Οι πρόσφυγες, οι νέοι απάτριδες εγκαταλείπουν τις εστίες τους για ν’ αποφύγουν το θάνατο και την πείνα. Καθημερινά φθάνουν στο Καλαί της Γαλλίας άνθρωποι από τη Συρία, την Αιθιοπία, τη Λιβύη με την ελπίδα να περάσουν απέναντι. Τα στρατόπεδα αυξάνουν, οι αστυνομικές επιχειρήσεις είναι καθημερινές και προκαλούν την αγανάκτηση των προσφύγων και των κατοίκων. Στην άλλη πλευρά της Ευρώπης, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Μάλτα η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη. Οι κάτοικοι των νησιών της Ελλάδας βρίσκονται σε καθημερινή εγρήγορση για να σταθούν αλληλέγγυοι στους πρόσφυγες. Γι’ αυτό «μπορεί να είναι αυτοί πού θα δεχθούν το βραβείο Νόμπελ για την ειρήνη». Ορισμένες όμως κυβερνήσεις ευρωπαϊκών χωρών, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ζητούν όλο και περισσότερα από την Ελλάδα, η οποία έχει και πάλι στοχοποιηθεί. Δέχεται τις τελευταίες εβδομάδες»μια συκοφαντική ��κστρατεία. Μέχρι που μπορεί να φθάσει αυτή η κατάσταση;» Για το προσφυγικό, την εξέλιξή του, τη στάση της Ευρώπης και της διεθνούς κοινότητας μιλάει ο Ζαν Ζίγκλερ γνωστός ακτιβιστής- κοινωνιολόγος και αντιπρόεδρος της επιτροπής για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη συνέντευξη που έδωσε στην «Ουμανιτέ». Η τελευταία έκθεση της ανώτατης αρχής για τους πρόσφυγες αναφέρει ότι ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων, περίπου 60 εκατ. εξαναγκάστηκαν να φύγουν από τις εστίες τους στο τέλος του 2014. Πώς θα αντιμετωπιστεί αυτή η παγκόσμια πρόκληση;Από το 1951, σχεδόν όλα τα κράτη του κόσμου, ασφαλώς τα ευρωπαϊκά κράτη, υπέγραψαν τη συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες. Με τη συνθήκη αυτή ισχύει το δικαίωμα του ανθρώπου σε παγκόσμιο επίπεδο: το δικαίωμα του ασύλου για τον καθένα που καταδιώκεται από τη χώρα του για λόγους θρησκευτικούς, φυλετικούς και πολιτικούς. Αυτά τα δικαιώματα που ενσωματώθηκαν στις εθνικές νομοθεσίες, σήμερα παραβιάζονται, κυρίως από ορισμένες χώρες της ΕΕ είναι απαράδεκτο.
Τι μπορεί να γίνει ώστε να γίνουν σεβαστά αυτά τα δικαιώματα; Θα πρέπει να διασφαλίσουμε απόλυτα το σεβασμό στο δικαίωμα του ασύλου, χωρίς κανένα δισταγμό. Η ρύθμιση του Δουβλίνου, που επιβάλλει να ζητούν άσυλο στην πρώτη χώρα που προσεγγίζουν, θα πρέπει να καταργηθεί. Οι καταδιωκόμενοι θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν άσυλο όπου θεωρούν ότι μπορούν να προστατευτούν. Και είναι αυτονόητο η χώρα που τον φιλοξενεί να εξετάσει την αίτησή του. Σήμερα, η ΕΕ ανέχεται την παραβίαση των δικαιωμάτων του ασύλου, από πολλές χώρες (Ουγγαρία, Σλοβενία, Σλοβακία). Το χειρότερο, δεν επιβάλλει καμία ποινή παρά το γεγονός ότι μπορεί να το κάνει. Η Σλοβακία δέχτηκε στο έδαφος της περίπου 200 πρόσφυγες με τον όρο να είναι καθολικοί! Με το αζημίωτο βέβαια, γιατί η Σλοβακία όπως και άλλες 8 χώρες της ΕΕ μπορούν να εισπράξουν μερικά εκατομμύρια ευρώ από το ταμείο αλληλεγγύης.
Η ΕΕ μπορεί να υποχρεώσει τα κράτη αυτά να σεβαστούν το δικαίωμα του ασύλου, για να σταματήσουν να υπάρχουν τα απαράδεκτα φαινόμενα: η Δανία να αφαιρεί τα χρήματα και τα προσωπικά αντικείμενα από τους πρόσφυγες, η Ουγγαρία να τους κακομεταχειρίζεται… Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ βλέποντας αυτές τις παραβιάσεις τόλμησε να πει δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Ωστόσο, η ΕΕ διαθέτει ισχυρά μέσα και εργαλεία, όπως το Διεθνές Δικαστήριο που εδρεύει στο Λουξεμβούργο και το οποίο λειτουργεί άριστα όταν πρόκειται για τις πολυεθνικές και την ελευθερία της αγοράς.
