Στην εκπνοή του χρόνου, με το 2024 να έχει προκαλέσει τεκτονικές αλλαγές στον πολιτικό χάρτη, τα κοινοβουλευτικά κόμματα εύχονται το 2025 να τους φέρει ευημερία, αγάπη, ευτυχία, υγεία, και κυρίως να βρεθούν στο επίκεντρο. Αυτά, όμως, δεν έρχονται από μόνα τους, αν είναι «καλά κόμματα», αλλά χρειάζεται να το διεκδικήσουν.
Πάει ο παλιός ο χρόνος, το 2024. Το έτος που από το κυρίαρχο 41%, η Νέα Δημοκρατία έφτασε στο αβέβαιο 28,3%· ο ΣΥΡΙΖΑ να μετρά 26 βουλευτές και να παλεύει δημοσκοπικά με μονοψήφια ποσοστά· το ΠΑΣΟΚ να έχει αναβαθμιστεί στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και το ΚΚΕ να ενισχύεται δημοσκοπικά από την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ· η ακροδεξιά να αυξάνει αθροιστικά συνεχώς τα ποσοστά της. Έρχεται το 2025, ένα άγραφο χαρτί, και τα κοινοβουλευτικά κόμματα ελπίζουν να φέρουν την ανατροπή.
ΝΔ: Ο φόβος φυλάει τα έρμα
Η Νέα Δημοκρατία βγαίνει από τη συζήτηση και ψήφιση του προϋπολογισμού με αέρα σταθερότητας και αυτό το χαρτί επιλέγει να κρατήσει στα χέρια της. Δεν είχε παραστρατήματα -οριακά ούτε παράπονα- και άνοιξε τις αγκάλες της στον Λευτέρη Αυγενάκη, ο οποίος εξέτισε την ποινή του γιατί χειροδίκησε εναντίον υπαλλήλου σε αεροδρόμιο όντας υπουργός, και τώρα επανεντάσσεται στην κοινοβουλευτική ομάδα. Ο στόχος της ΝΔ είναι από το 2024 να βρεθεί στο 2027, αβίαστα και αβασάνιστα, να διεκδικήσει τρίτη κυβερνητική θητεία.
Στο υπουργικό συμβούλιο πριν τα Χριστούγεννα, ο πρωθυπουργός μοίρασε τους μπλε φακέλους της κυβέρνησής του που μύριζαν μεταρρυθμίσεις. Ανάμεσά τους η μετεγκατάσταση των φυλακών Κορυδαλλού (προεκλογική δέσμευση το 2019), το στεγαστικό των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και το επίδομα επικινδυνότητας για τους ένστολους, νέα υποβάθμιση των ΑΕΙ (έρχεται και η συνταγματική αναθεώρηση με απώτερο στόχο το άρθρο 16), συγχώνευση προς όφελος των εργολάβων των δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης («έτος νερού» χαρακτήρισε το 2025 ο υφυπουργός στον πρωθυπουργό Θ. Κοντογεώργης). Έρχεται τσουνάμι μεταρρυθμίσεων, που θα εμφανιστούν πως έχουν κοινωνικό πρόσημο, αλλά θα υπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα, όπως πάντα.
Το δεύτερο χαρτί της ΝΔ είναι η συσπείρωση γύρω από τη σημαία. Με την «άνευ όρων υποστήριξη στην Ουκρανία» όπως δήλωσε ο έλληνας πρωθυπουργός και την απάνθρωπη αποχή της Ελλάδας από ψήφισμα της ΓΣ του ΟΗΕ για την υποχρέωση του Ισραήλ να στηρίξει ανθρωπιστικά τη Γάζα, η Νέα Δημοκρατία διαλέγει τους συμμάχους της, τίθεται από την πλευρά του πολέμου και κραδαίνει την ελληνική σημαία για να προσελκύσει τους ψηφοφόρους γύρω της. Ο ελληνοτουρκικός διάλογος κατεβάζει ταχύτητα, το Κυπριακό μπαίνει ξανά στο σπιράλ των ΑΟΖ, το προσφυγικό είναι η νέα απειλή και αι ο Κ. Μητσοτάκης θα διεκδικήσει (μικρομεγαλίστικο) ρόλο ρυθμιστή σε ένα τόσο ασταθές περιβάλλον, ελπίζοντας ο φόβος να φυλάξει τα έρμα.
Από εκεί και πέρα, κρατά δύο κλειστά χαρτιά την προεδρία της Δημοκρατίας και τη συνταγματική αναθεώρηση. Το πρώτο θα ανοίξει τον πρώτο μήνα του έτους και θα δείξει και τις προθέσεις της Νέας Δημοκρατίας ως προς τις συναινέσεις που τόσο ευαγγελίζεται. Το δεύτερο θα πάει στο δεύτερο εξάμηνο του 2025 και θα επιχειρήσει να μπλέξει, πρώτα και κύρια, το ΠΑΣΟΚ στα δίχτυα της, αλλά και κόμματα της ακροδεξιάς, για να τους αποδυναμώσει.
