Συνέντευξη με τον Χρήστο Λαζαρίδη, επικεφαλής της αποστολής της ελληνικής ομάδας Προσφύγων/Μεταναστών που κατέκτησε την τρίτη θέση στο Unity Euro Cup της UEFA
Την τρίτη θέση κατέκτησε η Ελληνική ομάδα Προσφύγων/Μεταναστών στην παρθενική της συμμετοχή στο Unity Euro Cup που συνδιοργάνωσαν η UEFA και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ στις 10 Οκτωβρίου στη Νιόν. Στο τουρνουά, το οποίο διεξήχθη για τρίτη φορά, συμμετείχαν 16 ευρωπαϊκές χώρες: Ελλάδα, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ελβετία, Ιρλανδία, Βόρειος Ιρλανδία, Σλοβενία, Αρμενία, Μάλτα, Φινλανδία, Λετονία και Ουκρανία. Στον προκριματικό όμιλο η Ελλάδα συγκέντρωσε 7 βαθμούς και κατέκτησε την 1η θέση, αφήνοντας εκτός τουρνουά δυνάμεις όπως το Βέλγιο, την Ουκρανία και την Ισπανία. Στα ημιτελικά ηττήθηκε 5-3 από τη Λετονία, που κατέκτησε το τουρνουά. Στην αποστολή συμμετείχαν οι ακόλουθοι/ες 11 παίκτες και παίκτριες προσφυγικής καταγωγής: Τζέρι (αρχηγός), Αρζίν, Καμαρά, Λαμίν, Σουλεϊμάν, Αντουάν, Μπάμπα, Ράμιν, Λίντα, Ντελφίν, Μαρί - Φιλομέν. Προπονητής της ελληνικής ομάδας στο τουρνουά ήταν ο Κένεντι Εχιόζι. Ο επικεφαλής της αποστολής στη Νιόν Χρήστος Λαζαρίδης μίλησε στην “Εποχή” για την παρουσία της ελληνικής ομάδας.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα να δημιουργηθεί αυτή η ελληνική εθνική ομάδα των προσφύγων - μεταναστών;
Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία έλαβε πρόσκληση συμμετοχής από την UEFA για τη συμμετοχή της στην τρίτη κατά σειρά διοργάνωση του EURO Unity Cup. Πρόκειται για ένα τουρνουά που οργανώνουν από κοινού η UEFA και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ με σκοπό την προώθηση της κοινωνικής συμπερίληψης των προσφύγων μέσω του αθλητισμού. Η Ελλάδα μέχρι πρότινος δεν είχε συμμετάσχει, επομένως η πρόκληση της παρθενικής της συμμετοχής ήταν μεγάλη. Εμείς (σ.σ. το Δίκτυο Τέχνης και Δράσης) έχουμε εδώ και 6,5 χρόνια μία ποδοσφαιρική ομάδα που αποτελείται από αιτούντες άσυλο, δικαιούχους διεθνούς προστασίας, μετανάστες πρώτες και δεύτερης γενιάς, ακόμη και γηγενείς και προσπαθούμε με συνέπεια να υπηρετήσουμε τον στόχο της συμπερίληψης των ανθρώπων στην κοινωνία υποδοχής. Η ΕΠΟ επικοινώνησε μαζί μας και η αλήθεια είναι πως όλα έπρεπε να γίνουν σε πάρα πολύ σύντομο χρόνο. Όμως κάτι η δίψα των μελών της ομάδας για συμμετοχή σε ένα διεθνές τουρνουά, κάτι ο πόθος μας να συνδέσουμε τη χώρα με ένα θετικό γεγονός τέτοιας εμβέλειας, η πρόκληση του να κάνουμε για πρώτη φορά κάτι που δεν είχε κάνει, μέχρι πρότινος, κανείς, μας γέμισε όλους.
