Φωτογραφία: Μάριος Λώλος
H απεργία και οι κινητοποιήσεις της 28ης Φεβρουαρίου για να μην ξεχαστούν οι νεκροί της τραγωδίας των Τεμπών αποτελούν πλέον ιστορία. Ίσως όχι λόγω του όγκου τους (έχουν γίνει κατά καιρούς μεγαλύτερες συγκεντρώσεις τα τελευταία 15 χρόνια) αλλά διότι το διακύβευμα ξεπερνούσε κατά πολύ τις συνήθεις "υλικές" διεκδικήσεις των εργαζόμενων και των συνδικάτων τους. Όσοι κινητοποιήθηκαν αξίωναν, κατά πρώτο λόγο, δικαιοσύνη. Ναι, δικαιοσύνη. Να τιμωρηθούν, δηλαδή, παραδειγματικά οι υπεύθυνοι της τραγωδίας και να παρθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα έτσι ώστε αυτή η φρίκη να μην επαναληφθεί ποτέ ξανά. Να αγαλλιάσουν, αν θέλετε, οι ψυχές των 57 ανθρώπων που έχασαν τόσο άδικα τη ζωή τους πάνω στις ράγες εκείνη την καταραμένη νύχτα.
Συνδικάτα, σωματεία και συλλογικότητες
Οι "από κάτω" λοιπόν ήταν εκεί. Στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα και σε όλα τα υπόλοιπα αστικά κέντρα της χώρας. Ένωσαν τη φωνή τους μ' αυτή των συγγενών των θυμάτων οι οποίο, ένα χρόνο τώρα, ανεβαίνουν το δικό τους Γολγοθά αντιμετωπίζοντας εκτός από το δυσβάστακτο πένθος τους και την κυβερνητική αναλγησία ως προς τη διερεύνηση των αιτιών της τραγωδίας. Φώναξαν όλα τα γνωστά συνθήματα, "Πάρε με όταν φτάσεις", "Οι ζωές μας πάνω από τα κέρδη τους". Έβαψαν, με το κόκκινο χρώμα του αίματος, τα ονόματα των 57 θυμάτων στην Πλατεία Συντάγματος, διαδήλωσαν έξω από τα γραφεία της Hellenic Train, έφτασαν μέχρι το Σταθμό Λαρίσης απ' όπου αναχώρησε το μοιραίο τρένο. Παρομοίως και στη Θεσσαλονίκη, έγινε πορεία μέχρι τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης στον οποίο το τρένο δεν έφτασε ποτέ.
Η ΑΔΕΔΥ, τα εργατικά κέντρα, τα πάσης φύσεως σωματεία και οι συλλογικότητες, κόμματα της αντιπολίτευσης (της προοδευτικής τουλάχιστον), η εξωκοινοβουλευτική Αριστερά, ο αντιεξουσιαστικός χώρος έδωσαν δυναμικά το παρών και ενίοτε είχαν να αντιμετωπίσουν και μία αστυνομική βία εντελώς ακατανόητη για την ιερότητα της ημέρας. Ειδικά στη Θεσσαλονίκη, τα ΜΑΤ ξεπέρασαν κατά πολύ τα όρια τραυματίζοντας διαδηλωτές (εξέδωσε σχετική ανακοίνωση το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης) γεγονός πάντως που δυστυχώς δεν προκαλεί πλέον έκπληξη. Στην Αθήνα διαδήλωσαν περίπου 25.000 πολίτες, στη Θεσσαλονίκη περισσότεροι από 10.000. Δεν ήταν μικρός ο αριθμός.
