Είκοσι χρόνια μετά την ίδρυσή του στη Ρώμη, στις 8-9 Μαϊου 2004, και σε μια περίοδο που στην ΕΕ ανέρχεται η άκρα Δεξιά και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κυριαρχούν οι δεξιές και ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις, το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ)-στην πραγματικότητα, μια χαλαρή συνομοσπονδία ευρωπαϊκών ριζοσπαστικών αριστερών κομμάτων-διασπάστηκε. Τα μέλη του Μπλόκο της Αριστεράς (Πορτογαλία) και Κοκκινοπράσινη Συμμαχία (Δανία), καθώς και τα κόμματα-παρατηρητές Αριστερή Συμμαχία (Φινλανδία), Ανυπόταχτη Γαλλία, συνέστησαν μαζί με το Αριστερό Κόμμα (Σουηδία), το Ποδέμος (Ισπανία) και το Ράζεμ (Πολωνία) μια κατά τον βελγικό νόμο Ένωση με τίτλο Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τον Πλανήτη και το Λαό (συντετμημένα: Ευρωπαϊκή Αριστερή Συμμαχία- ΕΑΣ),η οποία στις 29 Αυγούστου έκανε αίτηση στην αρμόδια Αρχή του Ευρωκοινοβουλίου για την αναγνώρισή της ως ευρωπαϊκό κόμμα. Η απόφαση της Αρχής θα ανακοινωθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου και αναμένεται να είναι θετική.
Η προϊστορία
Προάγγελος της διάσπασης και της δημιουργίας του νέου κόμματος ήταν η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2024, μια εβδομάδα πριν από το προεκλογικό συνέδριο του ΚΕΑ στη Λουμπλιάνα, με πρωτοβουλία της «Ευρωπαϊκής Συμμαχίας» Τώρα ο Λαός (ΤΟΛ). Σύμφωνα με το δελτίο τύπου που εκδόθηκε μετά τη λήξη της συνάντησης, πλην των ανωτέρω 7 (5+2) κομμάτων, συμμετείχαν και άλλα 8 (μεταξύ των οποίων η ελληνική Νέα Αριστερά), και συζητήθηκαν «οι προτεραιότητες [τους] στις ευρωπαϊκές εκλογές της 9ης Ιουνίου». Το δελτίο τύπου ανέφερε επίσης τα εξής: «Μαζί με τα λαϊκά κινήματα, αγωνιζόμαστε για κοινωνική και κλιματική δικαιοσύνη, αλληλεγγύη ισότητα και δημοκρατία στην Ευρώπη. Είμαστε η βασική δύναμη που αντιπαλεύει τη λιτότητα και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, που επί δεκαετίες έχει επιβάλει η Δεξιά. Αγωνιζόμαστε για μια Ευρώπη που βάζει τις ανάγκες των ανθρώπων πάνω από τα συμφέροντα των πολυεθνικών. Μια Ευρώπη για τους πολλούς, όχι για τους λίγους» (βλ. μπλογκ του ΤΟΛ- https://nowthepeople.eu/).
Από τα κόμματα που συμμετείχαν στη συνάντηση της Κοπεγχάγης η Αριστερή Συμμαχία και το Μπλόκο της Αριστεράς αποχώρησαν από το ΚΕΑ λίγο μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, ενώ το ίδιο έπραξαν τον Αύγουστο η Ανυπόταχτη Γαλλία και η Κοκκινοπράσινη Συμμαχία.
