Οι δημοτικές εκλογές της 31ης Μάρτη και η σημασία τους
Η άποψη ότι «Όποιος παίρνει την Κωνσταντινούπολη παίρνει και την Τουρκία», παρότι δεν επαληθεύτηκε τα τελευταία χρόνια -το ΑΚΡ μαζί με το MHP βρίσκονται στην εξουσία αν και έχασαν και την Κωνσταντινούπολη και άλλους μεγάλους δήμους της χώρας (Άγκυρα, Σμύρνη)- εξακολουθεί να υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία της πόλης τόσο στην τουρκική οικονομία όσο και στην πολιτική. Ο τούρκος πρόεδρος ξεκίνησε όπως είναι γνωστό την πολιτική του καριέρα ως δήμαρχος Κωνσταντινούπολης (1994-1998), και η απώλειά της το 2019 από τον Εκρέμ Ιμάμογλου κόστισε πρακτικά και συμβολικά στο AKP, το οποίο θεωρεί τις επικείμενες δημοτικές εκλογές εξαιρετικά σημαντικές. Για την Κωνσταντινούπολη επελέγη ο 48χρονος Μουράτ Κουρούμ απέναντι στον νυν δήμαρχο Εκρέμ Ιμάμογλου. Κατά τον συνήθη πατερναλιστικό – συγκεντρωτικό του τρόπο, ο πρόεδρος Ερντογάν στην πρώτη παρουσίαση του υποψηφίου μίλησε ο ίδιος «για την αγαπημένη πόλη, που μας κληροδότησε ο Μωάμεθ (ο Πορθητής)» τονίζοντας την δική του προσφορά, καθώς, «σε αυτή …έχουμε αφήσει το σημάδι της δουλειάς μας, των έργων μας και τη σφραγίδα μας», υποσχόμενος ότι θα βάλει τέλος «στην τελευταία άχαρη περίοδο» της πόλης.
Γιατί είναι τόσο σημαντική η Κωνσταντινούπολη; Γιατί, πέραν του ότι είναι η μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, μόνη της αντιπροσωπεύει το 30% περίπου της οικονομίας της χώρας ενώ μαζί με τις άλλες μεγάλες πόλεις που είχε χάσει ο κυβερνητικός σχηματισμός το 2019 φτάνουν το 50%. Από τότε βέβαια η κυβέρνηση Ερντογάν έχει ενισχυθεί, καθώς εν τω μεταξύ κέρδισε εθνικές εκλογές, με εντολή να κυβερνήσει έως το 2028 -με ενισχυμένο προεδρικό σύστημα και είναι ουσιαστικά κράτος εν κράτει- ενώ ο νέος αρχηγός του CHP που εξελέγη μετά τις αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες του Κιλιτσντάρογλου, ο Οζγκιούρ Οζέλ, δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει πώς θέλει να κινηθεί πολιτικά, καθώς έχει υποσχεθεί γενικά μια «στροφή προς τη σοσιαλδημοκρατία», η οποία δεν έχει λάβει ωστόσο ακόμη συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Οπότε το Καλό Κόμμα (Iyi Parti), αν και μετείχε στην «εθνική συμμαχία» στις εθνικές εκλογές, για τις δημοτικές εκλογές όρισε στις περισσότερες περιοχές δικούς του υποψηφίους, παρά το γεγονός ότι από σφυγμομετρήσεις φάνηκε ότι η πλειονότητα των ψηφοφόρων του Καλού Κόμματος θα στήριζαν -και στις μεγάλες πόλεις προτίθενται να το κάνουν και τώρα παρά τις αντίθετες επιλογές του κόμματός τους- υποψηφίους του CHP.