Η ΓΣΕΕ έλαμψε δια της απουσίας της
Θα μπορούσε βέβαια να ήταν και μεγαλύτερος. Πως; Αν η ΓΣΕΕ έκανε το στοιχειώδες συνδικαλιστικό καθήκον της και κάλυπτε τους εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Όμως, η Γενική Συνομοσπονδία ήταν, όπως πολλές φορές τα τελευταία χρόνια, απούσα. Προτίμησε να συνεχίσει την προετοιμασία της για την 24ώρη απεργία της... 17ης Απρίλη, όταν πια θα έχει ήδη καθοριστεί ήδη η αύξηση του κατώτατου μισθού! Και δεν είναι μόνο αυτό. Αν μπει σήμερα κάποιος στην επίσημη ιστοσελίδα της ΓΣΕΕ, θα διαπιστώσει ότι δεν υπάρχει καμία αναφορά στην απεργία της 28ης Φεβρουαρίου, ούτε καν ένας τυπικός χαιρετισμός, μία υπενθύμιση έστω. Τίποτα, κενό!
Έχει γίνει μεγάλη κουβέντα εσχάτως για την παρακμή του επίσημου συνδικαλισμού και την ανάγκη οργάνωσης των εργαζόμενων σε νέου τύπου, δυναμικά και σύγχρονα συνδικάτα και το γεγονός της απουσίας της ΓΣΕΕ από τις κινητοποιήσεις της 28ης Φεβρουαρίου φαίνεται ότι την εν λόγω κουβέντα θα την επιταχύνει. Όμως, αν θέλουμε να είμαστε απολύτως τίμιοι με τους εαυτούς μας, οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να είναι περισσότεροι, έστω και χωρίς την κάλυψη της ΓΣΕΕ, γιατί ο λόγος ήταν σπουδαίος, εντελώς ξεχωριστός και έχει να κάνει με τις ζωές όλων μας. Αυτή βέβαια είναι μία ακόμη μεγάλη συζήτηση. Πώς μπορούν να συμμετέχουν σε κινητοποιήσεις εργαζόμενοι που πιέζονται αφόρητα από την ακρίβεια; Πώς μπορούν οικογένειες να θυσιάσουν ένα μεροκάματο όταν γνωρίζουν καλά ότι μετρούν και το τελευταίο ευρώ για να βγάλουν, αν τον βγάλουν, το μήνα; Σίγουρα αυτά τα ερωτήματα δεν έχουν εύκολες απαντήσεις.
Καλοθελητές βέβαια που έβαλαν νερό στο μύλο του κοινωνικού αυτοματισμού βρέθηκαν και αυτή τη φορά, αυτό, δα, έλειπε. Δημοσιογράφοι τηλεοπτικών καναλιών ωρύονταν ότι ο κόσμος δεν μπορεί να πάει στη δουλειά του, αντιδραστικοί έχυναν το δικό τους δηλητήριο στα social media, σαν να επρόκειτο για μία ακόμη απεργία, μία ακόμη κινητοποίηση. Ιστοσελίδες που πρόσκεινται στην κυβέρνηση έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους την τετράωρη στάση της ΕΣΗΕΑ και μεταξύ 12 με 4 το μεσημέρι ενημέρωναν για πολλά "φλέγοντα" ζητήματα μεταξύ αυτών και τις τελευταίες εξελίξεις στις σχέσεις των μελών της βασιλικής οικογένειας της Αγγλίας. Για τέτοια (ανύπαρκτη) ενσυναίσθηση μιλάμε.
Συγκάλυψη μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά
Όσο βέβαια ο κόσμος διαδήλωνε στους δρόμους, όσο οι οικογένειες θρηνούσαν τους ανθρώπους τους στο μνημόσυνο που τελέστηκε στον τόπο του δυστυχήματος, τα γρανάζια της συγκάλυψης δούλευαν υπερωρίες. Η δικογραφία της υπόθεσης των Τεμπών έφτασε στη Βουλή ανήμερα των κινητοποιήσεων ενώ υποτίθεται ότι η αποστολή της είχε αρχίσει από την προηγούμενη Παρασκευή. Με τα πόδια από τη Λάρισα, θα έφθανε πιο γρήγορα. Η πρόσβαση στους βουλευτές της εξεταστικής επιτροπής επετράπη κάτω από πολύ αυστηρούς όρους και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Εν τω μεταξύ, μετά από ένα χρόνο, διορίστηκε νέος πραγματογνώμονας για τη διερεύνηση των συνθηκών του δυστυχήματος.
