Μοναξιά. Φόβος. Συνύπαρξη. Συντροφικότητα. Αυτή είναι η διαδρομή που ακολουθούν οι θαμώνες του «Άντζελο μπαρ», της νέας κωμικής μουσικοθεατρικής παράστασης του Δημήτρη Λαλούμη, που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαδημητρίου.
Έχοντας μια επιτυχημένη επαγγελματική πορεία είκοσι χρόνων στον χώρο των τεχνών, ο Βασίλης Παπαδημητρίου σκηνοθετεί μια ιστορία με πρωταγωνιστές ανθρώπους της διπλανής πόρτας.
Με αφορμή το ανέβασμα της παράστασης, ο σκηνοθέτης - ηθοποιός Βασίλης Παπαδημητρίου, μιλά στην Εποχή για το έργο, τις ανθρώπινες σχέσεις και το μεγαλύτερό του όνειρο.
Το έργο «Άντζελο μπαρ» αφηγείται με κωμικό τρόπο τη διαδρομή των ανθρώπων από τη μοναξιά στη συντροφικότητα και τη συνύπαρξη. Πώς προσεγγίσατε σκηνοθετικά το έργο και ποια φράση - λέξη κλειδί ήταν για εσάς η αφετηρία;
Ομολογώ ότι στην αρχή το είχα διαβάσει ως ελαφρύ έργο. Διασκεδαστικό έως οριακά αποθρασύνον. Όσο όμως το προσέγγιζα άδολα, και έβλεπα πόσο άδολα και αυτό αφήνεται στα χέρια του συγγραφέα και τα δικά μου να το ραφινάρουμε και να το κουρδίσουμε, τόσο μάθαινα ξανά πόση αξία είχε η αναίδεια μέσα στη σάτυρα, και ότι είναι στο χέρι το δικό μας και του κοινού να βάλουμε μέτρο σε αυτή, αφού όμως την αφήσουμε να αναπνεύσει και να δοκιμάσει τα όρια των “echo-chamber” μας -παρέες κλωβών αντήχησης των ήδη εκπεφρασμένων μονόπλευρων απόψεών μας.
Πολύ οξυδερκές ότι ξεχωρίσατε τις λέξεις συντροφικότητα και συνύπαρξη! Μόλις μου σημείωσε ο συγγραφέας ότι αυτές είναι η πεμπτουσία του έργου, διηθήθηκαν μαζί και άλλες τρεις λέξεις: ανεκτικότητα, σύγκρουση, εμπιστοσύνη. Στην αυτορρύθμιση, το λάθος, στους ηθοποιούς μας και στο κοινό.
Οι άνθρωποι φοβούνται τη μοναξιά; Ο φόβος τους οδηγεί στη συνύπαρξη; Και τι ισχύει για τους ήρωες του έργου;
Τη μοναξιά; Σίγουρα ναι, το δίχως άλλο. Ζούμε την εποχή του Εγώ. Σε διαφημίσεις, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ακόμα και σε συνεδρίες ψυχανάλυσης εστιάζουμε τρομερά σε αυτό, μας πουλάνε αυτό που τόσο διψάμε να αγοράσουμε. Να το καταλάβουμε, να το εξυψώσουμε, να το νταντέψουμε, να το προτάξουμε ως πρωτεύουσα αξία, να το καλλωπίσουμε, έως και να το παραχαράξουμε.
Όλο αυτό εμένα μου φαίνεται μία ξεκάθαρη έκφανση του φόβου μας απέναντι στη μοναξιά. Ένας βρόχος που όσο παραδινόμαστε στην ανάγκη να ξεχωρίσουμε ως αψεγάδιαστα και εξέχοντα μέλη αυτής της κοινωνίας, τόση περισσότερη αποξένωση, πνιγμό και μοναξιά γευόμαστε.
Όσο για τα πρόσωπα του έργου, αυτά τα βλέπω να κάνουν το αντίθετο, και, παρόλη την ελαφρότητά τους, να εξελίσσονται, και να βαδίζουν, το όντως τεντωμένο σχοινί στο οποίο όλα βρισκόμαστε, προστατευμένα και με σβελτάδα, χάρη στη συντροφικότητα, τη συνύπαρξη και την ανοχή.
Σαρκάζουν τα ελαττώματά τους, τα παραδέχονται, διασκεδάζουν με αυτά και δεν τα διασκεδάζουν ώστε να καμουφλαριστούν πίσω από άμετρη πολιτική ορθότητα και τοξικό ευφημισμό. Πίσω από αλλεπάλληλα όρια που θέτουν με άκριτη ευκολία ώστε να περιχαρακώσουν ένα άμωμο εγώ και δίκιο τους.
Έχετε ένα πλούσιο βιογραφικό. Εθνικό Θέατρο, ΚΘΒΕ, Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, Teatro Turim στην Πορτογαλία, Θέατρο Πόρτα, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης κ.ά, και συνεργαστήκατε με σκηνοθέτες όπως οι Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης, Κατερίνα Ευαγγελάτου, Βασίλης Κατσικονούρης, Τάκης Τζαμαργιάς, Γιώργος Κοτανίδης κ.ά. Ποιοι άνθρωποι και ποιες στιγμές στην καριέρα σας, σας έχουν καθορίσει;
Μα όλοι αυτοί. Όπως και ο Γιώργος Σιούγας, συνεργάτες σε τηλεόραση, κινηματογράφο, θέατρο, μουσική, διαφήμιση… Όπως και συνεργάτες τεχνικοί, και δεν υπερβάλλω ή πασπαλίζω εαυτόν με κίβδηλη σεμνότητα.