Ο ρόλος της Φρόντεξ Ποια είναι η άποψή σας για την Φρόντεξ, το μηχανισμό που διαθέτει η ΕΕ για τον έλεγχο του κύματος των μεταναστών;Αυτό που κάνει η Φρόντεξ είναι εντελώς απαράδεκτο. Στην Ελλάδα οι ΜΚΟ και ο Ερυθρός Σταυρός έχουν ζητήσει πριν από πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα από την ΕΕ ένα σκάφος για να επικοινωνούν από τη μια πλευρά της θάλασσας, τη νήσο Λέσβο, με τις ακτές της Τουρκίας, μια απόσταση 10 μίλια. Η ΕΕ αρνήθηκε, δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα. Το χειρότερο, στη Λέσβο οι άνθρωποι της Φρόντεξ παρακολουθούσαν παθητικά σχεδόν καθημερινά τις συνδιαλλαγές αυτών που αφαιρούν τις μηχανές από τα βυθιζόμενα πλεούμενα και τις ξαναστέλνουν πίσω στην Τουρκία με ταχύπλοα σκάφη για να τις ξαναχρησιμοποιήσει η μαφία που διακινεί τους πρόσφυγες. Μια μαφία που είναι υπεύθυνη για το θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων, ανάμεσά τους και παιδιά. Η ΜΚΟ «Γιατροί του Κόσμου» κατάγγειλε τη Φρόντεξ για συνέργεια με τις μαφίες της Τουρκίας και τους διακινητές. Θα πρέπει να γίνει γνωστό ότι τα χρήματα που διοχετεύονται στη Φρόντεξ ξεπέρασαν τα 94 εκατ. ευρώ το 2014 στα 142 το 2015, ενώ οι συνεισφορές προς τον Ερυθρό Σταυρό μειώθηκαν κατά 15% το 2015.
Δεν έχουμε εδώ μια περίπτωση εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας;Η στρατηγική της ΕΕ είναι να καλλιεργήσει κλίμα φόβου, σύμφωνα με πολυάριθμες ΜΚΟ, ελπίζοντας έτσι ότι θα φθάνουν λιγότεροι άνθρωποι στην Ευρώπη. Όμως πώς μπορούμε να αφήσουμε να πεθαίνουν τα παιδιά με την ελπίδα ότι θα περιοριστεί ο αριθμός των προσφύγων; Μπορεί να αφήσουμε τους ούγγρους φασίστες να υψώνουν τείχη με συρματοπλέγματα, για να κλείσουν το πέρασμα των ανθρώπων που πήραν το δρόμο της προσφυγιάς;
Να τους εμποδίσουμε να ζητήσουν άσυλο;Ο πιο μεγάλος αριθμός των προσφύγων βρίσκονται έξω από την Ευρώπη, στην Τουρκία, τον Λίβανο, την Κένυα και το Νταφούρ. Η Ευρώπη δέχεται ένα μικρό αριθμό σε σχέση με το συνολικό αριθμό των προσφύγων. Είναι επείγουσα ανάγκη για τις προοδευτικές δυνάμεις να διασώσουν τους ανθρώπους που πνίγονται στη θάλασσα, τους ανθρώπους που συνωθούνται μπροστά στα συρματοπλέγματα. Η ΕΕ έχασε την αξιοπιστία της και ό,τι είχε απομείνει από το ηθικό της κύρος.
Ελπίζω να αφυπνιστούν Στο βάθος του προσφυγικού προβλήματος δεν τίθεται ένα τεράστιο πολιτικό ζήτημα;Ασφαλώς, πρόκειται για ένα ζήτημα πολιτικής βούλησης. Η ΕΕ πριν τρία χρόνια με το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και τη Λιβυκή Αρχή του Ταμπούκ αποφάσισαν να καταπολεμήσουν τα εγκληματικά καρτέλ που διακινούν τους ανθρώπους στη Λιβύη. Δεν έγινε τίποτα. Και όμως, ήταν δυνατό, υπάρχει μια προηγούμενη σχετική περίπτωση. Η δράση Atalanta στην Κόκκινη Θάλασσα, στην οποία πήρε μέρος και η Γαλλία, κατά των σομαλιανών πειρατών. Η επιχείρηση αυτή είχε επιτυχία. Σε 15 ημέρες η πειρατεία στην Κόκκινη Θάλασσα σταμάτησε, τα καρτέλ διαλύθηκαν.
Υπάρχει ο κίνδυνος να γενικευθεί αυτό το προσφυγικό κύμα, πώς θα ανταποκριθούμε σ’ αυτή την πρόκληση;Κατ’ αρχάς, με την αναθεώρηση των συνθηκών του 1951, ώστε να επιτραπεί η πρόσβαση στην Ευρώπη στους οικονομικούς πρόσφυγες. Δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα σ’ αυτούς που πεθαίνουν από την πείνα και σ’ αυτούς που φεύγουν για να γλιτώσουν από τις βόμβες. Και οι δύο θέλουν να αποφύγουν το θάνατο. Κατόπιν θα πρέπει να πετύχουμε μια μεταρρύθμιση του συστήματος με το οποίο παίρνονται οι αποφάσεις στον ΟΗΕ. Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν παραλύσει στις δήθεν ειρηνευτικές αποστολές. Οι συγκρούσεις έχουν πολλαπλασιαστεί και έχουν προκαλέσει εκατομμύρια μάρτυρες, ανθρώπινα θύματα. Αυτή η παραλυσία επιδεινώθηκε με τη συριακή σύγκρουση. Τα δύο τρίτα του πληθυσμού έχει φύγει στο εσωτερικό της χώρας ή στο εξωτερικό [...] Ελπίζω τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας θα αφυπνιστούν. Αυτές οι συγκρούσεις παράγουν τους τζιχαντιστές, την τρομοκρατία που έφθασε και στην Ευρώπη με την τρομοκρατική πράξη στο Μπατακλάν στο κέντρο του Παρισιού. Οι πρόσφυγες είναι τα θύματα των συγκρούσεων και της αδυναμίας του ΟΗΕ να εκπληρώσει την αποστολή του, για την οποία δημιουργήθηκε το 1945, ώστε να διασφαλιστεί η συλλογική ασφάλεια. Εκτιμάται ότι αν συνυπολογίσουμε και τους κλιματικούς πρόσφυγες προβλέπεται ότι θα φθάσουν το 2050 στα 250 εκατομμύρια. Ελπίζω ότι η κατάσταση αυτή θα προκαλέσει μια αφύπνιση στις βασικές πρωτεύουσες του κόσμου.