Στην εποχή των μεγάλων πολιτισμικών πολέμων (cultural wars), ένας εκ των σημαντικότερων αναδεικνύεται εκείνος που αφορά τη woke culture (κουλτούρα αφύπνισης). Η woke κουλτούρα αφορά κυρίως την αυξημένη επαγρύπνηση ενάντια σε κάθε μορφής προκαταλήψεις και στερεότυπα, με έμφαση στα δικαιώματα και τις μειονότητες. Πρόκειται για μια έννοια-ομπρέλα, η οποία συχνότατα χρησιμοποιείται ως ψόγος, ως παραπλήσιο του «δικαιωματισμού», και συνάμα ως όρος συγγενής της cancel culture (κουλτούρα της ακύρωσης) και κυρίως εκείνης της πολιτικής ορθότητας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο αυξημένος βαθμός επαγρύπνησης βρίσκεται σταθερά στο στόχαστρο της alt right ατζέντας ως κύριο όπλο ενός διευρυμένου επιθετικού φιλελευθερισμού. Ένα παρακλάδι αυτής της επίθεσης φτάνει μέχρι χαρακτηρισμούς τύπου «feminazi».
Ειδικότερα στην Ελλάδα, ο όρος εμφανίζεται τις περισσότερες φορές επίσης ως αντικείμενο σφοδρής δεξιόστροφης κριτικής και λιγότερο ως κοινωνικοπολιτικό επιδιωκόμενο, συγκεφαλαιώνει δηλαδή μια κριτική στάση έναντι της πολυπολιτισμικότητας, επινοώντας έναν ολοποιημένο «εχθρό», ο οποίος ωστόσο δεν εμφανίζεται συγκροτημένος παρά σποραδικά (δεν είναι τυχαίο ότι στο στόχαστρο πολύ συχνά μπαίνουν πλατφόρμες μετάδοσης περιεχομένου, ακριβώς λόγω των χαρακτήρων των τηλεοπτικών σειρών τις οποίες προβάλλουν). Σε κάθε περίπτωση, καταδικάζεται ο «υπερβάλλων» ζήλος της woke ευαισθησίας που, κατά τους επικριτές της, φτάνει σε ακρότητες.
Την ίδια στιγμή, υπάρχει και η εξ αριστερών κριτική, η οποία εστιάζει στη χρήση της woke κουλτούρας κυρίως από πολυεθνικές εταιρείες, αλλά και κυβερνήσεις, στο πλαίσιο ενός pink washing και μιας προσπάθειας διά της συζήτησης περί δικαιωμάτων να στραφεί το ενδιαφέρον προς τις μειονότητες ώστε να απο-στραφεί από τα «πραγματικά» μείζονα ταξικά ζητήματα. Σε αυτές τις αναλύσεις, η επιφανειακή εκδήλωση αλληλεγγύης επί της ουσίας λειτουργεί, αφενός, ως προπέτασμα για τη διαιώνιση της έμφυλης καταπίεσης και την ενίσχυση μιας -ακόμα και βίαιης- ετεροκανονικότητας και, αφετέρου, ως βαλβίδα εκτόνωσης της δυσθυμίας των μαζών για τους οικονομικούς όρους της ζωής τους.
Όπως λοιπόν συμβαίνει συνήθως με τις καινοφανείς έννοιες κάθε εποχής τις οποίες κατασκευάζουν οι κοινωνίες (και συνάμα επηρεάζονται απ’ αυτές), το ακριβές σημαινόμενο της woke κουλτούρας παραμένει διαφιλονικούμενο, πολύ δε περισσότερο οι αξιώσεις της. Είτε συμφωνούμε είτε διαφωνούμε με εκδοχές της woke κουλτούρας, αυτή παρότι συχνά παρουσιάζεται ως σκιαμαχία, εν τούτοις σηματοδοτεί (ακόμη) μία μάχη για ιδεολογική ηγεμονία. Η ειδοποιός διαφορά στον πόλεμο της woke κουλτούρας και των συναφών της πεδίων είναι ότι οι δύο πλευρές αλληλοκατηγορούνται διαρκώς για υποκρισία, υστεροβουλία και μασκάρεμα.
