Από την πρώτη σημαντική δισκογραφική του εμφάνιση το 1982 με την «Έρημη πόλη», όπου τα τραγούδια: «όνειρο που φεύγει ειν’ η ζωή / μέσα στ’ όνειρό μου είσαι κι εσύ» και «Ήσουνα φεγγάρι», σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου αποτελούν διαχρονική κατάθεση στο ελληνικό τραγούδι, έως στο τελευταίο δισκογραφικό του πόνημα «Λύκε, λύκε είσαι εδώ;» και το ομώνυμο τραγούδι: «γύρω καπνοί και αιωρούμενες παγίδες / κι εγώ να ψάχνω για ανύπαρκτες πατρίδες», ο Γιώργος Σταυριανός κάνει σαφές ότι το θέμα του ως στιχουργού-συνθέτη είναι το βαθύ, έντονο συναίσθημα και ταυτόχρονα ο κοινωνιολογικός προβληματισμός. Σε όλα του τα τραγούδια διαπλέκει μαεστρικά το προσωπικό με το κοινωνικό. Πλάι στην ευφυή πολιτική κριτική του είναι έντονα παρούσα η μελαγχολία, η μοναξιά και το ανεκπλήρωτο των ερώτων.
Ο Γιώργος Σταυριανός γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Στη συνέχεια έζησε και σπούδασε στο Νανσί της Γαλλίας. Απόκτησε πτυχίο Φιλολογίας του ομώνυμου Πανεπιστημίου, στη συνέχεια μάστερ και αναγορεύτηκε διδάκτορας το 1992 της Σχολής Γραμμάτων και Κοινωνικών Επιστημών (ειδικότητα Γλώσσα, Φιλολογία και Πολιτισμός), με μια διατριβή πάνω στο έργο του Νομπελίστα φιλόσοφου Α. Καμύ με θέμα «Αλμπέρ Καμύ, από την τραγική ανάλυση στην αισθητική απαίτηση».
Το έργο του είναι εκπαιδευτικό, συγγραφικό μα πάνω απ’ όλα μουσικό και ποιητικό. Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Γιώργος Σταυριανός, παιδί του ανέμου» είχαμε μια σύντομη συνομιλία μαζί του.
Να σας γυρίσω λίγο πίσω; Τι ήταν για σας το Ηράκλειο των παιδικών σας χρόνων;
Πράγματι με γυρίζεις πίσω. Το Ηράκλειο των παιδικών μου χρόνων ήταν μια φυλακή. Διότι δεν έβγαινα όσο ήθελα. Διότι είχα περιορισμούς από το σπίτι. Διότι πήγαινα σε συγκεκριμένα μέρη ώσπου να μάθω γλώσσες, να πάω φροντιστήριο και μετά κατευθείαν σπίτι. Βγαίναμε με τους γονείς μονάχα ή με παρέα οργανωμένη με φίλους, αλλά αυτό ήταν σπάνιο, δηλαδή να πάω σε ταβέρνα δεν υπήρχε περίπτωση μέχρι τα δεκαοχτώ χρόνια. Ήταν ειλικρινά σπάνιο και αισθανόμουν φυλακισμένος. Αυτό το κατάλαβα πολύ αργότερα όταν πήγα να
σπουδάσω στην Νανσί της Γαλλίας όπου ένιωσα πλήρη ελευθερία.
Άρα αυτό το ταξίδι σας λειτούργησε απελευθερωτικά.
Εντελώς απελευθερωτικά. Ήταν ένας πρωτόγνωρος κόσμος που είχα διάθεση να τον γνωρίσω. Ήταν η μέρα με τη νύχτα σε σχέση με το Ηράκλειο όπου είχα συνηθίσει, και αυτό μου έδωσε τη δυνατότητα να εξερευνήσω καινούργια μέρη, να κάνω νέους φίλους, νέο τρόπο ζωής, εντελώς καινούργιους για μένα.
Τι σας ώθησε να σπουδάσετε φιλοσοφία και τι σας τράβηξε στη γαλλική κουλτούρα;
Στη γαλλική κουλτούρα με τράβηξαν τα έργα των συγγραφέων, των συνθετών, των κλασικών, η κουλτούρα ολόκληρης της ιστορίας, η χώρα, Ελευθερία, Αδελφότητα, Ισότητα σύνθημα αυτό της Γαλλικής Επανάστασης. Την θεώρησα χώρα ελευθερίας και αυτό μου πήγαινε εμένα πάρα πολύ.
Τελικά σας κέρδισε η Γαλλία…
Έμεινα πάρα πολλά χρόνια στη Γαλλία. Δούλεψα στο πανεπιστήμιο εκεί, μετά το διδακτορικό μου, που πήρε αρκετό καιρό, το μάστερ, γύρισα Ελλάδα όπου πήρα πτυχίο Φιλολογίας, ξαναέφυγα πάλι και έκατσα πάνω από 20 χρόνια.