ΠΑΣΟΚ: Στα βαθιά νερά
Το ΠΑΣΟΚ, από την άλλη, κρατά σαν τυχερό φυλαχτό το 2024, ήταν άλλωστε η χρονιά που βρέθηκε ξανά συγκυριακά στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης μετά από 15 χρόνια. Για το 2025 έχει ζητήσει από τον Άγιο Βασίλη την πολιτική ατζέντα, το ΠΑΣΟΚ να είναι ο θεματοθέτης και να κερδίσει την ταμπέλα της «καθημερινότητας». Αμέσως μόλις ανοίξει η βουλή θα θέσει ζήτημα ασφαλίστρων των συμβολαίων υγείας και νοσοκομειακών καλύψεων, αφότου το ΕΚΠΟΙΖΩ ανακοίνωσε ότι έχει γίνει αποδέκτης πλήθους καταγγελιών για υπέρογκες αυξήσεις στα ασφάλιστρα της τάξης του 12-18%. Όμως, το ΠΑΣΟΚ δεν θα μπορέσει όσο και να προσπαθήσει να αποφύγει την καυτή πατάτα του προέδρου της Δημοκρατίας. «Δεν θα επιτρέψουμε να εργαλειοποιηθεί ο θεσμός» τονίζουν από τη Χαριλάου Τρικούπη με κάθε ευκαιρία, με τον εκπρόσωπο Τύπου του κόμματος Κ. Τσουκαλά να επαναλαμβάνει πως «είναι κατεξοχήν συναινετικός θεσμός» και ότι δεν πρόκειται να συγκρουστεί για το πρόσωπο. Ωστόσο, όταν θα πέσουν προτάσεις στο τραπέζι, το ΠΑΣΟΚ θα στριμωχτεί, διότι θα πρέπει να επιλέξει πλευρά και να τη δικαιολογήσει επαρκώς. Η μόνη περίπτωση που ενδεχομένως θα τη γλίτωνε θα ήταν μια επανεκλογή της Κ. Σακελλαροπούλου, πρόταση που δεν έχει αποκλείσει η ΝΔ, η οποία ζυγίζει και εκείνη τα δικά της βάρη. Κάθε άλλη πρόταση θα θέσει εν αμφιβόλω την αυτόνομη πορεία που θέλει να χαράξει και θα φέρει ενώπιόν του το ερώτημα που θα κυνηγά το ΠΑΣΟΚ έως τις επόμενες εκλογές, με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Και η συνταγματική αναθεώρηση θα περαστεί ως θηλιά στο λαιμό του, διότι η πολιτική ισορροπιών ανάμεσα σε δύο βάρκες θα το ρίξει στο νερό και θα πρέπει να κολυμπήσει. Προετοιμάζεται επομένως να αποκτήσει γερές βάσεις, με σύνθημα το «ΠΑΣΟΚ παντού» και τα περιφερειακά συνέδρια που θα επιχειρήσουν την ανοικοδόμηση του κόμματος και τη σύνταξη κυβερνητικού προγράμματος μέσω πολιτικού συνεδρίου την άνοιξη.
ΣΥΡΙΖΑ: Υπό όρους επανεκκίνηση
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να βλέπει το 2024, τη χρονιά της κατάρρευσης, μιας κατάρρευσης που ξεκίνησε το 2015, όσο και να μην θέλησε να το αντιμετωπίσει, βάθαινε από όταν έχασε τις εκλογές του 2019, έπιασε πάτο στις εκλογές του 2023 και έφερε τη διάλυση στις ευρωεκλογές του 2024. Τώρα έχει μείνει πουκάμισο αδειανό, δεν έχει στο μανίκι του κανένα χαρτί να παίξει. Ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει ένα πολύ δύσκολο έργο και μέχρι στιγμής εκπέμπει αμηχανία. Βέβαια, η αναξιοπιστία του κόμματος έχει φτάσει σε τέτοια βάθη που είναι πολύ δύσκολο να χτίσει μια νέα δυναμική και η εσωστρέφεια στην οποία έχει εγκλωβιστεί είναι ένα απύθμενο πηγάδι, από το οποίο δεν μπορεί να φτάσει ούτε ο αντίλαλός του στην επιφάνεια. Η μόνη γραμμή που απέμεινε είναι η διεκδίκηση της σταθεροποίησης χωρίς δυναμική και η ταμπέλα της «μεγάλης επανεκκίνησης», ένα φτου και πάλι από την αρχή, που το δεσμεύει ξανά στην εσωστρέφεια. Ήδη ανακοινώθηκε συνέδριο πριν το Πάσχα και ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνει «προσκλητήριο σε όλους και όλες που απογοητεύτηκαν και αποστρατεύτηκαν», ώστε να πετύχει την επανασυγκόλλησή του. Προσπαθεί να πνίξει τα παιδιά του και στοχεύει σε όσα κόμματα προήλθαν από τη μήτρα του, με πρώτο και κύριο τη Νέα Αριστερά, ώστε να ξαναγίνει αξιωματική αντιπολίτευση. Ο όρος είναι ένας: «είμαστε όλοι ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ». Αυτό το «ξανά από την αρχή», δεν σημαίνει διάλογος, συναινέσεις, κ.λπ. Ξαναμπείτε στην κοιλιά, ο ομφάλιος λώρος δεν θα κοπεί ποτέ. Είναι ένας κοντόφθαλμος στόχος για ένα κόμμα που θέλει να γίνει ξανά μεγάλο, να αντιμετωπίζει ως αντίπαλο ή/και ως φταίχτη τη Νέα Αριστερά και το κόμμα Κασσελάκη, αλλά ταυτόχρονα καθρεφτίζει τον ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα που δεν ανέλαβε και ποτέ τις ευθύνες του.
