Πολλές οι ανησυχίες της ιταλικής κυβέρνησης τον τελευταίο καιρό. Τον πονοκέφαλο της άρνησης των δικαστών να αποδεχτούν τον εγκλεισμό προσφύγων σε στρατόπεδο στην Αλβανία, θεωρώντας τον ασύμβατο με το ευρωπαϊκό δίκαιο, ακολούθησε η παραπομπή από το δικαστήριο της Μπολόνια στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του νέου διατάγματος της κυβέρνησης με θέμα τις «ασφαλείς χώρες» όπου μπορούν να επαναπροωθηθούν οι πρόσφυγες. Υπερισχύει ο ευρωπαϊκός νόμος του εθνικού; Είναι δυνατό να μην εφαρμοστεί το εθνικό δίκαιο για τις ασφαλείς χώρες; Αυτά είναι τα ερωτήματα που το ιταλικό δικαστήριο απευθύνει στο ευρωπαϊκό. Αφορμή ήταν η προσφυγή ενός πολίτη του Μπανγκλαντές, στον οποίο οι ιταλικές αρχές αρνήθηκαν τη διεθνή προστασία, ισχυριζόμενοι ότι προέρχεται από ασφαλή χώρα. «Το σύστημα διεθνούς προστασίας είναι, εκ φύσεως, νομικό σύστημα εγγύησης για τις μειονότητες που είναι εκτεθειμένες σε κινδύνους που προέρχονται από διωκτικούς φορείς», γράφουν οι ιταλοί δικαστές. «Αν θα έπρεπε να θεωρήσουμε ασφαλή μια χώρα όταν η ασφάλεια είναι εγγυημένη για τον γενικό πληθυσμό, η έννοια της ασφαλούς χώρας θα μπορούσε να αναφέρεται σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου», καταλήγουν. Η απόφαση των δικαστών να απευθυνθούν στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, καθώς και το σκεπτικό τους, προκάλεσε την μήνιν της ιταλικής κυβέρνησης, με τον Ματέο Σαλβίνι να μιλά για «κομμουνιστές δικαστές» και με νέες επιθέσεις κατά του δικαστικού σώματος, ακόμη και από τον υπουργό Δικαιοσύνης.
Αναταραχή εντός της κυβέρνησης προκάλεσε και η πρόσφατα αποκαλυφθείσα υπόθεση χάκερς που παρακολουθούσαν ιταλούς πολίτες και επιχειρήσεις και πουλούσαν πολλά από τα στοιχεία στις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες. Στις «δουλειές» τους συμπεριλαμβάνεται ισραηλινή παραγγελία ενός εκατομμυρίου ευρώ.
Η ιταλική δεξιά, παρά την αμφισβήτηση της πολιτικής της από τους δικαστές και παρά τις διαμαρτυρίες των συνδικάτων και της αντιπολίτευσης, συνεχίζει τη σκληρή αντεργατική και απάνθρωπη πολιτική της. Οι αυτοκτονίες στις φυλακές αυξάνονται, η ζωή στα κέντρα παραμονής μεταναστών και προσφύγων είναι αφόρητη, η καταστολή συνεχής, ενώ, παράλληλα, η κυβέρνηση Μελόνι εφαρμόζει παντού περικοπές που βλάπτουν τα κατώτερα στρώματα του πληθυσμού, στην υγεία, στην παιδεία (31 Οκτωβρίου απεργούν τα σχολεία και στα πανεπιστήμια, με τους φοιτητές στο δρόμο), περικοπή κατά 80% του κονδυλίου για τις αυτοκινητοβιομηχανίες και με τους δήμους σε δραματική κατάσταση, χωρίς να μπορούν να εφαρμόσουν κοινωνική πολιτική.
