«Τα μέτρα για την καθημερινότητα των πολιτών δεν πάνε διακοπές», δήλωσε στην εισηγητική του τοποθέτηση στο υπουργικό συμβούλιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, επιχειρώντας να πείσει για τη συνεχή ενασχόληση της κυβέρνησης με τα προβλήματα των πολιτών, όπως για παράδειγμα την ακρίβεια.
Θα μπορούσε μέχρι και γέλιο να προκαλέσει μια τέτοια δήλωση αν δεν έκρυβε τόση αλαζονεία, αν δεν φανέρωνε την παντελή απουσία ενσυναίσθησης, αν δεν ήταν ενδεικτική της τόσης απόστασης από την πραγματικότητα. Θα μπορούσε να είναι ένας χαριτωμένος τρόπος για να ευχηθεί ο πρωθυπουργός σε όλους τους υπόλοιπους «καλές διακοπές» και να εξάρει τον τρόπο που η κυβέρνησή του χειρίζεται μέχρι σήμερα τα κρίσιμα ζητήματα της καθημερινότητας. Μόνο που τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Ή, για να είμαστε πιο σαφείς, δεν είναι καθόλου έτσι.
Διακοπές; Last year…
Κατ’ αρχάς, γιατί η έννοια των διακοπών δεν είναι πια καθόλου αυτονόητη για ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού της χώρας. Νωπά είναι ακόμα τα ευρήματα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών –για την επίδραση των ανατιμήσεων στις καταναλωτικές συνήθειες του πληθυσμού– σύμφωνα με τα οποία ο πληθωρισμός «ψαλιδίζει» τις ημέρες διακοπών μας, με έναν στους δύο να δηλώνει πως δεν θα καταφέρει φέτος να φύγει καθόλου, ένας στους τρεις πως ναι μεν θα κάνει διακοπές, αλλά πιο περιορισμένες, και έξι στους δέκα να δηλώνουν ότι οι δαπάνες τους θα είναι μειωμένες σε σχέση με πέρυσι.
Το μειωμένο –λόγω ανατιμήσεων– διαθέσιμο εισόδημα από τη μια, αλλά κυρίως το αυξημένο κόστος σε εισιτήρια (50%) και διαμονή (48%) από την άλλη, συνθέτουν ένα πλαίσιο απαγορευτικό για πολύ κόσμο, ο οποίος παρακολουθεί εξουθενωμένος, απογοητευμένος, οργισμένος, να τον κοροϊδεύουν κατάμουτρα. Γιατί μόνο ως κοροϊδία μπορούν να εκληφθούν οι συνεχείς «παρεμβάσεις» της κυβέρνησης για αναχαίτιση του κύματος ακρίβειας, τη στιγμή που η τσέπη καταναλωτών και καταναλωτριών έχει πάρει φωτιά από τις διαρκώς αυξανόμενες τιμές των ειδών διατροφής. Κάτι που επιβεβαιώνει πανηγυρικά και η Τράπεζα της Ελλάδας σε ειδική έκθεσή της που εμπεριέχεται στη γενική έκθεση για τη νομισματική πολιτική 2023-2024, αποδεικνύοντας ότι η χώρα μας παραμένει πρωταθλήτρια στην ακρίβεια σε τυποποιημένα τρόφιμα και καταναλωτικά αγαθά.
Και σίγουρα μόνο ως κοροϊδία ακούγονται τα περί παρέμβασης της κυβέρνησης στην αγορά ενέργειας προς όφελος των καταναλωτών, όταν την ώρα που τα κέρδη των μεγάλων ενεργειακών ομίλων εκτοξεύονται –κέρδη Α’ τριμήνου 2024: Μυτιληναίος 184 εκατ. ευρώ, ΔΕΗ 459 εκατ. ευρώ, Motor Oil Hellas 49 εκατ. ευρώ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ 81,7 εκατ. ευρώ– οι λογαριασμοί ρεύματος τινάζουν στον αέρα οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Άλλα έταξε, άλλα κάνει
Για μεγάλο διάστημα, η κυβέρνηση της ΝΔ προσπαθούσε να πλασαριστεί σαν μια ισχυρή, σχεδόν ηγεμονική, μεταρρυθμιστική δύναμη της κοινής λογικής, επικαλούμενη το διαβόητο 41% και αρνούμενη να δεχτεί οποιαδήποτε κριτική. Και παρά το γεγονός ότι ελλείψει ισχυρής αντιπολίτευσης –άρα και αξιόπιστου εναλλακτικού πολιτικού σχεδίου– οι πολιτικοί συσχετισμοί δεν φαίνεται, προς το παρόν τουλάχιστον, να αλλάζουν, οι πολίτες αρχίζουν να αμφισβητούν την ειλικρίνεια και την ικανότητά της να αντιμετωπίζει τα θέματα με σοβαρότητα, αποφασιστικότητα και σχέδιο.
