ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΟΥΡΙΤΣΙΟ ΒΑΛΙΕΝΤΕ, ΣΤΕΛΕΧΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΣτις εκλογές αντιπαρατίθενται δύο διαφορετικοί δρόμοιΟ συνασπισμός «Ενωμένοι Μπορούμε» γεννά προσδοκίες στην Ισπανία και την Ευρώπη 
Τη συνέντευξη πήρε ο Δημήτρης Γκιβίσης Η συμφωνία μεταξύ του Ποδέμος και της Ενωμένης Αριστεράς γεννά την ελπίδα ότι μπορεί να γίνει η αλλαγή στην Ισπανία. Πώς βλέπεις τα πράγματα;Μετά την αποτυχία σχηματισμού κυβέρνησης, ήταν απαραίτητο ένα σοκ που θα προωθήσει τη δυνατότητα για μια πραγματική αλλαγή στη χώρα μας. Η συμφωνία του Ποδέμος με την Ενωμένη Αριστερά αποτυπώνεται στον συνασπισμό Unidos Podemos (Ενωμένοι Μπορούμε), στον οποίο έχουν ενταχθεί σχεδόν όλες οι προοδευτικές δυνάμεις στην Ισπανία, και έχει γεννήσει πολλές προσδοκίες για μια κυβέρνηση που θα τερματίσει τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της λιτότητας και των περικοπών. Η υστερία της δεξιάς και όλων των συστημικών δυνάμεων εναντίον μας, καθώς και οι αντικομουνιστικές επιθέσεις που κάνουν, είναι ένα σαφές σημάδι για την ευκαιρία που ανοίγεται με τη δυναμική της λαϊκής ενότητας.
Από πολλούς ακούστηκε η κριτική ότι και τα δύο κόμματα απευθύνθηκαν κυρίως στα μέλη τους και δεν έγινε ένας ανοιχτός δημόσιος διάλογος, που θα δημιουργούσε μεγαλύτερη σύγκληση και δυναμική από τα κάτω. Ποια είναι η γνώμη σου; Για τη δημιουργία του Unidos Podemos ήταν απαραίτητη προϋπόθεση η εκλογική συμφωνία, αλλά αυτή δεν είναι αρκετή για να κερδίσουμε. Στις δημοτικές εκλογές του 2015 η αριστερά κέρδισε την πλειοψηφία στις μεγάλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Μαδρίτης, της Βαρκελώνης, της Βαλένθια, της Σαραγόσα και της Λα Κορούνια, καθώς και σε πολλούς μικρότερους δήμους, με υποψήφιους που είχαν διαφορετική πολιτική καταγωγή και διαφορετικά προφίλ. Η φαινομενική αυτή αντίφαση μεταξύ της ευρείας ενότητας στην πράξη και της απουσίας μιας κεντρικής ενωτικής αναφοράς, μπορεί να ξεπεραστεί με τον πολλαπλασιασμό της ποικιλίας των μορφών πολιτικής οργάνωσης. Αυτό ανταποκρίνεται απόλυτα στο πνεύμα του 15Μ, σε ότι δηλαδή έχουμε βιώσει μετά τον Μάη του 2011 με το μεγαλύτερο κύκλο κοινωνικών κινητοποιήσεων από το τέλος της δικτατορίας του Φράνκο. Εκεί που ορισμένοι βλέπουν σύγχυση, εγώ βλέπω μια μεγάλη ευκαιρία. Κινούμαστε καλά μέχρι τώρα, αλλά έχουμε πολύ δρόμο ακόμα για να φτάσουμε ως την νίκη. Η λαϊκή ενότητα δεν είναι ένα αρκτικόλεξο, ένα σύνθημα ή ένα σύνολο εκλογικών συμφωνιών. Θα πρέπει να είναι κάτι πολύ περισσότερο και ευρύτερο, για αυτό χρειαζόμαστε όλη την ευελιξία και τη δημιουργικότητα, με στόχο την οικοδόμηση της λαϊκής εξουσίας για μια πραγματική αλλαγή.