Ο Άρειος Πάγος από την πλευρά του έκανε την...έκπληξη. Με παραγγελία της Εισαγγελέως Γεωργίας Αδειλίνη, ζήτησε από την Εισαγγελία Εφετών Λάρισας να εξετάσει αναλυτικά κάθε καταγγελία που προέρχεται από τους συγγενείς των θυμάτων. Σχεδόν σύσσωμος ο νομικός κόσμος έκανε λόγο για ετεροχρονισμένη (τουλάχιστον) ενέργεια από την πλευρά του Αρείου Πάγου καθώς οι συγγενείς, οι οποίοι μάλιστα έχουν διορίσει το δικό τους πραγματογνώμονα, έχουν προβεί σε συγκεκριμένες και πολύ σοβαρές καταγγελίες από τις πρώτες ημέρες μετά το τραγικό δυστύχημα της 28ης Φεβρουαρίου. Θυμίζουμε εδώ ότι σύμφωνα με τις δημόσιες τοποθετήσεις της Μαρίας Καρυστιανού, της προέδρου του Συλλόγου των Θυμάτων των Τεμπών, η κ. Αδειλίνη την προέτρεψε να πάει «στην εκκλησία για να τη βοηθήσει» - καταγγελίες που έφτασαν ακόμη και στο Ευρωκοινοβούλιο από την κ. Καρυστιανού κατά τη διάρκεια ακρόασής της πριν από μερικές ημέρες.
Συγκάλυψη όμως είχαμε και κυριολεκτικά. Τα ξημερώματα της περασμένης Πέμπτης συνεργείο του Δήμου της Αθήνας έσβησε από την Πλατεία Συντάγματος τα ονόματα των 57 θυμάτων (πριν τα ξαναγράψουν την Πέμπτη φοιτητές). Αλήθεια, γιατί αυτή η βιασύνη; Ο Δήμος Αθηναίων ξεκαθάρισε, με δηλώσεις του αρμόδιου αντιδημάρχου, ότι δεν έδωσε εντολή για το σβήσιμο των ονομάτων. Άρα ποιος πήρε την πρωτοβουλία; Οι υπάλληλοι μόνοι τους χωρίς να ρωτήσουν ή ήρθε εντολή από "πολύ ψηλά;". Εν συνεχεία μάθαμε ότι την πρωτοβουλία πήρε το Φρουραρχείο της Βουλής. Ο Χάρης Δούκας από την πλευρά του δεσμεύτηκε για την κατασκευή μνημείου.
Η αντιπολίτευση πάντως, με πρώτο το βουλευτή της Νέας Αριστεράς Νάσο Ηλιόπουλο, έφερε το θέμα στη Βουλή ως όφειλε. Δεν θα έχανε η βενετιά του τουρισμού βελόνι αν έμεναν τα ονόματα των νεκρών για μερικές ημέρες ακόμη γραμμένα στην Πλατεία Συντάγματος. Αλλά, όπως έχουμε διαπιστώσει όλοι μας, τον τελευταίο καιρό, κάποιοι βιάζονται. Η Εξεταστική Επιτροπή που διερευνούσε τυχόν ευθύνες πολιτικών προσώπων έκλεισε άρον-άρον τις εργασίες της την περασμένη εβδομάδα, μάρτυρες κομβικής σημασίας δεν κλήθηκαν ποτέ να καταθέσουν, άλλοι, ενώ κλήθηκαν, επικαλέστηκαν το δικαίωμα της σιωπής και δεν έβγαλαν άχνα (ο πρώην περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός). Κατά τα άλλα ο πρωθυπουργός μάς διαβεβαίωσε ότι “θα χυθεί άπλετο φως” κάνοντας και πάλι λόγο για “διαχρονικές παθογένειες του κράτους”.