμαστε στην κορύφωσή της, με τις τελευταίες αλλαγές επί τα χείρω του νομοσχεδίου, που καθίσταται ολοφάνερο το σχέδιο της χυδαίας ιδιωτικοποίησης– το δυνατό εμείς που οικοδομήσαμε και οικοδομούμε, μας δίνει την ελπιδοφόρα προοπτική «η οργή να γίνει ανατροπή». Με αυτό θα πορευτούμε αποφασιστικά.