Αντιπαρατίθενται δύο δρόμοι Ποιο θεωρείς ότι είναι το βασικό χαρακτηριστικό των εκλογών του Ιουνίου; Μπορούσαμε να πούμε ότι πάμε σε μια ολομέτωπη μάχη μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς;Στις εκλογές αντιπαρατίθενται δύο διαφορετικοί δρόμοι. Ο ένας είναι η συνέχιση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που επιβάλλει η τρόικα, οι κοινωνικές περικοπές, ο περιορισμός των ελευθεριών και το δημοκρατικό έλλειμμα. Ο άλλος είναι η δημοκρατική ρήξη για την ανάκτηση της κυριαρχίας μας στην ευρύτερη έννοιά της, η ικανότητά μας να καθορίσουμε την πορεία της χώρας μας. Με αυτή την έννοια, μπορούμε να πούμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα δημοψήφισμα. Η συμμαχία Unidos Podemos, μαζί με τις δυνάμεις που αναπτύσσονται στην Καταλονία, τη Γαλικία και τη Βαλένθια, μπορεί να εκφράσει τις ανάγκες της κοινωνικής πλειοψηφίας για την αλλαγή της πολιτικής σε οικονομικό, κοινωνικό και δικαιωματικό επίπεδο. Παράλληλα, μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία ενός ομοσπονδιακού κράτους ενάντια στο μπλοκάρισμα που επιβάλλει η κυβέρνηση του Ραχόι, και στις προβληματικές σχέσεις του κράτους με την Καταλονία και τη Χώρα των Βάσκων.
Ένα κρίσιμο σημείο για την επόμενη ημέρα, είναι η στάση του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Θεωρείς ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να σχηματιστεί μια προοδευτική κυβέρνηση, με την συμμετοχή και του PSOE; Το PSOE είναι παγιδευμένο σε μια σοβαρή εσωτερική αντίφαση. Η ευθύνη του για τις πολιτικές των περικοπών είναι τεράστια, και η συμφωνία του με το Λαϊκό Κόμμα για την τροποποίηση του συντάγματος και τη θωράκιση των μέτρων προσαρμογής και της λιτότητας, μειώνουν την αξιοπιστία του ως μια επιλογή για την πραγματική αλλαγή. Το τελευταίο διάστημα έχει ανακτήσει μια αριστερή φρασεολογία, όμως οι αντιφάσεις και οι παλινωδίες του δεν μπορούν να το καταστήσουν αξιόπιστο συνομιλητή για το σχηματισμό κυβέρνησης. Ωστόσο, σε δημοτικό και περιφερειακό επίπεδο, συμμετέχει σε ευρείες αριστερές συμμαχίες με πολλούς τρόπους. Εμείς φιλοδοξούμε να σχηματίσουμε μια προοδευτική πλειοψηφία και να ανατρέψουμε τη δεξιά. Ελπίζουμε ότι η πίεση που δέχεται το PSOE από τη βάση του να είναι καθοριστική για να απορρίψει τον πειρασμό ενός μεγάλου συνασπισμού αλά γερμανικά. Φυσικά αυτό που είδαμε το προηγούμενο διάστημα, όπου προτίμησε να συμμαχήσει με τους Ciudadanos, είναι ένα κακό προηγούμενο. Όμως είμαι πεπεισμένος ότι η πλειοψηφία των μελών και των ψηφοφόρων του θα επιλέξει μια αλλαγή πολιτικής σε προοδευτική κατεύθυνση, και αυτός είναι ένας λόγος για να ελπίζουμε.
