Σημαντικά γεγονότα στην Ιταλία φέρνουν σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση. Η αυταρχική διακυβέρνηση μοιάζει να συναντά ρωγμές στο μέτωπο της συναίνεσης. Μεγάλη αγανάκτηση έχουν προκαλέσει οι άγριες επιθέσεις της αστυνομίας σε διαδηλώσεις των φοιτητών και μαθητών υπέρ της Παλαιστίνης στην Πίζα και στη Φλωρεντία, με πολλούς τραυματισμούς, ακόμη και ανηλίκων. Η αντιπολίτευση διαμαρτυρήθηκε έντονα, μιλώντας για αναίτια βία και ζητώντας την τιμωρία των ενόχων. Ο ίδιος ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα κάλεσε τον υπουργό Εσωτερικών Ματέο Πιαντεντόζι για να του υπενθυμίσει ότι «το κύρος των οργάνων της τάξης δεν μετράται με τα κλομπς», λαμβάνοντας απάντηση από τη Μελόνι, που ισχυρίστηκε ότι «είναι επικίνδυνο οι θεσμοί να αφαιρούν τη στήριξή τους προς την αστυνομία». Η αντίδραση των φοιτητών και των μαθητών στις επιθέσεις ήταν η συνέχιση ακόμη μαζικότερων διαδηλώσεων σε όλη την Ιταλία για την Παλαιστίνη, αλλά και κατά της αστυνομικής βίας.
Η κοινωνία βάλλεται από παντού
Η προστασία των πολιτών είναι το τελευταίο πράγμα που απασχολεί την κυβέρνηση Μελόνι, όπως αποδεικνύεται από την αντιμετώπιση της υγείας, της παιδείας, της φτώχειας, των εργατικών ατυχημάτων.
Τα τεράστια προβλήματα στην υγεία επιβαρύνονται, αντί να επιλύονται. Λίγα τα νοσοκομεία, πολύ μεγάλη η αναμονή. Σύμφωνα με το Φόρουμ των Επιστημονικών Ενώσεων Νοσοκομειακών και Πανεπιστημιακών Κλινικών (Fosc), μεταξύ 2011-2021 έκλεισαν 125 νοσοκομεία , ενώ υπάρχει έλλειψη 30.000 γιατρών, 70.000 νοσηλευτών και 100.000 κλινών.
Αυξάνονται και τα εργατικά ατυχήματα, γεγονός που δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει κανένα, με δεδομένη την επισφάλεια και τις συνθήκες εργασίας χωρίς κανόνες. Τους πρώτους μήνες του 2024 υπήρξαν 181 νεκροί από εργατικά ατυχήματα. Στο φοβερό ατύχημα της 16ης Φεβρουαρίου στη Φλωρεντία κατέρρευσε το εργοτάξιο για την κατασκευή του νέου σούπερ μάρκετ Esselunga, με 5 νεκρούς και 3 τραυματίες. Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του συνδικάτου Cgil, Μαουρίτσιο Λαντίνι, «η τραγωδία της Φλωρεντίας είναι απαράδεκτη. Επαναλαμβάνεται μέσα στη λογική της υπεργολαβίας και των διαγωνισμών με τη μικρότερη προσφορά, που πρέπει να καταπολεμήσουμε σε εθνικό επίπεδο».
Θάνατοι στα εργοτάξια, θάνατοι στις φυλακές και στα κέντρα παραμονής προσφύγων και μεταναστών. Ήδη καταγράφηκαν 29 νεκροί από τις αρχές του 2024, οι 15 εκ των οποίων ήταν αυτόχειρες. Ο υπουργός Δικαιοσύνης Κάρλο Νόρντιο, εξέφρασε την ανησυχία του για τις αυτοκτονίες, με τη γερουσιάστρια της Συμμαχίας Πράσινων Αριστεράς Ιλάρια Κούκι να του απαντά: «Το να έχουμε έναν υπουργό Δικαιοσύνης που λυπάται πολύ, αλλά δεν κάνει τίποτα για να επιλύσει το πρόβλημα, δεν μας καθησυχάζει. Εξάλλου, λυπήθηκε και για την Ιλάρια Σάλις, που παραμένει στη φυλακή στην Ουγγαρία, χωρίς να τη φέρει πίσω εδώ και ένα χρόνο. Θα μπορούσε να βγάλει από τη φυλακή όλους αυτούς που δεν θα έπρεπε να είναι εκεί, επειδή έχουν ψυχιατρικές ασθένειες, ακόμη και πολύ σοβαρές, τους τοξικομανείς που θα έπρεπε να βρίσκονται σε άλλες δομές, για να μην πούμε για όσους είναι στη φυλακή για μικρότερα αδικήματα, για τα οποία θα μπορούσαν να ληφθούν εναλλακτικά μέτρα».
Ξυλοδαρμοί, εγκατάλειψη και αυτοχειρίες
Στον κατάλογο της φρίκης έχουν σειρά τα Κέντρα Παραμονής και Επαναπατρισμού μεταναστών. Η έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής για τους κρατουμένους και τα άτομα από τα οποία έχει αφαιρεθεί η ελευθερία, αναφέρει πολλές καταγγελίες για τις άθλιες συνθήκες ζωής των μεταναστών και των προσφύγων. Σε πολλά από αυτά τα κέντρα έχουν καταγραφεί παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων, αλλά και καθημερινές απόπειρες αυτοκτονίας και αυτοτραυματισμού, έλλειψη ιατρικής περίθαλψης, τροφικές δηλητηριάσεις, ξυλοδαρμοί και φάρμακα που δίνονται συστηματικά, ούτως ώστε οι τρόφιμοι να παραμένουν ναρκωμένοι και να μην ενοχλούν.
