«THIS IS NOT A COUP»Δολοφόνοι με αγγελικό πρόσωπο Επιμέλεια: Στράτος Κερσανίδης
Το 1967 γυρίστηκε το εμβληματικό φιλμ νουάρ, του Ζαν Πιερ Μέλβιλ «Ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο». Πρωταγωνιστής, ως επαγγελματίας δολοφόνος, ήταν ο Αλέν Ντελόν σε ένα ρόλο που του ταίριαζε απόλυτα.
Με το πέρασμα των χρόνων άρχισα να διαπιστώνω πως το «φαίνεσθαι» δεν συμβαδίζει σώνει και καλά με το «είναι» και πως πολλοί χαμογελαστοί και γλυκομίλητοι άνθρωποι δεν είναι απαραίτητα και καλοί. Αντίθετα, το αγγελικό πρόσωπο συχνά χρησιμοποιείται ως βιτρίνα, ως περιτύλιγμα για να κρύψει ένα διαβολικό μυαλό. Στη σύγχρονη εποχή του νεοφιλελεύθερου χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού βλέπουμε -κυρίως μέσα από τις τηλεοπτικές οθόνες- δεκάδες τέτοιες μειδιώσες κεφαλές οι οποίες ανήκουν σε αρχηγούς κρατών, υπουργούς, τραπεζίτες, υψηλόβαθμους υπαλλήλους διεθνών οργανισμών και λοιπούς στυλοβάτες αυτού που αποκαλούμε «σύστημα». Αυτούς τους δολοφόνους με το αγγελικό πρόσωπο παρακολουθούμε εν δράσει στο ντοκιμαντέρ «This is not a coup», του δημοσιογράφου Άρη Χατζηστεφάνου.
Μετά από τα ντοκιμαντέρ «Deptocracy», «Catastroika» και «Φασισμός Α.Ε.», ο Χατζηστεφάνου καταπιάνεται με τις ωμές παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Κύπρος και η Ελλάδα. Παρεμβάσεις οι οποίες σκόπευαν ακόμη και στην ανατροπή εκλεγμένων κυβερνήσεων κάτι που η μόνη λέξη που του ταιριάζει είναι «πραξικόπημα».
Μιλούν στην κάμερα πρώην αρχηγοί κρατών και πολιτικοί οι οποίοι έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο σε όλα αυτά. Μιλούν ακόμη δημοσιογράφοι και πολιτικοί αναλυτές από έξι χώρες, οι οποίοι βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων. Ο Άλαν Φρίντμαν περιγράφει πώς ανετράπησαν δύο εκλεγμένοι πρωθυπουργοί, ο πρώην πρόεδρος της Κύπρου, Δημήτρης Χριστόφιας, αποκαλύπτει κρυφές πτυχές του μνημονίου στο οποίο οδηγήθηκε η χώρα του. Επίσης, οι δημοσιογράφοι Νόμπερτ Χέρινγκ και Αν Πέτιφορ αναλύουν πώς η ΕΚΤ μετατράπηκε σε «προστάτη» συγκεκριμένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και λειτουργεί ως μηχανισμός επιβολής μέτρων λιτότητας.
Τι είναι αυτό το οποίο επιχειρεί η ταινία; Επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε μια σειρά δύσκολων ερωτημάτων, όπως: Ποιες τράπεζες επέβαλαν τη δημιουργία του ευρώ; Ποιος διέταξε την ανατροπή εκλεγμένων πρωθυπουργών και πώς οδηγηθήκαμε στο κλείσιμο των τραπεζών; Μπορεί να μεταρρυθμιστεί ένα σύστημα που δημιουργήθηκε για να εξυπηρετεί τις ισχυρότερες οικονομίες της Ευρώπης; Ποιο ρόλο έπαιξαν οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες στη δημιουργία του κλίματος που οδήγησε στις κατασχέσεις καταθέσεων της Κύπρου;
Το ντοκιμαντέρ «This is not a coup» είναι αποτέλεσμα μιας μεγάλης έρευνας που είχε συγκεκριμένο στόχο. Δίνει κάποιες απαντήσεις μέσω των αποκαλύψεων που κάνει αλλά δημιουργεί και επιπλέον ερωτήματα. Όσο για τις λύσεις; Όχι δεν δίνει τέτοιες, άλλωστε δεν είναι αυτός ο σκοπός ενός ντοκιμαντέρ. Αυτός ο ρόλος ανήκει στην πολιτική και τους πολιτικούς.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι όπως και τα τρία προηγούμενα ντοκιμαντέρ της Infowar Productions, έτσι και το «This is not a coup» χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από τους θεατές, μέσα από τον επίσημο ιστότοπό του και μετά από μια περίοδο προβολών θα διατίθεται δωρεάν. Το σενάριο υπογράφει ο Άρης Χατζηστεφάνου, η επιστημονική επιμέλεια είναι του Λεωνίδα Βατικιώτη, η σκηνοθετική επιμέλεια και το μοντάζ του Άρη Τριανταφύλλου, στην κάμερα ήταν ο Θάνος Τσάντας, ενώ τη μουσική έγραψε ο Ερμής Γεωργιάδης.
