Η Αφροδίτη Κουκουτσάκη γεννήθηκε στα Χανιά το 1950. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και εγκληματολογία στη Ρώμη. Ήταν επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου πανεπιστημίου και είχε διδάξει και στο Τμήμα Κοινωνιολογίας. Συγκαταλέγεται ανάμεσα στους εγκληματολόγους της Κριτικής Εγκληματολογίας την οποία υπηρέτησε με πάθος και συνέπεια.

Η Αφροδίτη ήταν η πρώτη που έθεσε με σαφήνεια το ζήτημα της χρήσης ναρκωτικών και της ομοφυλοφιλίας από την οπτική της Κριτικής Εγκληματολογίας στην Ελλάδα από πολύ νωρίς (2002). Αντικείμενο του βιβλίου Χρήση Ναρκωτικών και Ομοφυλοφυλία αποτέλεσαν το έντονα φορτισμένο ζήτημα της χρήσης ναρκωτικών και το σχεδόν αγνοημένο τότε απ' τον επιστημονικό λόγο ζήτημα της ομοφυλοφιλίας και κεντρικό του ζήτημα ήταν η κοινωνική κατασκευή της παρέκκλισης. Τα συστήματα κοινωνικού ελέγχου και ο ίδιος ο επιστημονικός λόγος, η παραγωγή στερεοτύπων και «αδιαμφισβήτητων» βεβαιοτήτων για τους ορισμούς και τις ερμηνείες της πραγματικότητας, οι κυρίαρχες αναπαραστάσεις για τους «παρεκκλίνοντες κόσμους» τέθηκαν στο επίκεντρο της έρευνας της Α. Κουκουτσάκη.

Στο συλλογικό έργο Εικόνες φυλακής (2006) αναδεικνύονται οι διαφορετικές προσλήψεις του νοήματος που έχει η φυλακή για την κοινωνία. Η Αφροδίτη εκεί επικεντρώθηκε στις αναπαραστάσεις της  φυλακής, όπως αυτές αναδύονται μέσα από διάφορες πολιτισμικές παραγωγές (θέατρο, πεζογραφία, κινηματογράφο, τηλεόραση, τύπο, εναλλακτικά ΜΜΕ), αλλά και στο λόγο των ίδιων των κρατουμένων.

Η Αφροδίτη δεν ασχολήθηκε μόνον με την Εγκληματολογία αλλά ακολούθησε και δρόμους δοκιμίων και λογοτεχνικής γραφής. Στο βιβλίο Σχοινοβάτες (2002) γυρίζει πίσω στην Ιταλία στα χρόνια των μεταπτυχιακών της σπουδών και καταπιάνεται με το θέμα της μαζικής εμπλοκής χιλιάδων νεολαίων της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς της δεκαετίας του 70 με την ένοπλη πάλη και το αντάρτικο πόλης. Το βιβλίο αναφέρεται σε μια παρέα ελλήνων φοιτητών στη Ρώμη, στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και το φλερτ τους με τις ένοπλες ομάδες που η παρουσία τους σημάδεψε το ιταλικό πολιτικό σκηνικό εκείνης της περιόδου. Είκοσι χρόνια μετά, ξαναβρίσκονται στην Αθήνα με αφορμή ένα θάνατο. Βλέπουν να ξαναγράφεται αναδρομικά η ιστορία τους και ολόκληρη η ζωή τους να γίνεται ανακριτικό υλικό. Πιο πρόσφατα στο βιβλίο Χρυσή Αυγή και στρατηγικές διαχείρισης της κρίσης (2013) η  Αφροδίτη Κουκουτσάκη γράφει για τη μετάβαση από το κοινωνικό στο "ποινικό" κράτος, τη συσχέτισή της με την εμφάνιση και γιγάντωση της Χρυσής Αυγής και τις συμβολικές λειτουργίες των ποινικών θεσμών και συσχετίζει όλο το φαινόμενο με το μεταναστευτικό ζήτημα.

Αν όμως κάτι θα μείνει ως πρωτοποριακή πρωτοβουλία της είναι το blog crimevssocialcontrol. Mια συνάδελφος που αγαπούσε την εγκληματολογία, το πανεπιστήμιο τους φοιτητές της τους οποίους στήριζε και ενθάρρυνε σε κάθε ευκαιρία. Ο θάνατός της πρόωρος, η απουσία της σημαντική από την Εγκληματολογία και τους δικούς της ανθρώπους. Θα τη θυμόμαστε με αγάπη.

 

Σοφία Βιδάλη Η Σοφία Βιδάλη είναι καθηγήτρια εγκληματολογίας και αντεγκληματικής πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Περισσότερα Άρθρα
ΓΙΑ ΤΗΝ 
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, 
ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ

Copyright © 2024 - All rights reserved

 | 

Developed by © Jetnet