Ολοένα και πληθαίνει η συζήτηση γύρω από το ακροδεξιό φαινόμενο, τις απειλές που αυτό ενέχει για τη δημοκρατία καθώς και τα ιδεολογικά φορτία που μεταφέρει στο πολιτικό και κομματικό πεδίο. Οι άλλοτε «διάττοντες αστέρες» της κομματικής σκηνής, που σχεδόν μονοθεματικά μετέφεραν τη διαμαρτυρία στο προσκήνιο και έπειτα εξαφανίζονταν, τείνουν πλέον να αποτελούν καθοριστική δύναμη ακόμα και για κυβερνήσεις συνεργασίας. Βάσιμα, λοιπόν, η επιστημονική έρευνα εξετάζει το ερώτημα του αν αναδύεται μία μορφή ακροδεξιάς η οποία φέρει πλέον κυβερνητικά χαρακτηριστικά, όπως και το βαθμό στον οποίο ο χώρος αυτός έχει ριζωθεί και θεσμοποιηθεί στα σύγχρονα πολιτικά συστήματα. Σε μία σειρά από χώρες, τα ακροδεξιά κόμματα έχοντας σταθερή παρουσία στο πολιτικό σκηνικό, αφενός κατάφεραν να συγκροτήσουν σταθερές εκλογικές δεξαμενές, χρήσιμες για τις εκλογικές επιτυχίες τους, αφετέρου δημιούργησαν τον αναγκαίο ζωτικό χώρο στο πολιτικό σκηνικό, τον οποίο διεκδικούν και αποικίζουν όμορα ιδεολογικά κόμματα.
Αναλύοντας την ελληνική περίπτωση, η ακροδεξιά δεν κατάφερε σε καμία στιγμή της πρώιμης και μέσης Μεταπολίτευσης να συγκροτήσει διακριτό πολιτικό πεδίο, επιλέγοντας τη συμπόρευση με τη δεξιά και τη Ν.Δ. για σχεδόν 30 χρόνια. Στις ελάχιστες στιγμές που αποφάσισε να διακόψει αυτή τη σχέση, ο χώρος περιήλθε σε κρίση, με πολλά από αυτά τα κόμματα να εξαφανίζονται διαπαντός από το προσκήνιο. Ωστόσο, στην ύστερη Μεταπολίτευση και ιδίως μετά την εμφάνιση του ΛΑΟΣ, η διάρρηξη των σχέσεων του με τη καθεστηκυία Δεξιά δεν είναι απλώς ένας τακτικός ελιγμός αλλά μία στρατηγική επιλογή.
Η ακροδεξιά σταδιακά συγκροτείται ως ενιαίο πεδίο το οποίο καθοδηγείται από το κόμμα του Γ. Καρατζαφέρη και μέσα σε αυτό συναρθρώνονται πλείστα ρεύματα του χώρου, η λαϊκή, η εθνικοσοσιαλιστική και η ριζοσπαστική δεξιά. Εκμεταλλευόμενο αρχικά την προνομιακή διαχείριση από τα Μ.Μ.Ε. και αργότερα από κυβερνητική θέση την παρουσία του ως «εγγυήτριας δύναμης», το ΛΑΟΣ θα επισφραγίσει τις διεργασίες συγκρότησης διακριτού χώρου, παραδίδοντας αργότερα τη σκυτάλη σε μία σειρά από κόμματα. Ο χώρος θα εκπροσωπηθεί για 20 συνεχόμενα χρόνια από κόμματα όπως η (εξτρεμιστική) Χρυσή Αυγή, η ριζοσπαστική δεξιά της Ελληνικής Λύσης, απόγονοι της πρώτης που θα βρεθούν στο κομματικό μόρφωμα των Σπαρτιατών, αλλά και το υπέρ-συντηρητικό κόμμα της Νίκης, επιβεβαιώνοντας την υπόθεση πως έχει συγκροτηθεί ένα πεδίο που τροφοδοτείται διαρκώς.
Η ελληνική ακροδεξιά στο δρόμο των ευρωεκλογών
Προκειμένου να καταγραφεί η πορεία των ελληνικών ακροδεξιών κομμάτων ενόψει των Ευρωεκλογών, πρέπει να γίνει μία σημαντική μεθοδολογική επισήμανση. Ενώ σε πολλές χώρες της Ε.Ε. οι εκλογές που αφορούν το Ευρωκοινοβούλιο θεωρούνται εκλογές δεύτερης τάξης, διότι η ψήφος τείνει να είναι πιο χαλαρή και άρα να δίνει τη δυνατότητα σε περιθωριακούς σχηματισμούς ή κόμματα διαμαρτυρίας να βρεθούν στο προσκήνιο, στην ελληνική περίπτωση δεν επιβεβαιώνεται το σχήμα αυτό, καθώς οι ευρωεκλογές έχουν άμεση συσχέτιση με τις εθνικές εκλογές. Στη συνάφεια αυτή, δεν αναμένονται εντυπωσιακές αλλαγές στη σύνθεση των κομμάτων που θα καταφέρουν να εκλέξουν βουλευτή/τρια σε σχέση με τις πρόσφατες εκλογές. Ο συγκροτημένος πλέον ακροδεξιός χώρος, όπως αναλύθηκε παραπάνω, φαίνεται να διατηρεί (με τάσεις ανόδου) τα ποσοστά που έλαβε στις εθνικές εκλογές, με δύο σημαντικές αλλαγές στους Σπαρτιάτες και στην Ελληνική Λύση.
