Φωτογραφία: Νικόλας Κοκοβλής
Ενώ διεξάγεται η ιδρυτική συνδιάσκεψη της Νέας Αριστεράς, συζητάμε με τον Κωστή Καρπόζηλο εκπρόσωπο Τύπου της Νέας Αριστεράς για τους επόμενους στόχους του εγχειρήματος, την παρουσία του στο χώρο της Αριστεράς και την ανανέωση οργανωτικού μοντέλου και προσώπων.
(1).jpg)
Την Τετάρτη ήταν η επέτειος ενός έτους από την πολύνεκρη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη και πανελλαδική απεργία με κάλεσμα πρωτοβάθμιων σωματείων, εργατικών κέντρων και συλλόγων. Ήταν πολύ μαζικές οι πορείες. Πώς αποτιμάτε την κινητοποίηση;
Η μεγάλη συμμετοχή και το κύμα των ανάλογων αναφορών στα social media δείχνει ότι το τραύμα των Τεμπών δεν έχει κλείσει. Υπάρχουν πολλά ερωτήματα αναπάντητα και αν και συνηθίζουμε να λέμε ότι η κοινωνία δεν ασχολείται με τη Βουλή, είναι πια σαφές ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να συγκαλύψει την υπόθεση. Το «δεν ξεχνάμε τίποτα» και το αίτημα για Δικαιοσύνη συμπυκνώνει τη μάχη ενάντια στις παθογένειες του ελληνικού κράτους και τις ευθύνες τις Νέας Δημοκρατίας που παραβιάζει τις αρχές του κράτους δικαίου.
Ενώ είναι διάχυτη η προσπάθεια συγκάλυψης, δημιουργείται και η αίσθηση ότι δεν μπορεί να ανατραπεί. Έχουμε μπροστά μας ένα κράτος απόλυτο που δεν γεννά αισιοδοξία ότι μπορεί να διορθωθούν οι παθογένειές του. Είναι έτσι;
Η πρόσφατη απόφαση του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου ακολουθεί τη σκέψη σου: υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Και οι διαδηλώσεις, το ψήφισμα που έχει συγκεντρώσει πάνω από ένα εκατομμύρια υπογραφές, η μάχη μέσα στο κοινοβούλιο –αυτή που έδωσε η Πέτη Πέρκα στην Εξεταστική Επιτροπή και ο Αλέξης Χαρίτσης που έφερε το σύνθημα της πορείας στην αίθουσα- δείχνουν ότι υπάρχει η δυνατότητα τα κινήματα και η Αριστερά να αποσταθεροποιούν την απόλυτη κυριαρχία της Δεξιάς. Η απάντηση στη συρρίκνωση της δημοκρατίας πρέπει να είναι η διεύρυνση της δημοκρατίας. Και αυτό μας φέρνει μπροστά στην ευθύνη της Αριστεράς να θέσει εκ νέου το ζήτημα της μεγάλης πολιτικής αλλαγής που χρειάζεται η χώρα.
Παρά την πολιτική που ασκεί η ΝΔ, διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την επιρροή της. Πώς το ερμηνεύετε;
Στην ίδρυση της Νέας Αριστεράς τον Δεκέμβριο κάναμε λόγο για μια παράδοξη συνθήκη πολιτικής κυριαρχίας της Δεξιάς. Στους τρεις μήνες που έχουν περάσει βλέπουμε ήδη τις πρώτες ρωγμές. Το είδαμε στους αγρότες, στο φοιτητικό κίνημα και στην πορεία για τα Τέμπη. Για να ξεπεραστεί αυτή η συνθήκη κυριαρχίας χρειάζεται τρία πράγματα: το πρώτο είναι να κατανοήσουμε το κοινωνικό μπλοκ που έχει συγκροτήσει η ΝΔ. Κάποιοι επωφελούνται από την πολιτική της. Το δεύτερο είναι ότι η Αριστερά πρέπει να συγκρουστεί με τον πυρήνα αυτού που η δεξιά εμφανίζει ως αυτονόητο στην ελληνική κοινωνία, όπως π.χ. τα εξοπλιστικά προγράμματα. Το τρίτο είναι ότι το πολιτικό κενό που υπάρχει στο χώρο της αντιπολίτευσης απαιτεί κοινωνικές και πολιτικές πρωτοβουλίες για την ανασύνθεση του χώρου της Αριστεράς και για να υπάρξει ένα αντίπαλο δέος, το οποίο θα βάλει το θέμα της αμφισβήτησης της ΝΔ και σε κυβερνητικό επίπεδο.
