Η χρονιά άλλαξε, ναι, αυτό είναι σίγουρο, αλλά ο χρόνος μοιάζει σταθερός, σταματημένος. Σαν τίποτα να μην προχωρά, σαν να είμαστε ενοικιαστές μιας λούπας που κατοικούμε και μας κατοικεί. Είναι αυτή η αίσθηση πως το μέλλον προσπαθεί να ακυρώσει τον εαυτό του, πως οτιδήποτε προγραμματίσαμε για μετά φτάνει εδώ, μας αναζητά και μας συναντά χωρίς καθυστερήσεις. Το μέλλον μοιάζει εξόριστο, ακυρωμένο. Και εμείς αναζητώντας το Εδώ μας βρισκόμαστε να κατοικούμε ένα χθες. Χωρίς υποσημειώσεις, χωρίς δικαιολογίες. Το μέλλον ανακυκλώνεται, επιστρέφει ξανά και ξανά και αδειάζει. «Και καταντά το αύριο πια σαν αύριο να μη μοιάζει».
Θα επαναλάβουμε τα ίδια τραγούδια. Τόσες φορές που τα γνωρίζουμε όλα απ’ έξω. Ασυναίσθητα, χωρίς να γνωρίζουμε πότε ή γιατί τα μάθαμε. Σαν έναν άτυπο κανόνα, σαν τελετουργικά μάντρα που επαναλαμβάνουμε όταν θέλουμε να δείξουμε πως περνάμε καλά. Τα τραγούδια επαναλαμβάνονται και οι στίχοι τους ειπωμένοι τόσες φορές χάνουν το περιεχόμενό τους. Γίνονται ήχοι, σημεία της ακοής που προσφέρουν οικειότητα, την ασφάλεια του γνωστού, τις αντανακλαστικές αντιδράσεις μας που σημαίνουν χαρά, συγκίνηση, κατάφαση στη συνθήκη στην οποία βρισκόμαστε.
Θα δούμε τις ίδιες ταινίες. Ξανά και ξανά. Προσέχοντας λεπτομέρειες που έχουμε ήδη προσέξει. Επαναλαμβάνοντας ατάκες που έχουν ήδη ειπωθεί. Προσιτές με την μεγαλύτερη δυνατή ευκολία, οι ταινίες δεν ζητούν τίποτα από εμάς. Είναι πάντοτε εκεί και μας περιμένουν. Δεν υπάρχει καμία πρόκληση, μόνο μια ατελείωτη επανάληψη. Και οι ταινίες μας θα αποκτήσουνε συνέχειες. Ατελείωτα σίκουελς που δεν εξελίσσουν τον μύθο, μόνο τον διασκευάζουν σε νέες εκδοχές, ακυρώνοντας τελικά την εκδοχή του καινούριου μέσα στην επανάληψή του. Ταινίες θα γίνουνε σειρές, σειρές θα γυριστούν ξανά από την αρχή, ήρωες θα αποκτήσουν την δική τους ιστορία καταγωγής, σε ένα περίεργο σύμπαν που μοιάζει να έχει ακυρώσει το καινούριο προς όφελος μιας αναγνωρίσιμης στιγμής, ενός τόπου που μοιάζει φιλικός και ερμηνεύσιμος. Οι αφηγήσεις μας αφηγούνται τους εαυτούς τους.
Και νοσταλγούμε, διαρκώς νοσταλγούμε. Επαναφέρουμε χρονικές στιγμές, διαρκώς εξωραΐζοντας, διαρκώς μεταβάλλοντας μια σύνθετη συνθήκη σε μια ακολουθία από σημεία και επιφάνειες. Σαν να προσπαθούμε να επιβεβαιώσουμε. Τη δική μας σχέση με την εποχή, την γνώση μας για τις επιφάνειες, το γεγονός πως η εποχή αυτή όντως υπήρξε και όντως έμοιαζε έτσι. Ζούμε περισσότερο σε μια παρελθοντική πολλαπλότητα παρά στον παροντικό ενικό εαυτό μας.
Δεν είμαι σίγουρος πότε έγινε η ρήξη αυτή με το μέλλον. Είμαι όμως σίγουρος πως ο χρόνος μας έχει αλλάξει σχήμα. Και η ίδια η πραγματικότητα έχει αλλάξει υφή. Γιατί η ανάμνησή μας δεν είναι ανάμνηση του γεγονότος. Στην πραγματικότητα είναι ανάμνηση της ανάμνησής μας για το γεγονός (νομίζω ο William James το έλεγε αυτό). Της τελευταίας, της πιο πρόσφατης ανάμνησης που είχαμε για αυτό. Περνώντας, λοιπόν, από ανάμνηση σε ανάμνηση, κάτι χάνεται, κάτι αλλάζει όλο και περισσότερο. Η νοσταλγία, η κουλτούρα της ανακύκλωσης δεν επαναφέρει στο παρόν το παρελθόν. Το μεταλλάσσει, προσφέροντάς μας μια όλο και πιο άδεια εκδοχή του. Έτσι που όσο περισσότερο θυμόμαστε στην πραγματικότητα όλο και περισσότερο να ξεχνάμε. Έτσι που το μέλλον μας να μετατρέπεται σε ένα ατελείωτο νεκροταφείο παρελθόντος.
Καλή χρονιά λοιπόν. Αναζητώντας ένα παρόν που να μπορεί να σταθεί στα πόδια του, μια επιφάνεια όπου το μέλλον να μπορεί να στεριώσει και να ανθίσει.