Οι Σπαρτιάτες αντιμετωπίζουν μία γενικευμένη εσωτερική κρίση, η οποία έγινε έκδηλη ήδη από τους πρώτους μήνες που βρέθηκαν στη Βουλή, με διαγραφές και αποχωρήσεις βουλευτών. Το μεγαλύτερο πρόβλημα για το κόμμα σήμερα επικεντρώνεται στις έρευνες που διεξάγει η δικαιοσύνη, η οποία εξετάζει τις συνδέσεις του κόμματος με τον υπόδικο Η. Κασιδιάρη. Η απόφαση του «Εκλογοδικείου» θα επηρεάσει άμεσα τη συμμετοχή του κόμματος στις Ευρωεκλογές και το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις μετακινήσεις της εκλογικής βάσης του.
Η Ελληνική Λύση, ως κόμμα που εισπράττει προνομιακά την απογοήτευση των δεξιών ψηφοφόρων, φαίνεται πως είναι ικανή να επιβεβαιώσει τις ισχυρές τάσεις διπλασιασμού των ποσοστών που κατέγραψε στις εκλογές του Ιουνίου (ειδικά εάν βρουν καταφύγιο σε αυτήν οι ψηφοφόροι των Σπαρτιατών). Σε μεγάλο βαθμό αυτό θα εξαρτηθεί από την τακτική της Ν.Δ., η οποία ενώ καταγράφει μεγάλη φθορά, έχει αποδείξει στο παρελθόν πως είναι ικανή να επανασυπειρώσει τους (υπέρ-) συντηρητικούς ψηφοφόρους.
Τέλος, η Νίκη εμφανίζει μία δημοσκοπική σταθερά άνω του 3.5%, παρόλο που εφαρμόζει μία ήπια αντικυβερνητική πολιτική και συγκρούεται σε συγκεκριμένες στιγμές (γάμος ομοφύλων), ενώ η μόνη άλλη δύναμη που πρόσφατα προστέθηκε στο τοπίο είναι το κόμμα Φωνή Λογικής της Α. Λατινοπούλου (είχε προηγηθεί η κάθοδός της στις εκλογές του Ιούνη αποσπώντας 0,4%), το οποίο ωστόσο έχει περιορισμένη δυναμική, με ποσοστά μακριά από την προοπτική εκλογής βουλευτή. Αν και δημοσκοπικά δεν εμφανίζονται στον ορίζοντα άλλα ακροδεξιά κόμματα, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται ιδιαίτερη κινητικότητα από τους Πατριώτες του Π. Εμφιετζόγλου, ενώ δεν έχουν στρατευθεί ακόμα σε κάποιον σχηματισμό αρκετές προσωπικότητες του χώρου.
Η ακροδεξιά στο Ευρωκοινοβούλιο και η επόμενη μέρα
Οι τελευταίες δύο εκλογικές αναμετρήσεις για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2014 & 2019) σημαδεύτηκαν από εκτεταμένες αναλύσεις και προβλέψεις σχετικά με την εκτόξευση κομμάτων που βρίσκονται γύρω από την άκρα δεξιά, χωρίς ωστόσο να επιβεβαιώνονται αυτές οι εκτιμήσεις. Μελετώντας τις έως τώρα δημοσκοπήσεις που διεξάγονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενισχύεται ολοένα και περισσότερο η πιθανότητα οι ριζοσπάστες και εξτρεμιστές δεξιοί να καταλάβουν περί το ¼ των θέσεων του Κοινοβουλίου. Να θυμίσουμε ότι η ακροδεξιά δεν εκπροσωπείται ενιαία στις ευρώ-ομάδες του Κοινοβουλίου αλλά συγκροτείται κυρίως γύρω από 2 μεγάλους συνασπισμούς κομμάτων, το Κόμμα Ταυτότητας και Δημοκρατίας (ID Party) και τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR Party), ενώ σημαντικός είναι και ο αριθμός βουλευτών που δεν εντάσσονται σε καμία πολιτική ομάδα.
Εάν επιβεβαιωθεί η άνοδος των δύο ευρώ-ομάδων θα ενισχυθεί τόσο η επιρροή τους στις αποφάσεις του Κοινοβουλίου, όσο και η διαπραγματευτική τους ισχύ απέναντι (κυρίως) στο Λαϊκό Κόμμα, το οποίο θα αναζητήσει συμμάχους για την εξασφάλιση της πλειοψηφίας. Όλα αυτά βέβαια μπορούν να υλοποιηθούν μόνο σε συνθήκες απόλυτης συμφωνίας των ακροδεξιών βουλευτών και των ηγετών τους. Στο παρελθόν έχει φανεί πως οι προσωπικές ατζέντες και οι διενέξεις μεταξύ των ακροδεξιών προσωπικοτήτων, διέρρηξαν το συντονισμό τους και την εσωτερική ενότητα.