Στο παρόν αφιέρωμα απευθυνθήκαμε σε τέσσερις ανθρώπους που προσεγγίζουν το ζήτημα από διαφορετικές σκοπιές και έχουν διαφορετικά ερευνητικά ενδιαφέροντα. Η (σοβαρή) συζήτηση προφανώς μόλις ανοίγει.
Η Συντακτική Ομάδα των Παρεμβάσεων
.jpg)
Ένας «ολοκληρωτισμός του ουράνιου τόξου»
Η woke ιδεολογία αντιμετωπίζεται από αρκετό κόσμο σαν να είναι απλώς η σύγχρονη εκδοχή της κριτικής ενάντια στις έμφυλες και τις φυλετικές ανισότητες, στον δυτικοκεντρισμό ή την αποικιοκρατία. Δεν είναι.
Στις ΗΠΑ, η λευκότητα του δέρματος αρκεί και μόνον ως τεκμήριο συστημικού ρατσισμού. Σύσσωμη η κλασική κληρονομιά –ακόμα και ο Αισχύλος επί παραδείγματι– θεωρείται καρπός του δουλοκτητικού πολιτισμού. Κάθε εκδοτικός οίκος που σέβεται τον εαυτό του και τη φήμη του οφείλει να αποκτήσει λογοκριτές («αναγνώστες ευαισθησίας») που αναλαμβάνουν την προσαρμογή των λογοτεχνικών έργων στις επιταγές της νέας συμπεριληπτικής γλώσσας.
Στην Ευρώπη, ένας πολυπολιτισμός αυτοδιαφημίζεται για το άνοιγμα που πραγματοποιεί στον «άλλον». Στην πραγματικότητα, αυτό που επιτελεί είναι η αποπομπή του οικείου. Η κριτική στις παράλληλες κοινωνίες που οργανώνει στις μητροπόλεις το ευρωπαϊκό Ισλάμ «ακροδεξιοποιείται» και απαγορεύεται. Ακόμα κι όταν οι κανόνες που ακολουθούν είναι χειρότερα πατριαρχικοί και θεοκρατικοί και συνιστούν οπισθοδρόμηση από κεκτημένα συλλογικά δικαιώματα. Η νέα μετα-αποικιακή επιταγή επιβάλει τη φίμωση ακόμα και των προοδευτικών και θετικών πλευρών του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Κάθε λίγο και λιγάκι είμαστε μάρτυρες ακόμα μίας πράξης παραλογισμού. Ακτιβιστές για το κλίμα επιτίθενται συμβολικά σε ένα έργο του Βαν Γκόνγκ. Μπορεί να μην έχει καμία σχέση με τις θεμελιώδεις παθογένειες που βρίσκονται στην καρδιά του οικονομικού μοντέλου και που προκαλούν την απορρύθμιση του κλίματος. Ωστόσο, οι εμπνευστές των ενεργειών αυτών θεωρούν ως πηγή του κακού εν γένει τον πολιτισμό των «Ηλιοτροπίων». Η ομορφιά τους λειτουργεί ως άλλοθι για το σκοτάδι του, γι’ αυτό και πρέπει να στοχοποιηθούν.
Πρόκειται και για μια ιδιότυπη αναβίωση των ολοκληρωτισμών του 20ού αιώνα. Και πάλι ο νέος άνθρωπος, το έτος 0 της Ιστορίας, η κοινωνική μηχανική στην υπηρεσία της ιδανικής κοινωνίας. Αυτή την φορά, με μια ιδεολογία που φέρει στην προμετωπίδα της το «ουράνιο τόξο». Είναι όμως εξαιρετικά δυσανεκτική στην κριτική και αμείλικτη σε κάθε παρέκκλιση. Για το woke, τα πάντα, από την εκπαίδευση μέχρι το σύνολο του δημοσίου διαλόγου και την πνευματική κληρονομιά, τα αγάλματα, την ιστορία, εν τέλει το ίδιο το παρελθόν, οφείλουν να ευθυγραμμιστούν.
