Την 16η Μαΐου έληξε στην Τουρκία η λεγόμενη «δίκη Κομπάνι», με πολύ σκληρές ποινές σε 108 πολιτικούς, μεταξύ των οποίων είναι οι δύο συν-ηγέτες του HDP –του μοναδικού κόμματος που είναι σε θέση να εμπνεύσει δύναμη και ενότητα στην τουρκική και κουρδική Αριστερά– η Φιγκέν Γιουκσεκντάγ, που καταδικάστηκε σε 32 χρόνια φυλακή και ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς σε 42 χρόνια φυλακή.
Το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) είναι αντικείμενο μιας αδυσώπητης καταστολής από το 2016, τη χρονιά της σύλληψης του Ντεμιρτάς.
Η δίκη είχε ως αφορμή τις διαμαρτυρίες στα νοτιοανατολικά της χώρας, με κουρδική πλειοψηφία, σε σχέση με τα γεγονότα του 2014-2015, όταν οι κουρδικές δυνάμεις Ypg/Ypj απέκρουσαν τις επιθέσεις του Isis κατά την πολιορκία της κουρδο-συριακής πόλης Κομπάνι. Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων ενάντια στη σιωπηρή στήριξη της τουρκικής κυβέρνησης στους ισλαμιστές, τον Οκτώβριο του 2014, η αστυνομία σκότωσε 46 άτομα και συνέλαβε 323. Ανάμεσα στις πολλές κατηγορίες κατά του HDP συγκαταλέγεται η στήριξη στην καταστροφή «της ενότητας και της ακεραιότητας του κράτους», η προτροπή στην πραγματοποίηση εγκληματικών πράξεων και παράνομων διαδηλώσεων, καθώς και ο φόνος.
Ο Ντεμιρτάς βρίσκεται ήδη 8 χρόνια στη φυλακή και η κυβέρνηση Ερντογάν δεν του συγχωρεί ότι, ακόμη και από τη φυλακή, είχε πρωταρχικό ρόλο στις προεδρικές εκλογές του 2018, όπου συγκέντρωσε το 8,4%, κάνοντας προεκλογική εκστρατεία από το κελί του. Η απόφαση του δικαστηρίου θεωρείται ως μια εκδικητική πράξη απέναντι σε έναν άνθρωπο και ένα κίνημα που συνιστά τη μοναδική δημοκρατική εναλλακτική στον πολιτικό ισλαμισμό και στον κεμαλικό εθνικισμό.
Το αποτέλεσμα της δίκης ήταν προφανώς αναμενόμενο. Όμως, τα πολλά χρόνια φυλάκισης που επεφύλαξαν οι δικαστές στους κατηγορουμένους απέδειξαν την κενότητα των συζητήσεων περί «εξομάλυνσης» που ακολούθησαν τη βαριά ήττα του AKP στις δημοτικές εκλογές του Μαρτίου, κατά τις οποίες το φιλοκουρδικό κόμμα Dem (συνέχεια του HDP), το οποίο κινδυνεύει να απαγορευτεί, νίκησε στον δήμο του Ντιγιαρμπακίρ με το 64% των ψήφων.
Η γραμματέας του Dem, Τιλάι Χατιμογκουλάρι, δήλωσε αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης: «Έτσι όπως το κατηγορητήριο γράφτηκε στο γενικό επιτελείο του MHP (του εθνικιστικού κόμματος συμμάχου του Ερντογάν), κατά τον ίδιο τρόπο γράφτηκε η απόφαση από τα ίδια κέντρα. Δεν υπάρχει πλέον δικαστικό σύστημα στην Τουρκία». Συνέκρινε, μάλιστα, την απόφαση με τις δίκες των στρατιωτικών δικτατοριών των περασμένων δεκαετιών.
Έπειτα από την καταδίκη το 2018 του Ντεμιρτάς σε φυλάκιση τεσσάρων ετών και οκτώ μηνών με την κατηγορία της «τρομοκρατικής προπαγάνδας», το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε ζητήσει από την Άγκυρα να τον αποφυλακίσει, καταγγέλλοντας ότι η κράτησή του είχε ως στόχο την «καταστολή της διαφωνίας».
Στην ανακοίνωση-έκκληση του Dem σχετικά με την απόφαση αναφέρονται τα εξής:
«Παρά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που ξεκαθάρισε ότι το HDP δεν μπορεί να θεωρείται υπεύθυνο για βιαιοπραγίες, η σημερινή κυβέρνηση συνέχισε τη δικαστική δίωξη των συμπροέδρων Φιγκέν Γιουκσεκντάγ και Σελαχατίν Ντεμιρτάς. Η δικαστική παρανομία ήταν προφανής από την αρχή. Το δικαστήριο καταδίκασε άδικα πολλούς πολιτικούς του HDP βάσει ανυπόστατων κατηγοριών. Οι αποφάσεις που ελήφθησαν από το δικαστήριο είναι σε ευθεία αντίθεση με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και με το τουρκικό Σύνταγμα. Ζητάμε επειγόντως από τα άτομα και τις οργανώσεις που υπερασπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις δημοκρατικές αξίες να καταγγείλουν αυτές τις παράνομες αποφάσεις και να στηρίξουν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».
Ο Οζγκούρ Οζέλ, γραμματέας του κυριότερου κόμματος της αντιπολίτευσης CHP, άσκησε σκληρή κριτική στην απόφαση. Όμως, το 2016, το κόμμα του ψήφισε υπέρ της ανάκλησης της κοινοβουλευτικής ασυλίας των φιλο-κούρδων βουλευτών που κατηγορούνταν για «τρομοκρατία», επιβεβαιώνοντας την αντικουρδική σύγκλιση της ισλαμο-εθνικιστικής κυβερνητικής συμμαχίας με τη «σοσιαλδημοκρατική» αντιπολίτευση.
Σημαντική, παρά ταύτα, η σημερινή στήριξη των αριστερών τουρκικών κομμάτων στους καταδικασμένους του HDP, γιατί δημιουργεί την ελπίδα για μια αλλαγή στάσης που μπορεί να οδηγήσει σε μελλοντικές ανατροπές.
Οι κυβερνήτες δεκατεσσάρων επαρχιών στα νοτιοανατολικά της χώρας με μεγάλο αριθμό κουρδικού πληθυσμού απαγόρευσαν τις διαδηλώσεις για τέσσερις μέρες, χωρίς να κατορθώσουν να εμποδίσουν τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.
Μετά την ανακοίνωση της απόφασης, μερικοί βουλευτές του Dem εμφάνισαν τις φωτογραφίες των δύο ηγετών του HDP στη Βουλή.
«Όπως ο Isis ηττήθηκε στο Κομπάνι, έτσι και αυτή η απόφαση θα ηττηθεί από τον κουρδικό λαό», καταλήγει δήλωση του Dem που διαβάστηκε σε διαδήλωση υπό αστυνομικό κλοιό, στο Ντιγιαρμπακίρ.
Και ενώ αναγγέλλεται από τους συνηγόρους υπεράσπισης η κατάθεση έφεσης, αναμένεται η αντίδραση των δημοκρατικών πολιτών ανά τον κόσμο απέναντι σε μια κατάφωρη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και απέναντι σε μια δικαστική απόφαση που επιδιώκει την εξόντωση του πολιτικού αντιπάλου.