Ενώ, πράγματι, ήταν στην πρωτεύουσα της Δανίας που ήχησαν οι σειρήνες προειδοποίησης της επερχόμενης διάσπασης, τα σπέρματα του διχασμού ήταν εμφανή ήδη από το 2018, ενώ αυτός υπέβοσκε από τον Αύγουστο 2015, μετά την υπογραφή από την κυβέρνηση Τσίπρα του τρίτου ελληνικού μνημονίου. Τον Φεβρουάριο 2018, λοιπόν, ο Ζαν Λικ Μελανσόν, επικεφαλής της Ανυπόταχτης Γαλλίας, ζήτησε την αποβολή του ΣΥΡΙΖΑ από το ΚΕΑ λόγω της εφαρμογής από την κυβέρνηση Τσίπρα νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Με την πρότασή του να μη γίνεται δεκτή, ο Μελανσόν συνυπέγραψε, τον Απρίλιο, μια κοινή δήλωση με την Καταρίνα Μαρτίνς, επιφαλής του Μπλόκο και τον Πάμπλο Ιγκλέσιας, επικεφαλής των Ποδέμος, με την οποία ανακοίνωναν την δημιουργία της «Ευρωπαϊκής Συμμαχίας» Τώρα ο Λαός (ΤΟΛ). Στο ΤΟΛ προσχώρησαν, τον Ιούνιο 2018, το Αριστερό Κόμμα, η Αριστερή Συμμαχία και η Κοκκινοπράσινη Συμμαχία, ενώ αργότερα εντάχθηκαν σ’ αυτήν η Ιταλική Αριστερά και η Ντι Λίνκε. Από τα κόμματα του ΤΟΛ που ήταν είτε πλήρη μέλη είτε παρατηρητές του ΚΕΑ δεν ζητήθηκε να αποχωρήσουν ή να διακόψουν τις σχέσεις τους με αυτό. Με βάση τα προαναφερθέντα θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι διάσπαση του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς ήταν η τελική πράξη μιας παρατεταμένης διαδικασίας, η οποία άρχισε το 2018 και ολοκληρώθηκε το 2024, όταν «ωρίμασε» η απόφαση ίδρυσης του νέου αριστερού ευρωπαϊκού κόμματος ΕΑΣ.
Ο κατά την Λουτσιάνα Καστελίνα «[θ]λιβερός διχασμός της Αριστεράς στην Ευρώπη» (τίτλος άρθρου της στην εφημερίδα Il Manifesto, 3/9/2024), που δημοσιεύτηκε στη έντυπη έκδοση της Εποχής, είχε ως αποτέλεσμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το ΚΕΑ να διαθέτει σήμερα μόλις 7 μέλη-4 του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και 3 της γερμανικής Ντι Λίνκε, έναντι 37 μελών και παρατηρητών το 2023, ενώ τα αντίστοιχα μέλη της ΕΑΣ είναι 18. Ευτυχώς, οι βουλευτές και οι ευρωβουλεύτριες των δύο ευρωπαϊκών κομμάτων συμμετέχουν τουλάχιστον στην ομάδα Η Αριστερά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο-GUE/NGL, αν και αρχικά ορισμένα από τα κόμματα της ΕΑΣ εξέτασαν το ενδεχόμενο της δημιουργίας μιας νέας ευρωομάδας, όπως φαίνεται στη συνέντευξη που έδωσε, στις 9 Σεπτεμβρίου στην φινλανδική εφημερίδα Kansan Uutiset, η ευρωβουλεύτρια Λι Άντερσον, προέδρος της Αριστερής Συμμαχίας (βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1).
Οι αιτίες της διάσπασης
Εξ όσων γνωρίζω, τα κόμματα που δημιούργησαν την Ευρωπαϊκή Αριστερή Συμμαχία δεν έχουν δημοσιοποιήσει μέχρι σήμερα τις αιτίες της διάσπασης του ΚΕΑ, περιοριζόμενα να εμφανίζουν την ΕΑΣ ως ένα νέο, σύγχρονο, πράσινο και φεμινιστικό ευρωπαϊκό κόμμα, με τους συγκεκριμένους επιθετικούς προσδιορισμούς να μπορούν να θεωρηθούν ως υπαινιγμός ότι το ΚΕΑ δεν είχε αυτά τα χαρακτηριστικά. Στην προαναφερθείσα συνέντευξη, η Άντερσον δηλώνει ότι: «Τα σύγχρονα αριστερά κόμματα- δηλαδή τα κόμματα με τα οποία συνεργαζόμαστε καλύτερα - είτε δεν ανήκαν ποτέ στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, όπως το Αριστερό Κόμμα, είτε αποχώρησαν από αυτό... Έχουμε επίσης πολλά κοινά με το κόμμα Ράζεμ της Πολωνίας, που είναι κι αυτό μέλος της ΕΑΣ. Θα ήταν εντελώς αδύνατο γι' αυτό το κόμμα να συμμετέχει στο ΚΕΑ».
