Σε κλειστό χριστουγεννιάτικο πάρτι επέλεξε τελικά να παρουσιάσει το σήμα του νεοϊδρυθέντος κόμματός του ο Στέφανος Κασσελάκης, το βράδυ της περασμένης Κυριακής, δίνοντας στη δημοσιότητα μόνο ένα μικρό βίντεο με λίγες εικόνες −σε αντίθεση με τα ανοιχτά και μεγάλα καλέσματα που μας είχε συνηθίσει μέχρι τώρα.
Το σήμα προέκυψε κατόπιν ψηφοφορίας όσων εγγράφονταν ηλεκτρονικά μέλη, όπως είχε συμβεί και με το όνομα, με τον πρόεδρο του Κινήματος Δημοκρατίας να επισημαίνει σε σειρά βίντεο πως η απόφαση αυτή εδράζεται στις αρχές της συμμετοχικότητας και δημοκρατίας του κόμματος −όπως γράφει και η διακήρυξη του κόμματος «(ο πολίτης) Εδώ έχει ψήφο». Προς το παρόν, όμως, δεν φαίνεται να έχει και κάτι άλλο, όπως λόγο, ρόλο/θέση, αρμοδιότητες, καθήκοντα κτλ, αφού δεν έχει ξεκαθαριστεί κάποια κομματική δομή −με τις έννοιες, έτσι, της συμμετοχής και της δημοκρατίας να μετατρέπονται σε διαδικασίες απλής επικύρωσης δια ψήφου των προτάσεων/αποφάσεων της ηγεσίας.
Το στοίχημα της Κ.Ο.
Την προηγούμενη μέρα, σε συνάντηση με δημοσιογράφους στη Θεσσαλονίκη, ο Στέφανος Κασσελάκης είχε ανακοινώσει πως στις αρχές του νέου έτους το κόμμα θα συγκροτήσει κοινοβουλευτική ομάδα (Κ.Ο.). Μέχρι στιγμής από τους τελευταίους βουλευτές και βουλεύτριες που ανεξαρτητοποιήθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, επίσημα έχουν πάει στο Κίνημα Δημοκρατίας 5 (Α. Αυλωνίτης, Κ. Μάλαμα, Γ. Πούλου, Θ. Τζάκρη, Ρ. Χρηστίδου). Για τους υπόλοιπους 4, τα σενάρια ποικίλουν. Ο Ε. Αποστολάκης φαίνεται να είναι ο πιο σίγουρος στην προσχώρηση, ο Γ. Σαρακιώτης διστακτικός αλλά σε καμία περίπτωση αρνητικός, ενώ για την Ρ. Θρασκιά και τον Π. Παππά φημολογείται ότι κοίταζαν και προς το ΠΑΣΟΚ (από τη μεριά της αξ. αντιπολίτευσης δεν έχει διαφανεί, βέβαια, κάτι τέτοιο), αφήνοντας πάντα ένα ερωτηματικό αν πρόκειται για παιχνίδι διαπραγμάτευσης η μέχρι τώρα μη ένταξή τους στο Κίνημα Δημοκρατίας ή επικοινωνιακό, ώστε να ανακοινωθεί την κατάλληλη στιγμή η είδηση συμμετοχής τους.
Ακόμα, όμως, και στην περίπτωση που και οι 4 ανεξάρτητοι πάνε στο νέο κόμμα και πάλι δεν επιτυγχάνεται το όριο των 10 βουλευτών για τη συγκρότηση κοινοβουλευτικής ομάδας, γεγονός που σημαίνει είτε πως επίκεινται και άλλες αποχωρήσεις από τον ΣΥΡΙΖΑ, είτε πως ο Σ. Κασσελάκης κατέληξε σε συνεννόηση με ανεξάρτητους βουλευτές που προέρχονται από άλλο χώρο (είχε υπάρξει επικοινωνία με τον Μ. Χουρδάκη από την Πλεύση Ελευθερίας, ενώ πιθανά το ίδιο να συμβεί και με τη μητέρα του, επίσης ανεξάρτητη εκ της Πλεύσης, Α. Παπαϊωάννου), είτε ότι απλά η ανακοίνωση είχε μεγάλη δόση αισιοδοξίας και στόχευση τη δημιουργία δημόσιου και μιντιακού ενδιαφέροντος γύρω από το κόμμα.
Εύπεπτη ηθικολογία
Ενδιαφέρον που ούτως ή άλλως γνωρίζει πώς να προσελκύει ο Στέφανος Κασσελάκης, συνεχίζοντας τη συνταγή τόσο των εξορμήσεων και της άμεσης επαφής με πολίτες σε διάφορα μέρη της χώρας, όσο και της συνεχούς παρουσίας σε ψηφιακά και παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας, ή ακόμα και με την παραγωγή παραπολιτικών ειδήσεων (πχ η συνέντευξη του συζύγου του στην Σ. Χρηστίδου).
