Όλια Λαζαρίδου: «Να μοιράζομαι το μόχθο για την ομορφιά»

Μια συζήτηση με την Όλια Λαζαρίδου με αφορμή την παράσταση «Σε σας που με ακούτε» της Λούλας Αναγνωστάκη



 

Το έργο της Λούλας Αναγνωστάκη «Σε σας που με ακούτε» είχε ανέβει πριν από 12 χρόνια στο θέατρο της Οδού Κυκλάδων από τον Λευτέρη Βογιατζή. Φέτος το ανέβασε ξανά ο νεαρός σκηνοθέτης Μάνος Καρατζογιάννης, που έχει ασχοληθεί με το έργο της σημαντικής ελληνίδας δραματουργού, όχι μόνο σκηνοθετικά. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Στην πόλη της Λούλας Αναγνωστάκη».
Η παράσταση παρουσιάστηκε στην αρχή της χρονιάς σε αφιέρωμα για την Λούλα Αναγνωστάκη στο Ίδρυμα Κακογιάννη και επαναλαμβάνεται τώρα στο θέατρο Σημείο για μικρό αριθμό παραστάσεων. Το έργο συζητά μερικά από τα πιο αγαπητά θέματα της συγγραφέως και υπαινικτικά επιστρέφει σε χαρακτήρες και καταστάσεις που έχουμε συναντήσει και αλλού στη δραματουργία της. Στο Βερολίνο με φόντο το ρίγος από την εμφάνιση του νεοναζισμού, σε ένα σπίτι ξένων, άνθρωποι βιώνουν τα ατομικά, πολιτικά και πολιτισμικά τους αδιέξοδα, ενώ έξω τα συνθήματα δημιουργούν μια υλική σκηνή που παίζεται το δράμα της ιστορίας. Το δημόσιο εμπλέκεται με το ιδιωτικό, οι μικρόκοσμοι των ανθρώπων συναντούν την σκηνή της ιστορίας και συνθλίβονται, η επικοινωνία μηδενίζεται. Ο τίτλος μοιάζει με κραυγή που χάνεται κι αυτή μέσα στα συνθήματα, τα αιτήματα, τις αποκαλύψεις, τους φόβους και τις άλυτες επιθυμίες. Η παράσταση υπηρετείται από μια ομάδα εκλεκτών ηθοποιών, ανάμεσα στους οποίους η Όλια Λαζαρίδου σε ένα δύσκολο κεντρικό ρόλο, μια γυναίκα που παλεύει για να μην συντριβεί μέσα σε ένα μυστικό χωρίς έλεος και χωρίς συγγνώμη. Μεταφέρει στη σκηνή την ηρωίδα της με ελεγχόμενο πόνο και ποιητικότητα.

 

Δεν είναι η πρώτη φορά που ασχολείστε με την Αναγνωστάκη. Είχατε παίξει στο «Ταξίδι μακριά» παλιότερα. Τι σας έκανε να δεχτείτε το ρόλο;
Ο Μάνος Καρατζογιάννης μού πρότεινε να συμμετάσχω στην παράσταση και το αποφάσισα για δύο λόγους. Ο πρώτος ήταν ότι μεγαλώνοντας νιώθω όλο και βαθύτερα την υποχρέωση να στέκομαι δίπλα στους νέους ανθρώπους, ιδιαίτερα όταν βλέπω ότι έχουν έρωτα με ένα θέμα. Και εδώ ήταν ακριβώς αυτό: ένας νέος άνθρωπος που έχει πάθος με την Αναγνωστάκη, ασχολείται με το έργο της και ζητά τη συμβολή μου. Δεν μπορούσα παρά να πω ναι. Άλλωστε κι εγώ αγαπώ την Λούλα Αναγνωστάκη και έχω παίξει στο παρελθόν ξανά σε έργο της. Ο δεύτερος λόγος ήταν ότι μ’ αρέσουν αυτά τα ευάλωτα πρόσωπα, που όμως κρύβουν μέσα τους μια δύναμη σαν του βεγγαλικού όταν καίγεται και σκορπίζουν οι φλόγες γύρω. Έχω γνωρίσει τέτοια πρόσωπα.

Τα τελευταία χρόνια το θέατρο γνωρίζει άνθιση, θα πω τουλάχιστον ποσοτικά. Εκατοντάδες παραστάσεις. Ο κόσμος δείχνει να στηρίζει το θέατρο όσο και όπως μπορεί και να παρακολουθεί –όσο επιτρέπει και η κρίση βεβαίως. Πώς εξηγείτε εσείς αυτό το φ��ινόμενο και, για να είμαι ειλικρινής, η ερώτηση πίσω από αυτό: πώς σας φαίνεται το ελληνικό θέατρο;
Θα το πω απλά: είναι κι αυτό ένα από τα αποτελέσματα της κρίσης, που κυμαίνονται από το κέντρισμα της δημιουργικότητας ως την αγωνία και την υστερία μιας υπερδραστηριότητας χωρίς την πρέπουσα ποιότητα. Ποτέ οι νέοι δημιουργοί, όπως κανείς δημιουργός γενικά, δεν πρέπει να ξεχνούν ότι η τέχνη θέλει αφοσίωση. Από την άλλη, η τέχνη θέλει κόντρα για να ανθίσει, σε εποχές ησυχίας δεν παράγεται μεγάλη τέχνη. Δεν μπορώ να μη θυμηθώ μια φράση που άκουσα από τον γερμανό συγγραφέα Μύλλερ, που έλεγε πως μένει στην ανατολική Γερμανία γιατί εκεί η τέχνη είναι τραγωδία ενώ στη δύση είναι μπουλβάρ. Σήμερα ζούμε μια κρίση, που είναι και κρίση πνευματική, κρίση παιδείας.

