Δεν σταματούν οι διαδηλώσεις και οι συγκρούσεις στην Κένυα, με πρωταγωνίστρια τη νέα γενιά, χωρίς όμως να πρόκειται μόνο για διαμαρτυρίες κατά του φορολογικού νόμου, που προβλέπει την αύξηση της φορολογικής πίεσης κατά 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια σε βάρος του πληθυσμού, που έχει ήδη υποστεί πληθωρισμό, αυξήσεις στους σχολικούς φόρους, τον συνδυασμό ξηρασίας και πλημμυρών, τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 και του πολέμου στην Ουκρανία. Χιλιάδες άνθρωποι ξεχύνονται καθημερινά στους δρόμους, στην πρωτεύουσα Ναϊρόμπι και στις μεγαλύτερες πόλεις, όπως η Μπομπάσα, το Νακούρου και το Ελντορέτ.
Από τον Ιούλιο του 2024, η Κένυα πρέπει να πληρώσει σημαντικά δάνεια και τόκους σε χώρες και οικονομικούς οργανισμούς. Σύμφωνα με έκθεση της επιτροπής δημοσίου χρέους και ιδιωτικοποιήσεων της Εθνοσυνέλευσης, το μεγαλύτερο μέρος των πληρωμών αφορά δάνεια από την κινέζικη τράπεζα Exim China, ύψους 1,1 δισ. δολάρια. Η στήριξη της κινεζικής τράπεζας υπήρξε θεμελιώδης για την κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου Μομπάσα-Ναϊρόμπι, το οποίο προβλέπεται να φθάσει μέχρι την Ουγκάντα.
Το δημόσιο χρέος της Κένυας φθάνει σήμερα τα 76,6 δισ. δολάρια και, εκτός από την Κίνα, σημαντικά ποσά έχουν δανείσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα. Οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας ζήτησαν, όπως συνηθίζουν, από την κυβέρνηση να προβεί σε ιδιωτικοποιήσεις και αύξηση φόρων. Αυτό μεταφράζεται στο ξεπούλημα περιουσίας του δημοσίου, ετήσιο φόρο 2,5% στα οχήματα με κινητήρα, ΦΠΑ 16% στο ψωμί, φόρο στα προϊόντα συσκευασίας, στις μπαταρίες και στα προϊόντα υγιεινής, αλλά και μείωση του κόστους των ογκολογικών θεραπειών.
Υπό την πίεση των διαδηλώσεων, ο πρόεδρος της χώρας Ουίλιαμ Ρούτο είχε αποφασίσει να μην υπογράψει τον φορολογικό νόμο, αλλά οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας συνεχίστηκαν και η κυβέρνηση απάντησε με ένταση της καταστολής, σκοτώνοντας, τραυματίζοντας, συλλαμβάνοντας διαδηλωτές, χρησιμοποιώντας ακόμη και την απαγωγή διαδηλωτών από την αστυνομία, προκειμένου να καμφθεί το ηθικό τους.
Σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κένυας (KNHCR), 39 Κενυάτες έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων και των συγκρούσεων με την αστυνομία από τη 18η Ιούνη, οι περισσότεροι την 25η Ιούνη, όταν η αστυνομία άνοιξε πυρ εναντίον τους αφού πλησίασαν τη Βουλή.
Έχοντας πικρή πείρα από προηγούμενες διαπραγματεύσεις με τους «πατέρες του έθνους», οι ακτιβιστές και οι ακτιβίστριες του Social Justice Centers Working Group, αρνούνται τη διαπραγμάτευση. «Το μόνο που θέλουμε είναι καλύτερες συνθήκες ζωής», δηλώνουν. Η Εθνική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κένυας και η Διεθνής Αμνηστία σε ανακοινώσεις τους επιβεβαιώνουν ότι «πολλά από τα αιτήματα των νέων δεν απαιτούν πολιτικό διάλογο, αλλά μια αποφασιστική εκτελεστική δράση».
Δεν είναι, όμως, μόνο τα τεράστιο χρέος που βαραίνει τις πλάτες του λαού, αλλά και η διαφθορά και η κακοδιαχείριση της κυβέρνησης. Γι’ αυτό, το κίνημα ζητά και διαφάνεια στη διαχείριση των δημόσιων πόρων.
Οι ακτιβιστές/ακτιβίστριες επιμένουν ότι ο πρόεδρος Ρούτο «πρέπει να φύγει» γιατί δεν σεβάστηκε τη «συνταγματική επιταγή να προστατέψει τον λαό της Κένυας». «Άνθρωποι πεθαίνουν στους δρόμους και το μόνο πράγμα για το οποίο μπορεί να μιλάει είναι τα χρήματα. Εμείς δεν είμαστε χρήματα. Είμαστε άνθρωποι», είπε στο Reuters ο ακτιβιστής Μίλαν Γουάουντο στη Μομπάσα. Ο βετεράνος ακτιβιστής κατά της διαφθοράς Τζον Γκιτόνγκο είπε επίσης ότι «δεν φαίνεται να θέλει ο Ρούτο να αναλάβει σχετική δράση, συμπεριλαμβάνοντας και την απόλυση διεφθαρμένων αξιωματούχων».
Αν ο Ρούτο τελικά παραιτηθεί, είναι πολύ πιθανό να τον διαδεχτεί ο αντιπρόεδρος, ο οποίος θα αντιμετωπίσει το ίδιο δίλημμα, να διαλέξει αν θα ικανοποιήσει τον διεθνή χρηματοοικονομικό τομέα ή τα αιτήματα του πληθυσμού.
Η εξεγερμένη γενιά δεν υποχωρεί και συγκρούεται με την αστυνομία, θέτοντας σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή της, ενώ η αστυνομία συνεχίζει τη ρίψη δακρυγόνων, τις συλλήψεις και του ξυλοδαρμούς. Χιλιάδες νέοι και νέες, αφήνοντας κατά μέρος τις φυλετικές και πολιτικές διαφορές, χωρίς συγκεκριμένη αναγνωρισμένη ηγεσία, χρησιμοποιώντας πολύ και τα κοινωνικά δίκτυα, αγωνίζονται μαζί, επειδή βλέπουν τις κυβερνήσεις να τους επιφυλάσσουν ένα ζοφερό μέλλον. Αυτή η συνειδητοποίηση της νέας γενιάς συμβαίνει και σε άλλες χώρες της Αφρικής, που απορρίπτουν το αποικιακό, αλλά και το μετα-αποικιακό καθεστώς.
Αναρωτιόμαστε αν η δημοκρατική Ευρώπη τείνει χέρι βοηθείας στον σκληρό αυτό αγώνα των νέων της Αφρικής. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε την 24η Ιουνίου το πρώτο μέτρο βοήθειας και στήριξης των αμυντικών δυνάμεων της Κένυας, αξίας 20 εκατομμυρίων ευρώ, εξοπλίζοντας στην ουσία στο κράτος για να καταστείλει τις διαμαρτυρίες. Ο δηλωμένος στόχος του Συμβουλίου είναι «η προστασία της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της χώρας από εσωτερικές και εξωτερικές απειλές». Η νεολαία της Κένυας δείχνει ότι κάτι αλλάζει στην Αφρική, αλλά μάλλον λίγοι συμπαραστέκονται στον δίκαιο αγώνα της.