Το να ζεις ως τρανς ή κουίρ άτομο στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη, ή οποιαδήποτε επαρχιακή πόλη, δεν είναι εύκολη κατάσταση, κάτι που δεν αφορά μόνο τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, αλλά και όλων των μορφών θηλυκότητες. Τα βλέμματα απέχθειας, το μίσος, οι υβριστικές παραβιαστικές συμπεριφορές και οι εξευτελισμοί είναι καθημερινότητα. Όσο η τρανσφοβία, ομοφοβία και η θηλυκοφοβία (αδερφοφοβία) είναι ορατές και αξιοσημείωτες στην κοινωνία μας, τόσο οι τρανς άνθρωποι είναι αόρατοι και αθέατοι.
Ο χάρτης των πόλεων στη χώρα μας για τους τρανς δεν είναι ο ίδιος όπως για τους cis ανθρώπους. Tα τρανς άτομα φοβούνται να κυκλοφορήσουν σε πολυσύχναστα μέρη της πόλης, εσωτερικεύουν τον φόβο και την καταπίεση, αναγκάζονται να αλλάζουν τον τρόπο ένδυσης και έκφρασης τους για να νιώσουν ασφάλεια, βυθίζονται στη σιωπή, κρύβονται και η οικειοποίηση της βίας δεν είναι η λύση, αλλά μία ακόμη φυλακή στην οποία εγκλωβίζονται.
Η βία που δέχονται οι τρανς άνθρωποι δεν είναι μόνο στον δρόμο. Η περιθωριοποίηση, οι επιθετικές συμπεριφορές και ο χλευασμός συνεχίζουν να υπάρχουν στην εκπαίδευση, στην υγεία και στην εργασία.
Η τρανς ορατότητα στις τέχνες, στη μόδα, στην πολιτική διευρύνεται διαρκώς, ιδιαίτερα σε παγκόσμιο επίπεδο, όχι όμως ακόμη στην καθημερινότητα των τρανς ατόμων.
Σε εθνικό επίπεδο την τρανς ορατότητα θα τη συναντήσουμε σε εκπομπές life-style, στα social media, σε περιορισμένους χώρους και όταν αυτή αναδεικνύεται σε άλλους τομείς ή προσπαθεί να διεκδικήσει νομική αναγνώριση, τότε ενεργοποιούνται τα συντηρητικά αντανακλαστικά που την τοποθετούν στο περιθώριο.
Μία πρόσφατη διάκριση των τρανς ατόμων ήταν ο αποκλεισμός της τρανς γονεϊκότητας από το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε για την ισότητα στον γάμο. Ο νόμος 4491/2017 θέτει ως προϋπόθεση για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου την αγαμία και αποκλείει τα τρανς άτομα από τον πυρήνα της δικής τους οικογένειας, τα εξαναγκάζει σε διαζύγιο και στα επίσημα έγγραφα των παιδιών ο τρανς γονέας δεν αναγράφεται με την ορθή, νομικά αναγνωρισμένη ταυτότητα φύλου του, αλλά με τα παλαιά στοιχεία. Ένας γονέας αθέατος, φάντασμα, ενώ την ίδια στιγμή συλλογικότητες, φορείς και το Συμβούλιο της Ευρώπης καλεί τα κράτη μέλη να άρουν τις διακρίσεις σε βάρος των τρανς γονέων και να διασφαλίσουν τα δικαιώματα των ίδιων και των παιδιών τους. Μία παιδοκεντρική προσέγγιση αποτελεί υποχρέωση του κράτους και οφείλει να διασφαλίσει την παρουσία των τρανς γονέων στη ζωή των παιδιών τους, είτε μέσω της επιμέλειας, είτε μέσω του δικαιώματος επικοινωνίας.
Οι ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητες στην εκπαίδευση είναι αόρατες, η διαχείριση των ΛΟΑΤΚΙ παιδιών και εφήβων, οι προσφωνήσεις, η αποφυγή παρενοχλήσεων και παραβιαστικών συμπεριφορών εξαρτάται από την ευαισθησία των δασκάλων, την αποδοχή και υποστήριξη που λαμβάνουν τα νεαρά τρανς άτομα από τις οικογένειες τους. Δεν έχει δημιουργηθεί ασφαλή πλαίσιο όπου τα τρανς παιδιά και έφηβοι δεν θα αντιμετωπίζουν διακρίσεις στον χώρο της εκπαίδευσης, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη.
Οι αποκλεισμοί συνεχίζονται στον χώρο της υγείας, δεν υπάρχουν αρκετά ιατρεία για την διεμφυλικότητα στο ΕΣΥ και η αναμονή είναι μακρόχρονη είτε για την ψυχιατρική εκτίμηση, είτε για την ορμονοληψία και οι χειρουργικές επεμβάσεις δεν καλύπτονται από το ΕΣΥ.
Οι τρανς άνδρες, αυτοί που δεν έχουν αφαιρέσει τη μήτρα και τις ωοθήκες και έχουν τη δυνατότητα, εφόσον το επιθυμούν, να κυοφορήσουν, δεν καλύπτονται από το σύστημα για την εξωσωματική γονιμοποίηση, αφού δεν είναι συμπεριληπτικό.
Στην Ελλάδα παρόλο που με τη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου έχει αποψυχιατρικοποιηθεί, για τον ελληνικό στρατό η ψυχιατρικοποίηση της ταυτότητας φύλου συνεχίζει να υπάρχει, αφού δεν έχει εναρμονιστεί με τον ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ο αποκλεισμός των τρανς ατόμων από τον εργασιακό χώρο των σωμάτων ασφαλείας είναι αθέμιτη διάκριση και παράνομη σύμφωνα με τη νομοθεσία για την εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης.
31 Μαρτίου είναι η Διεθνής Ημέρα Τρανς Ορατότητας, μία ημέρα που αφιερώνεται στην ορατότητα της τρανς κοινότητας, αλλά και στην ενδυνάμωση της ευαισθητοποίησης της κοινωνίας για τα στερεότυπα, τις διακρίσεις, την περιορισμένη πρόσβαση ή αποκλεισμούς, αλλά και την έμφυλη βία που αντιμετωπίζουν οι τρανς άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών θα συνεχίσει να εργάζεται τόσο για τη διεκδίκηση όλων των παραπάνω που διασφαλίζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες για τα τρανς άτομα, όσο και για την ενημέρωση της κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα. Σε μία συμπεριληπτική κοινωνία η ορατότητα δεν χρειάζεται, μέχρι όμως να κατακτηθεί η συμπερίληψη, είναι αναγκαία.