Συνέντευξη με τον εκπρόσωπο του κινήματος «Να σώσουμε την Φλωρεντία για να ζήσουμε», Μάσσιμο Τορέλι
«Η μάστιγα των Aibnb πρέπει να σταματήσει για να ζήσουμε στην Φλωρεντία με αξιοπρέπεια και κοινωνικότητα. Η απληστία των μικροϊδιοκτητών και των αδηφάγων κερδοσκοπικών κεφαλαίων πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα κλείνοντας τα μισά από τις περίπου δεκαπέντε χιλιάδες Airbnb που είχε η πόλης μας», τόνισε στην «Εποχή» ο Μάσσιμο Τορέλι, ο εκπρόσωπος του κινήματος «Να Σώσουμε την Φλωρεντία για να ζήσουμε», που προέρχεται από τα Κοινωνικά Φόρα και ήταν από τους ιδρυτές και πρόεδρος της «Άλλης Ευρώπης με τον Τσίπρα».
.jpg)
Πώς βλέπετε το στεγαστικό πρόβλημα στην Φλωρεντία;
Η Φλωρεντία αποτελεί ένα διεθνή τουριστικό προορισμό που έχει κατακλυστεί από τουρίστες από όλο τον κόσμο. Ήδη πριν την πανδημία ζούσαμε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, γιατί πολλές ζώνες της πόλης είχαν μετατραπεί σε ζώνες ενοικιάσεων για τουριστική χρήση. Οι μόνες επενδύσεις που είχαμε στο θέμα της κατοικίας ήταν από μεγάλους διεθνείς ομίλους που κατασκεύαζαν και κατασκευάζουν μέχρι και σήμερα πολυτελή διαμερίσματα για τους εκατομμυριούχους από όλο τον κόσμο, που θέλουν να έχουν και ένα σπίτι στην Φλωρεντία, μετά τη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο ή το Παρίσι. Την περίοδο της πανδημίας είχαμε ολόκληρα κομμάτια της πόλης εντελώς άδεια. Γιατί δεν υπήρχαν πια κάτοικοι που να ζουν σε αυτές τις περιοχές. Μετά την πανδημία το φαινόμενο αυτό επιταχύνθηκε. Πολλαπλασιάστηκαν οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις και οι κερδοσκοπικές κινήσεις στην αγορά ακινήτων. Από τη μια κατασκευάζουν μεγάλα κτίρια με μεγάλο ύψος σε περιοχές που υπάρχει ακόμη χώρος και από την άλλη εκμεταλλεύονται στο έπακρο τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις. Μια μέγγενη που σκοτώνει την πόλη.
Αυξήθηκαν και οι τιμές των ενοικίων…
Ο μέσος μηνιαίος μισθός στη Φλωρεντία είναι 1.700 ευρώ, ενώ μια κατοικία με ένα δωμάτιο, κουζίνα και μπάνιο κοστίζει από 1.100 ευρώ το μήνα. Οι νέοι εγκαταλείπουν την πόλη και αυτοί που διορίζονται σε θέσεις του δημοσίου, στα σχολεία, την αστυνομία, τις δημόσιες υπηρεσίες, ζητούν μετάθεση γιατί δεν μπορούν να βρουν οικονομικά σπίτια για να ζήσουν. Η επιτάχυνση αυτής της λεηλασίας της πόλης μετά την πανδημία οφείλεται στη δημοτική αρχή του Δημοκρατικού Κόμματος του Ναρντέλα, τον διάδοχο του Ρέντσι στη δημαρχία, που ψήφισε μια σειρά από μέτρα για να προσελκύσει επενδυτικά κεφάλαια, τα κοράκια της αγοράς. Έτσι εκεί που είχαμε δημόσιες υποδομές, σχολεία, νοσοκομεία, δημόσιες υπηρεσίες και οι ιδιώτες έπαιρναν τη διαχείριση των κτιρίων μπορούν να φτιάξουν ενοικιαζόμενες κατοικίες βραχυπρόθεσμης μίσθωσης. Η δημοτική αρχή του Δημοκρατικού Κόμματος πολλαπλασιάζει το ήδη τεράστιο πρόβλημα.
Είχατε προτείνει και δημοψήφισμα κατά της βραχυπρόθεσμης μίσθωσης.