Ο πολιτικός του λόγος, επίσης, φαίνεται να ακολουθεί την ίδια τακτική έως τώρα (ίσως και πιο «απελευθερωμένα» απ’ όσο όταν ήταν επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ). Την κατασκευή, δηλαδή, πολιτικών και κοινωνικών προβλημάτων σαν να πρόκειται για ζητήματα κυρίως ηθικής. Κάπως έτσι, δομικά προβλήματα του πολιτικο-οικονομικού συστήματος που δυσχεραίνουν τη ζωή και την καθημερινότητα των πολιτών απο-ιδεολογικοποιούνται και παρουσιάζονται σαν ταινία της Φίνος Φιλμ, με τους φτωχούς πλην τίμιους ανθρώπους «του μόχθου», τους «επαγγελματίες της προκοπής» και την «κοινωνία που αγωνία», όπως περιγράφονται από τον Σ. Κασσελάκη, να αντιπαλεύουν με τα «λαμόγια» και την «ελίτ», χωρίς να επεξηγείται ποιοι είναι ποιοι, αλλά και πώς θα αλλάξει αυτή η κατάσταση. Η «αλλαγή», έννοια που χρησιμοποιεί συχνότατα ο επικεφαλής του Κινήματος Δημοκρατίας, παραμένει πάντα γενικόλογη και δεν αποκωδικοποιείται σχεδόν ποτέ σε συγκεκριμένες προτάσεις, ακόμα και όταν γίνεται αναφορά για «βαθιές θεσμικές αλλαγές», επιτρέποντας έτσι, βέβαια, τις διάφορες και διαφορετικές νοηματοδοτήσεις της από τους (εν δυνάμει) ψηφοφόρους του.
Στην ίδια ηθικολογική κατεύθυνση ασκείται αρκετές φορές και η κριτική του Σ. Κασσελάκη προς την κυβέρνηση, όπως φαίνεται πχ από σχετική δήλωσή του στους δημοσιογράφους στη Θεσσαλονίκη: «έχουν τελείως διαφορετική φιλοσοφία και κουλτούρα από εμάς και θεωρώ ότι το κόμμα αυτό δεν διοικεί τη χώρα με ηθικό τρόπο». Η διαφορετική φιλοσοφία, όμως, δύσκολα εντοπίζεται σε αρκετά −και καίρια− ζητήματα. Για παράδειγμα, όσον αφορά στις τράπεζες, παρά την κριτική στην κυβέρνηση και την υιοθέτηση παρόμοιας πρότασης με αυτή του ΠΑΣΟΚ, σε ραδιοφωνική συνέντευξη στο Status FM ο ίδιος δήλωσε ότι διαφωνεί με προτάσεις εξ αριστερών −περιγελώντας τις μάλιστα− για αύξηση του κρατικού μετοχικού κεφαλαίου και ίδρυση κρατικής τράπεζας, προκρίνοντας μέτρα ρευστότητας, στήριξης του επιχειρείν κτλ. Αντίστοιχα, οι 5 βουλευτές του κόμματός του υπερψήφισαν τις αμυντικές δαπάνες στον κυβερνητικό προϋπολογισμό, κ.ά.
Ο εύπεπτος και απλοϊκός λόγος εν ολίγοις περί Καλού – Κακού, ηθικού και μη, σε συνδυασμό με τη συχνή χρήση αποσαφήνιστων εννοιών θετικού πρόσημου (αλλαγή, συμπερίληψη, φως κτλ), όπως και η δήλωση περί αυτόνομης πορείας του κόμματος (συγκαλύπτοντας έτσι και πως ούτως ή άλλως δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιος πρόθυμος εταίρος), μπορεί να επιτρέψει την προσέλκυση διάφορων ετερόκλητων ακροατηρίων, απογοητευμένων τόσο από το παρελθόν και τα πεπραγμένα των υπαρχόντων κομμάτων, όσο και από την έλλειψη εναλλακτικών προτάσεων για την κατάσταση που βιώνουν.
Το ζήτημα της αντοχής
Κατά πόσο, όμως, μπορεί να μακροημερεύσει με αυτή την τακτική; Προς το παρόν, όλες οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν στο κόμμα ποσοστά εισόδου στη Βουλή [πχ εκτίμηση ψήφου 4,4% (GPO), 6,6% (Interview), 4% (Pulse), 4,1% (Metron Analysis)], ενώ σύμφωνα με δημοσίευμα της Καθημερινής, φαίνεται να έχει εισροές 18,6% από τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως και 3,9% από το ΠΑΣΟΚ. Από την άλλη, ο ίδιος ο Στέφανος Κασσελάκης καταγράφεται ως ένα πρόσωπο που μπορεί να προκαλέσει έντονη συμπάθεια, αλλά και ακόμα πιο έντονη αντιπάθεια, με τη δημοτικότητά του να δείχνει υποχώρηση το τελευταίο διάστημα. Για την ακρίβεια, στα στοιχεία της MRB συγκεντρώνει το υψηλότερο ποσοστό αρνητικών γνωμών μεταξύ των αρχηγών κόμματος (69,5%).
Για την ώρα, λοιπόν, το κόμμα του Σ. Κασσελάκη φαίνεται ότι μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης ψήφων απογοήτευσης, διαμαρτυρίας, τιμωρίας κτλ, συμβάλλοντας και στον περαιτέρω κατακερματισμό της αντικυβερνητικής ψήφου και την αποδυνάμωση συγγενών μεγαλύτερων κομμάτων. Αν, όμως, θα κρατήσει αυτή η δυναμική μέχρι και τις επόμενες εκλογές δεν είναι καθόλου σίγουρο (και θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες), καθώς, αν μη τι άλλο, παρόμοιο, από κάποιες σκοπιές, concept «πουλάνε» κι άλλα κόμματα, που φαίνεται να τα πηγαίνουν και καλύτερα δημοσκοπικά −βλέπε Ζωή Κωνσταντοπούλου.