strakersan@gmail.comkersanidis.wordpress.com «ΤΟ ΜΕΣΑ ΦΩΣ»Ένας αξιοπρόσεκτος άνθρωπος Συνταξιούχος γιατρός, οφθαλμίατρος συγκεκριμένα, ετών 86. Ο Γιώργος Μακράκης ζει στη Χερσόνησο της Κρήτης μαζί με τη γυναίκα του και μπροστά στην κάμερα μας αποκαλύπτει τη ζωή και τις σκέψεις του και σε όσα «τρύγησε με τα μάτια του και τά ’χει κλείσει εντός του», όπως λέει. Αυτός είναι ο άνθρωπος ή, αν προτιμάτε, ο ήρωας της ταινίας «Το μέσα φως» του Σταύρου Ψυλλάκη.
Το βέβαιο είναι πως ο Ψυλλάκης ανακάλυψε έναν άνθρωπο-θησαυρό και αυτό που ανακαλύπτουμε εμείς με τη σειρά μας, βλέποντας την ταινία, είναι ένας άνθρωπος ζωντανός, με βαθιά και εμπεριστατωμένη σκέψη και άποψη για τη ζωή. Πραγματικός ποταμός ο Μακράκης, ο λόγος του ρέει, μιλά σωστά ελληνικά αλλά λέει και πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Ιδρυτής του ανοιχτού λαογραφικού μουσείου Λυχνοστάτης, συγγραφέας, οικολογικός καλλιεργητής, ο ίδιος λέει πως του αρέσει να τον αποκαλούν «γιατρό».
Θυμάται τον παππού Μηλιωτογιάννη, «τον πρώτο και μεγαλύτερο ίσως δάσκαλο της ζωής του», και την αυλή του πατρικού στη Σητεία, εκεί όπου γνώρισε «τη στενή σχέση ζωής και θανάτου, του θρήνου και του πανηγυριού». Μιλά για το φως, το μάτι, αλλά και το δάκρυ που «είναι αγίασμα της ψυχής» και μας ξεναγεί στον τόπο της δημιουργικής του πνοής, το μουσείο Λυχνοστάτης, εκεί όπου η λαογραφία «μιλάει στην καρδιά και στη συνείδηση των ανθρώπων».
Ο Σταύρος Ψυλλάκης μας συστήνει έναν άνθρωπο που δεν χορταίνεις να βλέπεις και που δεν χορταίνεις να ακούς. Ένας άνθρωπος που ο λόγος του ρέει σαν γάργαρο νερό και κρέμεσαι από τα χείλη του. Τελικά, έναν άνθρωπο που αξίζει να γίνει ο ήρωας ενός ντοκιμαντέρ. Βέβαια αυτό το πρώτο υλικό για να πάρει σάρκα και οστά, δηλαδή να γίνει ταινία, χρειάζεται και τον κατάλληλο άνθρωπο ο οποίος εν προκειμένω είναι ο Σταύρος Ψυλλάκης. Ο σκηνοθέτης, λοιπόν, γνωρίζει πολύ καλά πώς να δημιουργήσει μια ταινία συναρπαστική. Δεν μένει στατικός, με τον πρωταγωνιστή του να μιλά φάτσα στην κάμερα, αλλά κινείται διαρκώς μαζί του. Έτσι δεν γνωρίζουμε μόνο τον άνθρωπο αλλά βλέπουμε και το χώρο που ζει και κινείται καθημερινά. Ανάμεσα σε ανθρώπους, ανάμεσα στα φυτά του για τα οποία λέει πως αποτελούν ανώτερη μορφή ζωής από τον άνθρωπο, μέσα στους χώρους του σπιτιού του και του μουσείου. Και βέβαια, διανθίζει σχεδόν τα πάντα με μαντινάδες. Ένα ντοκιμαντέρ για έναν άνθρωπο που ξέρει να ζει και που ο Σταύρος Ψυλλάκης τον χρησιμοποιεί για να μας κάνει την αναγκαία ένεση αισιοδοξίας που χρειαζόμαστε.
