Του Θάνου ΧατζόπουλουΜε πλήθος εκδηλώσεων, πρωτοβουλιών, κειμένων υποδέχθηκε την άνοιξη ο χώρος της πέραν του ΣΥΡΙΖΑ αριστεράς. Η Λαϊκή Ενότητα -αν και δεν έχει οριστεί ακόμη η ημερομηνία της ιδρυτικής της Συνδιάσκεψης- έδωσε στη δημοσιότητα τη Διακήρυξή της και έχει αποδοθεί σε κούρσα εκδηλώσεων σε όλη την Ελλάδα. Στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ, η τρίτη Συνδιάσκεψη του σχήματος ολοκληρώθηκε χωρίς να προκύψει κάτι ουσιαστικά διαφορετικό, αφού η πρόταση για τη μετατροπή της σε «ενιαίο, μετωπικό πολιτικό φορέα» δεν συγκέντρωσε τα απαραίτητα δύο τρίτα των αντιπροσώπων, με συνέπεια το σχήμα να συνεχίζει να είναι «μέτωπο συνιστωσών». Η «Δικτύωση της Ριζοσπαστικής Αριστεράς» κυκλοφόρησε δύο κείμενα, που ορίζουν τις βασικές πολιτικές κατευθύνσεις της κίνησης, ενώ το ΝΑΡ μέσω της «Πρωτοβουλίας για την Κομμουνιστική Αριστερά» επιδιώκει να βάλει στο τραπέζι την αναγκαιότητα συγκρότησης ενός «αριστερού ριζοσπαστικού μετώπου».
Στις εκδηλώσεις που διοργανώνονται τα πάνελ είναι κατά κανόνα πλουραλιστικά, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις οι ομιλητές δεν ξεφεύγουν από τη γραμμή των οργανώσεων που εκπροσωπούν, εκφωνούν παράλληλους μονολόγους. Όλοι μιλούν για μέτωπα και συνεργασίες, αλλά πουθενά δεν φαίνεται καμία προοπτική υπέρβασης ή τουλάχιστον γεφύρωσης των διαφορών.
Φυγόκεντρες τάσειςΤην ίδια στιγμή, αυξάνονται και οι φυγόκεντρες τάσεις. Στο χώρο της ΛΑΕ, σημειώνονται μάλιστα και κάποιες κινήσεις περιχαράκωσης. Χαρακτηριστική είναι η απόφαση του Αριστερού Ρεύματος να μετεξελιχθεί σε «πολιτική οργάνωση της ριζοσπαστικής Αριστεράς», που θα διευθύνεται από «Προσωρινό Κεντρικό Συντονιστικό Οργανο» και θα οδηγήσει το νέο φορέα σε Ιδρυτικό Συνέδριο το αργότερο τον Οκτώβριο του 2016. Με την απόφαση αυτή διαφώνησε ο Δ. Μπελαντής, που ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από το Αριστερό Ρεύμα, αλλά όχι και από τη ΛΑΕ. Σε σχετικό κείμενό του καταλογίζει στην ηγεσία του ΑΡ πως δεν έχει καταλάβει «σε βάθος ότι το Τείχος, όντως, έπεσε το ’89» και αποφαίνεται πως «ο κύκλος του Αριστερού Ρεύματος έχει πια κλείσει οριστικά, ακόμη και αν μια ακόμη ομαδοποίηση της Αριστεράς θα συνεχίσει να λέγεται για απεριόριστο μελλοντικό χρόνο «Αριστερό Ρεύμα», όπως κάποιοι άλλοι θα νομίζουν ότι συνεχίζουν αέναα το έργο του Τρότσκυ ή του Μάο ή του Λένιν ή του ίδιου του Ιησού Χριστού». Στην «Εφημερίδα των Συντακτών» δημοσιεύθηκε μόνο το πρώτο κομμάτι της πρότασης (ο κύκλος του Αριστερού Ρεύματος έχει πια κλείσει οριστικά), ενώ είναι φανερό πως η καμπάνα του Μπελαντή χτυπά και για άλλους και όχι μόνο για το ΑΡ.