Υπάρχει, επίσης, στο woke κάτι από τη ζηλωτιστική θρησκευτικότητα των μεσαιωνικών χρόνων. Η κοινωνία είναι συστημικά «βίαιη, βρώμικη και κακή». Υπάρχει εμμονή στην ηθική υπεροχή του καταγγέλλοντος, που υιοθετεί ύφος Μεγάλου Ιεροεξεταστή. Η ελευθερία της έκφρασης, της γνώμης ή της έρευνας αντιμετωπίζεται ως ύποπτη εκτροπής.
Με το woke κλείνει και ένας μεγάλος ιστορικός κύκλος. Αντικατοπτρίζει την ενδόρρηξη της Δύσης, «το έσχατο στάδιο του ιμπεριαλισμού»: η στιγμή που η αυτοπεποίθηση, η αίσθηση υπεροχής, αντιστρέφεται ολοκληρωτικά και μεταβάλλεται σε μίσος για το οικείο και λατρεία του πολιτισμικά άλλου. Θα πρέπει να εξετάσουμε το τελευταίο σε συνάρτηση με την υποχώρηση της δυτικής ισχύος και την έλευση της νέας πολυπολικότητας στο παγκόσμιο σύστημα.
Υπάρχει και η ταξική διάσταση. Ένα κίνημα από τα πάνω, κομματιών των ελίτ, που ζουν και αντιλαμβάνονται την παγκοσμιοποίηση με τρόπο κυριολεκτικά ριζοσπαστικό: ως απόσχιση από τον κοινωνικό κορμό, όχι μόνον οικονομική αλλά πλέον και πολιτιστική. Δεν είναι μόνο οικονομικά περιττή η πλειοψηφία αυτή για τις ελίτ, είναι ταυτόχρονα ιδεολογικά και ηθικά «αξιοθρήνητη».
Ποιο το αποτέλεσμα αυτής της επίθεσης; Πολιτιστικοί πόλεμοι και μια μαζική, αντανακλαστική αναδίπλωση της πλειοψηφίας στον αντίστροφο ταυτοτισμό. Εάν δεν υπήρχε η παράνοια του woke, ούτε που θα ξέραμε για τον Τραμπ. Τώρα, απειλεί να εκλεγεί για δεύτερη φορά πρόεδρος των ΗΠΑ.
Γιώργος Ρακκάς, πολιτικός επιστήμονας, δρ. Κοινωνιολογίας
.jpg)
Η «κουλτούρα της αφύπνισης» και οι πολέμιοί της
σε καιρούς (ακρο)δεξιάς ηγεμονίας
Η έννοια της «κουλτούρας της αφύπνισης» (“woke culture”), όπως εμφανίζεται σήμερα στον δημόσιο λόγο στην Ελλάδα, αναφέρεται συνήθως σε μια σειρά από πολιτικές και στάσεις, οι οποίες διαστρεβλωτικά χαρακτηρίζονται από έναν υπέρμετρο δικαιωματισμό, μία άνευ ορίων ευαισθησία ή και μία ακραία αντιδραστικότητα. Σε μια κοινωνικo-πολιτική συνθήκη όπου η εξατομίκευση των ζωών κυριαρχεί και συνδιαλέγεται με τη διαρκή φτωχοποίηση, τη συναισθηματική εξάντληση και την τάση προς αποπολιτικοποίηση, η κατασκευή ενός σκιάχτρου, σε αυτή την περίπτωση υπό την ονομασία “woke”, κρίνεται απαραίτητη με όρους πολιτικής αρένας για να ξορκίσει αιτήματα ταξικά, αντιρατσιστικά, φεμινιστικά, οικολογικά, κ.ά. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι γενεαλογίες του ρεύματος της «αντι-αφύπνισης» (“anti-wokeism”) συναντώνται με τα εθνικιστικά κινήματα και τις ομαδοποιήσεις των incels στον online κόσμο του Twitter (πλέον X), του YouTube, του Facebook κ.ά., αλλά και στις μικροεπιθέσεις στους δρόμους και στις μαζικές εκφράσεις μίσους, και -δίχως έκπληξη- πολλές φορές ακόμη και στους κύκλους της Aριστεράς ή άλλων ριζοσπαστικών πολιτικών χώρων.
