Το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, με τίτλο «Ρύθμιση υγειονομικών θεμάτων Ενόπλων Δυνάμεων και λοιπές διατάξεις», φέρνει σαρωτικές αλλαγές στο στρατιωτικό υγειονομικό σύστημα, ανοίγοντας τον δρόμο για την ιδιωτικοποίηση. Σύμφωνα με το σχέδιο που έχει διαρρεύσει στον Τύπο και σε αναμονή δημοσίευσής του στο Διαύγεια για διαβούλευση, φαίνεται ότι επιχειρεί να θεσπίσει μια σειρά διατάξεων που προκαλούν ανησυχία, καθώς θέτουν σε κίνδυνο τη λειτουργία των στρατιωτικών νοσοκομείων με την είσοδο ιδιωτών, ενώ στέλνει τους στρατιωτικούς σε ιδιώτες γιατρούς με το πρόσχημα της άμεσης εξυπηρέτησης.
Το νομοσχέδιο επιτρέπει στη Διεύθυνση Υγειονομικού του ΓΕΕΘΑ να συνάπτει συμβάσεις με ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Με βάση αυτές τις συμβάσεις, οι ασφαλιστικές εταιρείες θα παρέχουν επ’ αμοιβή στους πελάτες τους διαγνωστικές, θεραπευτικές και επεμβατικές πράξεις στα στρατιωτικά νοσοκομεία, κατά τη διάρκεια της ολοήμερης λειτουργίας τους, πέραν του τακτικού ωραρίου. Στην πράξη, τα στρατιωτικά νοσοκομεία μετατρέπονται σε «ιδιωτικές κλινικές» για όσους μπορούν να πληρώσουν.
Η διατάραξη του ισχύοντος συστήματος δεν σταματά εδώ. Το άρθρο 35 επιτρέπει στους ιδιώτες γιατρούς να συνταγογραφούν φάρμακα και διαγνωστικές εξετάσεις σε στρατιωτικούς, ενώ το κόστος αυτών των υπηρεσιών θα επιβαρύνει τους ίδιους τους στρατιωτικούς. Η εξέλιξη αυτή, για πρώτη φορά, μεταφέρει τη δαπάνη από τη δημόσια σφαίρα στα ίδια τα στελέχη.
Το νομοσχέδιο εισάγει τη δυνατότητα οι υποχρεωτικές ετήσιες υγειονομικές εξετάσεις των στρατιωτικών να γίνονται από ιδιώτες γιατρούς ή ιδιωτικές κλινικές. Εδώ προκύπτουν σοβαρά ερωτήματα: πώς θα ενημερώνεται η υπηρεσία για τη σωματική ικανότητα των στελεχών; Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των ιπτάμενων στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας. Εάν ένας πιλότος εξεταστεί από ιδιώτη γιατρό και διαγνωστεί με πρόβλημα υγείας, θα ενημερωθεί η υπηρεσία για την καταλληλότητά του να συνεχίσει να πετά; Οι ασαφείς διατυπώσεις του νομοσχεδίου αφήνουν πολλά κενά, εγείροντας ανησυχίες για τη διαφάνεια και την ασφάλεια του στρατεύματος.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο έντονο αν λάβουμε υπόψη την υποστελέχωση των στρατιωτικών νοσοκομείων. Σύμφωνα με στοιχεία που δίνει ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Γιάννης Κεφαλογιάννης:
-
-176 γιατροί και νοσηλευτές έχουν μετακινηθεί από στρατιωτικά νοσοκομεία σε νοσοκομεία του ΕΣΥ σε Σέρρες, Κομοτηνή, Ξάνθη, και άλλες περιοχές.
-
-Στα ακριτικά νησιά, οπλίτες ιατροί έχουν αναλάβει να καλύψουν κρίσιμες μονάδες, υποκαθιστώντας μόνιμους γιατρούς.
-
-220 στελέχη έχουν αποσπαστεί στο ΕΚΑΒ για να λειτουργούν ως πληρώματα ασθενοφόρων.
Η αποδυνάμωση αυτή έχει ήδη οδυνηρές συνέπειες: Στο 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών κινδυνεύει να κλείσει η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) λόγω έλλειψης ενός επικουρικού ιατρού. Στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΝΝΑ) οι παραιτήσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά, με αποτέλεσμα να καθυστερούν πολύμηνες χειρουργικές επεμβάσεις. Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, μόνο το καλοκαίρι του 2024 καταγράφηκαν δεκάδες παραιτήσεις στο 401 ΓΣΝΑ. Η διαρροή του σχεδίου για ιδιωτικοποίηση των στρατιωτικών νοσοκομείων προκάλεσε νέο κύμα αποχωρήσεων, με εκτιμήσεις να μιλούν για τριψήφιο αριθμό αποχωρήσεων αν εφαρμοστεί το νομοσχέδιο.