Το 2023 προσπαθήσαμε να διοργανώσουμε ένα τοπικό δημοψήφισμα για την ακύρωση αυτών των μέτρων, αλλά με νομικά τερτίπια ο δήμαρχος Ναρντέλα και αυτοί που τον στηρίζουν κατάφεραν να το ακυρώσουν. Όταν είδαμε μετά τις εκλογές ότι σε πολλές πόλεις άρχισαν να υπάρχουν κινήματα κατά του υπερτουρισμού αποφασίσαμε να δράσουμε με πιο ορατούς και δυναμικούς τρόπους. Εκμεταλλευτήκαμε τη διοργάνωση της G7 για τον τουρισμό από τις 13 έως τις 15 Νοεμβρίου στην Φλωρεντία, όταν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης είχαν στρέψει την προσοχή τους στην πόλη μας. Ξεκινήσαμε με τις δράσεις με το σύνθημα «Να σώσουμε την Φλωρεντία», χρησιμοποιώντας σαν σύνθημα ένα κόκκινο «Χ», που στα ιταλικά σημαίνει «Για να», προσφέροντας μια πολλαπλή ερμηνεία στους πολίτες, ενάντια στις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις, υπέρ των προτάσεών μας για να ζούμε ανθρώπινα στην Φλωρεντία και ένα είδος «στοπ» στην κερδοσκοπία. Βάζοντας διπλές αυτοκόλλητες ταινίες στις θέσεις με τα κλειδιά των Airbnb φαίνεται ότι βάζουμε ένα είδος τσιρότων στις πληγές της πόλης μας. Η πιο αποτρόπαια μορφή του Airbnb είναι αυτές οι θήκες με τα κλειδιά, όπου δεν υπάρχει κανείς για να υποδεχθεί τους τουρίστες. Οι πλατφόρμες και οι εφαρμογές αυτές αποτελούν τα σύμβολα του ξεπουλήματος της πόλης μας. Τις ημέρες του G7 για τον τουρισμό κολλήσαμε μερικές εκατοντάδες αυτοκόλλητα προκαλώντας ένα τσουνάμι θετικών αντιδράσεων που μας έδωσαν θάρρος να συνεχίσουμε. Προκαλέσαμε τέτοιες αντιδράσεις που ο φασίστας υπουργός Εσωτερικών Πιαντεντόζι αναγκάστηκε να παραδεχθεί μετά από μερικές ημέρες ότι ο νόμος προβλέπει την υποχρεωτική αναγνώριση των ατόμων που εισέρχονται σε ένα τουριστικό κατάλυμα. H υπουργός τουρισμού Σαντακέ υποστήριξε στην αρχή ότι τα αυτοκόλλητα ήταν άσχημα και ότι κανείς δεν μπορεί να αγγίξει την ιδιωτική ιδιοκτησία. Μετά τις αντιδράσεις που προκαλέσαμε αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι κανείς δεν μπορεί να είναι αφεντικό στο σπίτι του εάν δεν σέβεται τους κανόνες της συμβίωσης με τους γείτονές του.
Μετά τα αυτοκόλλητα συνεχίσατε με προβολείς…
Μετά πήγαμε με μεγάλα μηχανήματα προβολής και κάναμε προβολές στα μεγάλα κερδοσκοπικά κατασκευαστικά έργα. Η δράση σημείωσε τεράστια επιτυχία. Κερδίσαμε τους ανθρώπους που πιέζονται γιατί δεν έχουν τόσα πολλά χρήματα για να ζήσουν αξιοπρεπώς στην Φλωρεντία και πολλούς από αυτούς που έχουν αλλά δεν αναγνωρίζουν πια την πόλη που ζούνε. Έχουμε τους τοίχους και τα κτίρια, αλλά δεν έχουμε πια κατοίκους. Ο καθένας μας αποφεύγει πια μια σειρά δρόμων, γιατί αισθανόμαστε ξένοι στην πόλη που γεννηθήκαμε. Δεν υπάρχει πια ισορροπία ανάμεσα στο δίκαιο αίτημα της διαβίωσης των κατοίκων και των τουριστών που θέλουν να δουν μια ιστορική πόλη με τεράστια πολιτιστική κληρονομιά. Το ξέρετε καλά και στην Ελλάδα ιδιαίτερα με την Ακρόπολη.