Εξάλλου, στο ίδιο κείμενο, ο Μπελαντής περιγράφει τη ΛΑΕ ως «μια σκιαμαχία γραφειοκρατικών ηγεσιών πιο πολύ για το μοίρασμα μιας ανίκανης, ασπόνδυλης και μη δημοκρατικής ηγεσίας / πίτας, η οποία διστάζει τόσο πολύ να πάει σε σώμα, αν δεν είναι 100% σίγουρη ότι θα το ελέγξει από κοινού ή κατά μόνας».
Στο ίδιο μήκος κύματος σε κείμενο που μέχρι στιγμής έχουν υπογράψει 73 μέλη της ΛΑΕ (μεταξύ αυτών και μέλη του ΑΡ) διαβάζουμε: «αν θέλουμε να χτίσουμε μια άλλη αριστερά, μακριά από το μοντέλο ΣΥΡΙΖΑ, που οδήγησε σε αυτή τη χρεοκοπία, είναι σημαντικό να αποφασίσουμε και να δημιουργήσουμε έναν άλλο τρόπο συλλογικότητας. Χρειαζόμαστε συλλογική ηγεσία, και όχι αρχηγό».
Σκληρή κριτική για τη λειτουργίαΣε ένα δεύτερο κείμενο που συνέταξε ο Μπελαντής με τίτλο «Η ΛΑΕ ή θα λειτουργήσει συλλογικά και δημοκρατικά ή δεν θα υπάρξει», που κυκλοφορεί για συλλογή υπογραφών περιγράφει την εσωτερική λειτουργία της ΛΑΕ ως «μια κατάσταση ανέλεγκτων πολιτικών και γραφειοκρατικών μηχανισμών, οι οποίοι βουλεύονται για λογαριασμό μας έξω από εμάς, (κατάσταση που) οδηγεί στην παράλυση της ΛΑΕ και τελικά την πολιτική αποστράτευση των μελών της. Μας διατηρεί σε μια παρατεταμένη «προεκλογική περίοδο», όπου το βασικό αγαθό και προτεραιότητά μας είναι η ανακύκλωση πολιτικού προσωπικού και ηγεσίας».
Στην παρέμβασή της σε εκδήλωση του Κόκκινου Δικτύου, η Ελένη Πορτάλιου έθεσε το ίδιο ζήτημα με ακόμη πιο μελανά χρώματα. «Δεν πιστεύω ότι η Λαϊκή Ενότητα βαδίζει στο σωστό δρόμο», είπε. «Δεν πιστεύω, δηλαδή, ότι ένα μέτωπο δυνάμεων που αναπαράγει φαινόμενα κυριαρχίας και εξουσιαστικές πρακτικές, που δομείται σύμφωνα με το δίπολο ηγεσία-βάση και επαναλαμβάνει την τυπολογία του ΣΥΡΙΖΑ των δημόσια εμφανών ή άτυπων -αλλά απολύτως υπαρκτών- ομαδοποιήσεων, οι οποίες αναφέρονται στο προεδρικό κέντρο, αποτελεί όχημα στοχασμού για τη συγκρότηση μιας αριστεράς της εποχής μας».
