Η ομάδα του Ολυμπιακού με τον Ανδρέα Μουράτη (όρθιος δεύτερος από δεξιά)
Μια διαφορετική ματιά στην ιστορία του Ολυμπιακού
Εκατό χρόνια ζωής συμπληρώνει ο Ολυμπιακός Πειραιώς, καθώς ιδρύθηκε στις 10 Μαρτίου του 1925. Ένας αιώνας αθλητικής ζωής για τον σύλλογο που γεννήθηκε από την προσφυγική κοινωνία του Πειραιά. Τη δική του άποψη, καταγράφοντας διάφορα αθλητικά αλλά και πολιτικά “στιγμιότυπα” από την πορεία του “ερυθρόλευκου” συλλόγου καταθέτει ο Σπύρος Αλεξίου στο βιβλίο “Ένας Θρύλος με πολλά πρόσωπα-
100 Χρόνια Ολυμπιακός” (Εκδόσεις Τόπος). Σήμερα στην “Εποχή” δημοσιεύουμε δυο χαρακτηριστικά αποσπάσματα.
Έξω η Χούντα από τον Πειραιά
Μία βδομάδα πριν τις δηµοτικές εκλογές του 1982, στις 10 Οκτωβρίου, ο Ολυµπιακός αγωνιζόταν στο «Καραϊσκάκης» µε αντίπαλο την Παναχαϊκή και, ως συνήθως, από τα µεγάφωνα ακούγονταν διαφηµίσεις. Ανάµεσα σε διαφηµίσεις ακούστηκε μία για τον υποψήφιο δήµαρχο στον κεντρικό δήµο του Πειραιά, Αριστείδη Σκυλίτση. Για ελάχιστα δευτερόλεπτα επικράτησε σιωπή και στη συνέχεια το γήπεδο σείστηκε από το σύνθηµα «Έξω η Χούντα από τον Πειραιά». Το σύνθηµα ξεκίνησε από τη Θύρα 7 και απλώθηκε σε όλο το γήπεδο. Όλο; Ο Αριστείδης Σκυλίτσης ήταν ο δήµαρχος της Χούντας και στις εκλογές κατέβαινε ως ανεξάρτητος, χωρίς να υποστηρίζεται ούτε από τη Νέα ∆ηµοκρατία! Κι όµως ψηφιζόταν από τους µισούς Πειραιώτες, τους οποίους σε καµία περίπτωση δεν θα µπορούσαµε να χαρακτηρίσουµε «χουντικούς». ∆όθηκαν πολλές εξηγήσεις για αυτό το παράδοξο, βάσιµες στην πλειονότητά τους, αλλά όχι επαρκείς: η οικογένεια του Σκυλίτση είχε ισχυρή παράδοση στον Πειραιά. Ο παππούς του, επίσης Αριστείδης, είχε διατελέσει δήµαρχος την περίοδο 1883-1887, ενώ ο πατέρας του, ∆ηµοσθένης-Οµηρίδης, την περίοδο 1907-1914. Ο ίδιος διορίστηκε δήµαρχος το 1967 από τη Χούντα, θέση που διατήρησε µέχρι την πτώση της. Πρωταγωνίστησε σε µεγάλα οικονοµικά σκάνδαλα, αλλά και στην καταστροφή σηµαντικών κτιρίων όπως του περίφηµου Ρολογιού του Πειραιά και της Ραλλείου (…) Ας ξαναγυρίσουµε στον Τσοκόπουλο: Η ιδιοµορφία που γνώριζε ο Σκυλίτσης ήταν το ψυχολογικό τραύµα που προκάλεσε η απότοµη πτώση του Πειραιά µετά την αλλαγή από τον 19ο προς τον 20ό αιώνα (…) Η εθνική εικόνα της πόλης-πρότυπο κατέρρευσε και πήρε τη θέση της η σύνδεση του Πειραιά µε την περιθωριακότητα και µε ό,τι αυτό περιλαµβάνει: την εγκληµατικότητα, την παραβατικότητα, την κοινωνική κρίση, την έκρηξη της χρήσης των ναρκωτικών ουσιών, την κατάρρευση της πολιτιστικής ζωής. Η ζωή των µικρών αστών του Πειραιά άλλαξε δραµατικά στη διάρκεια µιας γενιάς και οι µαγαζάτορες της δεκαετίας του 1970 κουβαλούσαν την ανάµνηση ως τραύµα και ως νοσταλγία από τους γονείς τους...