Πάντως, συλλέγοντας πληροφορίες από διάφορες πηγές, με τη βοήθεια συντρόφων τα κόμματα των οποίων σήμερα είτε ανήκουν είτε όχι στο ΚΕΑ, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η διάσπαση οφείλεται σε ένα συνδυασμό λόγων, τους οποίους παραθέτω χωρίς ιεράρχηση της σπουδαιότητάς τους: α) στις πραγματικές, αλλά και προσχηματικές, ιδεολογικές, πολιτικές και προγραμματικές διαφορές που είχαν και έχουν τα αποσχισθέντα κόμματα με το ΚΕΑ ή έχουν, ως ευρωπαϊκά κόμματα, η ΕΑΣ με το ΚΕΑ, β) στην κομματική σύνθεση και τον τρόπο λειτουργίας του ΚΕΑ, γ) στις διαφορετικές απόψεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Κατ’ αρχάς, τα κόμματα της ΕΑΣ δυσανασχετούσαν με το γεγονός ότι στο ΚΕΑ υπήρχε ένας μεγάλος αριθμός κομμουνιστικών κομμάτων, τα οποία θεωρούσαν «μονολιθικά», «περιθωριακά» και ορισμένα εξ αυτών φιλορωσικά. Ο πρόεδρος του ΚΕΑ, Βάλτερ Μπάιερ, μέλος του ιστορικού και καθόλου δογματικού Αυστριακού Κομμουνιστικού Κόμματος και πρώην ομοσπονδιακός πρόεδρός του (1994-2006), σε αποκλειστική δήλωσή του στην Εποχή που δημοσιεύεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 δηλώνει γι’ αυτό το θέμα τα εξής: « Στο Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς συμμετέχουν σήμερα με διάφορους τρόπους (πλήρη μέλη, παρατηρητές, σε σχέση συνεργασίας) 42 κόμματα από 24 χώρες. Αρχή του ΚΕΑ είναι η αλληλεγγύη και ο αμοιβαίος σεβασμός μεταξύ των κομμάτων του, εκ των οποίων κομμουνιστικά είναι το 20%. Το ΚΕΑ δεν είναι μια οργάνωση κομμουνιστική, αλλά ούτε και αντικομμουνιστική».
Σε σχέση με τις προγραμματικές διαφορές είναι αλήθεια ότι τα περισσότερα κόμματα της ΕΑΣ, κυρίως των Βόρειων Χωρών, διακρίνονται για την ιδιαίτερη έμφαση που δίνουν σε θέματα οικολογίας, φεμινισμού, δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ κλπ, τα οποία στα προγράμματα ορισμένων ευρωπαϊκών κομμουνιστικών κομμάτων πολλές φορές δεν αξιολογούνται ως εξ ίσου σημαντικά με τα κοινωνικά θέματα. Τα κόμματα της συγκεκριμένης περιοχής της Ευρώπης, τα οποία στο εγγύς παρελθόν εκτός των παραπάνω πολιτικών προτεραιοτήτων τους διακρίνονταν και για τον «ευρωσκεπτικισμό» τους, ήθελαν πάντοτε να είναι διακριτή η διαφορά τους από τα κομμουνιστικά ή ριζοσπαστικά αριστερά κόμματα. Εξ ου και το δεύτερο συνθετικό της αριστερής ευρωομάδας στην οποία συνυπήρχαν με αυτά: GUE (Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά)/NGL (Βόρεια Πράσινη Αριστερά).
Όμως, κρίνοντας από τις θέσεις και το προεκλογικό πρόγραμμα του ΚΕΑ, αλλά και με βάση την προσωπική μου εμπειρία, ισχυρίζομαι μετά βεβαιότητας ότι αυτό το ευρωπαϊκό κόμμα έχει ιδιαίτερη ευαισθησία για τα εν λόγω θέματα, συνεργαζόμενο σε τακτική βάση με κοινωνικά κινήματα που τα υιοθετούν και τα προωθούν. Στη δήλωσή του, ο Μπάιερ υποστηρίζει το εξής: «Το πρόγραμμα και το καταστατικό του νέου ευρωπαϊκού αριστερού κόμματος είναι κατά 95% πανομοιότυπα με τα αντίστοιχα του ΚΕΑ. Γι’ αυτόν το λόγο η διάσπαση είναι πολιτικά ακατανόητη και ανεύθυνη, ενόψει μάλιστα της ραγδαίας ανόδου στην Ευρώπη της νεοφασιστικής Δεξιάς».