Ποια ήταν τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίσατε στη συγκρότησή της;
Η αλήθεια είναι πως περάσαμε από χίλια - μύρια κύματα. Χωρίς υπερβολή, μέχρι και 3-4 μέρες πριν από το ταξίδι παρουσιάζονταν νέα ζητήματα - ο 12ος που ήταν να ταξιδέψει μαζί μας τραυματίστηκε στην τελευταία προπόνηση. Αρκεί να σας πω πως μία λίστα 12 ποδοσφαιριστών - τριών, χρειάστηκε να υποστεί περί τις 14 αντικαταστάσεις. Ως υπεύθυνος για το recruiting της ομάδας, είχα στη διάθεσή μου τη βασική δεξαμενή της ποδοσφαιρικής ομάδας του Δικτύου Τέχνης και Δράσεις. Ωστόσο, αντιλαμβάνεστε πως εκ των ουκ άνευ υπήρξε η ανάγκη να έχουν όλοι οι συμμετέχοντες/ουσες τα έγγραφά τους τακτοποιημένα και επικαιροποιημένα. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν δυστυχώς, συνολικά, τόσο οι αιτούντες άσυλο, όσο και οι αναγνωρισμένοι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας και βέβαια και οι άνθρωποι που ζουν στη χώρα υπό το καθεστώς της άδειας παραμονής. Συν τοις άλλοις, η μεσολάβηση του καλοκαιριού - για όσους γνωρίζουν τις χρόνιες παθογένειες στο σύστημα - προκάλεσε και νέες εκτεταμένες καθυστερήσεις στη διευθέτηση αρκετών υποθέσεων αθλητών που περιμέναμε να είναι μαζί μας στην αποστολή και οι οποίοι τελικά έμειναν στην Αθήνα. Να προσθέσω σε αυτό το σημείο πως όλοι οι συμμετέχοντες στην αποστολή (9 άνδρες - 3 γυναίκες) έπρεπε να εξασφαλίσουν άδεια από την εργασία τους για να μπορέσουν να ταξιδέψουν, πράγμα που δεν ήταν εύκολο, καθώς, πολλοί ζουν από το μεροκάματό τους. Όμως, ειλικρινά, ήταν τέτοιο το πάθος για την πρώτη ελληνική συμμετοχή, που όσοι εργάστηκαν για αυτό, ήταν αποφασισμένοι να τα ξεπεράσουν όλα.
Πώς λειτούργησε; Δηλαδή ποδοσφαιρικά, πού έκανε προπονήσεις; Πώς βρήκε παίκτες;
Η αλήθεια είναι ότι λόγω διαφορετικού προγράμματος, αυτή η αποστολή δεν κατάφερε να βρεθεί ποτέ για μία προπόνηση με όλα της τα μέλη πριν την Ελβετία. Αυτό και μόνο καθιστά το επίτευγμα της 3ης θέσης στη Νιόν της Ελβετίας ως ένα μικρό άθλο. Η ποδοσφαιρική ομάδα του Δικτύου Τέχνης και Δράσης προπονείται επί ημερήσιας βάσης στο γήπεδο της Αλεπότρυπας στην Κυψέλη. Αποτελείται από περίπου 40 μέλη, ενώ είναι πάντοτε ανοιχτή σε όποιον και όποια επιθυμεί να ενταχθεί και να παίξει. Ο προπονητής μαζί με τους βοηθούς του ετοίμασαν το οργανόγραμμα της ομάδας και την τελευταία εβδομάδα δούλεψαν πολύ στην τακτική και στη φυσική κατάσταση όσων θα συμμετείχαν στην ελληνική αποστολή στην Ελβετία. Το κυριότερο, όλων, όμως, ήταν να συνοδεύσουμε αυτήν την ομάδα με θετική ενέργεια. Να μετατρέψουμε όλη αυτήν την πίεση, την αγωνία, τον πόνο και την κούραση που βιώνουν αυτοί οι άνθρωποι στην καθημερινότητά τους, σε ενέργεια, σε πάθος, σε δίψα για διάκριση. Η ομάδα μας δεν έχει ως αυτοσκοπό τη νίκη, αλλά αντιλαμβάνεται ότι μέσα από αυτήν έρχεται η αναγνώριση και πολλές φορές αυτό συμβάλλει ένα λιθαράκι στο θετικό μετασχηματισμό της δημόσιας αφήγησης στα θέματα που άπτονται του προσφυγικού και της μετανάστευσης. Μία νίκη στο γήπεδο, μπορεί να μην αλλάζει τον κόσμο ευρύτερα, αλλά δίνει, βεβαιότατα, αυτοπεποίθηση σε εκείνον που δυσκολεύεται σε αυτά που για εμάς, ίσως, φαντάζουν απλούστερα.