Ζήσατε και τον Μάη του 68;
Ναι. Έζησα τον Μάη του 1968 στο Παρίσι, όπου είχα γνωρίσει τον Ντανιέλ Κον Μπεντίτ, ο οποίος έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην επαναστατική διάθεση της εποχής. Και πάρα πολλούς άλλους στην πρώτη γραμμή.
Πώς η μουσική από έμπνευση στο μυαλό σας μετασχηματίζεται σε μουσικό έργο;
Αυτό είναι κάτι που δεν γίνεται αυτόματα μεν, αλλά δεν συγκρατώ τα πάντα που περνάνε από το μυαλό μου. Συγκρατώ όσα θεωρώ εγώ ότι είναι σίγουρα πάνω από το μέσο όρο, τα υπόλοιπα φεύγουν. Δεν κάθομαι στο πιάνο να σχεδιάσω μια μελωδία. Αυτή έρχεται πριν σε μένα και απλά την εκφράζω με νότες. Σαν να πλανάται κάπου και έρχεται. Έρχεται σε ανύποπτη ώρα.
Πώς το συναίσθημα σας το εξωτερικεύετε άλλες φορές σε γραπτό λόγο και άλλες φορές σε μουσική;
Δεν γίνεται σκόπιμα αυτό. Είναι ανάλογα με τη διάθεση της στιγμής και την αναγνώριση του θέματος. Αν το αναγνωρίσω ως ποιητικό κείμενο το καταγράφω την ίδια στιγμή. Αν πάλι θεωρήσω ότι αυτό μπορεί να σχηματιστεί σε μουσική είναι άλλη υπόθεση αυτή. Το κάνω με ευκολία. Δεν έχω δηλαδή καμιά δέσμευση. Είναι ανάλογα με τι πηγαίνει σε κάθε φόρμα.
Θα αλλάζατε κάτι από τη μέχρι τώρα δημιουργική σας πορεία, είσαστε ευχαριστημένος;
Όχι δεν θα άλλαζα τίποτα, ό,τι έγινε καλώς έγινε και ό,τι δεν έγινε πάλι καλώς δεν έγινε. Είναι στιγμές που αισθάνομαι ικανοποίηση. Άλλες φορές αισθάνομαι αμφισβήτηση για τον ίδιο μου τον εαυτό, για αυτά που έχω κάνει.
Αλλά έχει αναγνωριστεί από αρκετό κόσμο το έργο σας.
Άλλη ιστορία αυτή. Δεν το έκανα σκόπιμα. Δεν έκανα ποτέ τίποτα σκόπιμα. Όλα πήραν την πορεία τους, όλα πήραν τον δρόμο τους. Χωρίς δική μου πρωτοβουλία να επιβάλλω. Δεν υπήρχε τρόπος άλλωστε.
Έχετε συνεργαστεί με σπουδαίους καλλιτέχνες. Με ποια κριτήρια επιλέγετε κάποιον ή κάποια να ερμηνεύσει το έργο σας;
Σίγουρα τα φωνητικά προσόντα. Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι που έχουν να κάνουν με την παρουσία, την άνεση και τη γενικότερη συμπεριφορά του καλλιτέχνη.
Οι στίχοι σας είναι συνήθως ανεκπλήρωτοι πόθοι μιας λατρείας που δεν βρήκε ανταπόκριση;
Η μουσική σύνθεση είναι αυτή που μου υπαγορεύει τους στίχους που ολοκληρώνουν ένα μουσικό θέμα. Η μη ανταπόκριση, η ερωτική, μπορεί να λειτουργήσει σαν ελατήριο, όχι όμως σαν κατάσταση.
Τι είναι ο έρωτας για σας;
Ο έρωτας είναι μια μυστηριακή διαδικασία μη κατανοήσιμη. Αντλούμε από τα βάθη του εαυτού μας, από τον τόπο των πρωταρχικών μας ενστίκτων και αφηνόμαστε. Είναι μια μη λογική, ή καλύτερα μια άλλη, σε εισαγωγικά, λογική. Ένα είδος ηλεκτρικής εκκένωσης απόλυτα δεσμευτικής, αλλά με χρονικό ορίζοντα προδιαγεγραμμένο.
Πότε το προσωπικό βίωμα είναι έτοιμο να το μεταφέρετε στον κόσμο;
Είναι θέμα συναισθηματικής ζύμωσης, σε εισαγωγικά, μέσα από την οποία αναδύεται η ανάγκη μετάδοσης σε μια δεδομένη αλλά απροσδιόριστη χρονική στιγμή.
Πώς η ευαισθησία της προσωπικής μας ζωής μπορεί να γίνει μέσο βιοπορισμού μέσω της πώλησης των τραγουδιών και των βιβλίων μας;
Πολλοί είναι οι λόγοι. Όταν οι ακροατές ή οι αναγνώστες αναγνωρίσουν δικά τους βιώματα, τότε σίγουρα η όποια δημιουργία έχει πετύχει. Πάνω από όλα όμως είναι θέμα σωστής διεκπεραίωσης από την πλευρά του εκδότη.