Μια νίκη "ανάσα" για την Αριστερά της Ευρώπης μας επιφύλασσαν τα εκλογικά αποτελέσματα στην Γαλλία την Κυριακή το βράδυ.
Η νίκη της Αριστεράς δεν αποτέλεσε μόνο ανάχωμα στο τέρας του φασισμού, αλλά προσπέρασε και την πολιτική του μέσου όρου που εκφραζόταν από τον Μακρόν όλο το προηγούμενο διάστημα. Το εγκλωβιστικό δίπολο νεοφιλελευθερισμός ή φασισμός πλέον έχουμε τα ιστορικά δεδομένα για να πούμε ότι σπάει μόνο από την Αριστερά. Κατά την εκτίμηση μου αυτό είναι ότι πιο αισιόδοξο έχουμε δει τα τελευταία δέκα χρόνια στην Ευρώπη και ενδεχομένως στον κόσμο.
Αξίζει επίσης να δούμε - έστω και επιγραμματικά - ότι το πρόγραμμα του Νέου Λαϊκό Μετώπου (εφεξής ΝΛΜ) δεν είναι αποτέλεσμα τεχνοκρατικής επάρκειας και κοστολογημένης συλλογής στοιχείων αλλά η έκφραση αιτημάτων όσο και αγώνων που έδωσε ο γαλλικός λαός τα προηγούμενα χρόνια. Η μείωση του χρόνου συνταξιοδότησης ήταν από τα πιο εμβληματικά κινήματα που είδαμε στη Γαλλία, ενώ - όπως αναφέρεται και στο πρόγραμμά τους - η οικολογική διχοτόμηση για τη διατήρηση του κλίματος και της ζωής ενσωματώνει τα αιτήματα των αγροτών, οι οποίοι επίσης το προηγούμενο διάστημα βρέθηκαν στους δρόμους. Επίσης το πρόγραμμα στοχεύει σε μια γενναία αύξηση του κατώτατου μισθού - 1600€ καθαρά ήτοι 14% αύξηση - προκειμένου να ενισχύσει τα εισοδήματα της εργατικής και της μεσαίας τάξης.
Σημαντικές τομές βλέπουμε όμως και στο επίπεδο της φορολογίας. Το ΝΛΜ σχεδιάζει να δώσει τέλος στις μη παραγωγικές φοροαπαλλαγές για το κεφάλαιο στοχεύοντας στους υπερπλούσιους και στα υπερκέρδη αποκαθιστώντας τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα του κράτους. Με αυτό τον τρόπο θα επιτραπεί στους 9 στους 10 Γάλλους να πληρώνουν λιγότερους φόρους από το 2025.
Οι μεταρρυθμίσεις που περιέχονται στο πρόγραμμα αναμένεται να ανακατευθύνουν τις δαπάνες και να μειώσουν το κόστος του κεφαλαίου, μέσα από αναμόρφωση των επιδοτήσεων, των δικαιωμάτων των εργαζομένων, με νέο φορολογικό σύστημα, διαμόρφωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, δημόσιο τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό κέντρο κ.λπ.
Τα παραπάνω δεν αποτελούν ευχολόγια, ούτε βολονταρισμούς αριστερίστικης έμπνευσης αλλά τομές με αυτό που κάποιος θα μπορούσε να πει real politic.
Κάνοντας ένα παραλληλισμό με την ελληνική πραγματικότητα, πιστεύω βαθιά ότι η συζήτηση για το πώς μπορεί η Αριστερά να γίνει πιο ρεαλιστική είναι βαθιά λάθος για δύο σημαντικούς λόγους. Αφενός διότι άθελα ή ηθλημένα όσοι ευαγγελίζονται μια ρεαλιστική Αριστερά κάνουν την παραδοχή ότι οι αριστερές ίδεες είναι μη εφαρμόσιμες και αφετέρου διότι ο ρεαλισμός αποτελεί την πραγματικότητα την οποία η Αριστερά αντιμάχεται και θέλει να αλλάξει.
Ένα εύλογο ερώτημα προκύπτει από τα τεκτενώμενα στην Γαλλία (χωρίς να μπάινω στις αναλύσεις του πώς, αν και με ποιο τρόπο θα σχηματιστεί κυβέρνηση εκεί) είναι αν μπορεί αυτή η συνταγή να πετύχει στην Ελλάδα;
Η εκτίμηση μου είναι πως πρέπει να αποφεύγουμε την πρακτική τύπου «τώρα που βρήκαμε παπά να θάψουμε 5-6». Η νίκη στη Γαλλία δείχνει ότι μια συνταγή ανασύνθεσης της Αριστεράς γινέται με πρώτο και κύριο άξονα τις κοινωνικές ανάγκες. Αυτό σημαίνει ότι αν θελήσουμε η Αριστερά στην Ελλάδα να ξανά αποκτήσει κυρίαρχο ρόλο, οφείλουμε να αφήσουμε πίσω τον κυβερνητισμό. Εξηγούμαι.
Η Αριστερά δεν είναι χρήσιμη μόνο σε κυβερνητικούς θώκους ή, τέλοσπάντων, δεν πρέπει να στοχεύει πρώτιστα εκεί. Οφείλει να επενδύει κυρίως στις αντιφάσεις του κυρίαρχου συστήματος και πάνω σε αυτές να δημιουργεί τομές και ρήξεις με τον σάπιο καπιταλιστικό ρεαλισμό που ζούμε. Υπό αυτή την έννοια η αντίληψη ότι μόνο μέσω της διακυβέρνησης μπορείς να επιτύχεις νίκες είναι στρεβλή διότι δεν κάνει την κοινωνία συμμέτοχη στην παραγωγή πολιτικής, αντιθέτως την «επανενεργοποιεί» κάθε τέσσερα χρόνια. Η κυβερνητική προοπτική οφείλει να υπάρχει στην ατζέντα, αλλά μόνο ως εργαλείο επίτευξης στόχων που έχουν τεθεί μέσα από κοινωνικές και κινηματικές διεργασίες.
-
Ποιο είναι το σχέδιο μας για την αγροτική ανάπτυξη στην Ελλάδα και τον πρωτογενή τομέα εν γένει;
-
Το σχέδιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχει κοινωνικό και οικολογικό πρόσημο;
-
Μπορούμε να μιλήσουμε ξανά για κρατικοποιήσεις τραπεζών;
-
Πώς θα μπει πλαφόν στα ενοίκια και πώς θα φορολογήσουμε τον πλούτο;
Αυτά οφείλει να συζητήσει η Αριστερά κατά της γνώμη μου.
Συνεπώς μπορεί η ανασύνθεση της Αριστεράς είναι αναγκαία και ο πολυκερματισμός της μείζον πρόβλημα, αλλά η συνταγή θα πετύχει αν καταφέρουμε να θέσουμε τις κοινωνικές ανάγκες στο επίκεντρο και όχι την αναπαραγωγή μηχανισμών. Να ξαναμιλήσουμε για πράγματα που μας έχουν στιγματίσει με έμφαση όμως όχι στο αυτομαστίγωμα αλλά σε αυτά που η συγκυρία επιβάλλει, δηλαδή τον πόλεμο, την άνοδο της ακροδεξίας και την εξάπλωση της φτώχιας. Και ας συμφωνήσουμε επιτέλους ότι λύση στα παραπάνω μπορεί να δώσει μόνο η Αριστερά.
Βασίλης Γλέζος, μέλος Νέας Αριστεράς