Σε μια περίοδο κατά την οποία μικρές εστίες αντίστασης (συλλογικότητες, ερευνήτριες, καλλιτεχνά) δίνουν καθημερινές μάχες για να ανοίξουν συζητήσεις γύρω από τον ελληνικό εθνικισμό, τον δομικό ρατσισμό και τη φυλετικοποίηση, οι οπαδοί της «αντι-αφύπνισης» και τα συναφή ιδεολογικά ρεύματα, στη βάση τους σχεδόν πάντοτε μισογυνικά και συχνά εθνοκεντρικά, προσπαθούν να σιγάσουν κάθε πιθανή σχετική συζήτηση. Περιπαικτικές εκφράσεις γύρω από τρανς ή μη-δυαδικά (non-binary) άτομα, εκνευρισμός ή ειρωνεία γύρω από τη χρήση του ουδέτερου γένους (κυρίως από άτομα τα οποία δεν τα αφορά καν αυτή η απεύθυνση), κριτική για μια υποτιθέμενα απειλητική ατζέντα που προωθεί δευτερεύοντα ζητήματα τα οποία απομακρύνουν την προσοχή του κόσμου από τα «πραγματικά προβλήματα», όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι χαριτωμένα, αν δεν ήταν επικίνδυνα. Η βία που ξεσπά σε σχολεία, τα κυκλώματα σεξουαλικής κακοποίησης που εκμεταλλεύονται παιδιά ή οι ομο/τρανσφοβικές επιθέσεις είναι μόνο λίγα από τα παραδείγματα που αναδεικνύουν την κρισιμότητα των κοινωνικών προβλημάτων σήμερα, όπως μας διδάσκουν υποθέσεις που απασχολούν την επικαιρότητα, από τη Θεσσαλονίκη και την Κέρκυρα, μέχρι την Κρήτη, τα Σεπόλια και το Θησείο.
Από τα πογκρόμ ακροδεξιών εναντίον Πακιστανών και Μπαγκλαντεσιανών μέχρι τα θανατηφόρα πυρά της ΕΛ.ΑΣ. προς Ρομά και την αποσιώπηση των εμπειριών των μεταναστριών και των προσφυγισσών, η Ελλάδα καταγράφει αναρίθμητους λόγους παραγόμενους εγχώρια, οι οποίοι οδηγούν τα κοινωνικά κινήματα να διαδηλώνουν για τον αντιρατσισμό και να διεκδικούν φυλετική δικαιοσύνη. Παρά το γεγονός ότι η έννοια “woke” μοιάζει κάπως παράταιρη με την ελληνική πραγματικότητα, καλούμαστε συχνά να απαντάμε με βάση αυτήν, με όρους ενός ετεροκαθορισμού, ο οποίος στο ελληνικό συγκείμενο συνοδεύεται από προσβλητικές κριτικές (αν όχι βίαιες επιθέσεις). Οι καταβολές του όρου μετρούν ήδη πολλές δεκαετίες από την καθιέρωσή του στο πλαίσιο της αφροαμερικανικής ιστορίας και των αγώνων των μαύρων κοινοτήτων στις ΗΠΑ. Η παρακαταθήκη αυτών των αγώνων, όπως και κάθε μορφής αντιρατσιστικού, φεμινιστικού, ταξικού αγώνα, ενέπνευσε και συνεχίζει να εμπνέει τις σύγχρονες φωνές αντίστασης που αρθρώνονται ενάντια στην κοινωνική αδικία. Η αποσυναρμολόγηση του ρεύματος του “wokeism”, όπως παρουσιάζεται