Σε ένα κέντρο παραμονής και επαναπατρισμού στη Ρώμη αυτοκτόνησε ο Ουζμάνε Σίλα, 22χρονος από τη Γουινέα, που είχε μεταναστεύσει στην Ιταλία για να βοηθήσει την οικογένεια και τα μικρότερα αδελφάκια του. Ο Ουζμάνε είδε το διάστημα παραμονής του να αυξάνεται από τους 3 μήνες στους 18. Άφησε ένα σημείωμα στον τοίχο, στα γαλλικά, που μάλλον γράφτηκε με ένα αποτσίγαρο: «Αν πεθάνω, θα ήθελα το σώμα μου να μεταφερθεί στην Αφρική, η μητέρα μου θα χαρεί. Οι ιταλοί στρατιωτικοί δεν καταλαβαίνουν τίποτα, πέρα από το χρήμα. Η Αφρική μού λείπει πολύ, καθώς και η μητέρα μου, δεν πρέπει όμως να κλάψει για μένα. Ειρήνη στην ψυχή μου, ας αναπαυθώ εν ειρήνη».
Ο άδικος θάνατος του Ουσμάνε προκάλεσε την εξέγερση των συντρόφων του, που είχαν παρακολουθήσει τον φίλο τους να βυθίζεται στην κατάθλιψη, μέχρι που τον βρήκαν κρεμασμένο στο δωμάτιό του, έκοψαν το σχοινί, αλλά δεν κατάφεραν να τον σώσουν.
Μέσα στο ζοφερό αυτό κλίμα, μια απόφαση του Ανώτατου Εφετείου, την 1η Φεβρουαρίου 2024, ήρθε να ρίξει μια αχτίδα φωτός, ορίζοντας ότι η Λιβύη δεν είναι ασφαλές λιμάνι και καταδικάζοντας ένα ιταλικό ναυαγοσωστικό ρυμουλκό, επειδή παρέδωσε 101 μετανάστες σε σκάφος του λιβυκού λιμενικού.
Ήττες, νίκες και επόμενες μάχες
Αν όμως η αντιπολίτευση διαμαρτύρεται από κοινού για τα παραπάνω, για την περίφημη αποστολή «ΑΣΠΙΔΕΣ» του ιταλικού Ναυτικού κατά των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα ψήφισαν όλοι θετικά, πλην Συμμαχίας Πρασίνων Αριστεράς. Ο βουλευτής των 5 Αστέρων Ρικάρντο Ριτσάρντι δικαιολογήθηκε λέγοντας ότι το Κίνημα υπερψήφισε λόγω του «αμυντικού χαρακτήρα» της αποστολής, αλλά και «ξεκαθαρίζοντας ότι σε περίπτωση που θα υπάρξει αλλαγή αποστολής θα είμαστε οι πρώτοι που θα ζητήσουμε εξηγήσεις και οι πρώτοι που θα ζητήσουμε να διακοπεί». Η κυβέρνηση πάντως πέτυχε αυτό που ήθελε, τη μεγαλύτερη δυνατή συμφωνία για το θέμα.
Στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές στη Σαρδηνία, η σύμπραξη Κινήματος 5 Αστέρων-Δημοκρατικού Κόμματος οδήγησε στη νίκη την κοινή υποψήφια Αλεσάντρα Τόντε, με ελάχιστη όμως διαφορά (45,4%) από τον δεξιό υποψήφιο Πάολο Τρούτσου (45%). Μετά τη νίκη της, η Αλεσάντρα Τόντε τόνισε ότι είναι η πρώτη γυναίκα περιφερειάρχης της Σαρδηνίας και πρόσθεσε: «Οι Σαρδηνοί είδαν τις εικόνες της αστυνομικής επίθεσης στην Πίζα και απάντησαν στα κλομπς με την ψήφο τους». Ο ηττημένος Πάολο Τούτσου δήλωσε ότι η ευθύνη της ήττας είναι μόνο δική του. Παρά τη νέα καταμέτρηση που ζητήθηκε από τον δεξιό συνασπισμό, τα αποτελέσματα δεν φαίνεται να αλλάζουν και παρά τη μικρή διαφορά ανάμεσα στους δύο υποψηφίους, το πλήγμα της απώλειας της Σαρδηνίας είναι βαρύ για την κυβέρνηση. «Θα διδαχτούμε από την ήττα», δηλώνει η Μελόνι, ενώ η γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος Έλι Σλάιν βλέπει την «προοπτική της οικοδόμησης ενός εναλλακτικού χώρου», για την οποία δηλώνει ότι εργάζεται «από την αρχή με πνεύμα πεισματικά ενωτικό».
Τώρα η προσοχή είναι στραμμένη προς την περιφέρεια του Αμπρούτσο, όπου θα πραγματοποιηθούν εκλογές στις 10 Μαρτίου. Ο υποψήφιος της Δεξιάς, ο απερχόμενος περιφερειάρχης Μάρκο Μαρσίλιο, θα αντιμετωπίσει τον Λουτσιάνο Ντ’ Αμίκο, κοινό υποψήφιο ολόκληρης της αντιπολίτευσης, μηδενός εξαιρουμένου.
Όμως, η προοπτική μιας γενικότερης συνεργασίας της αντιπολίτευσης με στόχο την ήττα της Δεξιάς δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το αγκάθι είναι η διαφορετική αντιμετώπιση της υπόθεσης της ειρήνης ανάμεσα στους συμμάχους, όπου μόνο η Συμμαχία Πρασίνων Αριστεράς μοιάζει να έχει σαφή και ακλόνητη θέση κατά των πολέμων και σταθερή επιδίωξη της ειρήνης.