Ενώ υποσχέθηκε διαφάνεια σε μείζονα ζητήματα, όπως τις υποκλοπές και την τραγωδία των Τεμπών, έρχεται το ξεκάθαρο κουκούλωμα για να επιβεβαιώσει την ασυλία που επιφυλάσσει στους δικούς της ανθρώπους και την απόσταση που χωρίζει τα λόγια από τα έργα της. Ενώ έκανε σημαία την ασφάλεια, ο φόβος για το αύριο, η απογοήτευση και η ανασφάλεια φιγουράρουν στις πρώτες θέσεις όλων των μετρήσεων κοινής γνώμης σε σχέση με τα κυρίαρχα συναισθήματα των πολιτών. Κι ενώ …κόπτεται για τη δυσβάσταχτη καθημερινότητα των πολλών, ακρίβεια, υγεία, παιδεία συνθέτουν ένα εκρηκτικό παζλ, με την όρεξη των …ημέτερων όλο να ανοίγει.
Αντιμέτωποι με τη δική τους αλαζονεία και επαναπαυμένοι εξαιτίας τής, χωρίς ηγεμονικό πόλο, πολυκερματισμένης αντιπολίτευσης, οι ένοικοι του Μεγάρου Μαξίμου δείχνουν να υποτιμούν τη διαρκώς αυξανόμενη δυσφορία της κοινής γνώμης, εξακολουθώντας να δαιμονοποιούν την όποια κριτική, παρά τις επαναλαμβανόμενες αποτυχίες τους. Και με την αδιαφάνεια να έχει καταστεί συνώνυμο της διακυβέρνησής τους, αδυνατούν να αντιληφθούν ότι τίποτα δεν διαρκεί για πάντα.
Αναζητείται σχέδιο
Μόνο που αυτή η κοινωνική αντιπολίτευση με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η κυβέρνηση της ΝΔ, έχει ανάγκη να εκφραστεί. Ο πρωτοφανής κυνισμός και η πρόδηλη εκδικητικότητα απέναντι στα λαϊκά στρώματα, το ξήλωμα ιστορικών κατακτήσεων των εργαζομένων (η κατάργηση του 8ωρου και η επαναφορά της 6ήμερης εργασίας είναι κάποιες μόνο από αυτές), η κατάλυση βασικών δημοκρατικών λειτουργιών και εγγυήσεων, η ψήφιση ενός προκλητικά αντισυνταγματικού νόμου για τη θέσπιση ιδιωτικών πανεπιστημίων, η διάλυση και ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ, η απουσία ουσιαστικών μέτρων, αλλά και οποιουδήποτε ελεγκτικού μηχανισμού για την καταπολέμηση της ακρίβειας, είναι μερικά μόνο από τα θέματα που θα έπρεπε να είχαν ήδη πυροδοτήσει εξελίξεις.
Γιατί απέναντι στη στρατηγική του σοκ –μέσω της οποίας παρουσιάζονται ανίκητοι και δίνουν διαπιστευτήρια, ως άλλοι πλασιέ, στα ιδιωτικά συμφέροντα που εκπροσωπούν– απέναντι στο πλιάτσικο που επιχειρείται στη στέγαση, στο νερό, στα δημόσια αγαθά, απέναντι σε πολεμοκάπηλες κραυγές, δεν αρκεί η καταγγελία. Και σίγουρα δεν αρκεί ένα μοντέλο καλύτερης διαχείρισης. Για να βρει αποκούμπι ο κόσμος που υποφέρει, ο κόσμος που ευρέως πια αμφισβητεί τις πολιτικές ελίτ και απορρίπτει τους «από μηχανής θεούς», ο κόσμος που έχοντας διαψευστεί είναι πολύ πιο αυστηρός στην κρίση και στις επιλογές του, έχει ανάγκη από ένα πολιτικό σχέδιο στον αντίποδα των ασκούμενων πολιτικών. Ένα σύγχρονο, αριστερό, ριζοσπαστικό, πειστικό, ρεαλιστικό σχέδιο, με τις απαραίτητες ρήξεις, που θα εμπνεύσει την κοινωνία να εμπλακεί. Κι αυτή η ευθύνη δεν μπορεί παρά να αναληφθεί από τις δυνάμεις της Αριστεράς. Διαφορετικά, η Ιστορία δεν πρόκειται να χαριστεί σε κανέν@.