μέσα από τη διαστρεβλωμένη οπτική των υπερασπιστών του μονοδιάστατου ορθολογικού ανδροκεντρικού λόγου, καθώς και η ανάδειξη των διαθεματικών αντιρατσιστικών φεμινιστικών αγώνων ως απάντηση στις πολλαπλές κρίσεις που βιώνει η Ελλάδα αλλά και ο κόσμος, αποτελούν τη διέξοδο από αυτήν τη σπαζοκεφαλιά. Οι μονοθεματικοί αγώνες έχουν τελειώσει και η συνεργασία στο μέτρο του δυνατού όσων νιώθουν κομμάτι των πολιτικών απαντήσεων σε αυτές τις κρίσεις αποτελεί τη μόνη λύση. Αν ένας πολιτικός χώρος καταλήγει να γίνεται σκιάχτρο για τους ιδεολογικούς του αντιπάλους, οποιαδήποτε μορφής χαρακτηρισμό κι αν παίρνει αυτό, μάλλον το γεγονός αυτό δεν αποτελεί προσβολή ή πραγματική επίθεση, αλλά έναν ακόμη λόγο για να συνεχίσουμε να προσπαθούμε να ενώνουμε τις φωνές μας με τους κοινωνικούς αγώνες των καιρών μας.
Βασιλική Πολυκάρπου,
υποψήφια διδακτόρισσα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Η τυραννία της woke αίρεσης
H Δύση τα τελευταία χρόνια δέχεται επίθεση εκ των ένδον. Τρώει τα σωθικά της με τη woke ιδεολογία: Αγάλματα και πίνακες βανδαλίζονται. Ταινίες, βιβλία και ιδέες λογοκρίνονται. Η αρχαία Ελλάδα και ο Διαφωτισμός πρέπει να εξαφανιστούν σαν πηγές «συστημικού ρατσισμού», «λευκού προνομίου», βίαιης αποικιοκρατίας και σεξισμού. Ο λευκός ετεροσεξουαλικός άντρας κατηγορείται ως υπεύθυνος για την πατριαρχία και πρέπει να «αναμορφωθεί». Το να ανήκεις σε μια μειονότητα και μόνο εκτινάσσει στα ύψη την αξία σου στο σύγχρονο χρηματιστήριο. Ένας άντρας που αυτοπροσδιορίζεσαι «γυναίκα» μπορεί να συμμετάσχει σε γυναικεία αθλήματα σαρώνοντας τα μετάλλια, να μπαίνει σε γυναικείες φυλακές και να έχει πρόσβαση σε όλους τους γυναικείους χώρους. Η φράση «γυναίκες με πέος» θεωρείται απολύτως λογική. Τα παιδιά σεξουαλικοποιούνται από το νηπιαγωγείο και η οικογένεια υπονομεύεται ως ένα σύστημα που παράγει βία, φόβο και καταπίεση. Η καινούργια γλώσσα που επινοείται στοχεύει στο να αλλάξει τη σκέψη.
Οι μαζορέτες της woke ιδεολογίας με αριστερό και «προοδευτικό» πρόσημο θέλουν να επιβάλλουν στη Δύση ένα Έτος Ο, όπως έκαναν πριν από αυτούς οι Κόκκινοι Χμερ και οι ζηλωτές της Μαοϊκής Πολιτιστικής Επανάστασης, καταστρέφοντας όλες τις κατακτήσεις της. Η προσπάθειά τους για πλήρη εξάλειψη του παρελθόντος αποτελεί το βασικό συστατικό της πολιτικής όλων των ολοκληρωτικών ιδεολογιών.
