Αν η απώτερη επιδίωξη του τρομοκρατικού χτυπήματος στη Μόσχα στις 22 Μαρτίου, με περισσότερους από 143 νεκρούς και με δεκάδες τραυματίες, ήταν να εξωθηθεί η Ρωσία σε ακραίες επιλογές, ενδίδοντας στις βλέψεις όσων ενδεχομένως εμπλέκονται στο χτύπημα να διευρυνθεί η σύγκρουση στην Ουκρανία, ώστε να υπάρξει ακόμη και εμπλοκή χερσαίων νατοϊκών δυνάμεων, δεν φαίνεται να επιτυγχάνει μέχρι στιγμής τον στόχο της.
Σχεδόν είκοσι ημέρες μετά, το Κρεμλίνο συνεχίζει να κρατά χαμηλά τους τόνους. Ο πρόεδρος Πούτιν, σε ένα δεύτερο διάγγελμά του την περασμένη Δευτέρα, δεν στόχευσε το Ισλαμικό Κράτος που ανέλαβε την ευθύνη του χτυπήματος. Μίλησε για «ριζοσπάστες ισλαμιστές», εξτρεμιστές «που ο ισλαμικός κόσμος αντιμάχεται την ιδεολογία τους εδώ και αιώνες». Επέμεινε, ωστόσο, να συνδέει την επίθεση με την Ουκρανία, και όχι μόνο, διερωτώμενος «γιατί οι τρομοκράτες προσπάθησαν να διαφύγουν στην Ουκρανία και ποιος τους περίμενε εκεί». Κάποιος κρύβεται πίσω από το Ισλαμικό Κράτος, είπε. «Ποιος επωφελείται; Αυτοί που στηρίζουν το καθεστώς του Κιέβου δεν θέλουν να είναι συνεργοί της τρομοκρατίας, όμως τίθενται πολλά ερωτήματα. Αυτή η θηριωδία μπορεί να είναι άλλος ένας κρίκος στην αλυσίδα των προσπαθειών εκείνων που βρίσκονται σε πόλεμο με τη χώρα μας από το 2014», πρόσθεσε.
Υποθέσεις; Ενδείξεις που απέχουν πολύ από το να είναι απτές αποδείξεις. Αλλά ακόμη και έτσι, δεν είναι βέβαιο ότι ο Πούτιν θα αποφάσιζε να απαντήσει στο μακελειό στη Μόσχα με την ίδια σκληρότητα, διακινδυνεύοντας γενίκευση της σύγκρουσης, την οποία κάθε άλλο παρά απεύχεται ο Ζελένσκι, όπως πολύ καλά γνωρίζει η Ρωσία.
Που επίσης γνωρίζει ότι πίσω από τον εξοπλιστικό πυρετό που πλήττει εσχάτως την Ευρώπη, συνοδευόμενος από κρίσεις πολεμικής υστερίας και σενάρια ρωσικού επεκτατισμού από υψηλόβαθμους πολιτικούς της ΕΕ, βρίσκεται το λόμπι των ευρωπαϊκών πολεμικών βιομηχανιών, που είδαν στη ρωσική εισβολή τη μεγάλη ευκαιρία να αποκαταστήσουν την κερδοφορία τους, που είχε μειωθεί αισθητά μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
Η πρόσφατα δημοσιευμένη πενταετής έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI) είναι εξόχως αποκαλυπτική: από το 2022 οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες έχουν εκτιναχτεί όσο ποτέ στα τριάντα μεταψυχροπολεμικά χρόνια –2,55 τρισεκατομμύρια ευρώ, όσο το 2,2% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Μεγάλος κερδισμένος οι αμερικανικές πολεμικές βιομηχανίες, που το 2019-23 αύξησαν τις εξαγωγές όπλων κατά 17% έναντι του 2014-18, αποσπώντας τη μερίδα του λέοντος στις παγκόσμιες εξαγωγές: 42%, από 34% την προηγούμενη πενταετία.
Ακολουθεί η Γαλλία, εκτοπίζοντας τη Ρωσία από τη δεύτερη θέση, μετά την καθίζηση (53%) που υπέστη η τελευταία ως αποτέλεσμα των πιέσεων της Δύσης σε πολλές χώρες να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα ρωσικά όπλα. Παράδειγμα η Αίγυπτος, που, μετά από αμερικανικές πιέσεις, ακύρωσε την προμήθεια ρωσικών πολεμικών αεροσκαφών και στράφηκε στη Γαλλία, οι εξαγωγές της οποίας το 2019-23 αυξήθηκαν 47% σε σύγκριση με το 2014-18, φτάνοντας τα 27 δισ. ευρώ το 2022.
