Προσφυγικό: Χρειά­ζο­νται τολ­μη­ρά και μα­κρο­πρό­θε­σμα μέ­τρα

Του Νι­λς Μουίζ­νιε­κς

Τώ­ρα που ε­πι­τεύχ­θη­κε η συμ­φω­νία ΕΕ-Τουρ­κίας η ύ­ψι­στη προ­σο­χή πρέ­πει να δο­θεί στην υ­λο­ποίη­σή της, ώ­στε να δια­σκε­δα­στούν μια σει­ρά α­νη­συ­χιών που εκ­μαιεύει η συμ­φω­νία ό­σον α­φο­ρά τη σκο­πιά των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των.
Εί­ναι θε­τι­κό ό­τι η συμ­φω­νία ε­μπε­ριέ­χει κά­ποιες νο­μι­κές δια­σφα­λί­σεις, ό­πως την τή­ρη­ση του διε­θνούς και ευ­ρω­παϊκού δι­καίου. Αυ­τό θα πρέ­πει να εί­ναι αυ­τό­μα­τα α­πο­τρε­πτι­κό για μα­ζι­κές α­πε­λά­σεις και να προ­σφέ­ρει μια α­ντι­κει­με­νι­κή ε­κτί­μη­ση της κά­θε ε­ξα­το­μι­κευ­μέ­νης αί­τη­σης για ά­συ­λο ή διε­θνή προ­στα­σία.

Απαι­τού­νται ε­πι­πρό­σθε­τες αρ­χές

Ταυ­τό­χρο­να, προ­κει­μέ­νου η συμ­φω­νία να συμ­μορ­φω­θεί α­πο­τε­λε­σμα­τι­κά με το δί­καιο των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των, η ΕΕ, η Ελλά­δα και η Τουρ­κία πρέ­πει να δια­βε­βαιώ­σουν ό­τι ε­πι­πρό­σθε­τες αρ­χές θα διέ­πουν την υ­λο­ποίη­σή της.
Πρώ­τα α­πό ό­λα, η συμ­φω­νία και οι νο­μι­κές δια­σφα­λί­σεις της δεν πρέ­πει να α­φο­ρούν μό­νο τους Σύ­ρους, αλ­λά ό­λους τους αν­θρώ­πους που φθά­νουν στην Ελλά­δα και σε ο­ποια­δή­πο­τε άλ­λη ευ­ρω­παϊκή χώ­ρα.
Δεύ­τε­ρο­ν, η ΕΕ και τα μέ­λη της πρέ­πει να πα­ρά­σχουν έ­κτα­κτη βοή­θεια στην Ελλά­δα, που το δυσ­λει­τουρ­γι­κό σύ­στη­μα α­σύ­λου της έ­χει ο­δη­γή­σει σε πα­ρα­βιά­σεις των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των των με­τα­να­στών, συ­γκε­κρι­μέ­να ό­σον α­φο­ρά στις συν­θή­κες υ­πο­δο­χής και στην πρό­σβα­ση στο ά­συ­λο. Αυ­τή η βοή­θεια πρέ­πει να εί­ναι υ­πό τη μορ­φή χρη­μα­το­δό­τη­σης και αν­θρώ­πι­νου δυ­να­μι­κού, αλ­λά και της ε­νί­σχυ­σης της με­τε­γκα­τά­στα­σης των προ­σφύ­γων με­τα­ξύ της ΕΕ. Οι τρέ­χου­σες δια­θέ­σι­μες θέ­σεις εί­ναι σα­φώς α­νε­παρ­κείς, ό­πως και ο α­ριθ­μός των προ­σφύ­γων που έ­χουν με­τε­γκα­τα­στα­θεί.
Ένα ε­πι­πλέ­ο­ν στοι­χείο εί­ναι ό­τι τό­σο η Ελλά­δα ό­σο και η Τουρ­κία να πε­ριο­ρί­σουν την κρά­τη­ση των με­τα­να­στών μό­νο σε ε­ξαι­ρε­τι­κές πε­ρι­πτώ­σεις, για­τί η πα­ρά­τυ­πη εί­σο­δος και δια­μο­νή σε μια χώ­ρα δεν εί­ναι έ­γκλη­μα. Πρέ­πει να υ­πάρ­ξει ει­δι­κή μέ­ρι­μνα σε ευά­λω­τες ο­μά­δες, ό­πως τα παι­διά, οι έ­γκυες και τα θύ­μα­τα σω­μα­τε­μπο­ρίας και βα­σα­νι­στη­ρίων.
Εί­ναι ε­πί­σης ση­μα­ντι­κό η Τουρ­κία να ε­φαρ­μό­σει νο­μι­κές και δια­δι­κα­στι­κές δια­σφα­λί­σεις για ό­λους τους με­τα­νά­στες –ό­χι μό­νο τους Σύ­ρους- που θα γυ­ρί­σουν α­πό την Ελλά­δα, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης και της α­πα­γό­ρευ­σης των μα­ζι­κών α­πε­λά­σεων και ε­πα­να­προω­θή­σεων.

