Η «Εποχή» μάς έφερε στα όμορφα και ιστορικά βουνά της Ευρυτανίας τα Άγραφα. Μια έξοδος στη φύση και σε τόπους μνήμης και ιστορίας. Ελατοδάση, ρεματιές με πλατάνια, ποτάμια με γάργαρα νερά και βάση το φιλόξενο Καρπενήσι. Γνώριμοι όλοι των όμορφων και δημιουργικών συζητήσεων όπως και του καλού κρασιού με ωραία τραγούδια και χορούς περάσαμε αξέχαστες βραδιές.
Οι μέρες γέμιζαν με ιστορία, καθημερινές διαδρομές σε ιστορικούς τόπους. Επισκεφτήκαμε χωριά που κάποτε φάνταζαν αετοφωλιές. Πλαγιές απότομες, γκρεμνά και δάση γίναν καθημερινοί μας συνοδοί. Φτάσαμε Κορυσχάδες, στο σχολείο, ένα άρτια επιμελημένο τόπο μνήμης από τον ιστορικό Στάθη Κουτρουβίδη που μας περίμενε. Είναι το μουσείο της εθνικής αντίστασης Επίδαυρος 1821 - Κορυσχάδες 1944. Όλα τα εκθέματα οδηγούν αβίαστα τη σκέψη ότι οι ημέρες εκείνες είχαν τα γνωρίσματα των μεγάλων ιστορικών γεγονότων.
Μα έγιναν αυτά στα Άγραφα με τους αγράμματους και τους λιγοστούς γραμματιζούμενους; Η ιστορία μετουσίωσε τόσες συσσωρεύσεις σε τόσες ποιοτικές αλλαγές; Τα ντοκουμέντα μιλάνε. Οι “αγράμματοι”, οι “ζωοκλέφτες”, οι φτωχοί αγρότες έγιναν ΕΑΜίτες, ισότιμοι πολίτες άνδρες και γυναίκες παίρνουν τη ζωή στα χέρια τους! Συμμετέχουν και αποφασίζουν. Το αυτεξούσιο, το αυτόβουλο και το αδέσμευτο σώμα πώς έγινε; Ναι, ξεκίνησε με δύο βασικούς πυλώνες, τη λαϊκή αυτοδιοίκηση και τη λαϊκή δικαιοσύνη. Δύο εκατομμύρια ενήλικοι άντρες και γυναίκες ψήφισαν για την ΠΕΕΑ για πρώτη φορά.
.jpeg)
Μικρό χωριό, η πρώτη μεγάλη μάχη του αγώνα. Η στρατιωτική δεινότητα του Άρη στη διάταξη της μάχης είναι ολοφάνερη. Η μνήμη όμως τρέχει στο νεαρό Κλέαρχο, τον 16χρονο που έπεσε στη μάχη, τον μαθητή που άφησε τα θρανία για τον Αγώνα! Τον θρήνησε όλη η αντίσταση. Ο Καπετάν Πελοπίδας, ο Περικλής, ο Μπέλης, ο Καρκάνης, ο Νικηφόρος έρχονται όλοι στη μνήμη μας. Οι αγωνιστές που πήραν μέρος στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου είναι εδώ, τώρα! Κάθε χωριό πρόσθεσε και ΕΛΑΣίτες και γίνηκαν χιλιάδες. Τα μέρη της ιστορίας και του αγώνα πιέζουν το χρόνο μας.
Κι έρχεται η Βίνιανη, η έδρα της κυβέρνησης με το μουσείο και τα σπουδαία ντοκουμέντα. Μαρμάρινη επιγραφή στο προαύλιο του σχολείου με χαραγμένους τους στίχους του Ελύτη από το Άξιον Εστί - τα πάθη. Τα θεμέλια μου στα βουνά και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους και πάνω τους η μνήμη καίει, άκαυτη βάτος…και ακριβώς απέναντι μας θυμίζει ο Μάρκος ότι τα κτήρια ήταν των πρεσβειών Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας, Αυστραλίας. Το ταξίδι συνεχίζεται μέσα από λαγκάδια και φιδωτούς δρόμους, από πάνω μας, σε αργούς ρυθμούς, περνάνε σύννεφα σε όμορφους σχηματισμούς, είμαστε και μεις πολύ ψηλά πλέον και πετάμε μαζί τους με τις σκέψεις μας. Περάσαμε από το στο Κερασοχώρι ένα ανταρτοχώρι και στο τέλος της μέρας ένα μαγικό ηλιοβασίλεμα μας περίμενε στη λίμνη Κρεμαστών. Την επόμενη φτάνουμε στον Προυσσό, στην Παναγία της Εικονομαχίας, τα όπλα του Καραϊσκάκη εκτίθενται εκεί μαζί με σημαντικά χειρόγραφα και άλλα κειμήλια. Την Παναγία των βοσκών την κρύψανε λίγο τα νέα πέτρινα φτιασίδια.
Τη Δευτέρα το πρωί αφήσαμε το φιλόξενο Καρπενήσι, χαιρετώντας τα βουνά του, το Βελούχι, την Καλικακούδα, τη Χελίδόνα που ορφάνεψαν από χιόνια και φέτος μας καλούν σε νέο αγώνα στην νέα ερήμωση, την κλιματική. Γνώρισαν καλά τον άλλο αγώνα κατά της ναζιστικής ερήμωσης και είδαν τους χορούς που έστηναν τα αντάρτικα του Άρη μετά από κάθε νίκη στις πλαγιές και στα διάσελά τους. Τώρα λένε τα βουνά νέα ανταρτόπουλα ας βγουν πάλι σε πολιτείες, κάμπους και βουνά ενάντια στη νέα ερήμωση για να χορέψουν πάλι νιφάδες του χιονιού στις κορυφές και στις πλαγιές μας. Στο δρόμο συναντήσαμε τους δύο προπομπούς του Γοργοποτάμου τον Κ. Ντούζγο και τον Κ. Θεοδοσίου.
Πάμε τώρα για τη γέφυρα, για τον Γοργοπόταμο, εκεί που η φωτιά δεν έσβησε ποτέ κι ας προσπάθησαν πολλοί να τη σβήσουν. “Καίει η φωτιά στον Γοργοπόταμο”, όπως προφητικά το έγραψε ο ποιητής. Για καλή μας τύχη, ο σιδηροδρομικός, Κ. Θεοδοσίου μας παρουσιάζει το σχέδιο ανατίναξης βήμα-βήμα μέχρι που: «και κλώτσησε μια τέτοια αναλαμπή και έγινε ένας τέτοιος δαιμονικός χαλασμός σαν να χοροπηδούσε πολλές φορές το βουνό και σαν να βγήκε από τη γη ένας τεράστιος βρυχηθμός και ακούστηκε και δεύτερος χαλασμός, βροχή τα σίδερα… σαρώνονταν όλη η κοιλάδα και ο Σπερχειός» (Δ. Δημητρίου, Νικηφόρος απόσπασμα αντάρτες στα βουνά της Ρούμελης). Στεφάνι στην πλατεία, στο άγαλμα του πρωτοκαπετάνιου Άρη και μια τόσο όμορφη συνάντηση που είχαμε πήρε το δρόμο της επιστροφής και της μνήμης.