Υπέρ του μετώπου το Αριστερό ΡεύμαΦυσικά, δεν μου πέφτει λόγος για το πώς θα λειτουργεί η ΛΑΕ. Αλλά με αφορά η υπόθεση της αριστεράς της εποχής μας. Και μου κάνει εντύπωση το γεγονός πως δεν βρήκα καμιά απάντηση στον διάλογο που κάνουν δημόσια τα στελέχη της ΛΑΕ απέναντι σε τέτοιου είδους ανησυχίες. Και αυτός ο διάλογος για όποιον διαβάζει ανάμεσα στις γραμμές θέτει σημαντικά προβλήματα, που αξίζει να συζητηθούν ευρύτερα στην αριστερά και θα μπορούσε κανείς να σχηματοποιήσει στα εξής διλήμματα:
-Αντιμνημονιακό μέτωπο που χωράει και άλλους πέραν της Αριστεράς ή φορέας με αντικαπιταλιστική προοπτική;
-Με βάση την απάντηση στο πρώτο ερώτημα, τι πρέπει να περιλαμβάνει το μεταβατικό πρόγραμμα αυτού του φορέα;
-Πρέπει να τεθεί ο στόχος ξανά μιας κυβέρνησης της αριστεράς ή αυτό οδηγεί αναπόφευκτα στη λογική της ανάθεσης; Όπως το έθεσε ένας ομιλητής σε κάποια εκδήλωση: κόμμα ή κίνημα;
Η απάντηση του Αριστερού Ρεύματος, όπως διατυπώθηκε στη Συνδιάσκεψη του Μαρτίου, κλίνει αποφασιστικά υπέρ του αντιμνημονιακού μετώπου. «Να μην κλίνουμε σε όλες τις πτώσεις την αντικαπιταλιστική ρητορεία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ», τόνισε στην εισήγησή του ο Π. Λαφαζάνης και πρόσθεσε πως η Λαϊκή Ενότητα πρέπει να είναι ένα μέτωπο που να προσεγγίζει όχι μόνο τους αριστερούς, αλλά όλους τους πολίτες που δυσανασχετούν με τα μνημόνια. Πρόταση που δεν βρίσκει σύμφωνους όσους υπογράφουν το κείμενο των 73, όπου αναφέρεται: «Πρέπει να κατευθυνθούμε προς τις συνεργασίες με οργανώσεις και δυνάμεις της αριστεράς με σαφές αντιμνημονιακό, αντινεοφιλελεύθερο και αντισυστημικό Στίγμα». Βαθύτερη εμφανίζεται η διάσταση απόψεων στο επόμενο ερώτημα: Νοείται το αίτημα εξόδου από την ευρωζώνη, χωρίς να τίθεται ταυτόχρονα το ζήτημα αποχώρησης από την ΕΕ;
Η Ιδρυτική Διακήρυξη της ΛΑΕ τα ξεχωρίζει, μεταθέτοντας σε δεύτερο χρόνο το θέμα της εξόδου από την ΕΕ, που αν χρειαστεί θα τεθεί σε δημοψήφισμα. Η Συμβολή 73, από την πλευρά της, ξεκαθαρίζει: «δεν νοείται έξοδος από το Μνημόνιο, χωρίς ρήξη με την ευρωζώνη και την ΕΕ. Η αμφίσημη προεκλογική ρητορική επ’ αυτού του θέματος, σε μια κοινωνία που είναι πλέον συνειδητοποιημένη, συνέβαλε φυσικά και στην εκλογική αποτυχία».
Νέο φορέα ο Κ. ΛαπαβίτσαςΤην Παρασκευή κατέθεσε την άποψή του στο θέμα αυτό και ο Κ. Λαπαβίτσας. Σε συνέντευξή του στο Press Project χαρακτήρισε «απερισκεψία που παρουσιάζεται ως αριστεροσύνη» το αίτημα της εξόδου από την ΕΕ. «Αν η έξοδος από το Ευρώ είναι δύσκολη μία φορά, η ταυτόχρονη έξοδος και από την Ένωση είναι δύσκολη δέκα φορές. Δεν θα λυθεί το πρόβλημα των εργαζομένων με την διπλή έξοδο, θα κάνουμε χειρότερη την κατάστασή τους, αν φύγουμε τρέχοντας και από την ΕΕ σε ένα σαββατοκύριακο», είπε.
Σημειωτέον πως ο Λαπαβίτσας στην ίδια συνέντευξη ανακοίνωσε τη δημιουργία νέου φορέα, που δεν είναι «ούτε πολιτικός μόνο, ούτε και μόνο ακαδημαϊκός», ενισχύοντας, έτσι, ακόμη περισσότερο τις φυγόκεντρες τάσεις, που αναφέραμε παραπάνω. Ο Λαπαβίτσας φαίνεται να επιλέγει και αυτός μια πορεία ανάλογη με το DIEM του Βαρουφάκη, αλλά με διαφορετική πολιτική κατεύθυνση.
•