Οι στρατιωτικοί γιατροί εργάζονται υπό δυσμενέστερους όρους από τους συναδέλφους τους στο ΕΣΥ, καθώς έχουν:
-
-Υποχρεωτική παραμονή στις Ένοπλες Δυνάμεις για περισσότερα χρόνια μετά την ειδικότητα.
-
-Χαμηλότερες απολαβές για εφημερίες και επιδόματα.
-
-Διαταγές για μετακινήσεις χωρίς λογική: Στρατιωτικοί γιατροί μετακινούνται στο ΕΣΥ χωρίς αντίστοιχη πρόβλεψη για ενίσχυση των στρατιωτικών νοσοκομείων.
Οι συνθήκες αυτές δημιουργούν κλίμα απογοήτευσης, οδηγώντας πολλούς να εγκαταλείπουν το στρατιωτικό υγειονομικό σύστημα. Με τη δημόσια υγεία των στρατιωτικών να παραδίδεται στον ιδιωτικό τομέα, το νομοσχέδιο απειλεί την ίδια την επιχειρησιακή ετοιμότητα των Ενόπλων Δυνάμεων. Τα κενά προσωπικού, η ασάφεια στις διατάξεις και η μετατροπή των στρατιωτικών νοσοκομείων σε «επιχειρηματικές μονάδες» δημιουργούν ένα επικίνδυνο προηγούμενο. Η κυβέρνηση καλείται να αναθεωρήσει το νομοσχέδιο πριν οι συνέπειες γίνουν μη αναστρέψιμες.
ΠΟΕΣ: «Η ενοποίηση υποβαθμίζει τα δικαιώματα των στρατιωτικών»
Ο Δημήτρης Μεθενίτης, πρόεδρος της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Ενώσεων Στρατιωτικών (ΠΟΕΣ), μιλώντας στην «Εποχή», καταγγέλλει την ξεκάθαρη υποβάθμιση των στρατιωτικών νοσοκομείων, επισημαίνοντας τη στοχευμένη προσπάθεια ενοποίησης δομών και παροχών Υγείας, που οδηγεί σε επιδείνωση των συνθηκών εργασίας και μείωση των δικαιωμάτων των στρατιωτικών.
«Δυστυχώς οι εξελίξεις που δρομολογούνταν ως προς τα στρατιωτικά νοσοκομεία είχαν αποκαλυφθεί εδώ και μήνες και είχαν αποτελέσει αντικείμενο σκληρού σχολιασμού της ΠΟΕΣ, αφού ήταν ξεκάθαρη η προσπάθεια γενικότερης υποβάθμισης των παροχών υγείας των στρατιωτικών.
Προς πολύ μεγάλη μας απογοήτευση, η πορεία των εξελίξεων μας επιβεβαίωσε πλήρως, όπως εξάλλου αποδεικνύεται και από την πρόσφατη ‘’διαρροή’’ του σχεδίου νόμου για το θέμα. Θέλω να επισημάνω τη λέξη ‘’διαρροή’’, διότι εδώ και πάρα πολλούς μήνες έχει αναβαθμιστεί στον μόνο τρόπο να διερευνηθούν οι αντιδράσεις και να προσαρμοστούν τα νέα μέτρα με πιο ανώδυνο εκφραστικά τρόπο.
Αντίστοιχα και τώρα, όπως παρατηρούμε απουσιάζει πλήρως η λέξη ‘’ενοποίηση’’, αλλά υποδεικνύεται ευθέως μέσα από τις πολύ μεγάλες αλλαγές στις διαδικασίες μεταθέσεων κλπ, από τις οποίες προκύπτουν ξεκάθαρα κοινές δομές, κοινό Σώμα Υγειονομικού, κοινές διαδικασίες κλπ.
Όλα αυτά, πλέον υπό τον έλεγχο του ΓΕΕΘΑ, στο οποίο περνάει σχεδόν το σύνολο των αρμοδιοτήτων και ευθείες παρεμβάσεις ακόμα και στον τρόπο λειτουργίας τους. Ως προς το θέμα των παροχών υγείας, η υποβάθμιση είναι ξεκάθαρη. Τα στρατιωτικά νοσοκομεία στο πλαίσιο του διαρκούς ελέγχου και της ‘’απειλής’’ του οικονομικού στραγγαλισμού, θέλοντας και μη, θα ανοίξουν τις πόρτες τους στους πολίτες με ιδιωτική ασφάλιση.