Στη ροή της απάντησης μού έρχονται αλήθεια πολλές στιγμές που είναι μικρές ή φευγαλέες μα νιώθω πως κι αυτές με καθόρισαν και δίδαξαν, και γι’ αυτό με συντροφεύουν ακόμη και ξεπηδούν πρώτες. Πάρα πολλές όμως για εδώ, ακόμα και αν τις σταχυολογήσουμε.
Το ευρύ κοινό σας γνώρισε μέσω της επιτυχημένης τηλεοπτικής σειρά «Big Bang», όπου συμπρωταγωνιστούσατε με τη Θάλεια Ματίκα, τον Δημήτρη Κουρούμπαλη και άλλους αξιόλογους ηθοποιούς. Σας έχει λείψει η τηλεόραση;
Σίγουρα μου έχει λείψει η καθαρότητα των δύο αυτών ηθοποιών -ειδικά σε αυτόν τον χώρο δεν είναι καθόλου συνήθης. Εύστοχη επιλογή.
Μου έχει λείψει η τηλεόραση, ναι. Ειδικά ο τρόπος που μπορεί να χτίσει και αποτυπώσει έναν ολόκληρο κόσμο, μεθυστικά οικείο και αληθοφανή.
Και ο κινηματογράφος, τι ρόλο έχει παίξει στην καλλιτεχνική σας πορεία; Συμμετείχατε στο Τανγκό των Χριστουγέννων, την ταινία «Ο κανένας», σωστά;
Και στο υπέροχο μικρού μήκους “Pray”. Τί ρόλος… Με έχει πλουτίσει καλλιτεχνικά με εικόνες και αναμνήσεις -παρακαταθήκες έμπνευσης. Ίσως αυτή είναι η καθαυτό ουσία του μέσου, που σου επιτρέπει να συλλάβεις «την στιγμή», να την βάλεις μέσα σε μια μπομπίνα, και κάθε όποτε της ρίχνεις φως, να αποκτά λες σώμα. Και μάλλον αυτό σε επανατροφοδοτεί με πνεύμα και φως.
Τα τελευταία χρόνια ασχολείστε και με τη σκηνοθεσία διαφημιστικών. Ποια είναι η αίσθησή σας σχετικά με τον χώρο της διαφήμισης;
Ότι ο πελάτης έχει πάντα άδικο. Και ο καλλιτέχνης επίσης. Ναι, είναι ύβρις, ανοησία να βαυκαλιζόμαστε ότι μόνο η τέχνη περιφράσσει την αλήθεια και δεν προσπαθεί να χειραγωγήσει.
Όμως η διαφήμιση επιθυμεί κυρίως αυτό. Ενέχει τεχνική και ενέχει τέχνη, αλλά δεν είναι η τέχνη, ούτε η αλήθεια ο στόχος της. Η αλήθεια και η τέχνη, η συγκίνηση, ακόμα και ευγενή κοινωνικά μηνύματα, είναι τα εργαλεία της πειθούς της, μέσα που εξυπηρετούν σκοπούς. Τα μέσα δεν αγιάζουν τον σκοπό. Ο χώρος της διαφήμισης είναι υπέροχος δημιουργικά, πρωτοπόρος τολμηρός, και ανταποδοτικός οικονομικά.
Αλλά ο πελάτης έχει πάντα άδικο. Σπάνια δεν έχει. Και ο πελάτης δεν είναι μόνο «η εταιρεία», ο πελάτης είναι η κοινωνία, και ο πελάτης είμαστε πρωτίστως εμείς.
Κλείνοντας τη συζήτησή μας, ποιο είναι το μεγαλύτερο όνειρό σας;
«Παγκόσμια Ειρήνη». Και να μην ειρωνευόμαστε όταν το λέμε. Ούτε να αποτελεί ένα αφελές ευχολόγιο. Να αξιωθούμε να φέρουμε την ειρήνη μέσα μας και να εξαλείψουμε την πνευματική μας πενία ώστε να εξαλειφθεί η λιμοκτονία και η καταστροφή.
Παράλληλα, ο πόνος, η πείνα, η φθορά, ίσως είναι δάσκαλοι, χρήσιμοι, καλοδεχούμενοι, εξίτηλοι δρόμοι, και ο θάνατος ο τρόπος να επικοινωνήσει κάτι ανώτερο με εμάς και μέρος της εξέλιξης... Δεν πιστεύω ότι θα βρω όλες τις απαντήσεις σε αυτή τη διαδρομή, ή ότι θα δω τους ανθρώπους να ονειρευόμαστε ταυτόχρονα το όνειρο της ελευθερίας για όλους. Ονειρεύομαι όμως για αυτό.
Κείμενο - μουσική: Δημήτρης Λαλούμης, σκηνοθεσία: Βασίλης Παπαδημητρίου, ενδυματολόγος: Lili Pain, χορογράφος: Στεφανία Πούλου-Γώγου
Παίζουν οι ηθοποιοί: Άννα Τζανακάκη, Αργιέττα Οκαλίδου, Ελευθερία Χρυσικοπούλου, Θωμάς Παπαδάκης, Κωνσταντίνος Τσιάκος, Κώστας Παπαπαναγιώτου, Χριστίνα Ξηρόκωστα
Παραστάσεις: Από 9 Νοεμβρίου, κάθε Σάββατο στις 9μμ, στο Θέατρο της Ημέρας (Νικ. Γεννηματά 20).