Φωτογραφία: Δήμητρα Παπαγεωργίου
Ένα πρόσωπο-σύμβολο μιας προσωπικής/συλλογικής πληγής που προσπαθεί να βρει την ακολουθία της σ’ ένα ασαφές σήμερα, έρχεται στο προσκήνιο μέσω της θεατρικής παράστασης «Ουρανός Κατακόκκινος: Χρόνος Πριν, Χρόνος Μετά» που παρουσιάζεται από τις 11 Μαρτίου έως 16 Απριλίου και κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στο BIOS exploring urban culture σε σύλληψη, σκηνοθεσία και δραματουργική επεξεργασία της Ελένης Παργινού.
Αντλώντας έμπνευση από το συγγραφικό σύμπαν της Λούλας Αναγνωστάκη και με τη χρήση νέων μέσων, η νέα θεατρική παράσταση της Καλλιτεχνικής Ομάδας Kentro αφηγείται την ιστορία της Σοφίας Αποστόλου, της ηρωίδας του ομώνυμου έργου, που ισορροπεί αριστοτεχνικά στα μεταιχμιακά δίπολα της συγγραφέα. Η Σοφία Αποστόλου μοιάζει να αρθρώνεται ανάμεσα στο συλλογικό και το προσωπικό, το ιδιωτικό και το δημόσιο, την προσδοκία και την απελπισία, ανάμεσα σ’ ένα παρελθόν και ένα παρόν, ένα διαρκές μέσα-έξω όπου το ένα επιδρά στην ουσία του άλλου.
Με αφορμή το ανέβασμα της παράστασης, η ηθοποιός και σκηνοθέτρια Ελένη Παργινού μιλά στην Εποχή για το έργο της Αναγνωστάκη, αλλά και το πώς μια γυναίκα σαν τη Σοφία Αποστόλου καταφέρνει να υπερβεί τον εαυτό της.
Η παράσταση «Ουρανός κατακόκκινος: Χρόνος πριν | Χρόνος μετά» αντλεί την έμπνευσή της από το ομώνυμο έργο της Λούλας Αναγνωστάκη. Ποιες οι διαφορές στη δική σας σύλληψη;
Ξεκινήσαμε αντλώντας έμπνευση από το συγγραφικό έργο της Λούλας Αναγνωστάκη με στόχο να βρεθεί το είδος δημιουργικής συνομιλίας που θα ανοίγαμε με το έργο της συγγραφέα «Ουρανός κατακόκκινος». Η αίσθηση χωροχρονικής ρευστότητας και μετεωρισμού που εντοπίζει κανείς στα έργα της συγγραφέα, μοιάζει να προτείνει πάντα ένα «αλλού». Αυτό το «αλλού» πυροδότησε τη δική μας σύλληψη , η οποία εστιάζει σ’ αυτό το παιχνίδι μεταξύ πραγματικότητας και φαντασιακού.
Γιατί δώσατε στην παράσταση τον υπότιτλο «Χρόνος πριν | Χρόνος μετά». Ποιοι οι στόχοι σας μέσω αυτής της επιλογής;
Η φράση «Χρόνος πριν. Χρόνος μετά» προέκυψε μέσα από αναφορές στη διαδικασία των προβών και κρατήθηκε ως υπότιτλος που αντανακλά την προσέγγιση και το είδος δημιουργικής συνομιλίας που θέλαμε να αναπτύξουμε με το έργο της συγγραφέα.
Ποιο ήταν το έναυσμα για να καταπιαστείτε με τον «Ουρανό κατακόκκινο»;
Η επιλογή του έργου έρχεται ως συνέχεια μιας ερευνητικής καλλιτεχνικής εργασίας που αναπτύξαμε το τελευταίο διάστημα. Ο μοναδικός μονόλογος της συγγραφέα αποτέλεσε καμβά στον οποίο συναντήσαμε συμπυκνωμένο το μεταπολιτευτικό τοπίο της Ελλάδας σε συνάρτηση με μια προσωπική ιστορία κατάρρευσης κι αυτό ήταν που μας ενδιέφερε.