Μεγαλύτερη βάση έχει η, μη ομολογούμενη δημόσια, ενόχληση πολλών κομμάτων της ΕΑΣ από τη γραφειοκρατική λειτουργία του ΚΕΑ που οφείλεται, κατά την άποψή τους, στον κυρίαρχο ρόλο που παίζουν στη διοίκησή του κάποια, πολύ μικρά πλέον σε εκλογική δύναμη, κομμουνιστικά κόμματα, όπως αυτά της Γαλλίας και της Ισπανίας. Αν και αυτό αφορά εν πολλοίς τη νομή της κομματικής εξουσίας, είναι σίγουρα ένα ζήτημα που απασχόλησε τον Μπάιερ ο οποίος έκανε διάφορες προτάσεις για την αντιμετώπισή του, δυστυχώς χωρίς καμία ανταπόκριση από την πλευρά των κομμάτων που δημιούργησαν την Ευρωπαϊκή Αριστερή Συμμαχία.
Τέλος, τα κόμματα της ΕΑΣ, κυρίως αυτά των Βόρειων Χωρών-με πρώτη τη φινλανδική Αριστερή Συμμαχία, η οποία σημείωσε ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές (δεύτερο κόμμα στη χώρα της, με 17,3% και 3 ευρωβουλευτές), ενώ δεν πρόβαλε αντιρρήσεις για την ένταξη της χώρας της στο ΝΑΤΟ-δεν αποδέχονται την κατ’ αυτά «πασιφιστική» θέση του ΚΕΑ στο ζήτημα του πολέμου στην Ουκρανία. Η συγκεκριμένη διαφωνία έχει τόσο αξιακά και γεωστρατηγικά, όσο και «ωφελιμιστικά» αίτια, δεδομένου ότι η συμμετοχή τους σε ένα ευρωπαϊκό κόμμα με τις απόψεις του ΚΕΑ που, κατά την γνώμη τους οφείλονται στην εσωτερική κομματική του σύνθεση, βλάπτει την εικόνα τους σε εθνικό επίπεδο και εμποδίζει την αύξηση των ποσοστών τους. Εκτός από τα κόμματα των Βόρειων Χωρών, των οποίων μόνιμη στρατηγική επιδίωξη είναι η συμμετοχή τους σε συμμαχικά κυβερνητικά σχήματα, αυτή η δυσκολία ισχύει επίσης και στην περίπτωση της Ανυπόταχτης Γαλλίας, που για να συγκροτηθεί το Νέο Λαϊκό Μέτωπο άλλαξε εντελώς τις προηγούμενες θέσεις της στο ζήτημα του πολέμου. Η αλλαγή στάσης του Μπλόκο της Αριστεράς, το οποίο εξακολουθεί να δηλώνει αντίθετο στο ΝΑΤΟ, συνδέεται τόσο με την προσπάθειά του να μη βλάψει την εικόνα του στην πορτογαλική κοινή γνώμη που με συντριπτικό ποσοστό τάσσεται υπέρ τους εξοπλισμού της Ουκρανίας, όσο και με την επιθυμία του να μη δημιουργηθεί πρόβλημα στην ΕΑΣ, η οποία δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς τα φανατικά υπέρ της Ουκρανίας κόμματα των Βόρειων Χωρών.
Με δεδομένες τις αντιστάσεις στο εσωτερικό τουλάχιστον του Μπλόκο, της Ανυπόταχτης Γαλλίας, της Κοκκινοπράσινης Συμμαχίας, αλλά και της Αριστερής Συμμαχίας, από διάφορες πλευρές εκφράζονται επιφυλάξεις ως προς τη μελλοντική βιωσιμότητα της ΕΑΣ.
Ο Μπάιερ αποδέχεται ότι στο θέμα του πολέμου τα δύο ευρωπαϊκά κόμματα έχουν πράγματι διαφορετικές απόψεις. Στη δήλωσή του αναφέρει τα εξής: «Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα κόμματα της Ευρωπαϊκής Αριστερής Συμμαχίας υποστήριξαν το ψήφισμα για τη στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας…Δεν διαφωνούμε με την απόλυτη καταδίκη της ρωσικής εισβολής, ούτε με το δικαίωμα της Ουκρανίας στην αυτοάμυνα, αλλά με το γεγονός ότι το ψήφισμα επιδιώκει μόνο μια στρατιωτική λύση και απορρίπτει κάθε δυνατότητα πολιτικής και διπλωματικής λύσης».
