Προεξοφλείται η ολοκλήρωση της αξιολόγησης και μάλιστα με θετικό πρόσημο
Η εβδομάδα που πέρασε ήταν γεμάτη εξελίξεις που επιταχύνουν σαφώς την πορεία της αξιολόγησης. Ο Κώστας Μελάς αξιολογεί αυτές τις κινήσεις και τις αποτιμά ως προς το πολιτικό τους ενδιαφέρον, αλλά και το αντίκτυπό τους στην οικονομία.
Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός
Ας σχολιάσουμε τις τελευταίες εξελίξεις και ιδιαίτερα τη δήλωση του Μάριο Ντράγκι. Μήπως διαφαίνεται το τέλος της αξιολόγησης;
Συμφωνώ απόλυτα. Η τελευταία δήλωση του Ντράγκι είναι η πιο σημαντική. Προεξοφλεί την επίτευξη της αξιολόγησης και μάλιστα με θετικό πρόσημο. Ακόμα, δείχνει πως επιτέλους η ΕΚΤ αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να βοηθήσει και τις χώρες που έχουν πρόβλημα ρευστότητας. Δεν μπορεί να αγοράζει μηνιαίως σημαντικά ποσά από χώρες οι οποίες δεν έχουν καμία, από αυτήν την απόψη, ανάγκη, όπως η Γερμανία. Η κίνηση αυτή, της αγοράς ομολόγων του EFSF που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των εγχώριων τραπεζών, είναι πολύ σημαντική και προβλέπεται ότι μπορεί να αποδώσει λογιστικά κέρδη μέχρι και 1 δισ. κέρδη για τις τράπεζες.
Σημαντικές κινήσεις
Βέβαια προηγήθηκαν και άλλες δηλώσεις. Αυτές πώς τις αποτιμάς;
Θεωρώ πως όλες οι δηλώσεις των ευρωπαίων παραγόντων, τόσο του Σόιμπλε, όσο και του Ντάισελμπλουμ, του Ντομπρόβσκις και του Ρέκλινγκ, είναι στο ίδιο μήκος κύματος με αυτές του Ντράγκι. Σύμφωνα, λοιπόν, με τις πληροφορίες τα ομόλογα που είχαν δοθεί από τον EFSF στις τράπεζες, προκειμένου να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό μεταξύ των «καλών τραπεζών» και των «κακών τμημάτων», που ήταν σε καθεστώς εκκαθάρισης, έχουν φτάσει τα 37 δισ. ευρώ. Από αυτά, λοιπόν, σχεδιάζει η ΕΚΤ να αγοράσει περίπου το 25%. Από αυτή την πώληση, θα προκύψει ένα λογιστικό κεφαλαιακό κέρδος, καθώς αυτή τη στιγμή οι τρέχουσες τιμές, επειδή είναι ΑΑΑ, είναι καλύτερες από τις ονομαστικές. Αλλά και στο επίπεδο της οικονομίας, η ρευστότητα που θα δημιουργηθεί στο τραπεζικό σύστημα, η οποία έρχεται μια στιγμή που οι τράπεζες αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα ρευστότητας, θα προσδώσει ένα κλίμα φερεγγυότητας και ανοίγει το δρόμο για μια επόμενη κίνηση από την πλευρά της ΕΚΤ, όπως η πιστωτική επέκταση. Συνεπώς, πρόκειται για μια κίνηση που βοηθά τις τράπεζες όχι να έχουν λογιστικά κέρδη, αλλά για να βρεθούμε σε μια πολύ καλύτερη θέση, ώστε, εφόσον ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και ο Ντράγκι τοποθετήσει συνολικά τα ομόλογα -και όχι μόνο τα EFSF- σε πιστωτική χαλάρωση, τότε θα μπορέσει να υπάρξει μεγαλύτερη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα και στην οικονομία. Θα μπορούσε αυτή η κίνηση να αποσυμπιέσει και το χειρισμό των κόκκινων δανείων;
Πράγματι, θα μπορούσε να αποδώσει αυτή η κίνηση και προς αυτήν την κατεύθυνση. Δίνεται ένα μεγάλο ποσό για τη φερεγγυότητα και την ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης, την οποία θίγουν τα κόκκινα δάνεια.