Ο Ιμάμογλου στην πρώτη του προεκλογική ομιλία καταφέρθηκε εναντίον της τακτικής του ΑΚΡ που, μετά από τόσα χρόνια στην εξουσία και με τον ανάλογο μηχανισμό, φαίνεται να ανταλλάσσει συστηματικά παροχές με ψήφους, αναφερόμενος σε πρόσφατη δήλωση Ερντογάν προς τους πολίτες του Χατάι ότι έπρεπε να ψηφίσουν το AKP «αν ήθελαν να λάβουν υπηρεσίες». Και, πατώντας πάνω στην κεμαλική παράδοση του CHP, στηλίτευσε την «ενός ανδρός αρχή» του Τούρκου προέδρου καταλήγοντας: «Να εκλέξετε αυτούς που παίρνουν οδηγίες από το έθνος, όχι εκείνους που παίρνουν οδηγίες από ένα άτομο. Να εκλέξετε αυτόν που λέει ό,τι λέει το έθνος». Τέλος προσπάθησε να αποδομήσει το -θεωρητικά τουλάχιστο- ισχυρό σημείο του αντιπάλου του, δηλαδή την προηγούμενη θητεία του ως υπουργού Πολεοδομίας και την εμπειρία του στην ανοικοδόμηση – ανάπλαση αστικών περιοχών. Οι ιδιότητες αυτές του Κουρούμ θα μπορούσαν να αποτελέσουν δέλεαρ για φτωχούς ψηφοφόρους μέσω της υπόσχεσης-προοπτικής νέων φθηνών κατοικιών. Ο Ιμάμογλου θύμισε την εμπλοκή του ως υπουργού Περιβάλλοντος στην πρόσφατη κατάρρευση μεγάλου όγκου χώματος στο χρυσωρυχείο του Τσοπλέρ στην Ανατολική Τουρκία που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 9 εργατών και εκτεταμένη περιβαλλοντική μόλυνση. Ο Κουρούμ είχε υπογράψει την άδεια επέκτασης του χρυσωρυχείου ενώ σε εταιρεία που σχετιζόταν μέσω άλλων εταιρειών με το χρυσωρυχείο εμφανίστηκε ως διευθύνων σύμβουλος ο γαμπρός του Τούρκου προέδρου και πρώην υπουργός Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ.
Τα γκάλοπ δείχνουν τους δύο υποψήφιους να είναι πολύ κοντά και αντίστοιχη είναι η εικόνα και στις υπόλοιπες μεγάλες πόλεις, γεγονός που κάνει πιθανή μια εκλογική καθίζηση του κυβερνητικού συνασπισμού. Για ένα τέτοιο ενδεχόμενο ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς και την επιρροή των κυβερνητικών – κομματικών μηχανισμών του ΑΚΡ ως προς το τελικό αποτέλεσμα, καθώς και τις ποικίλες κυβερνητικές απαγορεύσεις (για παράδειγμα έχουν πληθύνει οι απαγορεύσεις σελίδων και vpn στο διαδίκτυο). Το σίγουρο είναι ότι πληθωρισμός και ακρίβεια εντάθηκαν, παρά το γεγονός ότι οι οικονομικές επιλογές – εμμονές του προέδρου (τα λεγόμενα Erdoğanomics), έχουν εγκαταλειφθεί. Αντίστοιχες εμμονές με διακηρύξεις περί στρατιωτικής υπεροχής, εθνικιστικού μεγαλείου, «Αιώνα της Τουρκίας», με αφορμή την παρουσίαση πολεμικού αεροσκάφους τουρκικής κατασκευής (ΚΑΑΝ) και διακηρύξεις τύπου «αν θέλετε ειρήνη και ηρεμία, πρέπει να είστε έτοιμοι για πόλεμο» έχουν μπει -ως συνήθως- από τον Τούρκο πρόεδρο στο προεκλογικό παιχνίδι εντυπώσεων και πόλωσης. Αναφορά δεν γίνεται ωστόσο στα κοινωνικά προβλήματα, που, αν και είναι πολλά και μεγάλα, εμποδίζονται να βρουν επαρκές πεδίο έκφρασης και σε αυτές τις τουρκικές εκλογές.