Εγινε και αυτό. Ο Μπάρακ Ομπάμα επισκέφθηκε την Κούβα στις 21 και 22 Μαρτίου. Εκεί είχε συνομιλίες με τον πρόεδρο της Κούβας Ραούλ Κάστρο και έδωσαν μαζί συνέντευξη Τύπου. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ απευθύνθηκε ακόμα και στον κουβανέζικο λαό που σε απευθείας σύνδεση με το Μεγάλο Θέατρο «Αλίσια Αλόνσο» προς τιμήν της διακεκριμένης 93χρονης μπαλαρίνας που παρευρέθηκε στην εκδήλωση. Στην ομιλία του τόνισε: «Γνωρίζω την ιστορία, αλλά αρνούμαι να παγιδευτώ από αυτή». Στη συνέχεια είπε ότι «το εμπάργκο είναι ξεπερασμένο και αναποτελεσματικό και πρέπει να αρθεί». Η αποστροφή αυτή του λόγου του συγκέντρωσε, όπως αναφέρουν ανταποκριτές, το πιο θερμό χειροκρότημα. Ο Μπ. Ομπάμα δέχτηκε στην αμερικανική πρεσβεία κοινωνικές και πολιτικές οργανώσεις και «αντικαθεστωτικούς». Απέφυγε, όμως, να συναντήσει τον ηγέτη της κουβανικής επανάστασης Φιντέλ Κάστρο, o οποίος όταν ρωτήθηκε το 1971 από δημοσιογράφους πότε θα επισκεφθεί αμερικανός πρόεδρος τη χώρα του, απάντησε: «Όταν εκλεγεί μαύρος πρόεδρος στις ΗΠΑ και πάπας Νοτιοαμερικανός». Περίεργη σύμπτωση. Τέλος, ο πρόεδρος Ομπάμα παρακολούθησε το παιχνίδι μπέιζ μπολ στο στάδιο «Λατινοαμερικάνο» και αναχώρησε για τον επόμενο σταθμό της περιοδείας του, την Αργεντινή. Εκεί τον περίμεναν διαδηλωτές, που είχαν κατέβει στους δρόμους κατά της λιτότητας που εξήγγειλε η νέα εκλεγμένη κυβέρνηση της δεξιάς.
Ιστορική συνάντησηΟι αγώνες ποτέ δεν είναι μάταιοι. Η επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα επιβεβαιώνει αυτή τη ρήση, γιατί η Κούβα ακόμα μέχρι χθες ήταν το νησί της «δικτατορίας του Κάστρο», η κουβανική επανάσταση είχε δαιμονοποιηθεί. Η παρουσία του προέδρου εκεί συνιστά μια τεράστια νίκη για τον κουβανικό λαό. Νίκη της αξιοπρέπειας, της αντίστασης. Ο πρόεδρος της «αυτοκρατορίας» που αντιμετώπιζε με αλαζονεία τις άλλες χώρες και ιδιαίτερα τις μικρότερες, υποχρεώθηκε εκ των πραγμάτων να αναγνωρίσει την αποτυχία της πολιτικής της χώρας του για την Κούβα. Όμως, αν ο Ομπάμα θέλει να παραμείνει στην ιστορία ως πρόεδρος μιας άλλης εποχής, θα πρέπει να προχωρήσει σε αποφασιστικές ενέργειες αναφέρει ο Μπρούνο Οντέν, της «Ουμανιτέ. Μία από αυτές είναι η άμεση άρση του «εγκληματικού εμπάργκο» αυτής της «υγειονομικής ζώνης» που καθήλωσε το νησί από το 1961. Ο οικονομικός πόλεμος, που συνιστά πράξη παραβίασης του δικαίου, στοίχισε 750 δισ. δολάρια στην κουβανική οικονομία. Είχε οδυνηρές συνέπειες για τον κουβανικό λαό και ιδιαίτερα τα παιδιά.