Η στάση των ΗΠΑ
Από την άλλη πλευρά, είχαμε και τη δήλωση του γραφείου του Μ. Ομπάμα.
Είναι μια συνεπής δήλωση της αμερικάνικης κυβέρνησης, η οποία επί σειρά ετών επισημαίνει ότι η Ελλάδα πρέπει να βοηθηθεί πάση θυσία και με όλους τους τρόπους. Μάλιστα, για πρώτη φορά αναφέρεται ότι ο αμερικανός πρόεδρος θα συζητήσει με την γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ τόσο για τα ζητήματα της οικονομίας όσο και για το προσφυγικό. Επομένως, δηλώνεται σαφώς η βούληση των ΗΠΑ, ώστε να βοηθηθεί η Ελλάδα. Η Ελλάδα, λοιπόν, θα βοηθηθεί καταρχάς με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, χωρίς περαιτέρω μέτρα που ζητά το ΔΝΤ. Μάλιστα, αν εκτιμώ σωστά την κατάσταση, ακόμα και η υποχώρηση του ΔΝΤ, που δήλωσε ότι θα παραμείνει στο πρόγραμμα και επιχειρείται να βρεθεί τρόπος ώστε αυτό να γίνει χωρίς να δοθούν επιπλέον χρήματα, είναι πολύ σημαντική και πρέπει να ερμηνευθεί ταυτόχρονα με την παρέμβαση των ΗΠΑ.
Πώς εκτιμάς ότι θα προχωρήσουμε ως προς τη συμφωνία; Ενδέχεται να προκύψουν δύο συμφωνίες;
Νομίζω ότι θα προχωρήσουμε σε μια συμφωνία με τους Ευρωπαίους, στην οποία το ΔΝΤ θα βάλει τις παρατηρήσεις και τους αστερίσκους του, και θα αναμένει να δει πώς οι Ευρωπαίοι θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα του χρέους. Αν το ΔΝΤ ικανοποιηθεί από τον τρόπο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, τότε θα προτείνει να συμμετάσχει στο πρόγραμμα, ώστε να συνυπογράψει με την Ελλάδα ένα νέο μνημόνιο.
Αναπόφευκτη η απομείωση
Ασκείται κριτική στην ελληνική κυβέρνηση ότι έχει ρίξει το βάρος κυρίως στην αξιολόγηση έναντι του χρέους. Ποια είναι η γνώμη σου;
Νομίζω ότι το πρόβλημα του χρέους συζητείται. Αυτό προκύπτει και από τις δηλώσεις του Ντάισελμπλουμ και του ΔΝΤ ότι θα προχωρήσουμε σε ρύθμιση του χρέους στο 15% του ΑΕΠ, ήδη από τον Ιούλιο του 2015, και από τη δήλωση του υπουργού Οικονομικών Ε. Τσακαλώτου ότι θα κινηθούμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Επομένως, γίνονται συζητήσεις, εδώ και καιρό, απλώς δεν δημοσιοποιούνται. Το θέμα είναι να συμφωνήσουν και οι Ευρωπαίοι, ώστε να προχωρήσουμε σε αναδιάρθρωση. Εξάλλου, την Παρασκευή, τρία γερμανικά ινστιτούτα δήλωσαν ότι είναι αναπόφευκτη η απομείωση του ελληνικού χρέους.
Ποια είναι η γνώμη σου για την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να προχωρήσει στην κατάθεση των δύο επίμαχων νομοσχεδίων, ενώ είναι ανοιχτή η διαβούλευση;
Η αίσθηση μου είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να καταθέσει τα νομοσχέδια ανεξάρτητα από την οριστικοποίηση μιας συμφωνίας, σε μεγάλο ποσοστό έστω. Πρόκειται για μια κίνηση που της αποφέρει περισσότερο χρόνο, καθώς στην κυριολεξία «καίγεται» να τελειώσει η αξιολόγηση έως το Πάσχα. Συμπεραίνω ότι αυτά τα νομοσχέδια κινούνται μέσα στο πλαίσιο της τελικής συμφωνίας. Αυτό προκύπτει και από την κοινή συνέντευξη Τύπου των τριών υπουργών. Το θέμα είναι ότι δεν ξέρουμε ακόμα τι ακριβώς περιλαμβάνεται στα νομοσχέδια, ώστε να κάνουμε συζήτηση επί της ουσίας για αυτά.