Υπάρχουν και πολιτικές προεκτάσεις;
Στο πολιτικό επίπεδο, που ενδιαφέρει πολύ και εμάς, καταφέραμε να θέσουμε στην πρώτη γραμμή το θέμα των εισοδημάτων και της κατοικίας. Πόσο πρέπει να κερδίζει κανείς για να μένει σε μια πόλη, η οποία δεν θα αργοπεθαίνει πλημμυρισμένη από τουρίστες; Η Φλωρεντία είναι πολύ πιο μικρή από την Αθήνα. Εάν στην Αθήνα για παράδειγμα έχουν διώξει τον κόσμο από το Κουκάκι μπορεί ας πούμε να πάει σε μια διπλανή συνοικία. Στην Φλωρεντία δεν έχει πού να πάει. Η Μελόνι και η φασιστοκυβέρνησή της, που μας μιλούν για ασφάλεια κουνώντας το δάκτυλο κυρίως στους μετανάστες, αναγκάστηκαν να παραδεχθούν ότι μια συνοικία, οι δρόμοι της χωρίς παιδιά, ηλικιωμένους, νέους, οικογένειες που ζουν δεν είναι μια συνοικία ασφαλής. Ο τουρίστας δεν θα ενδιαφερθεί ποτέ για τα πράγματα που βλέπει γύρω του. Την ασφάλεια δεν την εξασφαλίζει η αστυνόμευση, αλλά η ζωντάνια και η κινητικότητα των κατοίκων μιας συνοικίας, ενός δρόμου, μιας πόλης. Αυτοί ξέρουν τους γείτονες τους, τους φίλους, τους γνωστούς, τους συμμαθητές τους και ενδιαφέρονται για αυτούς. Η πιο ακροδεξιά κυβέρνηση που είχαμε από τη πτώση του φασισμού αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι η ιδιωτική ιδιοκτησία δεν είναι απεριόριστη. Παραδέχθηκε ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζουν σε ένα διαμέρισμα πολυκατοικίας τριγυρισμένοι από Airbnb. Αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι οι πόλεις μας δεν είναι βιώσιμες όταν ένα διαμέρισμα με ενοίκιο στην αγορά 600 ευρώ το μήνα νοικιάζεται ως Airbnb για 4.000 το μήνα. Μόνο παίρνοντας δραστικές αποφάσεις κατά της κερδοσκοπίας μπορείς να την καταπολεμήσεις, γιατί δεν υπάρχουν φορολογικά κίνητρα για να περιορίζουν την απληστία του κέρδους. Πρέπει να το καταγγείλουμε ανοικτά ότι σε πολλές περιπτώσεις το Aibnb δεν προσφέρει ένα συμπληρωματικό εισόδημα σε κάποιον, γιατί μετατρέπεται στο πραγματικό του εισόδημα.
Ποιες ήταν οι αντιδράσεις των πολιτών;
Εάν εξαιρέσει κανείς τους περίπου 3.000 ιδιοκτήτες και μεγαλο-ιδιοκτήτες που ζουν από το Aibnb, ο κόσμος αντέδρασε πάρα πολύ θετικά. Ξαναβγήκαμε πριν λίγες ημέρες και βάλαμε ξανά εκατοντάδες αυτοκόλλητα. Μας σταματάνε στη μέση του δρόμου για να μας χαιρετήσουν, να μας προσφέρουν έναν καφέ, να μας δώσουν συγχαρητήρια, να μας ευχαριστήσουν. Ακόμη και ακροδεξιοί και συντηρητικοί πολίτες κλαίγονται ότι δεν αναγνωρίζουν τον δρόμο και την πόλη που ζουν. Αστοί που μέχρι σήμερα μπορούσαν να αγοράσουν ένα σπίτι στο παιδί τους βλέπουν ότι δεν μπορούν να το κάνουν πλέον και εξοργίζονται. Ποιος μπορεί να πληρώσει 7.000 και 8.000 το τετραγωνικό; Οι φτωχοί φτωχοποιούνται ακόμη περισσότερο και εκδιώκονται από την πόλη, αλλά και αυτοί που κάποτε είχαν κατάλαβαν τώρα ότι αυτά που έχουν δεν τους φτάνουν. Οι τιμές της κατοικίας δεν διαμορφώνονται από την αγορά κατοικίας της Φλωρεντίας, το λέω για τους λάτρεις της αγοράς, αλλά από τις διεθνείς αγορές και τα κερδοσκοπικά κεφάλαια που εισέβαλλαν στην πόλη μας.
