Με τον μύθο της Ωραίας Ελένης καταπιάνεται στο νέο του θεατρικό έργο, που κυκλοφορεί σε δίγλωσση έκδοση (ελληνικά-γαλλικά), ο θεατρολόγος-κριτικός θεάτρου Κωνσταντίνος Μπούρας. Αυτή τη φορά, όμως, η Ελένη βρίσκεται σε προχωρημένη ηλικία. Το έργο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ατρειδών κύκλος σε μετάφραση στα γαλλικά του Δημήτρη Φίλια.
Ο δρ Κωνσταντίνος Μπούρας μιλάει στην Εποχή για τη δική του αρχαιόθεμη «Ελένη», αλλά και για τη μεταγραφή των αρχαίων μύθων.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας μιας Ελένης γερασμένης;
Από την ίδια τη ζωή. Η ευλογία τής ενηλικίωσης, η ωρίμανση της τρίτης ηλικίας, η αποθησαυρισμένη εμπειρία, η εμβάθυνση στα αρχαία δραματικά κείμενα.
Η δική σας Ελένη καταφέρνει να βρει τη λύτρωση;
Ναι, μέσα από την παραδοχή, την αποδοχή, την ενσυναίσθηση, την αλληλεγγύη, την απενοχοποίηση, τη συμφιλίωση με τον εαυτό της και με τον κόσμο. Είναι ευτυχισμένη γιατί δεν θα προκαλέσει κανέναν Τρωικό Πόλεμο πλέον η περίφημη ομορφιά της. Το κάλλος είναι ευλογία και κατάρα. Το βίωσα κι εγώ ως νέος. Χαίρομαι που μεγάλωσα τόσο καλά. Είμαι υγιής, μάχιμος πνευματικός άνθρωπος, έτοιμος να προσφέρω κάθε στιγμή ανιδιοτελώς, για το κοινό καλό.
Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα εμπλουτίζεται από την καλοσύνη και την αυθόρμητη συστηματική διάθεση να προσφέρουμε και από το περίσσευμα γνώσης και από το έλλειμμα χρόνου μας. Είμαι ευτυχής γιατί δεν περίμενα ότι το λογοτεχνικό μου έργο θα είχε τέτοια ανταπόκριση σε πέντε γλώσσες. Ευχαριστώ τον Θεό, προσεύχομαι στην Παναγία, επικαλούμαι τους Αγγέλους να βοηθήσουν όλα τα έμβια και τα άψυχα. Δεν έχω άλλη φιλοδοξία στη ζωή μου. Είμαι γεμάτος, σαν τη δική μου αρχαιόθεμη «Ελένη». Τις μεγάλες μάχες μου τις έδωσα. Βγήκα πληγωμένος, τραυματισμένος αλλά νικητής.
Ως θεατρολόγος-κριτικός θεάτρου πιστεύετε ότι υπάρχει «συνταγή» για τη μεταγραφή των αρχαίων μύθων; Πώς θα σχολιάζατε τις σύγχρονες σκηνικές μεταγραφές των τελευταίων χρόνων;
Έχουν γίνει πολλά μεγάλα βήματα διεθνώς. Η αρχαία ελληνική μυθολογία εμπνέει όλους τους πνευματικούς ανθρώπους απανταχού της γης, γιατί είναι αστείρευτη ζείδωρος πηγή παραδειγμάτων. Μέσα από την αναβίωση, τον εκσυγχρονισμό, την ανάταση, την αναχάραξη της αρχαίας τραγωδίας (και κωμωδίας) ο επαρκής θεατής καλείται να γνωρίσει τον εαυτό του και να συμφιλιωθεί με το περιβάλλον του. Φιλότης εναντίον νείκους. Η αγάπη είναι φως, αλήθεια, ομορφιά και υπερνικάει τα παντοειδή σκότη. Είμαι αισιόδοξος και συνδημιουργικός συγγραφέας. Δεν αναμασώ, δεν αντιγράφω, δεν μεμψιμοιρώ. Μακριά από «Κασσάνδρες» και «ψευδοπροφήτες» παντός είδους. Ως κριτικός είμαι πάντα καλοπροαίρετος και ανοικτός σε καινούργιες προτάσεις. Το καινοφανές όμως είναι πρωτότυπο μόνον όταν δεν εισαγάγει (με χρονοκαθυστέρηση) ληγμένα αλλότρια πρότυπα. Πιστεύω ότι ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός και ο χριστανισμός γέννησαν τον Διαφωτισμό, τη δημοκρατία, τα ουμανιστικά ιδεώδη. Μάχομαι και μέσα από το Pen Greece για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ειδικά την ιερή ελευθερία τής έκφρασης. Η αναδόμηση της αρχαίας τραγωδίας από σύγχρονους δραματικούς ποιητές, όπως ο Χριστόφορος Χριστοφής, επαναθέτει τα ερωτήματα τού πρώτου «αστού»: «Πόλις εστί νόμω». Η Νέμεσις καραδοκεί για την τιμωρία τής Ύβρεως και την επαναφορά στα όριά του κάθε ενός (και κάθε μιας) που υπερβαίνει τον ορθολογισμό. «Μέτρον άριστον»: αυτό είναι το δίδαγμα τής αρχαίας τραγωδίας και είναι ευλογία που μπορούμε σήμερα να γράφουμε και να ξαναγράφουμε πάνω στα ίδια πρότυπα. Δεν πρόκειται για αντιγραφή, δεν είναι copy-paste, αλλά έμπνευση, αναχάραξη παλαιών σβησμένων οδών. Όσο για τους συναδέλφους λογοτέχνες (ποιητές, θεατρικούς συγγραφείς, πεζογράφους, σεναριογράφους) που δανείζονται θέματα και γνωμικά από το αρχαίο δράμα, είναι για μένα τόσο αξιοσέβαστοι που παραβλέπω συστηματικά τα τεχνικά ολισθήματα.