Μια παράπλευρη απώλεια της διάσπασης
Η διάσπαση του ΚΕΑ, πέρα από την προφανώς δυσμενή επίπτωσή της στην αναγκαία, ιδιαίτερα σήμερα, ενότητα της ευρωπαϊκής Αριστεράς, έχει επιπλέον μια σοβαρή παράπλευρη απώλεια: την παρεμπόδιση του σημαντικού πολυσχιδούς εκπαιδευτικού, πολιτικού και προγραμματικού έργου του πολιτικού του ιδρύματος transform europe, στο οποίο συμμετέχουν 27 μέλη και παρατηρητές από 16 ευρωπαϊκές χώρες. Το Ευρωκοινοβούλιο χρηματοδοτεί τα πολιτικά ιδρύματα των ευρωπαϊκών κομμάτων ανάλογα με τον αριθμό των μελών του που τα στηρίζουν τον Σεπτέμβριο κάθε έτους με τις υπογραφές τους. Πέρυσι, το transform συγκέντρωσε 28 υπογραφές μελών της Ευρωβουλής, εκ των οποίων οι 17 ανήκαν σε ευρωβουλευτές και ευρωβουλεύτριες που τα κόμματά τους ανήκαν ως μέλη ή παρατηρητές στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Οι υπογραφές φέτος και τα επόμενα χρόνια αναμένεται να είναι πολύ λιγότερες, κυρίως-αλλά όχι μόνο, λόγω της δραματικής μείωσης της δύναμης του ΚΕΑ στην Ευρωβουλή.
Το διοικητικό συμβούλιο του transform κάνει μια προσπάθεια συλλογής υπογραφών πολλών μελών του Ευρωκοινοβουλίου της ομάδας Η Αριστερά, που είτε ανήκουν στα δύο ευρωπαϊκά κόμματα είτε όχι, στα οποία έχει στείλει μια μπροσούρα με τις δραστηριότητές του δικτύου επί 24 χρόνια. Επιπλέον, υπάρχει μια εκστρατεία υποστήριξης του transform από επιφανείς διανοούμενους της Ευρώπης και όλου του κόσμου οι οποίοι έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν με αυτό και με το transform yearbook, το μέχρι πέρυσι ετήσιο περιοδικό του, το οποίο έχει διαδεχθεί από τον Ιανουάριο του 2024 το εξαμηνιαίο transform review.
Ταυτόχρονα, εξετάζεται η νομική δυνατότητα το transform να αποτελέσει το κοινό πολιτικό ίδρυμα τόσο του ΚΕΑ όσο και της ΕΑΣ εφόσον, βέβαια, αυτό είναι και πολιτικά εφικτό, δηλαδή αποδεκτό από τα δύο ευρωπαϊκά κόμματα. Η ανεξαρτησία του δικτύου, το οποίο σημειωτέον ιδρύθηκε το 2000, δηλαδή τέσσερα χρόνια πριν από την ίδρυση του ΚΕΑ, συνηγορεί υπέρ αυτού του στόχου, ο οποίος θα διευκολύνει τουλάχιστον την ύπαρξη ομαλών σχέσεων μεταξύ τους. Δυστυχώς, η αποχώρηση από το transform του Αριστερού Φόρουμ και της οργάνωσης Κούλτρα, πολιτικών ιδρυμάτων της φινλανδικής Αριστερής Συμμαχίας και του πορτογαλικού Μπλόκο αντίστοιχα, δείχνει ότι οι προοπτικές δεν είναι τόσο ευοίωνες. Όμως, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.
Χάρης Γολέμης
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
1
Συνέντευξη στην εφημερίδα Kansan Uutiset της ευρωβουλεύτριας Λι Άντερσον, επικεφαλής της φινλανδικής Αριστερής Συμμαχίας,
(https://www.ku.fi/artikkeli/5058218-li-andersson-kertoo-kun-haastattelussa-missa-hanen-puheenjohtajakaudellaan-onnistuttiin-ja-missa-ei-meilla-ei-ole-ollut-mitaan-kovin-repivaa-sisaisesti)
8/8/2024
Τον Σεπτέμβριο αρχίζει η Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η Αριστερή Συμμαχία έκανε λόγο πριν αλλά και μετά τις ευρωεκλογές για την δημιουργία μιας νέας ευρωομάδας, αλλά τελικά παρέμεινε στην παλιά ευρωομάδα της GUE / NGL. Γιατί συνέβη αυτό;
Επειδή δεν υπήρχαν αρκετά μέλη του ευρωκοινοβουλίου για να δημιουργηθεί μια νέα ευρωομάδα. Δεν υπήρχε αρκετή προθυμία για κάτι τέτοιο. Εμείς και μερικά άλλα κόμματα ήμασταν έτοιμοι γι' αυτό, αλλά δεν υπήρχε μια ικανή κρίσιμη μάζα.
