Ένας χρόνος πέρασε από το έγκλημα των Τεμπών. Ένας χρόνος και το περιστατικό περιγράφει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τη θέση στην οποία βρίσκεται το κράτος και η κοινωνία στη σημερινή συνθήκη. Και αυτό γιατί η σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη δεν είναι ούτε ατύχημα, ούτε μεμονωμένο περιστατικό. Είναι η πιο εμβληματική περίπτωση του κυβερνητικού κυνισμού και της απουσίας κάθε μέριμνας ανάμεσα στις άλλες: Στις πυρκαγιές που καίνε ανεξέλεγκτα ολόκληρους νομούς, στις πλημμύρες που βυθίζουνε πόλεις, στο (άλλο εμβληματικό) έγκλημα της Πύλου, στην εγκληματικά πρόχειρη υγειονομική αντιμετώπιση της πανδημίας, στην απόλυτη κατάρρευση των νοσοκομείων και της δημόσιας υγείας και δυστυχώς ανάμεσα σε πολλά ακόμη. Χωρίς να υποβαθμίζουμε σε τίποτα τις άλλες περιπτώσεις μπορούμε να πούμε πως τα Τέμπη περιγράφουν όλα τα άλλα περιστατικά και τα εμπεριέχουν. Είναι το σημείο μηδέν μιας εγκληματικής πολιτικής. Ακριβώς γιατί το έγκλημα αυτό είναι παράλογο, σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και οι δικαιολογίες ακούγονται ως παραδοχές ενοχής. Αυτό αποδεικνύουν, άλλωστε, και οι χειρισμοί στην εξεταστική, η περιφρόνηση των οικογενειών των θυμάτων και όσων προσπαθούν να αρθρώσουν μια περιγραφή διαφορετική από το κυβερνητικό αφήγημα. Εδώ δεν υπάρχουν τα καταφύγια της κλιματικής κρίσης, των πρωτόγνωρων συνθηκών, το ζαβό το ριζικό μας ή όποια άλλη δικαιολογία υπαγορεύει το επικοινωνιακό επιτελείο Μητσοτάκη. Εδώ το έργο το έχτισε η κυβέρνηση, το υπερασπίστηκε (λίγες μέρες πριν να συμβεί διά στόματος Κωσταντίνου Αχ. Καραμανλή στη βουλή απέναντι στην αντιπολίτευση) και τελικά το εκτέλεσε με την εγκληματική απουσία της.
Και είναι ακριβώς λόγω αυτών των συνθηκών που η όλη διαχείριση από την πλευρά της κυβέρνησης φαίνεται τόσο χυδαία. Ακριβώς γιατί όλοι γνωρίζουν τι έγινε. Ακριβώς γιατί όλοι γνωρίζουν ποιος φταίει. Και έτσι η διαχείριση μοιάζει με ένα ξεκάθαρα ορθωμένο μεσαίο δάκτυλο απέναντι στην κοινωνία. Αναδεικνύοντας μέσα από την απόλυτη ομοιότητά της στα βήματα, στην αισθητική διατύπωση και στα πραγματικά επίδικα της ένα δάσος από ορθωμένα μεσαία δάκτυλα σε παρόμοιες περιπτώσεις.
Στην αρχή η κυβέρνηση και ο μηχανισμός της είναι συντετριμμένοι. Στη συνέχεια ψάχνουν την γραμμή άμυνας. Φταίνε οι άλλοι, φταίει ένας εξωτερικός παράγοντας, φταίει η τύχη. Αν κάτι από όλα αυτά δεν βγει, φταίει μια διαχρονική συνθήκη άρα τελικά εμείς φταίμε όσο και οι άλλοι, άρα δεν φταίμε. Ενώ ταυτόχρονα ένας ολόκληρος μηχανισμός δουλεύει ώστε να αθωωθούν οι ένοχοι: η εξεταστική της βουλής, η δικαιοσύνη, τα ΜΜΕ. Ώστε να καταλήξουμε στην δήλωση της προηγούμενης εβδομάδας που συνοψίζει τη χυδαιότητα της συγκεκριμένης διαχείρισης και μαζί τη χυδαιότητα της πολιτικής Μητσοτάκη όλα αυτά τα τελευταία χρόνια:
«Ωστόσο, πρώτη η κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα οφείλουμε να διακρίνουμε πίσω από την τραγωδία μία συλλογική αποτυχία».
Αυτό από το στόμα του πρωθυπουργού. Αλλά εφόσον η κυβέρνηση έχει αποδείξει πολιτικά, νομικά και επικοινωνιακά πως δεν φταίει φταίμε τελικά πρωτίστως εμείς.
Υπάρχει κάτι άρρωστο στη συγκεκριμένη διατύπωση. Ακριβώς γιατί δεν υπήρχε λόγος να γίνει. Ακριβώς γιατί δεν κομίζει οφέλη και αποτελέσματα. Η Νέα Δημοκρατία εκλέχθηκε πανηγυρικά μαζί με τον συντετριμμένο Αχ. πρώην υπουργό Υποδομών και Μεταφορών της (και εδώ μια βαθιά υπόκλιση προς τις Σέρρες), η εξεταστική καθαρίζει το τοπίο και η δικαιοσύνη τα κάνει αόρατα. Η φριχτή αυτή φράση έμοιαζε με μια διατύπωση που έπρεπε να ειπωθεί. Σχεδόν ως ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Σαν επίδειξη κυριαρχίας. Σαν μια επιβεβαίωση ισχύος από έναν άνθρωπο που γνωρίζει πολύ καλά για τι πράγμα είναι υπεύθυνος. Δεν είναι υποκρισία, είναι μια επίδειξη δύναμης που μέσα στον παραλογισμό της μοιάζει με απειλή. Μια απειλή που αναδεικνύει τη μικροψυχία, το έλλειμα και το σύμπλεγμα ενός αδύναμου ανθρώπου με δύναμη στα χέρια του.
Τα Τέμπη μένουν στην μνήμη ως ένα παρόν που δεν πήζει, που δεν καταφέρνει να γίνει παρελθόν. Είναι ένα συλλογικό τραύμα που αγκαλιάζει όλα τα άλλα. Και άσχετα με τις πολιτικές εξελίξεις ή τις ρητορικές αντεγκλήσεις, θα μας υπενθυμίζει πάντα αυτούς που είναι υπεύθυνοι για το έγκλημα, αυτούς που στάθηκαν δίπλα τους και αυτούς που στάθηκαν απέναντί τους.