Πώς αποφασίσατε να πάρετε μέρος στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου Προσφύγων;
Θέλαμε να συνδέσουμε τη χώρα με ένα θετικό γεγονός, ενώ, παράλληλα, θέλαμε να συνεισφέρουμε στη διάχυση του μηνύματος για αποδοχή και συμπερίληψη των προσφύγων στις ευρωπαϊκές - και όχι - μόνο κοινωνίες. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε και μέσα από τον οργανισμό μας, το Δίκτυο Τέχνης και Δράσης, μία ομάδα ανθρώπων που προσπαθεί να προάγει την υπεράσπιση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσω της τέχνης, της εκπαίδευσης και του αθλητισμού, ενός εκ των βασικών πυλώνων δραστηριότητας μας. Ο αθλητισμός είναι ένα εξαιρετικό ενταξιακό εργαλείο και παράλληλα, μία πολύ ισχυρή αφηγηματική πλατφόρμα. Από τη συμμετοχή μας στη διοργάνωση της Νιόν, εξέλαβα πως και οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, πλέον, αντιλαμβάνονται πως πρέπει να γίνουν περισσότερα στο πεδίο της συμπερίληψης των προσφύγων. Ειδικότερα με βάση και τη διεθνή γεωπολιτική κατάσταση και τους πολιτικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς συσχετισμούς που διαμορφώνονται. Είναι πολύ αναγκαία, λοιπόν, η σύνδεση αυτών των μηνυμάτων με τέτοιες πλατφόρμες όπως ο αθλητισμός και δη το ποδόσφαιρο.
Ποια ήταν η εικόνα της ομάδας στο τουρνουά;
Θα είμαι μεροληπτικός. Η εικόνα μας υπήρξε συγκλονιστική. Το Eurosport που κάλυπτε τους αγώνες της 10ης Οκτωβρίου μας χαρακτήρισε ως "The greatest upset of this tournament". Όταν η κληρωτίδα έβγαζε Βέλγιο, Ουκρανία, Ισπανία, δε σας κρύβω ότι μας έλουσε κρύος ιδρώτας. Το βράδυ πριν τους αγώνες μαζευτήκαμε όλοι στο ξενοδοχείο για να μιλήσουμε και να υπενθυμίσουμε στους εαυτούς μας τους λόγους που βρισκόμασταν εκεί. Οι αγώνες αυτοί έχουν μία ιδιαίτερη αύρα. Δε νιώθαμε πως εκπροσωπούμε τους εαυτούς μας, αλλά πολύ περισσότερο, τον αγώνα και το πάθος των ανθρώπων που παλεύουν για αναγνώριση, για μία δεύτερη ευκαιρία στη ζωή. Πρώτο παιχνίδι με το Βέλγιο. Έχουμε ξοδέψει ένα τσουβάλι ευκαιρίες και υπερτερούμε σαφώς των αντιπάλων, αλλά δε βρίσκουμε δίχτυα. Ο coach προχωρά σε δύο κομβικές αλλαγές και δέκα λεπτά πριν τη λήξη σκοράρουμε. Λίγο πριν την εκπνοή, σκοράρουμε ξανά και το 2-0 μάς δίνει αυτοπεποίθηση. Δεύτερο ματς με την Ουκρανία, ματς πολύ υψηλού συμβολισμού. Ευτυχίσαμε να προηγηθούμε νωρίς και στη συνέχεια έπρεπε να ανταπεξέλθουμε σε ένα πολύ δυναμικό παιχνίδι. Τα καταφέραμε. 