Η μεταναστευτική πολιτική της Αυστραλίας βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνώς μετά από διάφορες πληροφορίες που δίνονται στη δημοσιότητα από γιατρούς, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και άλλους φορείς. Παρότι ο αριθμός των προσφύγων που προσπαθούν να προσεγγίσουν την Αυστραλία ζητώντας άσυλο είναι αρκετά μικρότερος από αυτόν που καταφεύγουν σε ευρωπαϊκό έδαφος, οι αυστραλιανές αρχές αποδεικνύονται ιδιαιτέρως εχθρικές απέναντι στο ενδεχόμενο εγκατάστασης προσφύγων στην χώρα. Αντί αυτού, η συνήθης τακτική τους τα τελευταία χρόνια είναι να απομονώνουν τους πρόσφυγες, που φτάνουν πάνω σε σάπιες βάρκες από την Ινδονησία, σε δύο κέντρα κράτησης σε νησιά ή να τους επαναπροωθούν.
Ασθενείς και βρέφη σε εξορία Πρόσφατα το αυστραλιανό δικαστήριο αποφάσισε ότι η κυβέρνηση έχει το δικαίωμα να κρατήσει στο κέντρο κράτησης, που βρίσκεται στο νησί Nauru, 267 άτομα από χώρες, όπως το Αφγανιστάν, η Συρία, το Ιράν. Από αυτούς, 37 είναι βρέφη που γεννήθηκαν όσο οι μητέρες βρίσκονταν υπό κράτηση και είχαν μεταφερθεί στην Αυστραλία γιατί έχουν ανάγκη από ιατρική περίθαλψη, ενώ στο κέντρο βρίσκονται και 54 παιδιά. Επίσης, κάποιοι εκ των προσφύγων που κρατούνται εκεί έχουν διαγνωστεί με κάποια μορφή καρκίνου ή υποφέρουν από κάποια χρόνια ασθένεια. Το περιβάλλον και οι συνθήκες κράτησης επιτείνουν ή δημιουργούν περισσότερα προβλήματα υγείας στους χωρίς λόγο κρατούμενους.
Οι συνθήκες υγιεινής είναι πολύ κακές, ενώ έχουν γίνει και καταγγελίες για βιασμούς. Οι πρόσφυγες έστειλαν ανοιχτό γράμμα στον αυστραλό πρωθυπουργό Μάλκολμ Τέρνμπουλ ενημερώνοντας για τις συνθήκες που επικρατούν και ζητώντας να τους βοηθήσουν να μεταφερθούν στη Νέα Ζηλανδία αφού όπως λένε «δεν σέβεστε ούτε τα δικαιώματα των δικών σας ιθαγενών κατοίκων».
Κινδυνεύει η ζωή τους Παλιότερα η Αυστραλία είχε προχωρήσει σε συνεννοήσεις με τη Νέα Ζηλανδία για να προωθηθούν εκεί πρόσφυγες, αλλά παρά τη θετική στάση της δεύτερης δεν υλοποιήθηκε το πλάνο. Η αυστραλιανή κυβέρνηση, όμως, φαίνεται να ζητά από άλλες χώρες, όπως οι Φιλιππίνες και η Μαλαισία να αναλάβουν το «βάρος» έναντι αμοιβής. Μέχρι στιγμής, έχει δεχτεί η Καμπότζη παίρνοντας πέντε πρόσφυγες. Επίσης, βρίσκεται σε συνεννόηση με την Παπούα Νέα Γουινέα, που αναλαμβάνει να κρατήσει στο νησί Manus πρόσφυγες που έρχονται δια θαλάσσης. Και σε αυτό το κέντρο οι συνθήκες είναι ίδιες. Μάλιστα, στην Παπούα Νέα Γουινέα έχουν γίνει δημόσια καταγγελίες ότι κρατούν ομοφυλόφιλους αιτούντες άσυλο, παρότι στη χώρα θεωρείται ακόμα παράνομη η ομοφυλοφιλία.
Ο μέσος χρόνος κράτησης σε αυτά τα κέντρα το 2013 ήταν 72 ημέρες και τώρα είναι στις 445 ημέρες. Για το 25% των προσφύγων φτάνει και ως τα δύο χρόνια. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι τα ψυχολογικά προβλήματα των ατόμων που βρίσκονται εκεί χρήζουν παρακολούθησης και ειδικότερα χτυπούν το καμπανάκι για τα παιδιά, λέγοντας ότι πρέπει να απομακρυνθούν άμεσα για να διασωθεί η ψυχική τους υγεία. Κάποιοι από τους πρόσφυγες έχουν επιχειρήσει να αυτοκτονήσουν, ενώ άλλοι έχουν αποφασίσει να γυρίσουν πίσω στις χώρες τους, παρότι μπορεί να τους περιμένουν διώξεις από τα εκεί καθεστώτα. Δύο από τους κρατούμενους πρόσφυγες έχουν πεθάνει λόγω των δυσβάσταχτων συνθηκών και των ξεσπασμάτων βίας.
Εγχώριες και διεθνείς αντιδράσεις Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει παρομοιάσει αυτά τα κέντρα κράτησης με το Γκουαντάναμο και γιατροί που έχουν δουλέψει εκεί χαρακτηρίζουν ως βασανιστήριο αυτά που περνούν οι πρόσφυγες. Δέκα Αγγλικανικές και Ενωτικές εκκλησίες έχουν δημοσιοποιήσει την απόφασή τους να βοηθήσουν τους πρόσφυγες και διάφορες διαμαρτυρίες λαμβάνουν χώρα στην Αυστραλία με πολίτες να κρατούν πανό που γράφουν «Ξέρουμε ότι είστε εκεί και νοιαζόμαστε». Η κυβέρνηση δεν αφήνει δημοσιογράφους να προσεγγίσουν τους χώρους κράτησης ούτε και επιτρέπει στους εργαζόμενους εκεί να μιλήσουν για ο,τι συμβαίνει.
Όλγα Βερελή