Στην αλλαγή της χρονιάς, ο Δήμος Αθηναίων έδωσε τον τόνο στην αντιμετώπιση ενός προβλήματος που έχει διαπιστωθεί πολλά χρόνια και έχει έρθει στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης τα τελευταία λίγα χρόνια. Πρόκειται για τις επιπτώσεις που δημιουργούν τα πυροτεχνήματα, η χρήση των οποίων μπορεί και έχει επιφέρει μόνιμες βλάβες ή και θάνατο σε ανθρώπους και ζώα. Ο Δήμος Αθηναίων, λοιπόν, για πρώτη φορά, ακολουθώντας το πρωτοπόρο παράδειγμα άλλων Δήμων, όπως των Καβάλας, Καλαμάτας, Παπάγου, Χολαργού και Κηφισιάς, χρησιμοποίησε, στο πλαίσιο των εορτασμών για τον ερχομό του νέου έτους, αθόρυβα πυροτεχνήματα – ή, για να είμαστε ακριβείς, πυροτεχνήματα με χαμηλό θόρυβο. Η τεχνολογία πίσω από τα αθόρυβα πυροτεχνήματα βασίζεται σε προσεκτικά σχεδιασμένες χημικές συνθέσεις που ελαχιστοποιούν την παραγωγή ήχου, ενώ παράλληλα διατηρούν τη φωτεινότητα και τα χρώματα των γνωστών πυροτεχνημάτων.
«Νομίζω πρέπει να το κάνουν όλοι οι Δήμοι, για τα ζώα συντροφιάς και για τους ανθρώπους που έχουν ευαισθησία στον ήχο. Είναι πάρα πολύ σημαντικό και δείχνει πως μπορούμε να προχωρήσουμε με μια συνολική συμπερίληψη», είχε επισημάνει αναγγέλλοντας την πρωτοβουλία ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, τονίζοντας ότι «υπήρχε προηγούμενη απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής που προτρέπει όλους τους Δήμους να έχουν σιωπηλά πυροτεχνήματα και είπαμε φέτος να το κάνουμε πρώτη φορά και εμείς».
Ο δήμαρχος Αθηναίων αναφερόταν στην από 18 Δεκεμβρίου 2023 συζήτηση στο ΠΣ Αττικής. Τότε, στην εισήγηση του περιφερειακού συμβούλου Α. Γερασιμίδη, από την παράταξη «Οικολογική Συμμαχία για την Περιφέρεια Αττικής», σημειωνόταν ότι «ενώ η εφαρμογή του νόμου ως προς τη χρήση των πυροτεχνημάτων αποτελεί πρακτικά γράμμα κενό περιεχομένου, αυτό το οποίο παραμένει κατάφωρα αναχρονιστικό, δεν ανταποκρίνεται πλέον στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές δυναμικές και αποδεικνύεται σοβαρά επιζήμιο για αυτές, είναι και το πνεύμα και το γράμμα του. Με λίγα λόγια, όταν οι πόλεις υπερμεγεθύνονται, όταν η κοινωνία των πολιτών γίνεται απαιτητικότερη σε θέματα ασφάλειας και λιγότερο ανεκτική σε φαινόμενα ρύπανσης και ηχορρύπανσης και όταν η φιλοζωία και η απαίτηση προστασίας της άγριας φύσης αποτελούν σταθερή παράμετρο του χαρακτήρα του κοινωνικού συνόλου, νομοθετήματα όπως αυτό περί της χρήσης των πυροτεχνημάτων οφείλουν να αλλάξουν αδιαμφισβήτητα και πνεύμα και γράμμα». Στη συνέχεια, αφού παρατέθηκαν τεκμηριωμένες επιπτώσεις της χρήσης πυροτεχνημάτων σε οικόσιτα, παραγωγικά και άγρια ζώα, το ΠΣ Αττικής κατέληξε σε απόφαση, σύμφωνα με την οποία: «η Περιφέρεια Αττικής, ενόψει των επικείμενων εορτών, προβαίνει σε επείγουσα έκκληση προς όλες τις δημοτικές αρχές του Λεκανοπεδίου, να υιοθετήσουν άμεσα τα αθόρυβα πυροτεχνήματα, προκειμένου να αποφευχθούν οι διαπιστωμένες πλέον δυσμενείς επιπτώσεις της χρήσης των πυροτεχνημάτων στα ζώα καθώς επίσης και στους ανθρώπους που έχουν αισθητηριακή πολυευαισθησία, στους ηλικιωμένους και στα μωρά».
