Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήδη έχουν ξεκινήσει, ενώ έλαβε χώρα και η τελετή έναρξης με στόχο μια διοργάνωση με παγκόσμια λάμψη όπως είναι άλλωστε και το όραμα των Γάλλων διοργανωτών και όπως επαναλάμβανε δημόσια, εδώ και αρκετό καιρό ο Πρόεδρος Μακρόν. Παρά την πολυετή και εντατική προσπάθεια παγκόσμιας προβολής των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, μέσω των Γαλλικών Ινστιτούτων και των διπλωματικών υπηρεσιών ανά την υφήλιο (εκπαιδευτικά προγράμματα, πολιτιστικές δράσεις, εκδηλώσεις ενημέρωσης), προκύπτουν ζητήματα που αντικατοπτρίζουν τους κλυδωνισμούς της γαλλικής κοινωνίας σε διάφορα επίπεδα.
Ο Μακρόν σε συνέντευξή του, την Τρίτη 23 Ιουλίου, ζήτησε πολιτική ανακωχή και πάγωμα των πολιτικών εξελίξεων στη Βουλή, κατά τη διάρκεια των Αγώνων, μέχρι τα μέσα Αυγούστου. Τα ζητήματα που ανέκυψαν αποτελούν συνέπεια και συνέχεια της κοινωνικής κρίσης, καθώς η διαχείρισή τους δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά κάποια που σχετίζονται με τους Ολυμπιακούς Αγώνες και που θα ενισχύσουν τον προβληματισμό για την καθημερινότητα των πολιτών ακόμη και μετά το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων.
Η δυσαρέσκεια των καλλιτεχνών και η εξαγγελία απεργίας
Καθώς γράφονται οι γραμμές αυτές, δεν ξέρουμε με ποιόν τρόπο θα εκφραστεί η δυσαρέσκεια των καλλιτεχνών, κυρίως χορευτών, που θα συμμετέχουν στο φαντασμαγορικό θέαμα της τελετής έναρξης, στις όχθες του Σηκουάνα και σε διάφορα άλλα σημεία της γαλλικής πρωτεύουσας. Ηδη ο τομέας καλλιτεχνών του εργατικού συνδικάτου CGT έχει εξαγγείλει απεργία των εμπλεκομένων καλλιτεχνών κατά την τελετή έναρξης της 26ης Ιουλίου. Εάν είναι δυσαρεστημένοι καλλιτέχνες που λαμβάνουν μέρος στην πολυαναμενόμενη, σε παγκόσμιο επίπεδο, τελετή έναρξης, καταλαβαίνουμε τις συνθήκες που υπάρχουν σε εργασιακούς τομείς όπου δεν πέφτουν τα φώτα της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Τα αιτήματα των περίπου διακοσίων διαμαρτυρόμενων χορευτών αφορούν παράπονα σχετικά με διακρίσεις μισθολογικές αλλά και ζητήματα φιλοξενίας κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο Παρίσι, καθώς δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στα έξοδα παραμονής όσοι δεν έχουν μόνιμη κατοικία στο Παρίσι και είναι αναγκασμένοι να πληρώσουν για έξοδα διαμονής. Η κατάσταση αυτή γίνεται πιο προβληματική την ώρα που χιλιάδες ευρώ δαπανώνται για εκδηλώσεις και εορτασμούς σε κεντρικά σημεία του Παρισιού καθώς οι εκδηλώσεις σε επίπεδο κόστους θα ξεπεράσουν προηγούμενες διοργανώσεις.
Καθημερινότητατα και δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης
Εντονος είναι ο προβληματισμός σχετικά με την ελευθερία μετακίνησης των πολιτών και κυρίως των κατοίκων και εργαζομένων σε περιοχές όπου θα λάβουν χώρα οι αγώνες. Η καθημερινότητα και η ζωή όλων αυτών θα γίνει ακόμη πιο δύσκολη, όσο περνάει ο καιρός και ιδιαίτερα τις πρώτες μέρες με επίκεντρο την τελετή έναρξης. Αιτία είναι οι ζώνες ελέγχου (οι επονομαζόμενες περίμετροι ασφαλείας) που όχι μόνο θα δυσχεραίνουν αλλά και θα εμποδίζουν τις μετακινήσεις σε μια πόλη που δεν θα απευθύνεται παρά μόνο σε τουρίστες κι επισκέπτες των Ολυμπιακών Αγώνων.
Σύμφωνα με την Αστυνομική Διεύθυνση του Παρισιού, ορίστηκαν οι εξής περίμετροι κυκλοφορίας: Η μπλε, όπου ελεύθερα θα κυκλοφορούν πεζοί, ποδήλατα, ενώ τα οχήματα θα πρέπει να επιδεικνύουν επίσημο έγγραφο που να τους επιτρέπει να εισέρχονται σ’ αυτή τη ζώνη. Η κόκκινη περίμετρος, όπου επιτρέπεται υπό κάποιους όρους, η κυκλοφορία οχημάτων ενώ επιτρέπεται η πρόσβαση σε κατοίκους και εργαζόμενους αυτής της περιοχής. Τέλος, υπάρχει και η γκρι που είναι και η πιο δύσκολα προσβάσιμη (η επονομαζόμενη SILT από τα αρχικά του νόμου περί Εσωτερικής Ασφάλειας και καταπολέμησης της τρομοκρατίας). Σ’ αυτή τη ζώνη επιτρέπεται η είσοδος μόνο με κώδικα QR και χορηγείται αποκλειστικά σε κατοίκους, εργαζομένους και κατόχους εισιτηρίων για τους Ολυμπιακούς αγώνες. Είναι φανερό ότι κανείς σ’ αυτές τις περιοχές δεν μπορεί να δεχτεί επισκέψεις με συνέπεια την απομόνωσή του ή και ακόμη τον περιορισμό του σ’ αυτή την περιοχή, απόφαση που θυμίζει τους περιορισμούς μετακινήσεων την εποχή του Covid. Ερωτήματα δημιουργούνται και για τη διαδικασία μετακίνησης από και προς τέτοιες περιοχές σε περίπτωση ανάγκης, όπως για παράδειγμα ανάγκη μετακίνησης σε νοσοκομείο ή ιατρείο σε περίπτωση θέματος υγείας.