Υπάρχουν ανάλογες πρωτοβουλίες και σε άλλες πόλεις;
Ιστορικά το πιο δυνατό κίνημα το είχαμε στη Βενετία, που έχει βουλιάξει από τους τουρίστες. Η Βενετία δεν έχει πια κατοίκους, άδειασε. Υπάρχουν περισσότερα κρεβάτια για τους τουρίστες από αυτά για τους κατοίκους. Στην υπόλοιπη Ιταλία λέμε ότι δεν θέλουμε να έχουμε το τέλος της Βενετίας. Δεν κατάφεραν όμως να κερδίσουν τη συναίνεση που κερδίσαμε στην Φλωρεντία και μεγάλη εθνική και διεθνή αναγνώριση. Στις υπόλοιπες πόλεις, όπως η Γένοβα, η Ρώμη, το Μιλάνο, το Ρίμινι, ακολουθούν πολύ μετριοπαθή πολιτική γιατί μιλάνε κυρίως για ρυθμίσεις της αγοράς. Εμείς λέμε ξεκάθαρα στον κόσμο, στο Δήμο, στην Περιφέρεια, τα κόμματα, του πάντες: από τα 14.000 με 15.000 Αirbnb στην Φλωρεντία θα πρέπει να μείνουν τα μισά. Τα άλλα μισά θα πρέπει να κλείσουν. Η υπουργός Τουρισμού Σαντάκε είπε ότι τα Aibnb θα πρέπει να έχουν πυροπροστασία και αισθητήρες για τη διαρροή φυσικού αερίου. Αυτό σημαίνει ότι στην Φλωρεντία ή θα κλείσουν τα μισά ή οι ιδιοκτήτες – διαχειριστές θα πρέπει να προσαρμοστούν σε τέτοιους κανόνες. Ποιος όμως θα κλείσει το Airbnb όταν με λίγα ευρώ μπορείς να προστατευθείς από πυρκαγιά ή διαρροή αερίου; Το ληστρικό αυτό σύστημα δεν αντιμετωπίζεται με ημίμετρα. Στην Φλωρεντία από τις περίπου 15.000 κατοικίες που είναι Airbnb μόνο τις 2.000 τις διαχειρίζονται οι πραγματικοί τους ιδιοκτήτες. Τις υπόλοιπες 13.000 τις διαχειρίζονται εταιρείες και κυρίως μεγάλες εταιρείες. Δεν τα έχουμε με τους 2.000 ιδιοκτήτες, αλλά με τις εταιρείες που διαχειρίζονται στις 13.000 κατοικίες, στρεφόμαστε κατά των κερδοσκόπων. Εάν αυτές οι κατοικίες επιστρέψουν στην αγορά θα υποχωρήσουν αμέσως οι τιμές των ενοικίων και ο κανονικός κόσμος θα ξαναγεμίσει τους δρόμους της πόλης μας. Αλλά εδώ χρειάζεται ο Δήμος και η κυβέρνηση να πάρουν δραστικά μέτρα μείωσης των Airbnb. Σε άλλες πόλεις διεκδικούν «ρυθμίσεις», εμείς αγωνιζόμαστε για τη δραστική μείωση των Airbnb.
Αυτό έχει σχέση και με το γεγονός ότι κόμματα της Αριστεράς ή και Κοινωνικά Κέντρα εμπλέκονται με τις πολιτικές των δήμων του Δημοκρατικού Κόμματος; Πώς ξεκίνησε το κίνημα σας στην Φλωρεντία;
Σας γνωρίζω αρκετά καλά και θα σας δώσω μια πολύ κατανοητή εικόνα. Μετά την εκλογική ήττα σκεφτήκαμε ότι θα έπρεπε να παρέμβουμε δυναμικά με κάτι απλό και κατανοητό που θα ήταν αποδεκτό από την πλειονότητα των κατοίκων. Να ξεκινήσουμε από τα κάτω και να θέσουμε τα μεγάλα προβλήματα της καθημερινότητας των απλών ανθρώπων, των οικογενειών. Ο κύριος όγκος μας προέρχεται από την «Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα». Όταν φτιάξαμε την «Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα» τους αιφνιδιάσαμε με δύο τρία απλά πράγματα: Τσίπρας εναντίον Σόιμπλε και Μέρκελ, μια «άλλη Ευρώπη» σε σχέση με αυτή την ΕΕ, επαναφέροντας στην πράξη ένα από τα συνθήματα των Κοινωνικών Φόρουμ για έναν άλλο κόσμο που είναι εφικτός. Σήμερα έχουμε δημιουργήσει μια καλή ομάδα επικοινωνίας, που σκέφτεται και την αποτελεσματικότητα που θα έχει η όποια δράση μας στην κοινωνία και τα μέσα επικοινωνίας. Ξεκινήσαμε από το Μάιο να μιλάμε με δημοσιογράφους και μέσα ενημέρωσης και να προετοιμάζουμε το κλίμα για να έχουμε ορατότητα. Μετά τις πρώτες επιτυχίες μας θα ξεκινήσουμε ήδη από τον Ιανουάριο συναντήσεις στις γειτονιές. Μέχρι στιγμής δράσαμε όπως έδρασε στη αρχή το Podemos, καμιά δεκαριά έχουμε μια ιδέα, μιλάμε με άλλους είκοσι και κάνουμε μια δράση.
