Νέα διάσταση, περισσότερο διεθνοποιημένη, φαίνεται να προσλαμβάνει ο «πόλεμος δι’ αντιπροσώπου» στο ουκρανικό μέτωπο.
Την Πέμπτη η Βόρεια Κορέα πραγματοποίησε δοκιμαστική εκτόξευση νέου βαλλιστικού πυραύλου, προς «ενίσχυση των μέσων πυρηνικής αποτροπής που διαθέτει», σύμφωνα με το επίσημο βορειοκορεατικό πρακτορείο ειδήσεων. Ο Κιμ Γιονγκ Ουν ήταν σαφέστερος. «Η δοκιμαστική εκτόξευση έγινε για να γνωρίζουν οι αντίπαλοι τη βούλησή μας να ανταποδώσουμε», δήλωσε, σύμφωνα με το ίδιο πρακτορείο, ο βορειοκορεάτης ηγέτης.
Ήταν η απάντηση στην απαίτηση των υπουργών Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών και της Νότιας Κορέας από την Πιονγκγιάνγκ να αποσύρει τα στρατεύματα που, σύμφωνα με την Ουάσινγκτον, έχει στείλει στη Ρωσία για να εμπλακούν, ενδεχομένως, ενεργά στον πόλεμο με την Ουκρανία.
Δύο εικοσιτετράωρα νωρίτερα, την Τρίτη, η Ρωσία πραγματοποιούσε άσκηση προσομοίωσης «μαζικού πυρηνικού πλήγματος», ως απάντηση, σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας, Αντρέι Μπελούσοφ, σε ένα πρώτο πλήγμα από αντίπαλο. Η χρήση πυρηνικών δυνάμεων είναι η έσχατη λύση, για την οποία όμως η Ρωσία πρέπει να είναι έτοιμη, είχε δηλώσει νωρίτερα ο πρόεδρος Πούτιν.
Ήταν η αντίδραση της Μόσχας στη δήλωση της εκπροσώπου του Πενταγώνου, Σαμπρίνα Σινγκ, την προηγουμένη, ότι αν η Βόρεια Κορέα εμπλακεί στον πόλεμο στην Ουκρανία οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα επιβάλουν στο Κίεβο νέους περιορισμούς στη χρήση αμερικανικών όπλων, υπονοώντας, προφανώς, οπλικά συστήματα ικανά να πλήξουν σε βάθος τη ρωσική επικράτεια.
Ο «χορός των φαντασμάτων» είχε ξεκινήσει δέκα ημέρες πριν. Όταν, με δηλώσεις του στον Τύπο, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Όστιν, επιβεβαίωσε τις πληροφορίες ότι η Βόρεια Κορέα έχει στείλει στρατεύματα στη Ρωσία. Ο αμερικανός υπουργός το είχε χαρακτηρίσει «πολύ σοβαρή» κλιμάκωση, με επιπτώσεις τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία. Δεν είχε, ωστόσο, προχωρήσει σε λεπτομέρειες για τον αριθμό των βορειοκορεατών στρατιωτών που είναι ήδη εκεί ή αναμένεται να φτάσουν, κρατώντας παράλληλα αποστάσεις από το αν οι δυνάμεις αυτές θα εμπλακούν ενεργά ή αν βρίσκονται εκεί για να εκπαιδευτούν στο πλαίσιο του συμφώνου ασφαλείας Μόσχας - Πιονγκγιάνγκ. «Μένει να δούμε», αρκέστηκε να πει στους δημοσιογράφους.
Εκτιμήθηκε η παρέμβαση αυτή ως προσπάθεια να αποσπαστεί το διεθνές ενδιαφέρον από τη συστηματική εθνοκάθαρση στην οποία επιδίδεται στη Γάζα το Ισραήλ με την ανοχή της κυβέρνησης Μπάιντεν.
«Μένει να δούμε» αν αυτό είναι η μόνη αιτία της ανακίνησης «βορειοκορεατικού» ζητήματος.
Είχε προηγηθεί ζύμωση. Πριν από τις δηλώσεις Όστιν, υπήρχαν αναφορές, τροφοδοτούμενες από τις κυβερνήσεις της Ουκρανίας και της Νότιας Κορέας, για περισσότερους από 12.000 Βορειοκορεάτες που εκπαιδεύονται να πολεμήσουν δίπλα στους Ρώσους.