Εναλλακτική λύση Ο βασικός στόχος σας είναι η ήττα της δεξιάς και ο τερματισμός της λιτότητας. Τι περιθώρια υπάρχουν μέσα στην Ευρωζώνη για μια περιφερειακή χώρα όπως η Ισπανία; Οι πολιτικές της προσαρμογής και της λιτότητας μπορούν να νικηθούν. Αυτό απαιτεί πολιτική βούληση, οργανωμένη κοινωνική πλειοψηφία, και ένα πρόγραμμα για την αλλαγή που να επικεντρώνεται στα κοινωνικά δικαιώματα και τις δημόσιες ελευθερίες. Στόχος μας είναι να ηττηθεί το Λαϊκό Κόμμα, τα θεσμικά του όργανα και οι πολιτικές του, τις οποίες με αποχρώσεις υπερασπίστηκε ο δικομματισμός στη χώρα μας. Φτάνει πια με τις ιδιωτικοποιήσεις και την πώληση των δημόσιων αγαθών. Φτάνει πια με τη διαπλοκή, και τις συμφωνίες που έκανε η δεξιά με το κεφάλαιο, προσφέροντάς του ευκαιρίες για κερδοφορία. Σύντομα αυτοί που σπατάλησαν το δημόσιο χρήμα θα τιμωρηθούν. Ξέρουμε ότι δεν θα είναι ένας εύκολος δρόμος. Οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν από τις κυβερνήσεις του PSOE και του Λαϊκού Κόμματος έχουν κάνει πολύ δύσκολη την αποκατάσταση των ζημιών. Για αυτό, η μεγαλύτερη πρόκληση για μας είναι να οικοδομήσουμε μια στρατηγική ανάκτησης των κοινών αγαθών, μέσα σε ένα ρυθμιστικό και θεσμικό πλαίσιο που, σε ισπανικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι σχεδιασμένο από την νεοφιλελεύθερη λογική. Σε μια στιγμή που οι προοδευτικές κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική αντιμετωπίζουν δυσκολίες, μετά τις μεγάλες προόδους της τελευταίας δεκαετίας, εμείς στην περιφέρεια της Ευρώπης έχουμε την ευθύνη να προωθήσουμε μια εναλλακτική λύση που θα κρατήσει ζωντανή τη φλόγα ενός άλλου εφικτού κόσμου.
Σε λίγες ημέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από την νίκη της Ahora Madrid στις δημοτικές εκλογές της Μαδρίτης. Πως αποτιμάς την πορεία σας και ποιες είναι οι προτεραιότητες για τη συνέχεια; Αποδείξαμε ότι μπορούμε να τερματίσουμε την πολιτική των περικοπών, και να κερδίσουμε το στοίχημα για τα δικαιώματα στην πόλη. Η έγκριση του προϋπολογισμού του 2016, με μια σημαντική αύξηση των κοινωνικών παροχών και των επενδύσεων, αποδεικνύει ότι είναι δυνατή η αλλαγή. Οι δυνατότητες που έχει το εγχείρημα που αναπτύσσουμε στη Μαδρίτη, μας έχει κάνει τον κύριο στόχο του καθεστώτος και των συμμάχων του, ενώ τα ΜΜΕ, ακόμα και πριν την ανάληψη των καθηκόντων μας, ασκούν μια πίεση που συχνά είναι βάναυση και παράλογη. Ακόμα και έτσι, όμως, καταφέραμε να καθορίσουμε με σαφήνεια μια πορεία αποκατάστασης των δικαιωμάτων, δίνοντας προτεραιότητα στις κοινωνικές ανάγκες των πολλών, και ανοίγοντας ένα κλειστό σύστημα που ήταν σκληρά αρτηριοσκληρωτικό. Στον απολογισμό μας σημειώσαμε την περιορισμένη ανάπτυξη της λαϊκής ενότητας και της κοινωνικής κινητοποίησης, στην οποία οφειλόταν η μεγάλη ώθηση της Ahora Madrid. Μια δημοτική αρχή που στοχεύει στην αλλαγή σε βάθος, δεν μπορεί να αναπτύξει το πρόγραμμά της χωρίς μια στέρεα και δομημένη κοινωνική βάση, που θα τη βοηθήσει να πάρει κρίσιμες και προληπτικές αποφάσεις ταυτόχρονα. Νομίζω ότι η δυναμική των ενωτικών διαδικασιών που αναπτύσσονται ενόψει των εκλογών της 26
ης Ιουνίου, μπορεί να είναι ένα κίνητρο για να ξεπεραστεί αυτό το έλλειμμα. Τα ισχυρά συμφέροντα που μετέτρεψαν την πόλη σε μια λεία για τα ιδιωτικά συμφέροντα, μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο από μια λαϊκή ενότητα από τα κάτω και αριστερά, που θα αμφισβητήσει την κοινωνική, πολιτιστική και ιδεολογική ηγεμονία του καθεστώτος.
(*) O Μαουρίτσιο Βαλιέντε είναι δημοτικός σύμβουλος με την Ahora Madrid και κεντρικό στέλεχος της Ενωμένης Αριστεράς. Από το 2011 μέχρι το 2015 ήταν βουλευτής στο Κοινοβούλιο της Μαδρίτης με την Ενωμένη Αριστερά.