Οι μεγάλες προοδευτικές σταυροφορίες του 20ού αιώνα, από την απελευθέρωση των γυναικών μέχρι τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων και των ομοφυλοφίλων, διεύρυναν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια διασφαλίζοντας ότι οι ίδιοι κανόνες εφαρμόζονται δίκαια και ισότιμα για όλους. Η woke ιδεολογία, με φανατισμό θρησκευτικής αίρεσης, είναι το πρώτο «κίνημα κοινωνικής δικαιοσύνης» που δεν επιδιώκει να επεκτείνει τις ελευθερίες, αλλά, όπως κάνουν όλες οι αιρέσεις που εκφοβίζουν, να τις περιορίσει. Όποιος διαφωνεί με τις ιδέες και τις πρακτικές τους διαπομπεύεται, λογοκρίνεται, χάνει τη δουλειά του, εξοστρακίζεται, είναι φοβικός ακροδεξιός, φασίστας, παλιακός, ανήκει στην «λάθος πλευρά της Υστερίας».
Οι φοιτητές στα Δυτικά πανεπιστήμια αποτελούν τη σιδερογροθιά της woke ιδεολογίας: Αφού η φτώχεια θεωρείται πλέον φυσικό φαινόμενο και οι φτωχοί είναι αποκλειστικά οι υπεύθυνοι για τη φτώχεια τους, έκαναν τη διαφορετικότητα παντιέρα. Αφού δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο, ας αλλάξουμε τα σώματά μας. Ας στηρίξουμε όλο και πιο περιθωριακές ομάδες. Είναι οι πρώτοι νέοι που θεωρούν ότι επαναστατούν, ενώ οπισθοδρομούν τις κοινωνίες. Αλλεπάλληλες μελέτες και έρευνες δείχνουν ότι οι σημερινοί εικοσάρηδες πίνουν λιγότερο και κάνουν λιγότερο σεξ από ό,τι οι γονείς τους. Είναι η πρώτη γενιά επίσης που εκφράζει απέχθεια για το χιούμορ. Όποιος σατιρίζει ή γελάει με τον φανατισμό και την παράνοια πρέπει να σιωπήσει. Η ελευθερία του λόγου σύμφωνα με τους woke φοιτητές δεν είναι παρά ένα κατάπτυστο λευκό προνόμιο που χρησιμοποιείται για να ασκείται η ρητορική μίσους στις μειονότητες.
Με τη woke ιδεολογία να υιοθετείται από τις ελίτ, τις πολυεθνικές και τους τεχνολογικούς κολοσσούς, βρισκόμαστε μπροστά σε μια αδρανοποίηση της αίσθησης της πραγματικότητας, γεγονός που συνιστά κατά τον Όργουελ θεμελιώδες γνώρισμα των ιδεολογικών ψυχώσεων. Μία είναι η ερώτηση που πρέπει να κάνουμε ως προς την woke ιδεολογία: Αυτό που κηρύσσουν μας εξανθρωπίζει ή μας απανθρωποποιεί;
Γιώργος Πανόπουλος, ψυχοθεραπευτής-δημοσιογράφος
Η αβάσταχτη ευθραυστότητα
της αντιδραστικής αρρενωπότητας
Στους ιστορικούς αγώνες για την κατάκτηση ανθρωπίνων, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, υπήρχαν πάντα τα στρώματα αυτά που αντιδρούσαν γιατί τα νέα δικαιώματα και η εμφάνιση στη δημόσια σφαίρα νέων πολιτικών υποκειμένων διασάλευαν την παρούσα ηγεμονία. Κάποτε τα στρώματα αυτά αποτελούνταν από λευκούς, μεσήλικες, εύπορους άνδρες της Δύσης, τώρα αποτελούνται από λευκούς άνδρες που μπορεί να είναι και εργάτες και νεολαίοι, αλλά σε κάθε περίπτωση βλέπουν την παντοκρατορία της έμφυλης θέσης τους να κλονίζεται επειδή γυναίκες, μετανάστες/τριες, ΛΟΑΤΚΙ+ υποκείμενα και ανάπηρα άτομα διεκδικούν και κερδίζουν τη θέση τους στον δημόσιο χώρο. Πρόκειται για θεμελιώδεις κατακτήσεις του Διαφωτισμού τις οποίες οι πολέμιοι της woke κουλτούρας θεωρούν ως το αντίθετό του, δηλαδή ως καταστροφή του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Φαίνεται να ξεχνούν πως η πρώτη επανάσταση που μίλησε για έτος 0 ήταν η γαλλική, η φιλελεύθερη επανάσταση της ηπείρου μας δηλαδή για την οποία πίνουν νερό στο όνομά της.
