Ιλιά Ιλφ - Γεβγκένι Πετρόφ «Μια φωτεινή προσωπικότητα», μετάφραση: Κωνσταντίνα Λύγκουρη, εκδόσεις Ενάντια, 2024
Ο Γιεβγκένι Πετρόφ (1903-1942) γεννήθηκε στην Οδησσό όπως και ο Ιλιά Ιλφ (1897-1937). Ο πατέρας του πρώτου ήταν καθηγητής της Ιστορίας, του δεύτερου, τραπεζικός υπάλληλος. Μετά το γυμνάσιο, ο Πετρόφ δούλεψε ως δημοσιογράφος του Ουκρανικού Πρακτορείου Ειδήσεων, ύστερα στο Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων και αργότερα στον Τύπο. Αντίθετα, ο Ιλφ, αφού αποφοίτησε από τεχνική σχολή της πόλης του, εργάστηκε ως τηλεφωνητής, σχεδιαστής και εργάτης σε εργοστάσιο αεροπλάνων – άρχισε να γράφει, απ’ το 1927, μαζί με τον Γιεβγκένι σε εφημερίδα της Μόσχας. Η ανελέητη σάτιρα των έργων τους έχαιρε μεγάλης δημοτικότητας, κυρίως δε «Οι δώδεκα καρέκλες» (1928), «Το χρυσό μοσχάρι» (1931) – εκδ. Σύγχρονη Εποχή σε μετάφραση Πλάτωνα Καραντάνη. Βεβαίως και η «Φωτεινή προσωπικότητα» (1928). Επίσης οι δυο τους έγραψαν χρονογραφήματα, διηγήματα, σενάρια ταινιών όπως και ένα βιβλίο για τις ΗΠΑ, «Μονώροφη Αμερική» (1936). «Οι δώδεκα καρέκλες» έγιναν θεατρικό έργο ενώ γυρίστηκαν σε φιλμ σε πολλές χώρες με πιο επιτυχημένα αυτά του μεγάλου κουβανού σκηνοθέτη Τόμας Γκουτιέρες Αλέα και του Μελ Μπρουκς. Το στόρι εστιάζει σε πλουσιότατη κυρία που κρύβει τα τιμαλφή της σε μια ντουζίνα καρέκλες για να μην τα απαλλοτριώσει η επανάσταση και την αγωνιώδη προσπάθεια του γαμπρού της να τα ανακαλύψει μέσα στην έπαυλη της που έχει μετατραπεί σε δημόσιο γηροκομείο!
Η Φωτεινή προσωπικότητα αναφέρεται στον νεαρό Γιγκόρ Κάρλοβιτς Φιλιούριν, κάτοικο της (φανταστικής) πόλης του Πιστσεσλάβ, γραμματέα στο τμήμα εξωραϊσμού της Δημοτικής Υπηρεσίας Πιστσεσλάβ ή ΔΥΠ. Κλασικός δημόσιος υπάλληλος άοσμος, άγευστος, μετρημένος και ευαίσθητος – σχεδόν αόρατος. Τυχαία, κατακαλόκαιρο, συναντάει τον τρελό εφευρέτη Μπάμπσκι από τον οποίο πέφτει, εκ της τσέπης, ένα κομμάτι σαπούνι κατά των φακίδων. Ο Φιλιούριν το χρησιμοποιεί στα δημόσια ρωσικά μπάνια και… εξαφανίζεται! Σοκαρισμένος ο άνθρωπος βρίσκεται ολόγυμνος στον δρόμο – είχαν κλέψει τα ρούχα του. Διάφανος άνθρωπος πλέον ψάχνει τον μουρλό επιστήμονα. Μόνη απόδειξη ύπαρξής του, η φωνή. Αυτή είναι που θα προκαλέσει κρίσεις πανικού σε όλα τα στελέχη και τους συναδέλφους στην υπηρεσία.
Οι συγγραφείς λειτουργούν ανατρεπτικά: εκεί που ο «υλικός» Φιλιούριν ήταν ουσιαστικά αόρατος, τώρα ο πραγματικά αόρατος Φιλιούριν είναι φόβος και τρόμος, καθώς μπορεί να βλέπει όλες τις ατασθαλίες και τις ρεμούλες της γραφειοκρατίας. Πολλά κωμικοτραγικά επεισόδια, με σπαρταριστούς διαλόγους, διαμείβονται στο πέρασμα της ιστορίας σε ένα οίκημα που για περίεργους λόγους είναι γεμάτο διάσπαρτες κολώνες. Αν τελικά ο συμπαθής Φιλιούριν αποκτήσει ξανά σάρκα και οστά πώς θα αντιδράσουν οι γραφειοκράτες; Στο έκτακτο παράρτημα αντί προλόγου, δίκην εφημερίδας τιτλοφορούμενης «Η Μύτη», υπάρχουν φανταστικά ρεπορτάζ σφοδρής κριτικής στο βιβλίο του ντουέτου!
Ο Ιλφ πέθανε λίγο μετά από ένα ταξίδι του στην Αμερική, αφού είχε επιδεινωθεί η κατάσταση της υγείας του – έπασχε από φυματίωση. Πέντε χρόνια μετά τον Ιλφ σκοτώθηκε κι ο Πετρόφ σε αεροπορικό δυστύχημα, καθώς επέστρεφε από την πολιορκημένη Σεβαστούπολη, ως πολεμικός ανταποκριτής της Πράβντα.