Πρώτος ύµνος στον Μουράτη
Αν έπρεπε να επιλέξουµε ένα πρόσωπο που να συμπυκνώνει όλα όσα συμβολίζει διαχρονικά ο «Ολυμπιακός» για χιλιάδες ανθρώπους, οι υποψήφιοι θα ήταν είναι πολλοί: Ανδριανόπουλος, Βάζος, Χέλµης, Γόδας, Αναματερός, ∆αρίβας· ο Μπέµπης, ο Θεοδωρίδης, ο Υφαντής, ο Σιδέρης, ο Σιώκος· οι Αναστόπουλος, Καραταΐδης, Καραπιάλης, Τζόρτζεβιτς, Ζιοβάνι και άλλοι πολλοί. Έστω και αδικώντας όλους αυτούς τους θρύλους, η πλειονότητα θα κατέληγε στο πρόσωπο αυτού του αγράµµατου εργάτη, του µαχητή του ΕΛΑΣ, του υποδειγµατικά τίµιου ανθρώπου, του κορυφαίου αµυντικού που έχει αναδείξει το ελληνικό ποδόσφαιρο. Θα κατέληγε στον Ανδρέα Μουράτη· το δικό του «πρόσωπο» είχε και έχει ο «δικός» µας Ολυµπιακός. Γεννήθηκε το 1926, φτωχόπαιδο, γιος μικρασιατών προσφύγων που ζούσαν σε ξύλινη καλύβα στα παλιά Λεµονάδικα του Νέου Φαλήρου. Ξεκίνησε να παίζει µπάλα στους χωµατόδροµους δίπλα στο «Καραϊσκάκη» και να αγωνίζεται στην ΑΕ Χρωµατουργείων, συνέχισε στην Προοδευτική και από το 1943 αγωνιζόταν στην οµάδα της ΕΠΟΝ Πειραιά καθώς εντάχθηκε και στον εφεδρικό ΕΛΑΣ. Παράλληλα µε το ποδόσφαιρο δούλευε σκληρά, ήταν φορτοεκφορτωτής στον ΟΛΠ και σήκωνε στην πλάτη του εκατοντάδες κολώνες της ∆ΕΗ. Σπάνια µιλούσε δηµόσια, το 1987 έδωσε µια συνέντευξη στον αξέχαστο δηµοσιογράφο (και µέγα λάτρη του Ολυµπιακού) Πάνο Γεραµάνη, που δηµοσιεύτηκε στην εφηµερίδα Πρώτη. Ο αγράµµατος Μουράτης, που βέβαια δεν είχε διαβάσει µαρξιστικά εγχειρίδια, είπε την αλήθεια του µε τον δικό του τρόπο: «Πήγα στον ΕΛΑΣ για να ζουν όλοι οι άνθρωποι ίσα!». Στη µάχη έξω από το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής ήταν ακροβολιστής. Έριξε βολές εναντίον γερµανικού τανκ κι ενώ οι Γερµανοί ετοιµάζονταν να ανταποδώσουν τα πυρά ο Μουράτης πήρε την οµάδα του και έφυγαν µέσα σε κλάσµατα του δευτερολέπτου, σώζοντας τους συντρόφους του γιατί οι κατακτητές έριξαν οβίδες.
Προς το παρόν ας µείνουµε στα λόγια µε τα οποία έκλεισε τη συνέντευξη στον Πάνο Γεραµάνη, λόγια που θα έπρεπε να είναι χαραγµένα σε µια µεγάλη πλάκα έξω από το «Καραϊσκάκης»: «Εγώ γεννήθηκα και θα πεθάνω σ’ αυτή τη γειτονιά. Ζω για τον Ολυµπιακό. Σε µία ακτίνα πεντακοσίων µέτρων είναι όλη µου η ζωή. Από του Κεράνη έως το Καραϊσκάκη. Ήµουν µία ζωή φτωχός, αλλά πάντα τίµιος, γεια σου φίλε…». Θα έπρεπε, δεν είναι όµως…