«Ο τρόμος πάντα ήταν ένα πολύ λειτουργικό χειριστικό εργαλείο. Στο πλαίσιο μιας παράστασης, όμως, θεωρώ πως προβληματίζει περισσότερο το σκοτάδι, από το φωτεινό happy end, που πολλοί θεωρούν κανόνα. Εμείς θέλουμε μόλις βγει ο κόσμος από το θέατρο να είναι σκεπτικός, δεν είμαστε διασκεδαστές…», αναφέρει μεταξύ άλλων ο Σταύρος Μητρόπουλος, η «ψυχή» του μουσικοθεατρικού σχήματος Dirty Granny Tales.
Αφορμή της συζήτησής μας, στάθηκε το έργο «The Philanthropist», οι παραστάσεις του οποίου ολοκληρώνονται το Σάββατο 7 Δεκεμβρίου, στο Θέατρο Ροές.
Γνωστοί για τον μοναδικό και ιδιαίτερο τρόπο αφήγησης των ιστοριών τους μέσω της μεθόδου του παραμυθιού, οι Dirty Granny Tales με τον Φιλάνθρωπο, δεν αφηγούνται απλά ένα σκοτεινό ατμοσφαιρικό παραμύθι, αλλά επανέρχονται με πιο ειρωνική διάθεση, σκορπίζοντας ερωτηματικά μέσα σε ένα σκηνικό βγαλμένο από ένα τσίρκο του τρόμου. Σε αυτή την παράσταση, οι μουσικοί δεν έχουν ρόλο αφηγητή, αλλά είναι οι βασικοί χαρακτήρες της ιστορίας. Η τεχνική του looping μετατρέπει πολύ συχνά τον καθένα τους σε άνθρωπο-ορχήστρα, δίνοντάς τους τον χώρο και τον χρόνο να συνδυάσουν το μουσικό με το θεατρικό κομμάτι.
«Η αξία ενός καλλιτέχνη για μένα φαίνεται, από το με πόση μαεστρία μπορεί να γίνει επικοινωνιακός», μας εξηγεί στη συνέχεια ο Σταύρος Μητρόπουλος, γεγονός που το επιβεβαιώνει και η επιτυχημένη πορεία του σχήματος, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Ποιος είναι όμως ο Φιλάνθρωπος των Dirty Granny Tales; Και σε ποιο βαθμό ο τρόμος κινητοποιεί τις κοινωνίες; Ο Σταύρος Μητρόπουλος μιλά στην Εποχή για την παράσταση, τη μέθοδο του παραμυθιού και για την ελληνική κοινωνία στις μέρες μας.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα της νέας σας παράστασης «The Philanthropist»; Σε ποιο βαθμό σας επηρέασε η κοινωνικοπολιτική κατάσταση των τελευταίων χρόνων;
Mετά τις τελευταίες μας παραστάσεις το 2019, αρχίσαμε να ετοιμάζουμε την επόμενη παραγωγή μας. Ήταν μια ιστορία για έναν αποδυναμωμένο θεό, έδειχνε πολύ τη σχέση ανθρώπου και θρησκείας. Παράλληλα, ετοίμαζα και μια παράσταση με κεντρικό πρόσωπο τον χαρακτήρα που υποδύομαι στις παραστάσεις μας, τον Mouldbreath. Τα αναφέρω αυτά, για να δείξω σε πόσο δημιουργική φάση βρισκόμασταν τότε. Μετά άρχισαν τα λόκνταουν και για όλους κόπηκε η ροή της ζωής μας. Περάσαμε ένα μεγάλο διάστημα όπου η ανθρωπότητα βρισκόταν σε καταστολή. Ζούσαμε και ζούμε ακόμα ένα θέατρο του παραλόγου, με αποτέλεσμα να είμαστε διχασμένοι.
Παρόλο που είχε δουλευτεί τόσο πολύ η παράσταση με τον αποδυναμωμένο θεό -προσωπικά τουλάχιστον- δεν μπορούσα να τη συνεχίσω. Μέσα σε αυτά τα χρόνια έχουμε βιώσει πρωτόγνωρες καταστάσεις. Έχουμε αλλάξει ματιά για τον κόσμο που ζούσαμε τόσα χρόνια. Μου φαίνεται αδιανόητο να μείνω ανεπηρέαστος καλλιτεχνικά.