Η ταινία προβλήθηκε τον περασμένο Μάρτιο στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Στρα. Κερ. ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ «Γράμμα από το παρελθόν» (Remember) του Ατόμ Εγκογιάν: Ο Ζεβ είναι ένας ηλικιωμένος άνδρας που μετά από το θάνατο της γυναίκας πήρε μια μεγάλη απόφαση. Εγκατέλειψε το γηροκομείο έχοντας ως σκοπό να ανακαλύψει έναν άνδρα ο οποίος στοίχειωσε όλη του τη ζωή. Έναν πρώην στρατιωτικό ο οποίος 70 χρόνια πριν είχε εκτελέσει στο Άουσβιτς ολόκληρη την οικογένειά του. Ο αρμενικής καταγωγής καναδός σκηνοθέτης σκηνοθετεί ένα δραματικό φιλμ με στοιχεία θρίλερ, μια καταβύθιση στις πληγές που άφησε η Ιστορία.
«33.333 - Η Οδύσσεια του Νίκου Καζαντζάκη» του Μένιου Καραγιάννη: Το επικό ποίημα του Νίκου Καζαντζάκη «Οδύσσεια» αφηγείται σε 33.333 στίχους τις περιπέτειες του Οδυσσέα μετά την επιστροφή του στην Ιθάκη, όταν ξαναφεύγει και φτάνει μέχρι το Νότιο Παγωμένο Ωκεανό. Ένα ντοκιμαντέρ - κινηματογραφική οδύσσεια μέσα στο έργο και τη σκέψη του μεγάλου κρητικού συγγραφέα και στοχαστή.
«Το χρονικό μιας αθωότητας» (Chronic) του Μισέλ Φράνκο: Ένας νοσηλευτής, απόλυτα αφοσιωμένος σε αυτό που κάνει, φροντίζει ασθενείς σε πολύ άσχημη κατάσταση. Όμως, ενώ στη ζωή του είναι εσωστρεφής και νιώθει αμηχανία, με τους ασθενείς του, αντίθετα, αναπτύσσει ισχυρούς δεσμούς.
«Free to run» του Πιέρ Μόρα: Ντοκιμαντέρ το οποίο αποκαλύπτει την άγνωστη ιστορία αυτού το οποίο αποκαλούμε «τζόκινγκ». Πώς ξεκίνησε, από που, γιατί; Ποιες είναι οι αρχές και οι αξίες αυτού του κινήματος; Τελικά μαθαίνουμε πως όλο αυτό έχει μια βάση, τέτοια ώστε να μπορούμε να το αποκαλέσουμε «κίνημα ελευθερίας».
«Ο άνθρωπος που γνώριζε το άπειρο» (The man who knows the infinity) του Ματ Μπράουν: Ο Σρινβισάβα Ραμανουτζάν ήταν ένας ιδιωτικός υπάλληλος από την Ινδία, το 1913. Ταυτόχρονα όμως ήταν και ένας ιδιαίτερα ευφυής άνθρωπος, ένα μοναδικό μαθηματικό μυαλό, που η εμμονικά μοναχική του μελέτη δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Ο Ραναμουτζάν ξεπέρασε την ακαμψία της ακαδημαϊκής κοινότητας και τα μυστικά του πάσχιζαν οι επιστήμονες να τα αποκρυπτογραφήσουν επί έναν αιώνα. Βιογραφική ταινία για έναν άνθρωπο ο οποίος έφερε επανάσταση στην επιστήμη των μαθηματικών.
Σινεφίλ