Μια βδομάδα μετά, οι ΗΠΑ έκαναν ένα ακόμη βήμα. Τη Δευτέρα 21 Οκτωβρίου το Πεντάγωνο γνωστοποίησε την εκτίμηση ότι περίπου 10.000 βορειοκορεάτες στρατιώτες έχουν αναπτυχθεί στην ανατολική Ρωσία για να κατευθυνθούν προς την περιφέρεια Κουρσκ της Ρωσίας, στην οποία είχε εισβάλει τον Αύγουστο ο ουκρανικός στρατός. «Είναι πιθανό να κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, όμως δεν έχω περισσότερες λεπτομέρειες ακόμη», ήταν η συγκρατημένη δήλωση της εκπροσώπου του Πενταγώνου, Σαμπρίνα Σινγκ. «Ένα μέρος τους», είπε, «έχει ήδη μετακινηθεί πιο κοντά στην Ουκρανία… Ίσως η Ρωσία σκοπεύει να τους χρησιμοποιήσει εναντίον των ουκρανικών δυνάμεων στο Κουρσκ».
Λιγότερο συγκρατημένος, ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, διαβεβαίωνε από τις Βρυξέλλες, λίγο πριν την ανακοίνωση του Πενταγώνου, ότι «βορειοκορεατικές στρατιωτικές μονάδες έχουν ήδη αναπτυχθεί στο Κουρσκ». Αυτό, είπε, συνιστά σημαντική κλιμάκωση στην εμπλοκή της Βόρειας Κορέας στον πόλεμο και «ένδειξη της αυξανόμενης απόγνωσης» του προέδρου Πούτιν μπροστά «στους 600.000 ρώσους στρατιώτες που έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί στον πόλεμο» και στη διαπίστωση ότι η Ρωσία «αδυνατεί να συνεχίσει την επίθεση χωρίς ξένη υποστήριξη».
Ένα θέμα είναι βεβαίως αν η έκβαση μιας σύγκρουσης τέτοιας κλίμακας μπορεί να εξαρτηθεί σοβαρά από την επικουρία άλλων δέκα ή δώδεκα χιλιάδων στρατιωτών. Ένα άλλο είναι η προέλαση του ρωσικού στρατού, βραδεία αλλά συνεχής, στο μέτωπο της ανατολικής Ουκρανίας, καταγράφοντας –βάσει δεδομένων του Αμερικανικού Ινστιτούτου Μελέτης του Πολέμου (ISW)− μέσα σε έναν μήνα από τις αρχές Οκτωβρίου τα μεγαλύτερα εδαφικά κέρδη από τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου το 2022.
Η Μόσχα έχει λόγους να συστήνει αυτοσυγκράτηση. Απαντώντας στο σχόλιο του γ.γ. του ΝΑΤΟ, ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, υπενθύμισε ότι η Πιονγκγιάνγκ και η Μόσχα υπέγραψαν ανοιχτά τον περασμένο Ιούνιο κοινό σύμφωνο ασφαλείας, σε αντίθεση, όπως είπε, με τους στρατιωτικούς εκπαιδευτές που από καιρό αναπτύσσει κρυφά στην Ουκρανία η Δύση για να καταρτήσει χειριστές πυραυλικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς.
Από την πλευρά της, η Ουάσινγκτον έχει τουλάχιστον ένα λόγο να είναι συγκρατημένη. Με άδηλο το αποτέλεσμα της κάλπης των προεδρικών εκλογών της Τρίτης 5 Νοεμβρίου, επιλέγει να προσπερνά σιωπηλά τις εκκλήσεις που στοιχηματίζουν στην ένταση. Εκκλήσεις όπως η δήλωση του Αντρίι Γερμάκ, προσωπάρχη του ουκρανού προέδρου Ζελένσκι, ότι «οι κυρώσεις δεν αρκούν· χρειαζόμαστε όπλα και ένα ξεκάθαρο σχέδιο για να εμποδίσουμε τη Βόρεια Κορέα να εμπλακεί περισσότερο στον πόλεμο στην Ευρώπη».
Αρκέστηκε να απευθυνθεί στο Πεκίνο. Και να επισημάνει ότι η Κίνα «θα πρέπει να ανησυχεί για τις αποσταθεροποιητικές ενέργειες των δύο γειτόνων της, της Ρωσίας και της Βόρειας Κορέας», κατά δήλωση του εκπροσώπου Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάθιου Μίλερ, την Τρίτη.
Προς το παρόν, οι ενδείξεις δεν συγκλίνουν στην κατεύθυνση της περαιτέρω «διεθνοποίησης» της σύγκρουσης. Καμιά πλευρά δεν θα ήθελε στους «πολέμους φθοράς» στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία να προστεθεί ένα τρίτος. Στην κορεατική χερσόνησο αυτός.
Πολύς θόρυβος για το τίποτα; Ίσως αρκετός για να αποσπάσει, έστω μέχρι τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, το διεθνές ενδιαφέρον από το έγκλημα που διαπράττεται στην Γάζα και στον Λίβανο.