Άρα θεωρήθηκε ευκολότερο να αρχίσετε να χτίσετε πάνω στα παλιά θεμέλια;
Ναι, αλλά [στον κανονισμό της ευρωομάδας] περάσαμε τα ελάχιστα προαπαιτούμενα στα οποία είχαμε αναφερθεί πριν από τις ευρωεκλογές. Και, όπως έχω πει σε αρκετούς δημοσιογράφους, στην GUE/NGL δεν υπάρχουν υποστηρικτές του Πούτιν. Όσοι το λένε αυτό ψεύδονται. Η κατάσταση στην ακροδεξιά πατριωτική ευρωομάδα είναι διαφορετική: αυτή υποστηρίζει τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, και το ταξίδι του στη Μόσχα.
Στα τέλη Αυγούστου ανακοινώθηκε η ίδρυση ενός νέου ευρωπαϊκού αριστερού κόμματος. Περιλαμβάνει προοδευτικά αριστερά κόμματα από τις Βόρειες Χώρες, την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Πολωνία και τη Γαλλία. Για ποιο λόγο είναι αναγκαίο αυτό το ευρωπαϊκό κόμμα και σε τι αποσκοπεί;
Είναι αναγκαίο επειδή τα περισσότερα αριστερά κόμματα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν ανήκαν στο παλιό ευρωπαϊκό κόμμα-ομπρέλα. Τα σύγχρονα αριστερά κόμματα - δηλαδή τα κόμματα με τα οποία συνεργαζόμαστε καλύτερα - είτε δεν ανήκαν ποτέ στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς είτε αποχώρησαν από αυτό.
Πρόκειται για μια δυσάρεστη κατάσταση για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Πάντως, είναι σημαντικό για εμάς να υπάρχουν χώροι συνεργασίας, ακόμη και αν δεν συμφωνούμε σε όλα. Η Ευρωπαϊκή Αριστερή Συμμαχία (ΕΑΣ) περιλαμβάνει κόμματα με σχεδόν παρόμοιες απόψεις.
Χαίρομαι πραγματικά που τα κόμματα των Βόρειων Χωρών συμμετέχουν στην ΕΑΣ. Για παράδειγμα, το σουηδικό Αριστερό Κόμμα δεν συμμετείχε ποτέ στο ΚΕΑ. Έχουμε επίσης πολλά κοινά με το κόμμα Ράζεμ της Πολωνίας, που είναι κι αυτό μέλος της ΕΑΣ. Θα ήταν εντελώς αδύνατο γι' αυτό το κόμμα να μετέχει στο ΚΕΑ.
Είμαι πραγματικά ενθουσιασμένη με αυτήν την εξέλιξη. Δεν συμβαίνουν όλα σε μια στιγμή ή εν ριπή οφθαλμού. Πρόκειται για μακρόχρονες διαδικασίες. Αυτό που κάναμε είναι ένα σημαντικό βήμα για την ανανέωση της ευρωπαϊκής αριστερής συνεργασίας και ένα από τα ζητήματα στα οποία αναφερθήκαμε πριν από τις ευρωεκλογές.
Ποια είναι η λεγόμενη λίστα ελέγχου (checklist) όσων πρέπει να γίνουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Είχα μια λίστα ελέγχου για τη συγκρότηση της ευρωομάδας Η Αριστερά. Σ’ αυτήν υπήρχε η ανάγκη μεταρρύθμισης του τρόπου λειτουργίας της, κάτι που έγινε. Υπήρχε επίσης η απαγόρευση της παρουσίας στην ευρωομάδα ευρωβουλευτών του κόμματος της Βάγκενκχνετ, καθώς και συγκεκριμένων ευρωβουλευτών του Σιν Φέιν. Επιπλέον, από την ευρωομάδα αποχώρησαν οι τσέχοι κομμουνιστές.
Ορισμένα σημεία της πολιτικής διακήρυξης της ευρωομάδας που ήταν στη λίστα επιτεύχθηκαν, όπως συνέβη με τον στόχο της δημιουργίας του νέου ευρωπαϊκού αριστερού κόμματος.