Αριστερά: Τώρα που τα πράγματα γίνονται συγκεκριμένα
Βέβαια, η Νέα Αριστερά θα είναι στριμωγμένη. Με μια δραστήρια κοινοβουλευτική ομάδα, που θέλει να χτίσει και ένα κόμμα με κοινωνική γείωση, θα πρέπει συνεχώς να προσπαθεί να απεγκλωβιστεί από τα ερωτήματα «τι έχετε να χωρίσετε με τον ΣΥΡΙΖΑ;» ή «γιατί δεν γυρνάτε τώρα που έφυγε ο Κασσελάκης» ή «πώς θα χτίσετε συμμαχίες, όταν μεταξύ σας δεν τα βρίσκετε;». Διόλου παράλογα τα ερωτήματα, στα οποία η Νέα Αριστερά θα πρέπει να απαντήσει επαρκώς και έμπρακτα, δηλαδή να δείξει ότι μπορεί να χτίσει συμμαχίες. Και εδώ θα στριμωχτεί στη γωνία, καθώς τα κόμματα είναι συγκεκριμένα και καθόλου ακαθόριστα. Προς το παρόν, η Νέα Αριστερά προσπαθεί να χτίσει το «μέσα και έξω από τη βουλή» οργανώνοντας περιοδείες, δείχνοντας με ποιους επιλέγει να πάει (Μαλακάσα, Ρόδο, Λήμνο), όμως αυτό δεν αρκεί για να βγάλει τη χρονιά.
Από την άλλη, το ΚΚΕ βλέπει τα ποσοστά του να αυξάνονται και ψηφοφόρους να συσπειρώνονται γύρω από αυτό, για να ενισχύσουν την Αριστερά. Το ΚΚΕ θέλει να κρατήσει την ταμπέλα της «πραγματικής αντιπολίτευσης», όμως οι αγκυλώσεις του δεν του αφήνουν και πολλά περιθώρια, και αυτό θα το βρει μπροστά του όταν θα συναντηθεί με τον κόσμο αυτό. Σαφώς έχει χαράξει τον πολιτικό του στόχο για το 2025, που είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, αφήνοντας έτσι και τη Νέα Δημοκρατία να παίξει μπάλα στο γήπεδό της, αυτό της κυβέρνησης, αλλά και βυθίζοντας το όποιο σχέδιο θα μπορούσε να φτιαχτεί για μια συσπείρωση σε ένα αντιδεξιό μέτωπο.
Η ακροδεξιά του Κυρίου
Τέλος, τα κόμματα της ακροδεξιάς βλέπουν το ποσοστό τους συνεχώς να αυξάνεται αθροιστικά, χωρίς όμως να έχουν καταφέρει να αναδείξουν μια ηγεσία που θα τη βοηθούσε να διαπραγματευτεί συναινέσεις με τη Δεξιά. Προσπαθεί έτσι να γραπώσει την πατριωτική και χριστιανική ατζέντα, να είναι η έκφραση του «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια», ώστε μέσω αυτής της ταμπέλας να μπορέσει να διεκδικήσει εύνοιες από την κυβέρνηση, για το κοινό της και για την ίδια. Ορόσημο θα είναι η συνταγματική αναθεώρηση. Έχει ένα εξάμηνο να ζυμώσει ενδεχομένως ενιαίες διεκδικήσεις, ακόμα και αν εκφράζονται από διαφορετικά χείλη.
Το 2025 θα είναι μια χρονιά με πολλούς σκόπελους που θα πρέπει το κάθε κοινοβουλευτικό κόμμα να ξεπεράσει και ενδεχομένως να μην βγαίνει αλώβητο. Η κοινωνία θα στέκει εκεί στην απέναντι όχθη, να δει αν κάποιος θα τη δει και ποιος θα την εκπροσωπήσει. Διότι τότε μπορεί και να βγει και αυτή στη φουρτουνιασμένη θάλασσα. Καλή μας χρονιά.