Ο Μπάρακ Ομπάμα θα πρέπει συνεπώς μετά απ’ όσα είπε στους Κουβανούς για την αποτυχία της πολιτικής τού αποκλεισμού της Κούβας, να προχωρήσει αμέσως κάνοντας χρήση των προνομίων του προέδρου και να αναιρέσει αυτή την πολιτική, χωρίς να οχυρώνεται πίσω από το Κογκρέσο. Μετά απ’ όλα αυτά, δεν θα πρέπει να δοθεί η εντύπωση ότι «όλα λύθηκαν», επισημαίνει αναλυτής. Όσο το εμπάργκο συνεχίζεται και οι κυρώσεις παραμένουν, θα παραμένουν ανοικτά και τα μεγάλα προβλήματα. Όπως ανοικτή παραμένει και η απόσυρση από το Γκουαντάναμο, που κατέχουν παράνομα οι ΗΠΑ, διατηρώντας αμερικανική βάση από το 1902. Στο ζήτημα αυτό ο πρόεδρος Ομπάμα απέφυγε επιμελώς να αναφερθεί.
Μια ιστορία σκληρής σύγκρουσηςΗ ιστορική πορεία της Κούβας είναι δύσκολο να γίνει κατανοητή μετά την επανάσταση στο τέλος της δεκαετίας του ’50, αν αγνοήσουμε
το πλαίσιο της σκληρής ιστορικής σύγκρουσης μεταξύ Αβάνας και Ουάσιγκτον. Η κουβανική επανάσταση ήταν η συνέχεια του ένοπλου αγώνα για την ανεξαρτησία και την εθνική απελευθέρωση. Λίγες χώρες πλήρωσαν τόσο ακριβά την απελευθέρωσή τους και αντιστάθηκαν για 55 χρόνια.
Όλο αυτό το χρονικό διάστημα πολλαπλασιάστηκαν τα αποσταθεροποιητικά φαινόμενα, τα σαμποτάζ και οι απόπειρες δολοφονικών πράξεων.
Η ηγεμονία στη Λατινική ΑμερικήΟ Μπ. Ομπάμα βρίσκεται μπροστά σε μια δύσκολη επιχείρηση ανανέωσης της ηγεμονίας της χώρας του στην περιοχή της Λατινικής Αμερικής. Θα πρέπει να πάρει πρωτοβουλίες, όπως αυτή που είχε διακηρύξει το 2015, μετά την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με την Κούβα, όταν είχε παραδεχθεί «δεκαετίες απομόνωσης δεν μας βοήθησαν να πετύχουμε το στόχο μας: να προωθήσουμε την ανάδειξη μιας δημοκρατικής Κούβας». Ομολογία μιας ανυπόφορης επέμβασης Και ο Ομπάμα στη συνέχεια αναγνώρισε: «Η Ουάσιγκτον, απομονώνοντας το νησί, απομονώθηκε από τους γείτονές της στο ημισφαίριο». Σήμερα βέβαια τα όπλα άλλαξαν, ο τελικός στόχος παραμένει ο ίδιος: να τελειώνουν με αυτή την επανάσταση που παραμένει παρά τις θύελλες και τους κυκλώνες.
Μια νέα πραγματικότηταΠοιος κέρδισε από αυτή τη σύγκρουση. Μερικοί κάνουν λόγο για «ισοπαλία». Σήμερα, μετά τα σκληρά χρόνια η κουβανική επανάσταση συνεχίζει μια δύσκολη πορεία. Έχει μπει σε μια διαδικασία «επικαιροποίησης του μοντέλου», ζει σε ένα κλίμα κοινωνικής έντασης που προκαλούν οι αλλαγές, οι πιο σπουδαίες μετά το 1959. «Θα πρέπει να βρεθούν λύσεις, για να τεθεί σε κίνηση μια οικονομία ελάχιστα παραγωγική, να αντιμετωπιστεί ένα σύστημα πολύ συγκεντρωτικό, κρατικίστικο, αναποτελεσματικό, όπου επικρατεί κρίση αξιών, ένας εξισωτισμός παραλυτικός», παρατηρεί ο συντάκτης της «Ουμανιτέ».