Αντίστοιχα, κατά τα πρότυπα του ΕΣΥ, διάφορα προβλήματα θα ‘’επιλυθούν’’ μέσα από διεύρυνση των διαδικασιών. Πχ, θα υπάρχουν απογευματινά ιατρεία τα οποία ως γνωστόν είναι επί πληρωμή. Όποιος αδυνατεί να περιμένει, μπορεί να απευθύνεται ακόμα και για συνταγογράφηση φαρμάκων σε ιδιώτες ιατρούς κλπ.
Οι συνθήκες εργασίας των γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού δε, επιδεινώνονται δραματικά, αφού θα πρέπει εκτός από τα πρωινά ιατρεία να στελεχώνουν και τα απογευματινά, δίχως να υπάρχει ορατή δυνατότητα ενδυνάμωσης των νοσοκομείων.
Αυτό αποτελεί μια ακόμα ένδειξη ενοποίησης, ώστε να υπάρξει στελέχωση ενός νοσοκομείου και τα υπόλοιπα να επιχειρηθεί να ‘’αξιοποιηθούν’’ υπέρ τρίτων. Η ΠΟΕΣ δεσμεύεται ότι θα αντιδράσει και θα σταθεί δίπλα σε κάθε θιγόμενο, υπερασπιζόμενη τα δικαιώματα των στρατιωτικών»
Παπανικολάου: Μνημονιακή απαίτηση η ιδιωτικοποίηση
Ο Παναγιώτης Παπανικολάου, γενικός γραμματέας της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών (ΟΕΝΓΕ), εξέφρασε έντονες ανησυχίες για το μέλλον των στρατιωτικών νοσοκομείων. Σε συνέντευξή του στο Armyvoice.gr. χαρακτήρισε την ιδιωτικοποίησή τους ως «μνημονιακή επιταγή», προειδοποιώντας για τις καταστροφικές συνέπειες αυτής της πολιτικής, η οποία, όπως σημείωσε, ακολουθεί την ίδια πορεία με το ΕΣΥ.
«Η υποστελέχωση και η υποχρηματοδότηση είναι χρόνιες πληγές για τα στρατιωτικά νοσοκομεία», τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι αυτά τα προβλήματα είναι σκόπιμα. Η υπαγωγή των στρατιωτικών νοσοκομείων στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας και όχι στο υπουργείο Υγείας περιορίζει τη χρηματοδότησή τους, ενώ η μη αποπληρωμή οφειλών από τον ΕΟΠΥΥ επιδεινώνει την κατάσταση.
Η ιδιωτικοποίηση προχωρά μέσω συνεργασιών με ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και της εισόδου ιδιωτών γιατρών στις δομές. «Η λογική της αυτοχρηματοδότησης, που ξεκίνησε από το δεύτερο μνημόνιο, οδηγεί τα νοσοκομεία να εξαρτώνται από ταμεία και ιδιωτικές ασφάλειες, τα οποία είναι χρεοκοπημένα», επισήμανε.
Για τις συγχωνεύσεις, ο κ. Παπανικολάου προειδοποίησε ότι η εξομοίωση με τα δημόσια νοσοκομεία ανοίγει τον δρόμο για κλείσιμο στρατιωτικών νοσοκομείων, με δραματικές συνέπειες για τις υπηρεσίες υγείας. «Η τακτική της κυβέρνησης οδηγεί στο χάος, όπως έγινε στο ΕΣΥ», σχολίασε.
Ο κ. Παπανικολάου αναφέρθηκε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι στρατιωτικοί γιατροί, περιγράφοντάς τους ως «εγκλωβισμένους» σε ένα σύστημα που περιορίζει τη μισθολογική και επιστημονική τους αξιοπρέπεια. Οι γιατροί αυτοί δεν έχουν ελευθερία επιλογής ειδικότητας, ενώ συχνά εκτελούν διοικητικά καθήκοντα, πέρα από τον ιατρικό τους ρόλο.
«Υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι οι στρατιωτικοί γιατροί είναι ευνοημένοι. Στην πραγματικότητα, όμως, η ζωή τους καθορίζεται από περιορισμούς και δυσκολίες, όπως η στέρηση της επιλογής ειδικότητας ή η μετακίνησή τους για κάλυψη κενών», τόνισε. Παράλληλα, αναφέρθηκε στις νομοθετικές αλλαγές που αυξάνουν τον χρόνο παραμονής τους στον στρατό, χαρακτηρίζοντάς τις ως έναν «καταναγκαστικό εγκλωβισμό».