Δημοσκόπηση της Opinion Poll εντοπίζει θετική ανταπόκριση σε ποσοστό 80% στην περίπτωση συνεργασίας δυνάμεων της Κεντροαριστεράς (ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ-Νέα Αριστερά). Σας απασχολεί ως ενδεχόμενη συμμαχία;
Είναι ένα κοινωνικό αίτημα το οποίο πρέπει να το ακούσουμε. Να μην είναι η απάντησή μας μια στάση απομονωτισμού, όπως είναι αυτή του ΚΚΕ. Η Νέα Αριστερά πιστεύει στην ανάγκη ενός διαλόγου, ο οποίος θα είναι ανοιχτός και πραγματικός. Δεν θα είναι ένα συνονθύλευμα παρασκηνιακών συνεννοήσεων. Το ζητούμενο αυτή τη στιγμή δεν είναι η άθροιση των ποσοστών της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς, αλλά η πολιτική ανασύνθεση σε μια προγραμματική βάση, που θα εμπνεύσει ενθουσιασμό και θα προκαλέσει την συμμετοχή των πολιτών. Δεν θα κερδίσουμε τη ΝΔ απλώς επειδή θα ενωθούμε τεχνητά. Θα το καταφέρουμε όταν θα πείσουμε τους απογοητευμένους πολίτες που ασφυκτιούν με την πολιτική της ΝΔ ότι ό,τι λέμε το εννοούμε. Και η ενίσχυση της Νέας Αριστεράς στις ευρωεκλογές θα είναι ο θετικός καταλύτης που χρειαζόμαστε.
Ήταν στρατηγική της Νέας Αριστεράς στο νομοσχέδιο για την ισότητα στο γάμο να αναδείξει τους εσωκομματικούς κλυδωνισμούς σε ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, όπως και την αναχρονιστική στάση του ΚΚΕ. Μπροστά μας έχουμε μια επόμενη αναμέτρηση, τα δημόσια δωρεάν πανεπιστήμια, με το ΠΑΣΟΚ ήδη να έχει απώλειες στη γραμμή του. Πώς θα ριχτείτε σε αυτή τη αξιακή μάχη για την Αριστερά;
Διάφορα παραδείγματα του τελευταίου διαστήματος δείχνουν τα σαθρά θεμέλια της λογικής ότι η λύση στο αδιέξοδο είναι η άνευ όρων συγκόλληση της αριστεράς και της κεντροαριστεράς. Το ένα τρίτο της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ τοποθετήθηκε αρνητικά στο νόμο για τον γάμο. Βλέπουμε το ίδιο στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Φωνές διαφοροποίησης υπάρχουν και μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι σαφές ότι δυνάμεις που κινούνται σε αριστερόστροφη κατεύθυνση θα πρέπει να απεγκλωβιστούν από τη συμβιβαστική πολιτική και των δύο κομμάτων. Η ίδρυση της Νέας Αριστεράς ήταν αυτό ακριβώς: ένα διάβημα απεγκλωβισμού από μια πορεία ενσωμάτωσης και αποδοχής της πολιτικής της ΝΔ στις τάξεις του ΣΥΡΙΖΑ. Μια πορεία που έχει και ιδεολογικά χαρακτηριστικά μιας άτακτης διολίσθησης προς τα δεξιά και μορφολογικά του εκφυλισμού ενός κόμματος της Αριστεράς.
Επομένως, πώς διαμορφώνεται η πολιτική συμμαχιών της Νέας Αριστεράς;
Η Νέα Αριστερά απευθύνεται σε όλους τους αριστερούς και προοδευτικούς πολίτες πάνω σε μια προγραμματική συμφωνία, που έχει σαφήνεια με τους ξεκάθαρους στόχους της κοινωνικής ισότητας, της κλιματικής δικαιοσύνης και της επανεκκίνησης της δημοκρατίας. Η Νέα Αριστερά προτάσσει την πολιτική έκφραση των κοινωνικών κινημάτων, τα οποία προς το παρόν βρίσκονται σε απόσταση από το χώρο των πολιτικών κομμάτων. Η ανασύνθεση θα έρθει όταν το κίνημα της παραλίας, το κίνημα της δεύτερης μεταναστευτικής γενιάς, το κίνημα των αόρατων εργαζόμενων και της επισφάλειας, το κίνημα ενάντια στις έμφυλες διακρίσεις θα πρωταγωνιστήσουν στην πολιτική ανασύνθεση που χρειαζόμαστε. Από εκεί και πέρα, όπως δείξαμε στην εκδήλωση της ΕΦΣΥΝ είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο και θα πρωταγωνιστήσουμε σε αυτόν, με τη βασική προϋπόθεση ότι θα συζητάμε για την ουσία, για μια πολιτική που μπορεί να εμπνεύσει ξανά ενθουσιασμό και μια αίσθηση αυτοπεποίθησης σε αυτό το κοινωνικό και πολιτικό δυναμικό που μας ενδιαφέρει.