Ο Ραούλ Κάστρο και η ηγεσία της χώρας εισάγοντας τους μηχανισμούς της αγοράς, της προσφοράς και της ζήτησης, διαμορφώνει νέα οικονομικά δεδομένα. Επιχειρεί να ενθαρρύνει τις ατομικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο μιας σχεδιασμένης οικονομίας, επιδιώκοντας τη μεγαλύτερη δυνατή λαϊκή συμμετοχή και την εξάλειψη της γραφειοκρατίας.
Το δολάριοΣήμερα ο μισός πληθυσμός έχει πρόσβαση στο δολάριο. Η νέα κατάσταση εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει νέες ανισότητες. Δύσκολο να τις διαχειρισθεί μια επανάσταση που τις είχε καταργήσει. Ο Ραούλ Κάστρο, όταν ανέλαβε την προεδρία της χώρας, χάραξε μια οικονομική πολιτική και άνοιξε τη διαδικασία επανενεργοποίησης της οικονομίας, ώστε να γίνει βιώσιμη. Βήμα, βήμα ο Ραούλ Κάστρο έβαλε τις βάσεις για το «σοσιαλισμό με τους μηχανισμούς της αγοράς». Η Κούβα έχει ζωτική ανάγκη τις ξένες επενδύσεις. Έτσι προχωράει η ιδέα των μικτών επιχειρήσεων (με πλειοψηφική συμμετοχή της Κούβας). Ήδη αρκετές επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να συζητούν τους όρους συμμετοχής τους. Παράλληλα, η Κούβα επιχειρεί να έχει πρόσβαση σε χρηματοδότηση, δηλαδή δανεισμό, με κανονικό ύψος επιτοκίου.
Για μια ουσιαστική ομαλοποίησηΟ Ομπάμα, αν θέλει να παραμείνει στην ιστορία ως ο πρόεδρος των ΗΠΑ που πέτυχε εκεί που απέτυχαν οι προκάτοχοί του, να ομαλοποιήσει τις σχέσεις με το νησί της Κούβας, θα πρέπει να προβεί σε μια συμβολική πράξη, που έχει τεράστια πολιτική σημασία: να άρει το εμπάργκο από το οποίο ασφυκτιά η Κούβα εδώ και αρκετές δεκαετίες. Το βήμα αυτό εξαρτάται από το Κογκρέσο στο οποίο όμως οι συντηρητικοί διαθέτουν την πλειοψηφία. Ο Ομπάμα, πάντως, στη μάχη αυτή έχει ένα ισχυρό όπλο, την τεράστια πλειοψηφία, το 75%, των πολιτών των ΗΠΑ εδώ και αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα που έχει πάψει να θεωρεί την Κούβα σαν ένα κράτος απειλή.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος Ομπάμα είναι υποχρεωμένος να αποκαταστήσει πλήρως τις διπλωματικές σχέσεις εκτιμούν αναλυτές. Ακόμα και με την αλλαγή πολιτικής τής Ουάσιγκτον, «ο τελικός στόχος της παραμένει ο ίδιος: η εξουδετέρωση της κουβανικής επανάστασης» γράφει ο αναλυτής της «Ουμανιτέ». Με όπλο αυτή τη φορά το δολάριο το άνοιγμα των αγορών, την «εισβολή» των τουριστών, την αεροπορική σύνδεση και την καθημερινή μεταφορά ανθρώπων, εμπορευμάτων κ.λπ. από την Ουάσιγκτον στην Αβάνα. Έτσι εκτιμούν ότι θα κερδίσουν την καρδιά του κουβανικού λαού.
Μ. Κοβάνης