Σε διάφορα ρεπορτάζ είναι χαρακτηριστικές οι περιγραφές των κατοίκων για τη διαμορφωθείσα κατάσταση. Οπως αναφέρεται σε άρθρο της εφημερίδας Humanité είναι έντονος ο προβληματισμός των κατοίκων της περιοχής Carrefour Pleyel στο προάστιο Saint Denis, όπου φιλοξενείται το Ολυμπιακό χωριό. Μπορεί τα ξενοδοχεία να δηλώνουν ικανοποιημένα από τις κρατήσεις καθώς εκεί φιλοξενούνται μέλη αντιπροσωπειών αλλά και εθελοντές, η κατάσταση όμως είναι αντιστρόφως ανάλογη για τους μόνιμους κατοίκους. Ενας από αυτούς, στο ίδιο ρεπορτάζ, επισημαίνει ότι «έτσι όπως οργανώνονται οι Αγώνες, δεν λαμβάνονται υπόψιν οι ανάγκες των κατοίκων. Κανείς δεν κυκλοφορεί έξω ενώ τονίζει ότι αυτό δεν είναι γιορτή». Το δυσκολότερο είναι οι αδιάλειπτοι αστυνομικοί έλεγχοι που δυσχεραίνουν την καθημερινότητα των κατοίκων. Αναφέρει χαρακτηριστικά: «Μέχρι πριν λίγο καιρό μας υπέβαλαν σε έλεγχο δύο φορές την ημέρα, τώρα είναι πάνω από πέντε. Αισθανόμαστε ότι δεν είμαστε καλοδεχούμενοι στο σπίτι μας γιατί μας βλέπουν σαν εγκληματίες».
Προβλήματα στον ανεφοδιασμό και την πρόσβαση σε καταστήματα
Από τις 16 Ιουλίου οι συνεχείς έλεγχοι προκάλεσαν προβλήματα στην τροφοδοσία και προμήθεια ειδών πρώτης ανάγκης και κυρίως τροφίμων καθώς οι προμηθευτές πρέπει να σταθμεύουν δεκάδες μέτρα από τα συνήθη σημεία στάθμευσης και διανομής, ακόμη και σε περιοχές τουριστικές και πολυσύχναστες, όπως είναι τα δημοτικά διαμερίσματα πλησίον του Σηκουάνα. Εργαζόμενοι και ιδιοκτήτες εμπορικών καταστημάτων στην κόκκινη περίμετρο, εκτιμούν ότι η επιβολή κώδικα QR προκειμένου να εισέλθει κάποιος αλλά και ταυτόχρονα οι πιθανοί συνεχόμενοι αστυνομικοί έλεγχοι, όχι μόνο είναι αποτρεπτικοί αλλά προξενούν δυσφορία και αίσθημα φόβου σε κατοίκους και πελάτες που επισκέπτονται την περιοχή.
Διαμονή και καταλύματα Airbnb
Αρκετοί ιδιοκτήτες διαμερισμάτων δεν δίστασαν να μην ανανεώσουν τα συμβόλαια των ενοίκων τους που έληγαν λίγο πριν ή κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων ή και να φύγουν οι ίδιοι από την κατοικία τους, προκειμένου να μετατρέψουν τις κατοικίες σε καταλύματα βραχείας μίσθωσης. Με τιμές που κυμαίνονται από 250 έως και 370 ευρώ τη βραδιά, καλλιεργήθηκε η ψευδαίσθηση ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα αποτελούσαν μια ευκαιρία εύκολου πλουτισμού. Ωστόσο, η τεράστια προσφορά, σε συνάρτηση με το μειωμένο ενδιαφέρον των τουριστών λόγω των αποτρεπτικών τιμών, διέψευσαν τις προσδοκίες των ιδιοκτητών, καθώς ένας μεγάλος αριθμός εξ αυτών, βρέθηκε με ελάχιστες κρατήσεις προβληματισμένος για τη συνέχεια.
Είναι φανερό ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2024 στο Παρίσι στοχεύουν σε μεγάλο βαθμό στην προσέλκυση τουριστών και στην ενδυνάμωση του αισθήματος ασφάλειας με την εμπλοκή 45.000 αστυνομικών και 18.000 στρατιωτικών, δίνοντας την εντύπωση προς τα έξω, μιας ασφαλούς και ευημερούσας χώρας. Με τη λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων θα λάβει τέλος και η απόπειρα δημιουργίας θετικών εντυπώσεων σε μια χώρα που αναμένει άμεσα εξελίξεις σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο και μη γνωρίζοντας ποιος θα είναι στο τιμόνι της κυβέρνησης σε λιγότερο από ένα μήνα, ενώ τα αιτήματα για κοινωνικοπολιτική αλλαγή, σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας ζωής, είναι πιο έντονα από ποτέ.