Έχετε κάνει θέατρο στο παρελθόν με ομάδες, όπως το 18 Άνω. Σήμερα, που ζούμε το μεγάλο ζήτημα των προσφύγων θεωρείτε ότι το θέατρο μπορεί να προσφέρει και σ’ αυτήν την κατεύθυνση;
Όπως σας είπα πριν, ότι νιώθω μια οφειλή απέναντι στους νέους, άλλο τόσο νιώθω οφειλή απέναντι στα μεγάλα κοινωνικά ζητήματα, όπως το προσφυγικό που αναφέρατε. Άλλωστε, δεν μπορείς να εκφράσεις την κατάσταση γύρω σου, αν στην τέχνη σου δεν συμπεριλάβεις τα κοινωνικά προβλήματα που σε περιστοιχίζουν. Σήμερα είναι το προσφυγικό, το φοβερό θέμα δηλαδή της αναγκαστικής μετακίνησης. Είχα πάει την Κυριακή στο Σύνταγμα, στη δράση αυτή που συγκεντρώθηκαν τρόφιμα και άλλα πράγματα που χρειάζονται οι πρόσφυγες. Και ήταν συγκλονιστική η προσέλευση του κόσμου. Ένας λαός σε οικονομική κρίση, που όμως δεν ανέπτυσσε μισανθρωπία. Το αντίθετο, έρχονταν με τις σακούλες από το υστέρημά του. Και τότε σκέφτηκα μήπως αυτό είναι που πρέπει να κάνουμε μόνο τώρα. Να είμαστε πολίτες και να μετέχουμε σε τέτοιες δράσεις. Γιατί η τέχνη είναι απαιτητική και ζητάει να είμαστε εκεί, αφοσιωμένοι.

Είστε θυμωμένη;
Όχι. Πιστεύω ότι πρέπει να περιορίζουμε το θυμό μας και να μην τον βγάζουμε στους άλλους. Δεν είναι δημιουργικό. Δημιουργικό είναι να μοιραζόμαστε τη χαρά, την οποία μοιάζει να προσπαθούμε να εξορίσουμε από τη ζωή μας. Ξέρετε, στο έργο που παίζουμε, ο τίτλος έχει ένα κρυφό ερωτηματικό «Σε σας που μας ακούτε;» Είναι σημαντικό αυτό το ερωτηματικό για τη ζωή μας. Η ιστορία του κόσμου είναι προβλέψιμη, απλώς η ζωή μας είναι μικρή και δεν βλέπουμε αυτή την προβλεψιμότητα.

Έχετε κάνει πολλά στη ζωή σας ήδη, ρόλοι, θέατρο, κινηματογράφος… Υπάρχει κάτι που θέλατε να κάνετε και δεν το έχετε κάνει ακόμη;
Αυτό που θά ’θελα πραγματικά είναι να συνεχίσω να μοιράζομαι με τους άλλους το μόχθο της δημιουργίας, τη χαρά να ιδρώνουμε για να δημιουργήσουμε ομορφιά, αυτήν δηλαδή την αίσθηση αρμονίας, όταν ξέρεις ότι όλα είναι στη θέση τους και στη σειρά τους, πράγμα ουσιαστικό για το θέατρο.

Ταυτότητα παράστασης

Σκηνοθεσία: Μάνος Καρατζογιάννης
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Σκηνικά: Γιάννης Αρβανίτης
Επιμέλεια κίνησης: Ζωή Χατζηαντωνίου
Φωτισμός: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Παίζουν οι ηθοποιοί: Όλια Λαζαρίδου, Mαρία Ζορμπά, Άντριαν Φρίλινγκ, Ανδρέας Κοντόπουλος, Δανάη Επιθυμιάδη, Γιάννης Καραούλης, Μάνος Στεφανάκης, Κλεοπάτρα Μάρκου, Σταύρος Γιαννακόπουλος.
Παραστάσεις: Μέχρι 29.3.2016, Δευτέρα και Τρίτη στις 9 μ.μ. (εκτός 14, 21/3), στο Θέατρο Σημείο (Τρικούπη 4, πίσω από το Πάντειο, Καλλιθέα, τηλ.: 2109229579).


Μαρώ Τριανταφύλλου
maro33@otenet.gr