Στην παράσταση, η αρμονική ζωή μιας κοινωνίας ταράσσεται με την εμφάνιση ενός τέρατος. Ο Φιλάνθρωπος θα εμφανιστεί ως σωτήρας για να αντιμετωπίσει αυτή την απειλή και να επαναφέρει την ηρεμία στην πόλη. Κατά ποιο τρόπο η δράση του επηρεάζει το επιβαρυμένο σκηνικό;
Σίγουρα όταν μια απειλή αλλάζει τα δεδομένα μιας ιδανικής κοινωνίας, η παρουσία του σωτήρα θα επηρεάσει έντονα. Όταν όμως η σωτηρία συνοδεύεται και με ιδιοτέλεια, χωρίζει τον κόσμο σε δύο κατηγορίες. Σε αυτούς που θα πληρώσουν το τίμημα για χάρη της ασφάλειας τους και σε αυτούς που θα έχουν προβληματιστεί με το πόσο σωτήρας τελικά είναι αυτός που βγαίνει τόσο κερδισμένος.
Υπάρχουν σήμερα φιλάνθρωποι;
Πάντα αυτός ο όρος μου έβγαζε κάτι πολύ ναρκισσιστικό. Δηλαδή, αν αναλύσουμε αυτή την έννοια, μιλάμε για κάποιον που είναι φίλος των ανθρώπων, κάτι σαν τον ζωόφιλο. Μου έρχεται μια εικόνα ενός πλάσματος που έχει γύρω του ανθρώπους τους ταΐζει και τους χαϊδεύει τα κεφάλια.
Βέβαια η ουσία της ερώτησής σου είναι αν σήμερα υπάρχουν άνθρωποι με μεγάλες περιουσίες που θέλουν να βοηθάνε τους συνανθρώπους τους. Θέλω να πιστεύω πως πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν. Απλά, όταν η τάση είναι να βοηθήσεις, δεν έχεις τόσο την ανάγκη να το προβάλεις κραυγαλέα. Πιο πολύ η λύσσα να σε μάθει ο κόσμος ως φιλάνθρωπο, μου ταιριάζει να χρησιμοποιείται σαν καμουφλάζ.
Επιλέγετε να αφηγείστε τις ιστορίες σας χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του παραμυθιού. Τι σας οδήγησε σε αυτή την επιλογή;
Θυμάμαι μικρός, να βλέπω στην τηλεόραση την ταινία ο «Λαβύρινθος». Τότε συνειδητοποίησα πόσο με αγγίζει η παραμυθένια ατμόσφαιρα. Πιστεύω έχουμε πολύ καλύτερο αποτέλεσμα όταν αγαπάμε αυτό που κάνουμε. Με ιντριγκάρει, επίσης, πόσο ευέλικτο είναι το παραμύθι, όταν θες να περάσεις αλληγορικά μηνύματα.
Κατά τη γνώμη σας, το κοινό δέχεται πολύ πιο εύκολα τα μηνύματα ενός έργου μέσω της αφήγησης του παραμυθιού;
Η αξία ενός καλλιτέχνη για μένα φαίνεται, από το με πόση μαεστρία μπορεί να γίνει επικοινωνιακός. Προσωπικά, όπως είπα και πριν, το παραμύθι το θεωρώ ευέλικτο, αλλά δεν είναι κανόνας.
Ο Βλάντιμιρ Προπ αναφέρει στις λειτουργίες του παραμυθιού, την ύπαρξη ενός μαγικού βοηθού, που μας οδηγεί στη λύση του παραμυθιού. Στο δικό σας παραμύθι, ποιος είναι ο μαγικός βοηθός;
Ίσως, ο Προπ τον οποίο δεν γνωρίζω, να αναφέρεται σε κλασικά παραμύθια. Δεν ταυτίζομαι με την άποψη του και σίγουρα δεν είναι κανόνας. Σε μάς ο μαγικός βοηθός δεν υπάρχει. Στη δική μας ιστορία ένα ατύχημα θα δώσει αυτή τη λύση.
