Καρπενήσι, Λευκάδα, ορεινή Ναυπακτία, Τζουμέρκα, Τρίκαλα, Τρίκαλα Κορινθίας, Τυρός-Πάρνωνας είναι μερικές από τις περιοχές της Ελλάδας που η παρέα μας των «ευτυχισμένων ταξιδευτών» επισκέφτηκε, αναζητώντας όχι μόνο την ψυχαγωγία αλλά και τη γνώση όσον αφορά τον πολιτισμό και την ιστορία.
Για φέτος επιλέχτηκε η μαρτυρική πόλη της Δράμας με κύριο αντικείμενο το δρόμο του καπνού. Η νέα τότε βιομηχανία του καπνού (εκκίνηση περί το 1820) δημιούργησε μια αστική όσο και την αντίστοιχη εργατική τάξη με τους καινοφανείς τότε αγώνες για καλύτερα μεροκάματα, υγιεινές συνθήκες εργασίας, ασφάλεια των εργαζομένων κ.λπ. (εμφανίζεται δηλαδή ένας νέος κοινωνικός σχηματισμός που θα έλεγε ο Α. Μπαλτάς).
Όμως… «εάν δεν υπήρχε ο καπνός, δε θα ήτο δυνατόν να αντιμετωπιστεί το δημογραφικό πρόβλημα, το οποίον προέκυψεν μετά την Μικρασιατικήν συμφοράν. Ο εποικισμός της Μακεδονίας και της Θράκης κατά το 1922 εστηρίχθη μόνον εις τον καπνόν» αναφέρεται σε πρακτικά της Βουλής του 1946.
Εντυπωσιακά κτήρια – αποθήκες αλλά συνάμα και κατοικίες - αρχοντικά των επιχειρηματιών, στολίζουν την πόλη της Δράμας, δείγματα πολλές φορές μιας αρχιτεκτονικής εργασίας που απομακρύνεται αρκετά απ’ την έννοια ενός απλού αποθηκευτικού χώρου για τα καπνά και ξανοίγεται σε μορφές ιδιαίτερα εκλεπτυσμένες ακολουθώντας τα αρχιτεκτονικά ρεύματα της εποχής. Εντυπωσιακό δείγμα αποθήκης η καπναποθήκη του Ελβετοεβραίου καπνεμπόρου Έρμαν Σπήρερ, διατηρητέο κτίριο του 1924 που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, στις πηγές της Αγίας Βαρβάρας και σήμερα έχει μετατραπεί στο ξενοδοχείο Hydrama. Να επισημάνουμε εδώ ότι η οικογένεια Σπήρερ δημιούργησε τη δική της «Λίστα του Σίντλερ», όταν με κάθε κόστος και κόπο τα αδέλφια της οικογένειας κατάφεραν να διασώσουν χιλιάδες Έλληνες, Αρμένιους και Εβραίους της Σμύρνης από την κόλαση της καταστροφής το 1922, αλλά και νωρίτερα, το 1916 – 1918, στην ανατολική Μακεδονία, από τις θηριωδίες των βουλγαρικών στρατευμάτων κατοχής.
Ξεκινήσαμε λοιπόν την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου με πρώτο προορισμό τη Δράμα στην οποία φτάσαμε το ίδιο βράδι μετά από μια επιμήκη διαδρομή 645 χιλιομέτρων.
Το Σάββατο 26 Οκτωβρίου ξεκινήσαμε για τους Φιλίππους όπου είχαμε μια εκτενή ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο, τόπο άλλοτε πολύ πλούσιο τόσο από αγροτικά προϊόντα όσο και από το χρυσό του Παγγαίου όρους και τοποθεσία της ιστορικής μάχης μεταξύ Δημοκρατικών και Μοναρχικών της Αρχαίας Ρώμης (ως γνωστόν επικράτησαν οι μοναρχικοί…) και στη συνέχεια επισκεφθήκαμε την Καβάλα, το κύριο λιμάνι για την μεταφορά του καπνού στο εξωτερικό και ενημερωθήκαμε για τα θέματα του καπνού στο πολύ καλά οργανωμένο Μουσείο το οποίο άνοιξε εκτάκτως για μας η υπεύθυνη και συντρόφισσα μας Κλεοπάτρα Χαλβατζόγλου.
Ακολούθως σκορπίσαμε στην αμφιθεατρική πόλη και κάποιοι από εμάς επισκεφθήκαμε το κάστρο με την εξαιρετική θέα πάνω από το λιμάνι και την πόλη.
Το απόγευμα επιστρέψαμε στη Δράμα όπου επισκεφθήκαμε και ξεναγηθήκαμε στην οργανωμένη από το Μουσείο Μπενάκη έκθεση «Μύθοι και ιστορίες στο έργο του Χατζηκυριάκου-Γκίκα» στο ανακαινισμένο από την Εταιρεία Raycap Σαντιρβάν Τζαμί – έναν πολύ γοητευτικό χώρο.
Κυριακή 27 Οκτωβρίου, στόχος μας είναι το Σπήλαιο Αλιστράτη, αλλά προηγουμένως ο φίλος και σύντροφος Απόστολος Πανίδης μάς οδήγησε στο άλλοτε Γυμνάσιο Αρρένων και τώρα 1ο Γυμνάσιο-Λύκειο Δράμας, ένα δημιούργημα της βενιζελικής περιόδου, ένα κτήριο χάρμα οφθαλμών με έναν άπλετο περιβάλλοντα χώρο πρωτοφανή για δημόσιο σχολείο.
Το απόγευμα απλωθήκαμε στην πόλη της Δράμας, μια πόλη πεντακάθαρη με μεγάλο σεβασμό των οδηγών στους πεζούς αλλά μας προβλημάτισε βαθιά η έλλειψη νερών τόσο στις Πηγές της Αγίας Βαρβάρας όσο και στο Δημοτικό Κήπο. Αν ισχύει ότι η ετυμολογία της λέξης Δράμα προέρχεται από το «Ύδραμα»-«Δύραμα», λόγω της αφθονίας των υδάτων που αναβλύζουν στην περιοχή τότε το ετυμολογικό παράδοξο θα είναι το μικρότερο κακό που θα επιφέρει η κλιματική αλλαγή.
Κυριακή 28 Οκτωβρίου αρχίζει η κάθοδος προς την Αθήνα με δυσμενείς κυκλοφοριακές προβλέψεις. Μια στάση στα ιστορικά Αμπελάκια για εκλεκτή κρεοφαγία ήταν ό,τι έπρεπε και κάποιοι πάλι επισκεφθήκαμε το εξαιρετικό Αρχοντικό Μαύρου (Σβαρτς) που ανακαινίστηκε πρόσφατα και είναι κόσμημα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής καθώς και το Λαογραφικό Μουσείο. Να συνοψίσουμε λέγοντας ότι είμασταν τυχεροί όσον αφορά τις καιρικές συνθήκες με μια διαρκή λιακάδα να συνοδεύει όλες τι μετακινήσεις μας.
Κλείνοντας να πούμε ότι με αυτή μας τη μετακίνηση εξοικονομήθηκαν 1.660 ευρώ για την «Εποχή».
Και στην επόμενη εκδρομή!