6 βαθμοί στο σακούλι και στην πρώτη θέση με την Ισπανία. Πάμε για το ματς της πρωτιάς απέναντι σε ένα εκ των φαβορί του τουρνουά. Ξεκινάει ένα παιχνίδι πολύ υψηλού επιπέδου. Δυστυχώς στην πορεία χάνουμε έναν από τους διακριθέντες μας στο τουρνουά λόγω τραυματισμού. Το ματς παίρνει φοβερά υψηλό ρυθμό, όμως, τακτικά είμαστε άψογοι και κρατάμε μέχρι τη λήξη το 0-0 που μας δίνει, λόγω καλύτερης διαφοράς τερμάτων, την 1η θέση και την απευθείας είσοδο στα ημιτελικά. Απίστευτες στιγμές. Δε μας περίμενε κανείς, ήμασταν άγνωστοι σε όλους μέχρι και πριν τους αγώνες. Και όμως περνάμε πρώτοι από έναν όμιλο φοβερά ανταγωνιστικό. Στον ημιτελικό παίζουμε με τη Λετονία, με την ομάδα που σήκωσε το κύπελλο κερδίζοντας στον τελικό με 4-1 την περσινή κάτοχο, Φινλανδία. Ήταν μία φοβερή ομάδα την οποία παίξαμε στα ίσια μέχρι και το τελευταίο λεπτό. Ηττηθήκαμε με 5-3, μας στεναχώρησε, γιατί ξέραμε πως αν τους περνούσαμε, θα το σηκώναμε. Το τουρνουά, συνολικά, ήταν πολύ υψηλού επιπέδου, με παίκτες και παίκτριες που παίζανε πραγματικά πολύ καλά. Θέλω να σταθώ, όμως, στην υπέροχη ελληνική ομάδα με πρεσβευτή τον πρωταθλητή Ευρώπης και πρώην διεθνή ποδοσφαιριστή, Δημήτρη Παπαδόπουλο, με προπονητή τον Κένεντι Εχιόζι, με τον οποίο είμαστε παρέα εδώ και 6,5 χρόνια στην ομάδα μας, με αρχηγό το Τζέρι και μέλη τον Άρζιν, τον Ράμιν, τη Λίντα, τη Ντελφίν, τη Μαρί - Φιλομέν, τον Καμαρά, τον Σουλεϊμάν, τον Λαμίν, τον Αντουάν, τον Μπάμπα. Ήταν όλοι τους υπέροχοι.
Ποιο είναι το μέλλον της ελληνικής ομάδας προσφύγων και μεταναστών;
Καθώς επιστρέφαμε, σχεδόν, ξημερώματα 11ης Οκτωβρίου στην Αθήνα, στο πούλμαν τραγουδούσαμε σε διάφορες γλώσσες, διάφορα τραγούδια, σε διάφορους τόνους, αλλά όλοι με ένα χαμόγελο ζωγραφισμένο στα χείλη. Έβλεπα ανθρώπους που μέχρι και πριν από αυτό το ταξίδι δε γνωρίζονταν μεταξύ τους, να δίνουν ραντεβού για να τα ξαναπούν, να μιλάνε, να πειράζονται και να συμπεριφέρονται μεταξύ τους σαν μία οικογένεια. Για εμένα, ανεξάρτητα από την επιτυχία της 3ης θέσης σε όλη την Ευρώπη, αν με ρωτάτε, στο ζύγι, αυτή υπήρξε η μεγαλύτερη επιτυχία και αυτή θα είναι η παρακαταθήκη της επόμενης συμμετοχής. Τόσο οι άνθρωποι αυτοί, όσο και η χώρα μας, θα έλεγα σύσσωμη η ελληνική κοινωνία έχει μεγάλη ανάγκη από θετικά γεγονότα. Όσον αφορά την ομάδα μας (σ.σ. του Δικτύου Τέχνης και Δράσης), εμείς θα είμαστε πάντοτε κάτω από το λόφο της Κυψέλης και σας προσκαλώ να έρθετε να μας γνωρίσετε.