Η ατμόσφαιρα στον Φιλάνθρωπο θυμίζει ένα τσίρκο τρόμου. Ο τρόμος κινητοποιεί τις κοινωνίες; Και πώς θα χαρακτηρίζατε την ελληνική κοινωνία;
Ο τρόμος πάντα ήταν ένα πολύ λειτουργικό χειριστικό εργαλείο. Στο πλαίσιο μιας παράστασης όμως, θεωρώ πως προβληματίζει περισσότερο το σκοτάδι, από το φωτεινό happy end που πολλοί θεωρούν κανόνα. Εμείς θέλουμε μόλις βγει ο κόσμος από το θέατρο να είναι σκεπτικός, δεν είμαστε διασκεδαστές.
Είμαστε ένας λαός που έχει τόσα πολλά χαρίσματα και με πληγώνει το γεγονός ότι στην παιδεία μας δεν υπάρχει η συλλογική συνείδηση. Αν γνωρίζαμε πόσο κερδισμένοι θα ήμασταν αν αποβάλαμε τον ατομισμό από πάνω μας, τότε θα ήμασταν μια δυνατή παραδεισένια χώρα.
Επίσης, ειδικά μετά την αγνόηση του δημοψηφίσματος το 2015, είμαστε ευνουχισμένοι. Δεν διεκδικούμε. Ελπίζω να ξυπνήσουμε από το λήθαργο πριν να είναι πια αργά.
Οι Dirty Granny Tales δημιουργήθηκαν το 2006. Από τότε μέχρι σήμερα, τι έχει επηρεάσει καθοριστικά τον τρόπο αφήγησης των παραμυθιών σας αλλά και του ύφους σας;
Στις πρώτες μας παραστάσεις, πρώτα γράφαμε τη μουσική. Η μουσική έφτιαχνε εικόνες, οι εικόνες την ιστορία. Οπότε, ήταν κάτι σαν live εκτελέσεις κομματιών που συνοδεύονταν με κάποιο χορευτικό, κουκλοθέατρο, animation κ.λπ. Μετά είδα πως με βάση την ιστορία, μπορεί να χτιστεί ένα πιο δομημένο αποτέλεσμα. Οπότε, ακόμα και η μουσική έχει πολλές φόρες πιο συνοδευτικό χαρακτήρα, πολλές μελωδίες θα τις ξανακούσουμε κατά τη διάρκεια της παράστασης. Υπάρχει μια πιο soundtrack λογική. Aς πούμε πως συγκριτικά με πιο παλιά, έχουμε περισσότερο θεατρικό ύφος.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Μια περιοδεία και να ασχοληθούμε λίγο περισσότερο με το merchandise.
Σενάριο- σκηνοθεσία: Σταύρος Μητρόπουλος, light designer: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου,
μουσική σύνθεση: Σταύρος Μητρόπουλος, κατασκεύες: Διονύσης Ανδριόπουλος, light manipulator: Γιώργος Πετράτος, σχεδιασμός σκηνικών, κοστουμιών και χαρακτήρων: Σταύρος Μητρόπουλος, Διονύσης Ανδριόπουλος, animation projection: Σταύρος Μητρόπουλος
Παίζουν: Σταύρος Μητρόπουλος: φωνητικά, μαντολίνο, μάντολα, τσέλο, κρουστά, φλογέρα, synthesizer, θεατρικός ρόλος: The journalist
Χριστίνα Συριοπούλου: πιάνο, φωνητικά, synthesizer, θεατρικός ρόλος: The journalist 2
Μιχάλης Κασβίκης: κρουστά, θεατρικός ρόλος: The citizen
Γιώργος Σμακ: ακουστική κιθάρα, φωνητικά, φλογέρα, μελόντικα, synthesizer, θεατρικός ρόλος: The citizen 2
Διονύσης Ανδριόπουλος: χορός, κούκλες, θεατρικός ρόλος: Multi roles
Δήμητρα Δασκάλου: Canteen Woman
Τελευταία παράσταση: Σάββατο 7 Δεκεμβρίου, στις 10μμ, στο Θέατρο Ροές (Ιάκχου 16)