Την Κυριακή ολοκληρώνεται η τριήμερη ιδρυτική συνδιάσκεψη της Νέας Αριστεράς. Ποιος είναι ο απολογισμός που κάνετε ως μεταβατική ηγετική ομάδα;
Η Νέα Αριστερά έχει μια ιδιομορφία. Ιδρύθηκε μέσα από μια κρίση και την ίδια στιγμή συγκροτείται σε κοινωνικό και πολιτικό ρεύμα σε μια περίοδο πολύ πυκνών αλλαγών. Βρισκόμαστε σε μια διαδικασία κίνησης. Προφανώς υπάρχουν καθυστερήσεις και ζητήματα που επιλύονται στην πορεία, αλλά το βασικό είναι ότι η Νέα Αριστερά αποπνέει μια αίσθηση πολιτικής αξιοπιστίας αλλά εμπεριέχει και ένα στοιχείο εμπιστοσύνης στις τάξεις της. Είναι ένας οργανισμός που επιλύει δημιουργικά τα ερωτήματα και τα προβλήματα που ανακύπτουν. Και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό κεκτημένο, ειδικά όταν βλέπουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πλήττεται από μια τοξική αντιπαράθεση, χωρίς κανένα πολιτικό περιεχόμενο. Η ιδρυτική συνδιάσκεψη είναι μια ανοιχτή διαδικασία, ένα τριήμερο πολιτικό εργαστήριο στο οποίο θα συνδιαμορφώσουμε την Νέα Αριστερά, μέσα από μια ειλικρινή πρόσκληση προς τον κόσμος που έφυγε από τον ΣΥΡΙΖΑ, τον κόσμο που είχε κριτική στάση στον ΣΥΡΙΖΑ πριν το 2023, τους ανένταχτους ανθρώπους της Αριστεράς και της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας και τα κοινωνικά κινήματα, τα οποία θέλουμε να είναι στην προμετωπίδα της νέας μας προσπάθειας.
Ασκείται κριτική ότι δεν έχει καταφέρει η Νέα Αριστερά να κινηθεί γρήγορα και με ορατότητα σε αυτή την κατεύθυνση που περιγράφεις.
Μερικές φορές νομίζω ότι είμαστε πολύ αυστηροί με την Νέα Αριστερά, ότι αναμένουμε να λυθούν δια μαγείας συσσωρευμένα προβλήματα του χώρου της Αριστεράς. Δεν προκύπτουμε με παρθενογένεση. Προφανώς υπάρχουν αδράνειες και προβλήματα. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι είμαστε προϊόν μιας ιστορικής κρίσης. Από την άλλη, η κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Αριστεράς έχει συγκρουστεί με τη λογική των εξοπλισμών, με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, την ηλεκτρονική ψήφο, επιχειρώντας να θέσει την ατζέντα της συζήτησης. Η είσοδος του Γαβριήλ Σακελλαρίδη στις γραμμές μας συμβολίζει ότι η Νέα Αριστερά συγκινεί ανθρώπους που μέχρι τώρα παρακολουθούσαν την πολιτική διαδικασία έξω από τις γραμμές. Και αυτό μας χαροποιεί!