Δεν είμαστε όλα ίδια, αλλά έχουμε όλα δικαιώματα
Άλλωστε και η Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία (ΠΦΠΟ) έχει, επανειλημμένα αλλά και με επιστολή της πριν ένα χρόνο προς όλους τους Δήμους της χώρας, καλέσει «να περιοριστεί η κατάχρηση πυροτεχνημάτων και σε κάθε περίπτωση να καθιερωθεί η ρίψη αθόρυβων, έτσι ώστε να ελεγχθεί αυτή η τόσο βλαβερή και επικίνδυνη δραστηριότητα που κοστίζει κάθε χρόνο αθώα θύματα, ζώα και ανθρώπους». Ενώ επισημαίνει τεκμηριώνοντας ότι «η ακοή πολλών ζώων είναι πολύ πιο ευαίσθητη από ό,τι των ανθρώπων, οπότε οι εκρήξεις πυροτεχνημάτων μπορούν να βλάψουν την ακοή τους σοβαρά. […] Τα σκυλιά μπορούν να ακούσουν έως και 60.000hz, ενώ οι άνθρωποι δεν μπορούν να ακούσουν τίποτα πάνω από 20.000hz, το οποίο είναι μόνο το ένα τρίτο της χωρητικότητας των σκύλων. Αυτή η ακουστική οξύτητα των σκύλων είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ο ήχος των πυροτεχνημάτων μπορεί να είναι τόσο επιβλαβής για αυτά. Δείχνουν σημάδια τρόμου καθώς δεν μπορούν να ξεφύγουν από τον ήχο. Τα σκυλιά, όπως και πολλά άλλα ζώα, υποφέρουν επίσης από άλλα φαινόμενα που παράγουν δυνατούς ήχους, όπως καταιγίδες. Ωστόσο, σε περίπτωση καταιγίδων, οι θόρυβοι συνοδεύονται από προηγούμενα προειδοποιητικά σημάδια, έτσι ώστε τα ζώα να μπορούν να τα αντιλαμβάνονται εκ των προτέρων. Αυτό μπορεί να τους προκαλέσει αγωνία εν αναμονή, αλλά δεν τους προκαλεί τον απροσδόκητο φόβο που προκαλείται από τα πυροτεχνήματα, τα οποία είναι ξαφνικά και μη αναγνωρίσιμα».
Έχει ακόμα δρόμο μπροστά…
Ενώ και σύμφωνα με το μέλος της διοικούσας επιτροπής του Πανελληνίου Κτηνιατρικού Συλλόγου, Γεώργιο Χαραλαμπάκη, «τα πυροτεχνήματα επηρεάζουν τα ζώα συντροφιάς λόγω ηχητικών, οπτικών και οσφρητικών ερεθισμάτων από τον ήχο, τη λάμψη και τη μυρωδιά αντίστοιχα». Άρα, στην πραγματικότητα, κανένα πυροτέχνημα δεν είναι χωρίς συνέπειες για τα ζώα.
Έτσι, η πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής του μεγαλύτερου Δήμου της χώρας, που –για να είμαστε δίκαιοι– δεν ήταν ο μόνος που πήρε αυτήν την πρωτοβουλία φέτος, δίνει τον τόνο προς μια κατεύθυνση συμπερίληψης και ολιστικής αντιμετώπισης του περιβάλλοντος και του ανθρώπου ως μέρους αυτού. Ωστόσο, μένει πολύς δρόμος ακόμα να διανυθεί, αλλά και να μας απασχολήσει σοβαρά ο λόγος για τον οποίο καταφεύγουμε σε τέτοιες επιδείξεις εντυπωσιασμού, όταν η επικινδυνότητα των πυροτεχνημάτων –με ή χωρίς θόρυβο– κοστίζει ζωές. Με τελευταίο και πολύ οδυνηρό απολογισμό τον θάνατο τριών ανθρώπων και τον τραυματισμό είκοσι, ανήμερα την Πρωτοχρονιά στη Χονολουλού της Χαβάης από έκρηξη πυροτεχνημάτων.
Θέλοντας όμως να κλείσουμε οπωσδήποτε αισιόδοξα, αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Δήμος Αθηναίων έκανε άλλη μια κίνηση για να δώσει οικολογικό τόνο στον φετινό εορτασμό των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, αφού δεν κόπηκε δέντρο προκειμένου να στηθεί για στολισμό στην πλατεία Συντάγματος, αλλά το έλατο φυτεύτηκε ειδικά για τον σκοπό αυτό και θα μεταφυτευτεί για να συνεχίσει να δίνει οξυγόνο.