Θα έλεγε κανείς ότι αυτό είναι το ιδανικό περιβάλλον για την αντιπολίτευση. Όμως, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Το Κίνημα 5 Αστέρων βρίσκεται σε περιδίνηση, έπειτα από τις φιλονικίες του ιδρυτή Γκρίλο με τον σημερινό ηγέτη Κόντε και τη δήλωση του τελευταίου ότι με τη λήξη τον Ιανουάριο του συμβολαίου των 300.000 ευρώ που το Κίνημα έχει με τον Γκρίλο για την προώθησή του, δεν θα υπάρξει ανανέωση, αλλά και την απάντηση του Γκρίλο με την οποία κήρυξε το τέλος του Κινήματος. «‘Ένας πατέρας δίνει ζωή, όχι θάνατο», ανταπάντησε ο Κόντε.
Στις περιφερειακές εκλογές στη Λιγουρία (με πρωτεύουσα τη Γένοβα), που πραγματοποιήθηκαν στις 27 και 28 Οκτωβρίου, έπειτα από την αποκάλυψη του χρηματισμού του δεξιού περιφερειάρχη Τζοβάνι Τότι από επιχειρηματία, νικήτρια ήταν και πάλι η δεξιά, ο υποψήφιος της οποίας Μάρκο Μπούτσι έλαβε 48,7%, με διαφορά μόνο 9.000 ψήφων από τον Αντρέα Ορλάντο, υποψήφιο της αντιπολίτευσης. Το Δημοκρατικό Κόμμα φθάνει το 28,5%, η Συμμαχία Αριστεράς-Πράσινων το 6%, ενώ το Κίνημα 5 Αστέρων καταποντίζεται στο 4,5%. Για άλλη μια φορά η συμμετοχή ήταν πολύ χαμηλή, στο 46%.
Ο Γκρίλο δεν πήγε να ψηφίσει και οι σύμμαχοι κατηγορούν τον Κόντε για την ήττα, επειδή αρνήθηκε να δεχτεί στο ψηφοδέλτιο το κόμμα του Ματέο Ρέντσι. Μεγάλες οι ανησυχίες της αντιπολίτευσης για τις επόμενες περιφερειακές εκλογές στην Ούμπρια (17 και 18 Νοεμβρίου) και είναι χαρακτηριστικό το σχόλιο του δημάρχου Μιλάνου Σάλα: «Δεν μπορούμε να ευθυγραμμιστούμε με ένα Κίνημα κάτω του 5%». Βέβαια, το Κίνημα 5 Αστέρων, δεν ήταν ποτέ ισχυρό στην αυτοδιοίκηση και αυτό το κενό δεν κατόρθωσε μέχρι σήμερα να το αναπληρώσει. Είναι όμως μεγάλη η ευκαιρία για τους λεγόμενους «μεταρρυθμιστές» του Δημοκρατικού Κόμματος να προωθήσουν την κεντρώα ατζέντα τους, με ένα συνονθύλευμα που θα συμπεριλαμβάνει και τον καιροσκόπο Ματέο Ρέντσι, που δεν άργησε να εκφράσει τη χαιρεκακία του κατά του Κόντε. Είναι το γνωστό «όλοι μαζί να νικήσουμε τη δεξιά». Και μετά τι; Τι θα συμβεί όταν ο Ρέντσι θα συνασπιστεί και πάλι με τη δεξιά για να πετύχει τους ιδιοτελείς σκοπούς του;
Γι’ αυτό και ο Άντζελο Μπονέλι, από τη Συμμαχία Αριστεράς-Πρασίνων, δηλώνει ότι «η ρήξη εντός του Κινήματος 5 Αστέρων δεν βοήθησε το ψηφοδέλτιό μας, αλλά δεν είναι αυτή η μοναδική αιτία για την ήττα και για τον Ρέντσι δεν αλλάζω γνώμη. Οι συμμαχίες στην πολιτική δεν γίνονται με αλγεβρικά σύνολα, αλλά με περιεχόμενα και με συνέπεια. Εμείς γι’ αυτό επιβραβευτήκαμε».