Στην προετοιμασία της συνδιάσκεψης σας απασχόλησε πώς θα τοποθετηθεί η Νέα Αριστερά ως προς τις καταβολές της; Πώς θα τοποθετηθεί για τη διαδρομή του ΣΥΡΙΖΑ;
Στα κείμενα που θα προκύψουν από τη συνδιάσκεψη θα υπάρχουν οι βασικές κατευθύνσεις. Μία είναι η ανάγκη μιας αυτοκριτικής εξέτασης της εμπειρίας της Αριστεράς στη διακυβέρνηση. Αυτή είναι μια αναγκαία διαδικασία, όχι με όρους αυτομαστιγώματος, αλλά για να κατανοήσουμε και εμείς καλύτερα τις πολλαπλές διαστάσεις αυτού του σύνθετου ζητήματος. Πρέπει να σκεφτούμε που μας οδήγησε η διολίσθηση προς ένα κόμμα του μέσου όρου και η ανοχή σε τάσεις ανορθολογισμού και εύκολου καταγγελτισμού μέσα στην Αριστερά. Την ίδια στιγμή θα πρέπει να ξαναθυμηθούμε ότι στις γνωστές δύσκολες συνθήκες της κυβερνητικής εμπειρίας η αριστερά μπόρεσε να κάνει τομές, οι οποίες από μόνες τους δεν αρκούν για να δίνουμε συγχαρητήρια μετά από χρόνια στον εαυτό μας, αλλά θα πρέπει να είναι οδηγός για τη διαμόρφωση της νέας μας κυβερνητικής πρότασης.
Θα προκύψει ηγετική δομή από τη συνδιάσκεψη; Ασκείται κριτική ότι ηγούνται τα ίδια άτομα που ήταν κυβερνητικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ.
Την έννοια της ανανέωσης είναι εύκολο κανείς να την επικαλείται. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε χώρο, για να την υπηρετήσουμε με συνέπεια. Οι δυνατότητες υπάρχουν. Στη συνδιάσκεψη και στο νέο συντονιστικό όργανο που θα αναδειχθεί με συναίνεση υπάρχει η πρόνοια της εμφάνισης νέων προσώπων. Και αυτός είναι και ο κεντρικός μας στόχος για το ευρωψηφοδέλτιο.
Πώς προετοιμάζεστε για τις ευρωεκλογές; Περιλαμβάνεται στην ύλη της συνδιάσκεψης;
Από τη συνδιάσκεψη θα προκύψουν το κείμενο της διακήρυξης, το κείμενο της πολιτικής απόφασης και ένα μαχητικό κείμενο που θα αφορά τη συγκυρία. Το ζήτημα της Ευρώπης θα είναι κεντρικό στοιχείο της συζήτησης. Η επίσημη έναρξη της προεκλογικής μας εκστρατείας τοποθετείται στα τέλη Μαρτίου. Θέλουμε ένα ανοιχτό ψηφοδέλτιο, ανανέωσης, παρουσίας των κοινωνικών κινημάτων. Θέλουμε η Νέα Αριστερά να εμφανιστεί ως εκείνη η πολιτική δύναμη που θα καλύψει το κενό που υπάρχει και που θα μιλήσει για την αναγκαία μεταβολή των συσχετισμών στη χώρα και στο εσωτερικό της Αριστεράς και των προοδευτικών δυνάμεων, ευρύτερα.
Το πρώτο συνέδριο πότε προγραμματίζεται;
Το ιδρυτικό μας συνέδριο, επειδή δεν λειτουργούμε με την άνεση του ιδανικού πολιτικού χρόνου, το τοποθετούμε τον Σεπτέμβριο του 2024.
Τι το διαφορετικό επιδιώκετε να έχει η Νέα Αριστερά ως κόμμα και ως τρόπο οργάνωσης, ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες της αριστεράς του 21ου αιώνα;
Για να είμαστε ειλικρινείς δεν έχει εμφανιστεί ακόμα το ιδανικό οργανωτικό μοντέλο, το οποίο θα επιλύσει τη μεγάλη αντίφαση ανάμεσα στην ανάγκη ύπαρξης κόμματος και στον τρόπο οργάνωσης ενός κόμματος και στο πώς θα ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες. Η Νέα Αριστερά δίνει μεγάλο βάρος στις έννοιες της αυτενέργειας και επιμένει στις οριζόντιες δικτυώσεις. Παράλληλα, προσπαθούμε να είμαστε όπου συγκροτούνται οι νέες –και συχνά ρευστές- πολιτικές ταυτότητες. Η ανανέωση του οργανωτικού μοντέλου δεν θα έρθει με τεχνητούς τρόπους, αλλά όταν η Νέα Αριστερά μπορέσει να είναι ένα πολιτικό εργαστήριο, όπου η κοινωνική δυναμική θα ορίσει την καθημερινή της λειτουργία.