Ποια από τα μεταιχμιακά δίπολα της συγγραφέα αποδέχεστε και ποια σας γοητεύουν;
Ακριβώς αυτή η συμπύκνωση προσωπικού-συλλογικού, όπως ανέφερα παραπάνω, και το γεγονός πως αποτελεί κυρίαρχο μοτίβο στα έργα της Αναγνωστάκη, μέσα από την ιδιαίτερη γραφή και την ποιητική της, για εμάς αποτέλεσε πρόκληση.
Η Σοφία Αποστόλου είναι μία ηρωίδα- σύμβολο που ζει στο περιθώριο. Αυτό το «εκτός», πώς γίνεται η φωνή για τη δική της επανάσταση;
Η ηρωίδα της Αναγνωστάκη εκθέτει τις σκοτεινές της πλευρές, την τάση της στον αλκοολισμό, την ενεργή εμπλοκή της στην παράνομη ιστορία του γιου της διερωτώμενη για αυτή τη «ροπή προς το κακό». Η Σοφία Αποστόλου κοιτάζει όμως με περηφάνια τις τραγικές ειρωνείες της ζωής της και τις μετατρέπει τελικά σε μια ανεστραμμένη υπερβατική πράξη προσωπικής δικαίωσης που την ξεκολλά από τον «μέσο όρο» και την κάνει να αντιστέκεται σε μια κοινωνία-κτήμα των ισχυρών κάνοντας τη «δική της επανάσταση».
Γράφετε στο σκηνοθετικό σας σημείωμα ότι «η μνημονική διαδικασία της ηρωίδας, στην παράστασή μας, αποκτά τη λειτουργία σπασμένου καθρέφτη που αντανακλά ανεστραμμένα και θραυσματικά τη δική της ιστορία». Τι διδάσκεται από την ίδια την ιστορία της;
Η παράσταση προτείνει μια συνθήκη αναμέτρησης του εαυτού. Αφηγούμενη την ιστορία της, η ηρωίδα θέτει σε λειτουργία μια μνημονική διαδικασία, με στόχο να αμφισβητήσει, να αναιρέσει, να αντιτεθεί, να συνομιλήσει με κομμάτια του εαυτού της προκειμένου να τα υπερβεί.
Κατά ποιο τρόπο το εν λόγω έργο της Αναγνωστάκη συνδιαλέγεται με το σήμερα;
Η Λούλα Αναγνωστάκη καταφέρνει να αποτυπώσει τη μεταπολιτευτική διάψευση μέσα από την προσωπική ματαίωση της ηρωίδας της, φωτογραφίζοντας έτσι μια σταδιακή κοινωνική απορρύθμιση και αποσάθρωση, αίσθηση που δοκιμάζουμε και εμείς στην κοινωνική μας πραγματικότητα. Έχει ενδιαφέρον να αφουγκραστούμε την ηρωίδα της Αναγνωστάκη μέσα από ένα «τώρα» που μας βρίσκει ένα «μετά» μετά τη μεταπολίτευση.
Σύλληψη - σκηνοθεσία - δραματουργική Επεξεργασία: Ελένη Παργινού, ηχητικός σχεδιασμός - μουσική: Κώστας Φραντζής, ψηφιακή σκηνογραφία: Αλεξάνδρα Νιάκα, σχεδιασμός φωτισμού: Περικλής Μαθιέλλης, κοστούμια: Βασιλική Σουρρή, φωτογραφίες: Δήμητρα Παπαγεωργίου, βίντεο/trailer: Περικλής Μαθιέλλης, βοηθός παραγωγής: Γιάννης Γκιώνης, επικοινωνία: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας
Ηθοποιοί: Σοφία Κορώνη, Νεφέλη Ανανιάδη, Ελένη Παργινού
Live electronics: Κώστας Φραντζής
Live visuals: Αλεξάνδρα Νιάκα
Παραστάσεις: από 11 Μάρτη, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 9μμ, στο BIOS exploring urban culture (Πειραιώς 84, τηλ.: 2103425335).