Όταν βγήκαμε πριν από μερικές ημέρες το βράδυ να βάλουμε αυτοκόλλητα ο κόσμος μας έδειχνε που ήταν τα Aibnb, μας τραβούσαν από τα μανίκια για να βάλουμε σε εκείνο που δεν βάλαμε. Μας έδειχναν από μόνοι τους τα κενά κτίρια, μας μιλούσαν για τους διαχειριστές των Airbnb, που καταστρέφουν τη γειτονιά τους. Δίνουμε φωνή σε ένα τεράστιο κίνημα κοινής γνώμης. Δεν είμαστε ακόμη ένα κοινωνικό και πολιτικό κίνημα. Αυτή είναι η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε. Δυστυχώς τα κόμματα της Αριστεράς που εμπλέκονται με τη δημοτική αρχή του Δημοκρατικού Κόμματος μας βλέπουν με κάποιες επιφυλάξεις. Μέλη του Δημοκρατικού Κόμματος μας τηλεφωνούν και ζητούν πληροφορίες για να συμμετέχουν στις δράσεις μας. Σπάμε πολλά στεγανά. Στο Μιλάνο, Κοινωνικά Κέντρα που είναι κοντά στη Συμμαχία Πρασίνων Αριστεράς φοβήθηκαν τις πρωτοβουλίες των Επιτροπών κατοίκων της περιοχής κοντά στη λαϊκή συνοικία της οδού Πάδοβα. Φοβήθηκαν τις πρωτοβουλίες τους, γιατί τα έχουν καλά με το δήμαρχο Σάλα του Δημοκρατικού Κόμματος. Κάτι ανάλογο έχουμε και στη Φλωρεντία, όπου ακόμη και η Κομμουνιστική Επανίδρυση τα έχει βρει σε ορισμένα πράγματα με το δήμαρχο του Δημοκρατικού Κόμματος.
Αποτελείτε όμως κίνητρο για άλλους…
Είναι αλήθεια. Ακόμη περισσότερο με τα αυτοκόλλητα οι κάτοικοι κατάλαβαν το μέγεθος της λεηλασίας της γειτονιάς τους βλέποντας δεκάδες αυτοκόλλητα σε ένα δρόμο ή δρομάκι. Υπάρχουν εξώπορτες που βάλαμε πέντε, έξι ή και περισσότερα αυτοκόλλητα. Ασφαλώς και αποτελεί κίνητρο να βλέπεις τους κατοίκους να σε υποστηρίζουν με πάθος. Το ίδιο κίνητρο αισθανθήκαμε και εμείς βλέποντας τους δρόμους της Λισσαβόνας, της Μαδρίτης, της Βαρκελώνης να γεμίζουν με κόσμο και κυρίως νέους διεκδικώντας αξιοπρεπή κατοικία ή βλέποντας ότι στο Βερολίνο έγινε τοπικό δημοψήφισμα εναντίον των μεγάλων κερδοσκοπικών εταιρειών ακινήτων.
Έτσι κατέληξες να είσαι ο «Πασιονάριο» για τα ΜΜΕ!
Το πάθος και η φαντασία αποτελούν βασικά συστατικά της δράσης των κινημάτων και της αριστεράς. Αυτοί οι χαρακτηρισμοί υποβαθμίζουν τη δυναμική και το συλλογικό τρόπο δράσης μας. Χρειαζόμαστε ισχυρές και απλές ιδέες, που να δίνουν μια προοπτική για να αντιπαλέψουμε την απληστία των μικροϊδιοκτητών από τα κάτω και τη λεηλασία του καπιταλισμού από τα πάνω. Δεν πρέπει να τους αφήσουμε να συνεχίσουν τον αγώνα δρόμου για να φτιάξουν νέους νεόπλουτους που νοικιάζουν μια τρύπα για 200 ευρώ το βράδυ ή να κερδίζουν εκατομμύρια τα κερδοσκοπικά κεφάλαια.