Τέλος, ο κ. Παπανικολάου υπογράμμισε ότι η ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα των στρατιωτικών νοσοκομείων είναι η μόνη βιώσιμη λύση. «Το χάος δεν λύνεται με πρόχειρες αλχημείες. Η χρηματοδότηση και η πλήρης στελέχωση είναι μονόδρομος», κατέληξε, καλώντας για συλλογική δράση υπέρ των στρατιωτικών και των οικογενειών τους.
Οργή στρατιωτικών γιατρών: υποβάθμιση και ιδιωτικοποίηση νοσοκομείων
Η διαρροή του νομοσχεδίου για τη «Ρύθμιση Θεμάτων Υγειονομικού στις Ένοπλες Δυνάμεις» έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία και οργή στο στρατιωτικό υγειονομικό προσωπικό. Οι στρατιωτικοί γιατροί, με μια οργισμένη επιστολή του Συνδέσμου Αποφοίτων της ΣΣΑΣ προς τον πρωθυπουργό και τους αρμόδιους υπουργούς, καταγγέλλουν τις σοβαρές επιπτώσεις που θα επιφέρει το νομοσχέδιο τόσο στις ίδιες τις δομές των στρατιωτικών νοσοκομείων όσο και στις συνθήκες εργασίας τους. Πιο συγκεκριμένα, κάνουν λόγο για:
Υποβάθμιση των παροχών υγείας: Η πρώτη και άμεση επίπτωση είναι η υποβάθμιση των παροχών υγείας προς το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και τις οικογένειές τους. Οι στρατιωτικοί γιατροί προειδοποιούν ότι η εισαγωγή απογευματινών ιατρείων επί πληρωμή και η είσοδος ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών θα μετατρέψουν τα στρατιωτικά νοσοκομεία σε «επιχειρηματικές δομές», αφήνοντας ακάλυπτο το προσωπικό που αδυνατεί να καλύψει οικονομικά αυτές τις αλλαγές.
Οικονομικός στραγγαλισμός: Η προτεινόμενη ενοποίηση με το ΕΣΥ συνεπάγεται μεγαλύτερη οικονομική επιβάρυνση για τα στρατιωτικά νοσοκομεία. Οι ανεπαρκείς κρατικές χρηματοδοτήσεις και οι καθυστερήσεις στις αποπληρωμές από ασφαλιστικούς οργανισμούς οδηγούν σε οικονομικό στραγγαλισμό, καθιστώντας τα νοσοκομεία αδύναμα να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες.
Εξάντληση και υποβάθμιση του προσωπικού: Οι συνθήκες εργασίας των στρατιωτικών γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού επιδεινώνονται. Οι γιατροί καλούνται να στελεχώνουν τόσο τα πρωινά, όσο και τα απογευματινά ιατρεία, χωρίς καμία πρόβλεψη για ενίσχυση του προσωπικού. Παράλληλα, οι αυξημένες απαιτήσεις συνοδεύονται από εξαντλητικούς ρυθμούς εργασίας, μειωμένες αποζημιώσεις και έλλειψη επαγγελματικής προοπτικής.
Περιορισμός στην αυτονομία και τη λειτουργία: Το νομοσχέδιο μεταφέρει πολλές αρμοδιότητες και τον έλεγχο λειτουργίας των στρατιωτικών νοσοκομείων στο ΓΕΕΘΑ, περιορίζοντας την αυτονομία τους. Αυτό, σύμφωνα με τους στρατιωτικούς γιατρούς, οδηγεί σε απώλεια της εξειδίκευσης και της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας που παρέχονται, με στόχο τη σταδιακή συγχώνευση και, ενδεχομένως, το κλείσιμο κάποιων νοσοκομείων.
Αντίδραση και διεκδικήσεις: Η οργή των στρατιωτικών γιατρών είναι έκδηλη. Ζητούν άμεση απόσυρση των διατάξεων που οδηγούν στην ιδιωτικοποίηση και υποβάθμιση των στρατιωτικών νοσοκομείων, καθώς και στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και των παροχών υγείας. Προειδοποιούν ότι η εφαρμογή του νομοσχεδίου θα έχει καταστροφικές συνέπειες, όχι μόνο για τους ίδιους αλλά και για την επιχειρησιακή ετοιμότητα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Το μήνυμα είναι σαφές: οι στρατιωτικοί γιατροί δεν είναι διατεθειμένοι να δεχθούν την υποβάθμιση των νοσοκομείων τους και είναι αποφασισμένοι να υπερασπιστούν τα δικαιώματα τους και την αποστολή τους.