Η αμερικανική Ακροδεξιά συγκρότησε ένα νέο αφήγημα με σκοπό να πολεμήσει τα προοδευτικά κινήματα και την αγωνιστική δημοκρατία της εποχής μας κάτω από τον όρο «woke κουλτούρα», ένα κατασκεύασμα όμοιο του «πολιτισμικού μαρξισμού» του συντηρητικού Jordan Peterson που θεωρεί πως βρισκόμαστε σε ένα σημείο που ο λευκός άνδρας δεν μπορεί ούτε να μιλήσει γιατί κινδυνεύει να χάσει τη δουλειά του, να δυσφημιστεί, να διαπομπευθεί κ.λπ. Είναι απορίας άξιο πώς σε έναν κόσμο που έχουν κυβερνήσει/κυβερνούν οι Πούτιν, Τραμπ, Μπολσονάρου, και Ερντογάν, σε ένα κόσμο με φράχτες και πνίξιμο προσφύγων στις θάλασσες, σε έναν κόσμο με εβδομαδιαίες ειδήσεις για γυναικοκτονίες, σε έναν κόσμο με πογκρόμ τρανς ατόμων σε πλατείες ευρωπαϊκών πόλεων, κάποιοι θεωρούν πως οι γυναίκες, τα τρανς άτομα, και οι μετανάστες έχουν εγκαθιδρύσει έναν «νέο ολοκληρωτισμό». Θα ήταν αστείο, αν δεν κατέληγε επικίνδυνο. Επικίνδυνο, διότι το ακροδεξιό αφήγημα που μας έρχεται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού έχει διεισδύσει πολύ πέραν των ακροδεξιών ακροατηρίων.
Το να κατονομάζεις ως «φίμωση» και «ολοκληρωτισμό» τη μη δυνατότητά σου να ασκείς λεκτική βία και να ενεργοποιείς ρατσιστικό λόγο εις βάρος ευάλωτων κοινωνικών κατηγοριών αποδεικνύει πόσο εύθραυστη είναι η ταυτότητά σου και πόσο ετεροπροσδιορίζεται η αρρενωπότητά σου. Το να εξαγριώνεσαι που χάνεις την πολιτισμική σου υπεροχή, τη διαμορφωμένη ακριβώς από τον ευρωπαϊκό και αμερικανικό ιμπεριαλισμό, αποδεικνύει πως ενδιαφέρεσαι για τη διατήρηση μιας θέσμισης που αναπαράγεται με βία, εκμετάλλευση, και καταπίεση εις βάρος του άλλου, του μη όμοιου με εσένα. Αυτό δεν είναι ούτε δημοκρατική κατάκτηση ούτε ελευθερία ούτε Διαφωτισμός. Αυτό είναι η ουσία της αντίδρασης. Σε τελική ανάλυση, όταν γίνεσαι κομμάτι της ακροδεξιάς αφήγησης για τον σύγχρονο κόσμο, όταν ταυτίζεσαι στη συλλογιστική και την επιχειρηματολογία με τον Steve Bannon και τον Τραμπ, μάλλον σύμμαχός τους είσαι και όχι αντίπαλος.
Αγγελίνα Γιαννοπούλου