Μπά­λω­μα

Εί­ναι αυ­τα­πά­τη να νο­μί­ζου­με ό­τι και το μαρ­τύ­ριο των με­τα­να­στών και η πίε­ση στις ευ­ρω­παϊκές χώ­ρες θα ε­ξα­φα­νι­στούν χά­ρη σε αυ­τή τη συμ­φω­νία. Εί­ναι α­πλά έ­να μπά­λω­μα για να κλεί­σει μία α­πό τις τρύ­πες της δυσ­λει­τουρ­γι­κής προ­σέγ­γι­σης των ευ­ρω­παϊκών κρα­τών στη με­τα­νά­στευ­ση. Χρειά­ζο­νται πιο τολ­μη­ρά και μα­κρο­πρό­θε­σμα μέ­τρα.
Εί­ναι ε­πεί­γον να αυ­ξη­θούν οι νό­μι­μες και α­σφα­λείς ευ­και­ρίες για τους πρό­σφυ­γες που α­να­ζη­τούν κα­τα­φύ­γιο στην Ευ­ρώ­πη, ό­πως πε­ρισ­σό­τε­ρες θέ­σεις ε­πα­νε­γκα­τά­στα­σης –ό­χι μό­νο α­πό την Τουρ­κία- και διευ­κό­λυν­ση των αν­θρω­πι­στι­κών θεω­ρή­σεων και ε­λά­φρυν­ση των κα­νό­νων οι­κο­γε­νεια­κής ε­πα­νέ­νω­σης. Προς αυ­τή την κα­τεύ­θυν­ση, το συ­νέ­δριο της Ύπα­της Αρμο­στείας του Ο­ΗΕ στη Γε­νεύη, στο τέ­λος Μαρ­τίου, εί­ναι μια ευ­και­ρία που πρέ­πει να α­δρά­ξου­με.
Επι­πρό­σθε­τα, νό­μοι που ε­πι­βε­βαιώ­νουν μια αν­θρώ­πι­νη προ­σέγ­γι­ση για τις α­νά­γκες των προ­σφύ­γων πρέ­πει να α­ντι­κα­τα­στή­σουν ό­σους ποι­νι­κο­ποιούν ό­σους ει­σέρ­χο­νται και δια­μέ­νουν με πα­ρά­τυ­πο τρό­πο. Πρέ­πει ε­πί­σης να ε­νι­σχυ­θούν οι ε­πι­χει­ρή­σεις διά­σω­σης της ΕΕ στη Με­σό­γειο.
Τέ­λος, πο­λι­τι­κοί ι­θύ­νο­ντες και δια­μορ­φω­τές της κοι­νής γνώ­μης πρέ­πει να α­ντι­με­τω­πί­σουν το κοι­νό αί­σθη­μα α­νη­συ­χίας σχε­τι­κά με τους με­τα­νά­στες και τους αι­τού­ντες ά­συ­λο α­πό την η­θι­κή σκο­πιά. Πρέ­πει να δεί­ξουν το δρό­μο, τη­ρώ­ντας τα κρι­τή­ρια των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των και των η­θι­κών αρ­χών της α­νε­κτι­κό­τη­τας, α­πο­δο­χής και αλ­λη­λεγ­γύης που κα­θο­ρί­ζουν την Ευ­ρώ­πη. Η προ­στα­σία των προ­σφύ­γων εί­ναι η­θι­κή και νο­μι­κή υ­πο­χρέω­ση. Δεν εί­ναι εύ­κο­λη α­πο­στο­λή, αλ­λά ού­τε και α­κα­τόρ­θω­τη. Η συμ­φω­νία της ΕΕ και της Τουρ­κίας, μπο­ρεί να εί­ναι μέ­ρος της λύ­σης, αλ­λά οι ευ­ρω­παϊκές χώ­ρες πρέ­πει να κά­νουν πε­ρισ­σό­τε­ρα προ­κει­μέ­νου να προ­στα­τέ­ψουν αυ­τούς που ξε­φεύ­γουν α­πό τους πο­λέ­μους και τους διωγ­μούς.

* Επί­τρο­πος του Συμ­βου­λίου της Ευ­ρώ­πης για τα αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα.