Η Μυρσίνη Μανδηλαρά, κάτοικος της Σκύρου, ενός νησιού με τη δική του δυναμική, που όπως και άλλα νησιά έχει μπει στο στόχαστρο της διεθνούς κτηματαγοράς και των πολυεθνικών του τουρισμού, γράφει στην Εποχή για το νέο Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Τ.Π.Σ.) που πρότεινε η μελετητική ομάδα στην οποία ανατέθηκε από το ΥΠΕΚΑ και το ΤΕΕ η σύνταξη σχετικής μελέτης, με ψηφιακή διαβούλευση 5 ημερών! Για την α’ φάση της μελέτης του Τ.Π.Σ το μελετητικό γραφείο, αφού συγκέντρωσε τα στοιχεία που αναζήτησε, προχώρησε στην πρόταση τριών σεναρίων τα οποία παρουσίασε σε ανοιχτή συγκέντρωση Δήμου και πολιτών, επί των οποίων ακολούθησε η πενθήμερη διαβούλευση. Ο Δήμος και οι κάτοικοι του νησιού ενημερώθηκαν ότι έπρεπε να επιλέξουν ένα εκ των τριών σεναρίων, δηλαδή ή το μηδενικής λύσης, ή το ήπιας παρέμβασης, ή το δυναμικής παρέμβασης, προκειμένου για την επιλογή της κατεύθυνσης και το πέρασμα στη β’ φάση. Κάτω από την πίεση του χρόνου και την πολυπλοκότητα και την ασάφεια των προτεινόμενων κατευθύνσεων, το δημοτικό συμβούλιο στη διαδικτυακή διαβούλευση επέλεξε να υποστηρίξει την επιλογή του σεναρίου αυτού που, για λόγους σκοπιμότητας από τους υποστηριχτές των σεναρίων της «ήπιας» και της «δυναμικής» παρέμβασης, αποκαλείται σενάριο μηδενικής ανάπτυξης. Στη συνέχεια, ο Δήμος Σκύρου σε αναζήτηση σχετικής ενημέρωσης από το ΥΠΕΚΑ ενημερώθηκε ότι δεν ισχύει η πληροφορία ότι υποχρεωτικά πρέπει να επιλεγεί ένα εκ των τριών σεναρίων! Κατόπιν τούτου το δημοτικό συμβούλιο προχώρησε σε λήψη απόφασης, μη μπαίνοντας στην λογική της επιλογής σεναρίου, με την οποία έδωσε τις κατευθύνσεις που επιλέγει ως κατευθύνσεις ανάπτυξης, προκειμένου να ληφθούν υπόψη στη β’ φάση του Τ.Π.Σ, αποστασιοποιούμενο από τα κλειστά σενάρια των μελετητών. Ομόφωνα το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε, μεταξύ άλλων, τη μη αποδοχή της πρότασης για δημιουργία απομονωμένων - αποκομμένων - οργανωμένων τουριστικών χωριών και στην απόρριψη της πρότασης τουρισμού κρουαζιέρας. Αντίθετα, οι κατευθύνσεις που έδωσε ήταν η επιλογή του υπαίθριου τουρισμού, όπως π.χ. αγροτουρισμός, οινοτουρισμός, οικοτουρισμός, πράσινος τουρισμός, γεωτουρισμός, αλιευτικός τουρισμός και πολιτιστικός τουρισμός.
Έχουμε και λέμε… Όμως τώρα μόνον έχουμε. Γατί αύριο δεν θα έχουμε και δεν θα μπορούμε να λέμε. Μέχρι τώρα λοιπόν έχουμε τον τόπο μας, τον δικό μας τόπο. Ένα νησί που τελικά ευτυχώς (για σκέψου τύχη και αυτή…), ήταν ξεχασμένο από αυτό που κάποιοι ονομάζουν «ανάπτυξη». Και έτσι δεν αναπτυχθήκαμε, μείναμε «υποανάπτυκτοι», όπως μας χαρακτηρίζουν κάποια μελετητικά γραφεία. Υποανάπτυκτοι γιατί μείναμε δεμένοι στις παραδόσεις μας, στα έθιμά μας, στις κοινωνικές μας σχέσεις, στην ανθρώπινη επικοινωνία μας. Δεμένοι πίσω από το άρμα μιας καθημερινότητας που μονίμως γκρίνιαζε μόνον για τους γιατρούς που δεν είχαμε, για τους δασκάλους που δεν ερχόταν έγκαιρα στα σχολεία μας, για τους τουρίστες που ερχόντουσαν μόνο για λίγους μήνες τον χρόνο.
Και μέσα σε αυτήν την «υποανάπτυκτη» καθημερινότητα του νησιώτη, ήρθαν κάποιοι μοιράζοντας καθρεφτάκια και πολύχρωμες χάντρες για να μας δείξουν ποιο είναι το συμφέρον μας. Το συμφέρον σας μας είπαν είναι να ξεπουλήσετε τη γη σας για να μην σας βαραίνει, να μην την έχετε έγνοια. Τι να τα κάνετε τα βουνά σας; Να τα πάρουν εταιρείες για να τα φυτέψουν ανεμογεννήτριες. Τι να τα κάνετε τα χωράφια σας; Δώστε τα σε ξένες εταιρείες που θα τα μετατρέψουν σε οικόπεδα, γιατί αυτοί θα μπορούν να χτίσουν τουριστικά θέρετρα, ενώ σε σας απαγορεύεται από τον νόμο να τα αξιοποιήσετε. Το παραμύθι αυτό λέγεται Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Τ.Π.Σ). Είναι θέμα νοικοκυρέματος μας λένε και συμφωνούμε μέχρι εδώ. Όμως η διαφορά μας είναι ότι το νοικοκύρεμα έχει σχέση με τον νοικοκύρη, και αυτός αποφασίζει για το σπίτι του. Και νοικοκύρης του τόπου μας είμαστε εμείς. Εμείς οι νησιώτες που είτε από τύχη είτε από επιλογή ζούμε σε αυτούς τους τόπους, που τώρα έχουν μπει στο στόχαστρο επενδυτών του βιομηχανοποιημένου τουρισμού. Ενός απρόσωπου, μαζικού και εφήμερου τουρισμού. Ξένα συμφέροντα, με ντόπιους κολίγες από τα κέντρα λήψης αποφάσεων, μεθοδεύουν την άλωση των «υποανάπτυκτων» νησιών μας με μια οργανωμένη επέλαση, και δεν χρειάζεται να είναι κανείς πανεπιστήμονος για να το καταλάβει. Ποια ιστορία, και ποιο Αιγαίο και ποια η εξ ανατολών απειλή, και ποια εθνική μας περηφάνια. Χαλάκι στα πόδια τους όλα αυτά.
«Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι και ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις». Αχ αγαπημένε μας Ελύτη, σε αυτό έπεσες έξω. Πού θα βρεθεί τότε το χώμα για την ελιά και το αμπέλι, όταν τα χωράφια δεν θα μας ανήκουν αλλά θα έχουν περάσει σε ξένα χέρια και θα έχουν γίνει ξενοδοχεία, και τα καράβια θα κουβαλάνε μόνο ανθρώπινο φορτίο στοιβαγμένων τουριστών; Αλλά όπως είπες αγαπημένε μας Ελύτη, «υπάρχουν σε κάποιο καμαράκι κάποιοι πεισματάρηδες που αγωνίζονται να εξουδετερώσουν την φθορά». Και ναι, είμαστε εδώ και δεν είμαστε λίγοι οι «υποανάπτυκτοι» πεισματάρηδες.