Η λίστα περιλαμβάνει και αρκετά θέματα που σχετίζονται με την Ουκρανία. Προσπαθώ να οργανώσω ένα ταξίδι εκεί μιας αντιπροσωπείας ευρωβουλευτών. Θα προσλάβουμε επίσης έναν υπάλληλο από την ουκρανική ΜΚΟ Sotsialnyi Rukh.
Ποια είναι η λίστα ελέγχου σας για το νέο ευρωπαϊκό αριστερό κόμμα;
Αυτή μάλλον είναι ακόμη μεγαλύτερη από εκείνη για την ευρωομάδα. Ελπίζω ότι το νέο ευρωπαϊκό κόμμα θα διευρυνθεί στο μέλλον. Θα ήθελα να συμπεριλάβει και τα εκτός ΕΕ κόμματα των Βόρειων Χωρών, δηλαδή της Νορβηγίας και της Ισλανδίας. Επιπλέον, από την ΕΑΣ λείπουν δύο αρκετά μεγάλα και εδραιωμένα αριστερά κόμματα, ο ελληνικός ΣΥΡΙΖΑ και η γερμανική Ντι Λίνκε. Έχω την ελπίδα ότι κάποια στιγμή αυτά τα δύο κόμματα θα ενταχθούν στο δυναμικό μας.
Μετάφραση από τα φινλανδικά μέσω google translate-Επιμέλεια: Χ. Γο.
2
Δήλωση στην Εποχή του Βάλτερ Μπάϊερ, προέδρου του Ευρωπαϊκού Κόμματος της Αριστεράς, 11/9/2024
Το πρόγραμμα και το καταστατικό του νέου ευρωπαϊκού αριστερού κόμματος είναι κατά 95% πανομοιότυπα με τα αντίστοιχα του ΚΕΑ. Γι’ αυτόν το λόγο η διάσπαση είναι πολιτικά ακατανόητη και ανεύθυνη ενόψει της ραγδαίας ανόδου της νεοφασιστικής δεξιάς.
Επτά κόμματα αποφάσισαν να σχηματίσουν ένα νέο ευρωπαϊκό κόμμα κεκλεισμένων των θυρών. Το σημαντικότερο καταστατικό χαρακτηριστικό του είναι ο αποκλεισμός από την ισότιμη συμμετοχή των κομμάτων από κράτη-μέλη εκτός ΕΕ και των κομμάτων χωρίς κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Το ΚΕΑ είναι κόμμα με συνολικά 42 κόμματα από 24 χώρες. Αρχή του είναι η αλληλεγγύη και ο αμοιβαίος σεβασμός μεταξύ των κομμάτων. Το 20% εξ αυτών είναι κομμουνιστικά κόμματα. Επομένως, το ΚΕΑ δεν είναι οργάνωση κομμουνιστική, όπως ισχυρίζονται κάποιοι κακόπιστοι, αλλά ούτε και αντικομμουνιστική.
Μεταξύ του ΚΕΑ και του νέου ευρωπαϊκού κόμματος υπάρχει μια διαφορά όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα κόμματα της Ευρωπαϊκής Αριστερής Συμμαχίας υποστήριξαν το ψήφισμα για τη στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας που κατέθεσαν οι ομάδες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, των Σοσιαλιστών και Φιλελεύθερων, του Renew Europe (Ανανεώστε την Ευρώπη) και των Πρασίνων-Ευρωπαϊκής Φιλελεύθερης Συμμαχίας. Δεν διαφωνούμε στην απόλυτη καταδίκη της ρωσικής εισβολής, ούτε στο δικαίωμα της Ουκρανίας στην αυτοάμυνα, αλλά στο γεγονός ότι το ψήφισμα επιδιώκει μόνο στρατιωτική λύση και απορρίπτει κάθε δυνατότητα πολιτικής και διπλωματικής λύσης. Στο συγκεκριμένο ψήφισμα, χαιρετίζεται η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και η διεύρυνση της ΕΕ θεωρείται ως γεωστρατηγικό σχέδιο. Εμείς διαφωνούμε με αυτές τις θέσεις. Ζητάμε τον τερματισμό των πολέμων στην Ουκρανία και την Παλαιστίνη και διαπραγματεύσεις για δίκαιες ειρηνευτικές λύσεις. Η συγκεκριμένη διαφορά είναι υπαρκτή, αλλά δεν πρέπει να αποτελεί αιτία διαίρεσης∙ αντίθετα, είναι λόγος για την έναρξη διαλόγου και δημόσιας συζήτησης.
Μετάφραση από τα αγγλικά: Χ. Γο.