Η ειρήνη στην Ευρώπη εισέρχεται σε μια μακρά περίοδο επισφάλειας, την έναρξη της οποίας κήρυξε πανηγυρικά με άρθρο του δημοσιευμένο στις 19 Μαρτίου ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Εάν δεν δώσουμε στην Ουκρανία αρκετή βοήθεια για να σταματήσει τη Ρωσία, είμαστε οι επόμενοι. Πρέπει να περάσουμε σε λειτουργία οικονομίας πολέμου… Αν θέλουμε ειρήνη, πρέπει να ετοιμασθούμε για πόλεμο», έγραψε επί λέξει ο Σαρλ Μισέλ. Επικουρούμενος από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν, με δηλώσεις τους υπέρ της δημιουργίας ενός ταμείου ύψους 1,5 δισ. ευρώ «για την επιδότηση της παραγωγής πυρομαχικών» και ενός ταμείου 100 δισ. ευρώ «για την προσαρμογή της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας σε ρυθμούς πολέμου». Με διπλό στόχο. Την ανάταξη της καχεκτικής ευρωπαϊκής ανάπτυξης, με την επίκληση «μιας διαρκούς έντασης με ευθύνη της Μόσχας», και την εμπλοκή της Ρωσίας σε ένα οιονεί πόλεμο, «μια κούρσα εξοπλισμών έως ότου αυτή καταρρεύσει, όπως συνέβη με τον Ψυχρό Πόλεμο». Όλα τα παραπάνω εκτιμώντας ότι ο πραγματικός πόλεμος δεν συμπεριλαμβάνεται στις επιλογές του προέδρου Πούτιν.
Προφανώς από την ίδια εκτίμηση εκπηγάζει η άνεση με την οποία ο Κ. Μητσοτάκης φαίνεται να έχει υποσχεθεί στον Ζελένσκι και άλλα οπλικά συστήματα, συμπεριλαμβανόμενων των σοβιετικής κατασκευής πυραύλων S-300 που η Ελλάδα κατέχει από το 1996. Εν αγνοία της Βουλής, χωρίς ίσως την έγκριση καν του ΚΥΣΕΑ. Παραβλέποντας τις δυσμενείς για την Ελλάδα επιπτώσεις από την αντιπαράθεσή της με τη Ρωσία σε βάθος πολλών χρόνων. Το μέλλον της χώρας τον ενδιαφέρει έως εκεί που αρχίζει το χρονικό πεδίο των προσωπικών του φιλοδοξιών.
Δεν διαθέτει ο πρωθυπουργός την ευθυκρισία που απαιτείται για να καταλάβει αυτό που κατάλαβε κάθε απλός πολίτης: Το μήνυμα που εξέπεμψε η δήλωση της εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας, Μαρία Ζαχάροβα, στις 25 Μαρτίου:
«Στις 25 Μαρτίου εορτάζεται η Ημέρα της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας. Όπως είναι γνωστό, η Ρωσική Αυτοκρατορία, η Ρωσία, έπαιξε τον κομβικό ρόλο συνεισφέροντας ουσιαστικά στην επιτυχή έκβαση του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων… Στη μακροχρόνια ιστορική πορεία κανείς στην Αθήνα δεν το αμφισβητούσε… Φέτος, οι εορταστικές εκδηλώσεις θα διεξαχθούν για ακόμη μία φορά χωρίς ρωσική συμμετοχή… Άλλο ένα στοιχείο της άνευ ορίων εχθρικής εκστρατείας που ξεκίνησε και συνεχίζει η κυβέρνηση Κ. Μητσοτάκη με στόχο να διαγραφεί από τη συλλογική μνήμη οτιδήποτε σχετίζεται με τη Ρωσία… Η Αθήνα επιμένει στις εγκληματικές αποφάσεις της, συμπεριλαμβανομένης και της αποστολής οπλισμού στην Ουκρανία, με τον οποίο το καθεστώς του Κιέβου εξοντώνει αμάχους, ανάμεσά τους και Έλληνες της Αζοφικής… Κρυπτόμενοι πίσω από συλλογικές αποφάσεις της Δύσης, διέκοψαν τον διμερή μας διάλογο και κάθε είδους συνεργασία… Η ελληνική πρεσβεία στη Μόσχα περιφρόνησε τους διπλωματικούς κανόνες και αγνόησε την πρόσκληση για συνάντηση με την ηγεσία του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών…».