Την ίδια ώρα, στην Ευρώπη έχουν ξεκινήσει οι συζητήσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μελλοντική αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου II. Οι εναλλακτικές που συζητήθηκαν είναι, πρώτον, η διατήρηση των ισχυόντων κριτηρίων του Δουβλίνου, αλλά με την προσθήκη ενός μηχανισμού «μετεγκατάστασης έκτακτης ανάγκης» και, δεύτερον, η μετάβαση σε ένα νέο σύστημα κατανομής αιτούντων άσυλο, μόνιμου χαρακτήρα, βασισμένο σε κριτήρια όπως είναι «το μέγεθος, ο πλούτος και η ικανότητα απορρόφησης του κάθε κράτους-μέλους».
Εξετάζονται, όμως, ταυτόχρονα «περιοριστικά, ακόμα και τιμωρητικά μέτρα, για να αποτρέψουν την πρόσβαση των αιτούντων άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την κυκλοφορία τους μεταξύ των χωρών της ΕΕ», όπως επισημαίνει το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε ανακοίνωσή του για «μέτρα αποθάρρυνσης και επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παράτυπων δευτερογενών μετακινήσεων. Ειδικότερα, ορισμένα δικαιώματα θα μπορούσαν να εξαρτώνται από την καταγραφή, τη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και την παραμονή στη χώρα της ΕΕ του αιτούντος», όπως περιγράφεται στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Το Δουβλίνο II είχε ούτως ή άλλως καταρρεύσει στην πράξη από το 2011 και αυτό κορυφώθηκε με την προσφυγική κρίση. Ο κανονισμός του Δουβλίνου μεταθέτει δυσανάλογα το βάρος στα κράτη πρώτης υποδοχής, άρα πρέπει να αλλάξει στην κατεύθυνση ενός αναλογικού καταμερισμού του πληθυσμού και την απλοποίηση του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου. Από την άλλη, με δεδομένο ότι τυπικά σήμερα το «Δουβλίνο» ισχύει, μπορεί ανά πάσα στιγμή σαν ζόμπι να επιστρέψει. Αυτό θα είναι η απόλυτη καταστροφή, αφού προβλέπει την επιστροφή στα κράτη πρώτης υποδοχής, κόσμο δηλαδή που έφυγε από την Ελλάδα για την υπόλοιπη ΕΕ», τονίζει ο Δημήτρης Χριστόπουλος.